مطالب مرتبط با کلیدواژه

مهاجرت


۵۴۱.

تمایل به مهاجرت (داخلی/ بین المللی) در میان جوانان و عوامل پشتیبان جمعیتی و اجتماعی آن (مورد مطالعه شهرستان آبدانان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: مهاجرت تمایل به مهاجرت مهاجرت داخلی مهاجرت بین المللی جوانان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۳ تعداد دانلود : ۳۹
میل به مهاجرت و تحولاتی که در آن در حال وقوع است بیانگر اتفاقاتی است که در تار و پود جامعه در حال وقوع است. هدف این پژوهش مطالعه تمایل به نوع مهاجرت و عوامل پشتیبان آن در میان جوانان می باشد. در این راستا با انتخاب نمونه 376 نفری از جوانان شهرستان آبدانان در استان ایلام این مسئله بررسی شد. نتایج نشان داد فقط 9/8 درصد پاسخگویان طی یکسال گذشته به مهاجرت از این شهرستان فکر نکرده اند. 22 درصد مهاجرت درون استانی، حدود 6/52 درصد بین استانی و حدود 5/16 درصد به مهاجرت از کشور ابراز تمایل کرده اند. در زمینه علل تمایل به مهاجرت از این شهرستان به ترتیب جستجوی کار، کمبود امکانات آموزشی، تفریحی و بهداشتی و آینده نامشخص در این شهرستان سه علت اصلی هم در بین افرادی که تمایل به مهاجرت داخلی و هم در بین افردای که تمایل به مهاجرت بین المللی داشته اند بیان شده است؛ با این تفاوت که در تمایل به مهاجرت بین المللی، دسترسی به آزادی و امنیت (در ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و قضائی) بیشتر نیز در مرتبه سوم همراه با آینده نامشخص در این شهرستان قرار دارد. نتایج تحلیل چندمتغیره نشان داد با کنترل همه متغیرهای پژوهش، احتمال تمایل به مهاجرت بین المللی در بیکاران حدود 90/3 برابر بیشتر از شاغلین است و هر چقدر احساس امنیت (به صورت کلی) افزایش می یابد، تمایل به مهاجرت بین المللی کاهش می یابد. براساس نتایج این مطالعه می توان گفت سیاستگذران می توانند با تلاش برای ارتقای احساس امنیت- اقتصادی، سیاسی، قضایی و اجتماعی- و ایجاد اشتغال پایدار زمینه کاهش تمایل به مهاجرت بین المللی را در جوانان فراهم سازند.
۵۴۲.

عوامل اثرگذار بر تمایل ایرانیان مهاجر به برقراری مناسبات اجتماعی با همدیگر در کشور آلمان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مهاجرت ایرانیان مهاجر مناسبات اجتماعی طول مدت اِقامت آلمان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲ تعداد دانلود : ۳۴
پژوهش حاضر در سال 1397 و با هدف تبیین جامعه شناختی تمایل ایرانیان مهاجر به برقراری مناسبات اجتماعی در کشور آلمان انجام شده است. در این نوشتار، از رویکردهای نظری مختلفی استفاده شده که مهمترین آن ها، نظریه انطباق مهاجران است. این پژوهش به روش پیمایشی بر روی 280 نفر از ایرانیان مهاجر بالای ۱۸ سال ساکن در سه استان بادن - ورتمبرگ، نوردین وستفالن و هسن انجام شده و برای این منظور از نمونه گیری زنجیره ای هدفمند و در دسترس و نیز پرسشنامیه محقق ساخته بهره گرفته شده است. پایایی پرسشنامه بر اساس آلفای کرونباخ (تفاوت نسلی 0.82، التزام به مبانی اخلاقی و دینی 0.86، محدودیت های تحصیلی 0.81، اعتماد بین فردی 0.89، اهمیت طول مدت اقامت 0.86، پذیرش هنجارهای کشور میزبان 0.77، نقش استفاده از شبکه های اجتماعی 0.91 و تمایل به ایجاد مناسبات اجتماعی 0.83) سنجیده شد. نتایج حاصل از رگرسیون نشان داد متغیرهای اهمیت طول مدت اقامت، اعتماد بین فردی، التزام به مبانی اخلاقی و دینی، و وضعیت تأهل با تمایل ایرانیان مهاجر به برقراری مناسبات اجتماعی با همدیگر رابطیه معنی دار داشتند. و به صورت واقعی و تعدیل یافته، 17 درصد از واریانس تمایل ایرانیان مهاجر به برقراری مناسبات اجتماعی با متغیرهای مستقل تبیین و پیش بینی می شود. برگزاری مناسبت های فرهنگی، بهره گیری از تجارب زیسته و برنامه ریزی و سیاست گذاری مراکز فرهنگی کشور در جهت تقویت پایه های نوع دوستی و همکاری در جامعه میزبان می تواند از زمینه های اثربخش رفع برخی از مشکلات ایرانیان مهاجر باشد.  
۵۴۳.

شناسایی مشکلات ورزشکاران مهاجر ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مشکلات ورزشکاران مهاجرت مدیریت استعداد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰ تعداد دانلود : ۵۵
هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی مشکلات ورزشکاران مهاجر ایرانی انجام شد.روش شناسی: روش پژوهش از نوع پژوهش های کمی- توصیفی می باشد. جامعه آماری پژوهش شامل ورزشکاران مهاجر ایرانی بود و نمونه گیری به روش هدفمند انجام شد (63=n). ابزار پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته ۳۲ گویه ای شامل چهار بعد اقتصادی و مالی، فرهنگی و اجتماعی، عاطفی و روانی، حقوقی و قانونی می باشد که 6 نفر از اساتید مدیریت ورزشی روایی آن را تأیید نمودند. در بررسی پایایی نتایج آلفای کرونباخ 89/0= αبود. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS24 و PLS3 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: نتایج نشان داد در مؤلفه اقتصادی و مالی: عامل وابستگی دریافتی مالی ورزشکاران با توجه به نتیجه رویداد؛ در مولفه فرهنگی و اجتماعی: عامل شیوع کرونا و توقف سفرهای بین المللی و محروم شدن از تعاملات اجتماعی و بین فرهنگی با مهاجرین و ورزشکاران دیگر شهرها و کشورها؛ در مولفه عاطفی و روانی: عامل کمبود حمایت های اجتماعی از سوی خانواده، دوستان و ... و در مولفه حقوقی و قانونی، عامل مجازات ورزشی به واسطه عدم آشنایی با قوانین و مقررات لیگ به عنوان بالاترین اولویت ورزشکاران مهاجر ایرانی محسوب می شوند.نتیجه گیری: با شناسایی مشکلات ورزشکاران مهاجر ایرانی، باید آگاهی رسانی های لازم به مهاجران بالقوه داده شود و همچنین مهاجران با فرآیند ادغام و مشکلات آن جهت سازگاری بهتر آشنا شوند.         
۵۴۴.

آینده پژوهی تأثیر مهاجرت از فلات مرکزی به استان گیلان بر اجرای طرح های جامع و توسعه شهری و روستایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مهاجرت آینده پژوهی تحلیل اثرات متقابل طرح های جامع و توسعه شهری و روستایی استان گیلان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶ تعداد دانلود : ۳۹
هدف: در حال حاضر با مهاجرت مردم از فلات مرکزی ایران به سمت استان های شمالی به دلیل پدیده خشکسالی مواجه هستیم. مهاجرت در توسعه کالبدی – فضایی شهر نیز نقش مهمی ایفا می کند. مشکلات کنونی ناشی از عدم شناخت آینده ای بوده است که اینک "زمان حال" نامیده می شود. به همین دلیل پژوهش حاضر با هدف آینده پژوهی تأثیر مهاجرت از فلات مرکزی به استان گیلان بر اجرای طرح های جامع و توسعه شهری و روستایی تدوین شده است.روش شناسی پژوهش: در این پژوهش از روش تحلیل اثرات متقابل که یکی از روش های آینده پژوهی می باشد بهره گرفته شده است. به همین منظور در ابتدا پرسش نامه ای جهت به دست آوردن رویدادهای مربوط به موضوع مورد مطالعه طراحی شد و در اختیار گروه کارشناسان و متخصصان قرار گرفت.یافته ها: با پالایش و تلخیص پرسش نامه های مرحله اول، 14 رویدادشناسایی شد. سپس پرسش نامه دیگری طراحی شد و مراحل قبل تکرار شد تا این بار اثرات متقابل هر رویداد را بر رویدادهای موجود بسنجند. در آخر با تجزیه تحلیل و دسته بندی رویدادها نواحی دسته بندی شده ای در نقشه دکارتی تأثیر و وابستگی تأثیرات متقابل رویدادها تعریف گشت.نتیجه گیری: نقشه دکارتی تأثیر و وابستگی تأثیرات متقابل 14 رویداد مورد مطالعه نشان داد که 4 رویداد در دسته رویدادهای غالب و تعیین کننده قرار می گیرند، 6 رویداد در دسته رویدادهای کلیدی و رله، 2 رویداد در دسته رویدادهای هم جوار (متغیرهای مستقل) ،2 رویداد در دسته رویدادهای تنظیم کننده و متوسط و 2 رویداد دیگر نیز در دسته رویدادهای حاصل و تحت سلطه گروه بندی می شوند.
۵۴۵.

آسیب شناسی رفتار مهاجرتی ورزشکاران ایران؛ رویکرد کیفی مبتنی بر نظریه کششی-رانشی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ایران مهاجرت نظریه کششی-رانشی ورزشکار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸ تعداد دانلود : ۳۳
هدف از پژوهش حاضر آسیب شناسی رفتار مهاجرتی ورزشکاران ایرانی بود. رویکرد انجام پژوهش کیفی و کاربردی براساس پارادایم پراگماتیسمی با استفاده از نظریه کششی (جاذبه های خارجی) – رانشی (دافعه های داخلی) بود. بدین منظور پس از مطالعات کتابخانه ای، طی مصاحبه با 19 خبره و متخصص عوامل مؤثر بر مهاجرت ورزشی ورزشکاران ایرانی شناسایی و دسته بندی شد. نمونه آماری پژوهش تمامی متخصصان و خبرگان روابط بین الملل ورزش (9 نفر) و ورزشکاران و مربیان مهاجر (10 نفر) بودند که از نمونه گیری نظری که نوعی نمونه گیری غیراحتمالی هدفدار است، استفاده شد. یافته های پژوهش حاضر 20 مفهوم نهایی را پس از دو دور تکنیک دلفی تأیید کرد (8 مفهوم مرتبط با عوامل کششی و 12 مفهوم مرتبط با عوامل رانشی). در میان عوامل رانشی سه مفهوم دغدغه دوران بازنشستگی، نبود اسپانسر و لیگ حرفه ای، نبود شغل متناسب با تخصص مهم ترین مفاهیم و سه مفهوم آسایش خانواده، حضور ایرانی ها در کادر فنی سایر کشورها و مهمان نوازی سایر کشورها مهم ترین مفاهیم استخراجی در قسمت عوامل کششی بودند. در نهایت آسیب های وارده مهاجرت ورزشکاران نخبه ایرانی براساس کشش ها و رانش های داخلی و خارجی را می توان به پنج دسته کلی ورزشی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی تقسیم کرد.
۵۴۶.

پیشایندها و پیامدهای مهاجرت ورزشکاران نخبه ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مهاجرت ورزشکاران نخبه سرمایه انسانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸ تعداد دانلود : ۳۲
هدف: هدف پژوهش حاضر شناسایی پیشایندها و پیامدهای مهاجرت ورزشکاران نخبه ایران بود. روش شناسی: این پژوهش از نظر ماهیت داده ها، از نوع کیفی با رویکرد پدیدارشناسی و از نظر هدف، کاربردی بود. مشارکت کنندگان پژوهش را ۱۸ ورزشکار و مربی مهاجر نخبه تشکیل می دادند که به صورت هدفمند (از نوع موردی شهرتی) انتخاب شدند. داده ها با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته جمع آوری و در سه مرحله کدگذاری اولیه؛ تجمیع کدها و شناسایی مقوله ها؛ و غربال گری و پالایش مقوله ها تحلیل شد. یافته ها: بر اساس تحلیل ها، پیشایندهای مهاجرت ورزشکاران نخبه در سه مقوله اصلی و ۱۴ مقوله فرعی شامل ضعف های اجتماعی (رفتار بین المللی حکومت، تمامیت خواهی حاکمیت، نزول ارزش ها و تبعیض اجتماعی)، ضعف های حرفه ای (امنیت مالی و شغلی، تجهیزات و امکانات اردویی، تأمین مربی، مدیریت ناکارا، کنترل گری فدراسیون ها، تبعیض بین رشته ها و عدم حمایت از قهرمانان) و انگیزه توسعه و پیشرفت فردی (پیشرفت حرفه ای، آرامش و ارضای درونی و دسترسی به امکانات و رفاه) شناسایی شدند. پیامدهای مهاجرت ورزشکاران نخبه نیز در دو مقوله اصلی و پنج مقوله فرعی شامل از دست رفتن سرمایه ها (کاهش سرمایه انسانی، کاهش سرمایه اجتماعی و هزینه های مازاد) و ایجاد تصویر منفی (افت عملکرد ورزشی و تخریب وجهه بین المللی) شناسایی شدند. نتیجه گیری: عوامل مهاجرت ورزشکاران نخبه ایران تنوع بسیاری دارد که نیازمند تغییر نگرش حاکمیتی (در هر دو سطح ملی و سازمانی) و اصلاحات اساسی در حوزه های مختلف است تا با ایجاد شرایط اجتماعی مطلوب، رفع دغدغه های مالی ورزشکاران و تأکید بر عملکرد -به جای ظاهر یا اعتقادات فردی- مانع از بین رفتن سرمایه های ورزشی شود.
۵۴۷.

طراحی مدل عوامل موثر بر مهاجرت نخبه های ورزشی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سرمایه انسانی مهاجرت نخبه های ورزشی مهاجرت ورزشی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸ تعداد دانلود : ۴۵
هدف: هدف از این مطالعه طراحی مدل عوامل موثر بر مهاجرت نخبه های ورزشی در ایران بود.روش شناسی: این پژوهش از نظر هدف توسعه ای - کاربردی و از لحاظ ماهیت، آمیخته (کیفی - کمی) با طرح ترکیبی اکتشافی- متوالی است. جامعه هدف پژوهش، خبرگان آگاه به موضوع پژوهش بودند. جهت انجام مصاحبه ها در بخش کیفی از روش هدفمند گلوله برفی تا مرحله اشباع نظری 17 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند و در بخش کمی، برای تکمیل پرسشنامه های مستخرج از بخش کیفی نمونه ای به تعداد 5 نفر پیشنهاد شد. از شیوه تحلیل تماتیک مبتنی بر مدل براون و کلارک (2006) عوامل موثر بر مهاجرت نخبه های ورزشی شناسایی شد و سپس مدل سازی با استفاده از تحلیل ساختاری - تفسیری (ISM) انجام شد.یافته ها: 148 مفهوم اولیه در قالب 30 تم فرعی، 13 تم اصلی و دو بعد کلی عوامل دافعه و عوامل جاذبه موثر بر مهاجرت نخبه های ورزشی شناسایی شدند. این عوامل در شش سطح مدل ساختاری- تفسیری شامل عامل سیستم مدیریت ناکارآمد در سطح ششم، بی ثباتی سیاسی و ساختار اقتصادی معیوب سطح پنجم، آینده نگری نخبه ها در سطح چهارم، عوامل توسعه ابعاد زندگی، جاذبه های مالی کشور مقصد و الگوبرداری در سطح سوم، عوامل قدرت رسانه، موقعیت نامناسب کشور مبدا، باورها و تفکرات محدود، فرآیند انتخابی نادرست و توسعه ورزش در سطح دوم و عامل مهاجرپذیری کشور مقصد در سطح اول قرار گرفتند.نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش، مدیریت ناکارآمد با تفکرات محدود کننده و استراتژی های نامعلوم، اقتصاد معیوب و وضعیت سیاسی نابسامان کشور از عوامل مهم گرایش به مهاجرت در بین نخبه های ورزشی در ایران است.
۵۴۸.

مدل معادلات ساختاری رابطه ویژگی های زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی سکونتگاههای روستایی با ناپایداری جمعیتی آنها (نمونه موردی: سکونتگاههای روستایی شهرستان فردوس)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: مهاجرت مدل معادلات ساختاری سکونتگاه روستایی شهرستان فردوس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱ تعداد دانلود : ۳۱
پایداری جمعیتی و استمرار سکونت در روستاها تابعی از وضعیت مهاجرتی آن ها است. ویژگی ها و شرایط زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی هر نظام فضایی روستایی در ناپایداری جمعیتی آن مؤثّر است ولی تاثیر این شرایط در سکونتگاه های روستایی مختلف شدت و ضعف متفاوتی دارد. این تحقیق به بررسی رابطه ویژگی ها و شرایط زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی روستاهای دارای سکنه شهرستان فردوس با ناپایداری جمعیتی آن ها با استفاده از مدل معادلات ساختاری پرداخته است. جهت بررسی کیفیت مدل از معیارR2، معیارQ2 ،آلفای کرونباخ، پایایی ترکیبی و روایی همگرا استفاده شده است. مقدارR2 مدل، 35/0 و بیشتر از 33/0 و مقادیرQ2 متغیر ناپایداری برابر با 297/0 و نشانگر قابلیت متوسط پیش بینی مدل است. مقدار آلفای کرونباخ برای هر سه متغیر اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی و نیز مقادیر پایایی ترکیبی هر سه متغیر بالاتر از7/0 و نشانگر پایایی مناسب و مورد پذیرش بودن اعتبار ترکیبی سازه ها است. مقدار AVE برای هر سه متغیر بیشتر از4/0 و نشان دهنده همگرای مناسب مدل است. نتایج تحقیق نشان داد؛ مقدار آماره t اثر ویژگی های طبیعی بر ناپایداری برابر با 01/5 بر ویژگی های اجتماعی برابر با 03/3 و بر ویژگی های اقتصادی برابر 36/2 و بیشتر از رقم 96/1 و سطح معناداری آزمون از سطح خطای 05/0 کمتر است که نشانگر ارتباط ویژگی های زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی مورد استفاده در این مدل با ناپایداری جمعیتی روستاها می باشد. نتایج تحقیق نشانگر آن است که با کاهش منابع آب، افزایش ارتفاع، کاهش میزان سواد، افزایش افراد بالاتر از 65 سال، کاهش تعداد امکانات خدماتی، کاهش نسبت شاغلان صنایع دستی و شاغلان بخش صنعت و خدمات و افزایش مالکان غایب از روستا، ناپایداری جمعیتی روستاها افزایش یافته است.
۵۴۹.

بازنمایی خود و دیگری در رمان همنام(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: رمان همنام مهاجرت خود و دیگری نقد پسا استعماری آستانه فرهنگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸ تعداد دانلود : ۱۰
مفهوم مهاجرت همواره با تبعات و بحران های هویتی در مواجهه با دوگانه خودی-دیگری بین میزبان و مهاجر همراه است. این مقاله به بازنمایی خودی و دیگری از نظرگاه نقد پسااستعماری در رمان همنام، اثر جومپا لاهیری، می پردازد و با روش تحلیل و توصیف داده های تحقیق، به این پرسش اصلی پاسخ می دهد که نسل اول و دوم مهاجران برای تثبیت هویت فرهنگی و جنسیتی خود و زدودن چالش های پیشِ رو در کشور میزبان چه می کنند. نتیجه پژوهش نشان می دهد که نسل اول مهاجران با قانون جذب و طرد و نسل دوم در تعامل با هویت بومی خود، یاد می گیرند که چگونه با خود و دیگری به همزیستی جغرافیایی و فرهنگی قابل قبولی دست یابند. اگرچه در ابتدا نسل دوم با فاصله گرفتن از فرهنگ خودی، به فرهنگ دیگری شیفتگی بیشتری نشان می دهد، در پایان، این رمان، راه حل نهایی نسبت به تعارضات هویتی و مواجهه با دیگری را حفظ فرهنگ خودی در کنار گفت وگو و تعامل با رمزگان فرهنگی دیگری با توسل به نظریه آستانه فرهنگی هومی بابا معرفی می کند. لاهیری با طرح موضوع مهاجرت در رمان، صدای مهاجران را به عنوان یک صدای به حاشیه رفته، در کانون روایت قرار می دهد. 
۵۵۰.

دلایل و تأثیرات مهاجرت شعرای فارسی زبان به دربار گورگانیان هند در دوره صفویه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: صفویه گورکانیان هند شعرای فارسی زبان مهاجرت دلایل و تأثیرات

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴ تعداد دانلود : ۱۱
مهاجرت طبقات مختلف به ویژه گروه های فرهنگی به سرزمین های هم جوار ایران همچون عثمانی، ماوراءالنهر و هند، در دوره صفویه به ویژه با روی کار آمدن گورکانیان رونق گرفت. در این میان، حضور شعرای فارسی زبان از عوامل مهم رواج زبان و ادبیات فارسی در هند بود. دلایل گوناگونی چون اعتقادات مذهبی برخی از سلاطین صفوی، عدم توجه به شعر و اشعار بزمی توسط برخی از سلاطین صفوی و از طرف دیگر، علاقه و اهتمام دربار گورکانی به ادبیات و شعر فارسی را از دلایل مهاجرت شعرای فارسی زبان به دربار گورکانیان هند دانسته اند. این پژوهش به شیوه توصیفی-تحلیلی و برمبنای مطالعه کتابخانه ای با رویکرد تاریخی و با طرح این سوال که این مهاجرت ها چه دلایلی داشته و چه تأثیراتی بر ساختار جامعه ایران (عصر صفوی) و هند( دوره گورکانی) نهاده، به بررسی دلایل مهاجرت و مهم تر از آن، تأثیرات این جریان فرهنگی در جامعه صفوی و گورکانی می پردازد. نتیجه بررسی نشان می دهد مؤلفه های جذبی و دفعی به موازات یکدیگر در تسریع روند مهاجرت شعرا نقش داشته اند. بااین حال در بررسی تأثیرات این مهاجرت ها بر ساختار دو جامعه یادشده، بیشترین تأثیرگذاری این جریان، حول موضوعات فرهنگی و اجتماعی است. نتیجه نهایی مقاله توجه به مؤلفه های فرهنگی به عنوان حلقه مشترک دلایل و تأثیرات مهاجرت شعرای صفویه به دربار گورکانیان هند است.  
۵۵۱.

زمینه های شکل گیری تاریخ نگاری فارسیِ دوره سلجوقیان آناتولی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: تاریخ نگاری فارسی دیوانسالاری ایرانی سلجوقیان آناتولی مغول مهاجرت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶ تعداد دانلود : ۸
تشکیل حکومت سلجوقیان آناتولی در اواخر قرن پنجم هجری، نقطه عطفی در تاریخ آناتولی به حساب می آید. هم زمان با تشکیل این دولت، امواج مهاجرتی از ایران به آناتولی نیز شکل گرفت که جمعی از علما و دیوانیان ایرانی را نیز همراه خود به آناتولی برد. حضور این دسته از ایرانیان که بیشترشان در مناصب اداری و دیوانی مشغول به کار شدند، در کنار آنکه موجب گسترش زبان و ادب فارسی در آناتولی می شد، شکل گیری و گسترش تاریخ نگاری فارسی در آنجا را نیز در پی داشت. این امواج مهاجرتی با هجوم مغولان، شدت بیشتری یافتند و با انقراض خلافت عباسی به اوج خود رسیدند. مهاجران ایرانی که در دستگاه سلجوقیان آناتولی به مناصب دیوانی اشتغال داشتند با بهره گیری از عوامل گوناگونی، از جمله علاقه مغولان به تاریخ نگاری، نیاز سلجوقیان آناتولی به زنده نگاه داشتن خاطره دوران شکوه و عظمت خویش، همچنین برای پُرکردن خلاء رهبر معنوی جهان اسلام، یعنی خلافت عباسی به نگارش آثار تاریخ نگارانه ای دست زدند که بیش از هرچیز نماینده رویکرد ایرانی در تاریخ نگاری بود. پژوهش حاضر، بر اساس این مدعا شکل گرفته است که بین مهاجرت دیوانیان ایرانی به قلمرو سلجوقیان آناتولی و شکل گیری سنت تاریخ نگاری فارسی در قلمرو آنها رابطه ای مستقیم وجود دارد.
۵۵۲.

علل و عوامل تغییر الگوی مهاجرت و جابه جایی جمعیت در خلیج فارس (1280-1320ش)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مهاجرت جابه جایی جمعیت توسعه خلیج فارس بنادر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱ تعداد دانلود : ۸
مهاجرت پدیده ای تاریخی در کرانه های خلیج فارس و امری شایع بود که بیشتر از جنوب به شمال این ناحیه صورت می گرفت، اما در یک دوره زمانی حدود چهل ساله الگوی این موج جابه جایی جمعیت تغییر یافت. بر این اساس هدف اصلی پژوهش بررسی علل مهاجرت و جابه جایی جمعیت از شمال به جنوب خلیج فارس و تغییر الگوی مهاجرت در این حوزه جغرافیایی در دوره تاریخی 1280-1320 شمسی است. پژوهش حاضر با تکیه بر منابع اسنادی و با رویکرد تحلیلی-تبیینی صورت گرفته و منابع مورد استفاده برحسب اعتبار و روایی آن انتخاب و مورد مطالعه انتقادی قرار گرفته اند. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد عوامل مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و طبیعی از جمله ناامنی اجتماعی، سیاست های مالی و اقتصادی ناکارآمد، فساد و بی قانونی، سختگیری های اجتماعی، قحطی و خشکسالی و گسترش قاچاق، نقش مؤثری در این جابه جایی ها داشته اند. سیاست های ناکارآمد داخلی در کنار جذابیت های بنادر جنوبی، عامل کلیدی در این جابه جایی جمعیتی بوده و باعث تغییر توازن در منطقه و ایجاد کانون های جدید مهاجرپذیر در خلیج فارس شده است.
۵۵۳.

تأثیر مهاجرت بر قیمت مسکن در ایران (رویکرد تعادل عمومی پویای تصادفی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مهاجرت قیمت مسکن اقتصاد ایران رویکرد تعادل عمومی پویای تصادفی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸ تعداد دانلود : ۲
بخش مسکن یکی از بخش های پیشران اقتصادی در کشورهای درحال توسعه است. با این حال، بررسی روند نوسان قیمت مسکن در کشور طی دهه های اخیر حکایت از آن دارد که تورم مسکن موضوعی ریشه دار در اقتصاد ایران است. به نحوی که در شرایط کنونی بازار مسکن کشور در وضعیتی بغرنج به لحاظ عدم تطابق قیمت و توان خرید شهروندان و همچنین کاهش سطح ساخت وسازها قرار دارد. مطالعه حاضر به بررسی تاثیر مهاجرت بر قیمت مسکن در ایران با استفاده از داده های فصلی 1370-1401 در چارچوب یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی بیزین می پردازد. برای مهاجرت یک تکانه تعریف شده است که به صورت یک فرآیند خودرگرسیون مرتبه اول تبیین می شود. این تکانه از طریق تغییر در سرمایه انسانی وارد مدل می شود و با تغییر در ساختار جمعیت و سرمایه انسانی بر ایجاد نوسان در متغیرهای اقتصادی از جمله قیمت مسکن موثر است. براساس نتایج تجزیه واریانس، تکانه مهاجرت بیش از 10 درصد نوسان های قیمت مسکن و بیش از 20 درصد نوسان های محصول و بیش از 14 درصد نوسان های مصرف برای اقتصاد ایران را توضیح می دهد. همچنین، براساس نتایج توابع واکنش آنی متغیرها، در پاسخ به تکانه مهاجرت قیمت مسکن افزایش می یابد، در حالی که محصول، مصرف، سرمایه گذاری، تشکیل سرمایه در بخش مسکن، سرمایه انسانی، اشتغال، دستمزد و موجودی سرمایه کاهش می یابد. در نهایت، براساس نتایج مطالعه حاضر، کاهش مهاجرت می تواند بخشی از نوسان های قیمت مسکن در اقتصاد ایران را کنترل نماید.
۵۵۴.

نسبت های بازماندگی در برآورد غیر مستقیم مهاجرت استان یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مهاجرت آمارهای حیاتی نسبت های بازماندگی خالص مهاجرت یزد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷ تعداد دانلود : ۱
شکل گیری مهاجرت به عنوان یکی از پدیده های اجتماعی کلان، ذهن و اندیشه صاحب نظران بسیاری را به خود معطوف کرده است. جا بجا شدن انسان ها برای ارتقای کمی و کیفی زندگی، ابعاد تازه ای به خود گرفته و این تحرکات به عنوان یک موضوع مهم اجتماعی مطرح گردیده است. جهت برآورد و اندازه گیری غیرمستقیم خالص مهاجرت، روش های مختلفی وجود دارد. در این پژوهش از تکنیک آمارهای حیاتی و نسبت های بازماندگی (پیش نگر، پس نگر) جهت برآورد خالص مهاجرتی استان یزد، در بین دو سرشماری 1385و1390 استفاده شده است. این دو روش غیرمستقیم اندازه گیری خالص مهاجرت، جزء روش های باقیمانده بوده و برای محاسبه تغییرات جمعیت در اثر مهاجرت نسبت به باروری و مرگ و میر بکار گرفته می شود. بر اساس نتایج بدست آمده، در دوره ١٣٨۵ تا ١٣٩٠، تعداد واردشدگان به یزد برابر با 103336 نفر و تعداد خارج شدگان برابر با 65274 نفر بوده است. نتایج حاکی از این است که استان یزد یک استان مهاجرپذیر می باشد. همچنین نتایج نشان داد که روش پس نگر نسبت به روش پیش نگر تمایل به بزرگ نشان دادن مقدار مطلق خالص مهاجرت دارد. موفقیت تکنیک نسبت بازماندگی به طور عمده بر امکان محاسبه نسبت های بازماندگی، متکی است که بر شدت مرگ و میر در طول مدت زمان بین دو سرشماری اشاره دارد. این مطالعه با استفاده از تکنیک آمارهای حیاتی به برآورد غیرمستقیم مهاجرت استان یزد و نقش توسعه در مهاجرپذیر یا مهاجرفرست بودن این استان پرداخته و نشان می دهد خالص مهاجرتی در استان یزد مثبت است و نشان دهنده مهاجرپذیر بودن این استان می باشد.
۵۵۵.

بررسی و مقایسه روند سالخوردگی جمعیت در کشورهای آسیایی، آمریکایی و اروپایی با استفاده از تحلیل پیشینه واقعه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سالخوردگی جمعیت تحلیل پیشینه واقعه امید زندگی باروری مهاجرت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰ تعداد دانلود : ۴
سالخوردگی جمعیت از اواسط قرن بیستم به بعد، ابتدا در کشورهای توسعه یافته و سپس طی سال های اخیر، در کشورهای دیگر در حال روی دادن است و تحت تأثیر عوامل درون زا و برون زای مختلفی قرار دارد. هدف پژوهش حاضر، بررسی و مقایسه سالخوردگی جمعیت در کشورهای آسیایی، آمریکایی و اروپایی با استفاده از تحلیل پیشینه واقعه است. روش تحقیق، تحلیل ثانویه داده های سازمان ملل برای 131 کشور طی دوره های 1950 تا 2020 می باشد و برای این منظور از داده های آماری بخش جمعیت سازمان ملل و روش آماری تحلیل پیشینه واقعه استفاده شده است. برای تحلیل داده ها، از نرم افزار 17 stata و از روش های ناپارامتری کاپلان میر و نیمه پارامتری مخاطرات متناسب کاکس استفاده شده است. یافته های این مطالعه نشان می دهد که در شروع مطالعه، 131 کشور در معرض واقعه سالخوردگی جمعیت (برخورداری از حداقل 10% جمعیت 65 ساله و بالاتر) قرار داشتند که این تعداد در پایان دوره به 66 کشور کاهش یافته است. سرعت و شدت رخداد واقعه سالخوردگی، در قاره های مختلف متفاوت است. کشورهای اروپایی زودتر از کشورهای آسیایی و آمریکایی وارد دوره سالخوردگی شده اند. از 40 کشور اروپایی 97 درصد و از 51 کشور آسیایی، 38 درصد از آن ها در دوره مورد مطالعه وارد دوره سالخوردگی شده اند. با وجود اینکه کشورهای آمریکایی کمی دیرتر از کشورهای آسیایی با این پدیده روبرو شده اند، اما با سرعت بیشتری آن را تجربه کرده اند. نتایج به دست آمده از مدل کاکس در خصوص اثر متغیرهای مستقل بر سالخوردگی جمعیت نشان می دهد متغیرهای میزان باروری کل و میزان خالص مهاجرت، تأثیر منفی و متغیرهای امیدِ زندگی و نوع منطقه جغرافیایی (قاره) تأثیر مثبت و معناداری دارند که از چندبعدی بودن عوامل مؤثر بر این پدیده و ضرورت تدوین سیاست هایی با رویکرد چندوجهی برای تأثیرگذاری بر روند آن حکایت دارد.
۵۵۶.

امنیتی سازی پدیده مهاجرت در اتحادیه اروپا با تأکید بر مسلمانان (2022- 2015)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اتحادیه اروپا امنیتی سازی مسلمانان مکتب کپنهاگ مهاجرت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷ تعداد دانلود : ۷
در دهه های اخیر، پدیده مهاجرت در اثر عوامل مختلفی افزایش چشم گیری داشته است و به ویژه از سال 2015 مهاجرت مسلمانان به اروپا به دلیل نزدیکی اروپا به مناطق بحران خیزی چون خاورمیانه تشدید شده است. از طرفی طی چند سال گذشته تقریباً در اکثر کشورهای اروپایی گرایش های راست افراطی و نژادپرستانه گسترش یافته و مهاجران و بخصوص مسلمانان هدف اول حملات احزاب راست افراطی و رسانه های غربی قرارگرفته اند و از مهاجران به عنوان تهدیدکنندگان هویت، ارزش ها، فرهنگ و اقتصاد خود یاد میکنند. مقاله پیش رو با بررسی روند مهاجرت به اروپا و برداشت اروپائیان، در پی پاسخ به این پرسش است: آیا مهاجرت مسلمانان به اتحادیه اروپا یک تهدید واقعی است یا یک تهدید برساخته؟ در قالب نظریه امنیتی سازی مکتب کپنهاگ و با روش توصیفی- تحلیلی، استدلال های این پژوهش نشان میدهد که مهاجرت مسلمانان به کشورهای اروپایی، بیش از آنکه تهدید واقعی برای اقتصاد، هویت و ارزش های غربی باشند یک تهدید برساخته شده از سوی سیاستمداران و رسانه های غربی است.
۵۵۷.

دیپلماسی فرهنگی ایالات متحده در قبال مهاجران مکزیکی پس از جنگ سرد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مهاجرت دیپلماسی فرهنگی جنگ سرد ایالات متحده آمریکا مکزیک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸ تعداد دانلود : ۹
پژوهش پیش رو با تأملی انتقادی در باب کارکرد دیپلماسی فرهنگی ایالات متحده، به واکاوی شیوه های مداخله نمادین آن در تنظیم مناسبات مهاجرتی با مکزیک در دوران پساجنگ سرد می پردازد. پرسش بنیادین این مطالعه از این منظر طرح می شود که چگونه دیپلماسی فرهنگی آمریکا، در مقام ابزاری از جنس قدرت نرم، به پاسخ گویی به مطالبات معیشتی و اجتماعی مهاجران مکزیکی پرداخته و چه نقشی در فرآیند ادغام آنان در کالبد جامعه آمریکایی ایفا کرده است؟ بر مبنای فرضیه ای تحلیلی، این مقاله مدعی است که ابتکارات فرهنگی ایالات متحده، با تأکید بر ظرفیت های توانمندساز، بازسازی تصویر عمومی مهاجران و اشاعه ارزش های به ظاهر مشترک، بستری برای تسهیل فرآیند ادغام فراهم آورده اند؛ و در عین حال تلاش کرده اند اثرات گاه نامتوازن و سرکوب گر سیاست های مهاجرتی سخت گیرانه را تقلیل دهند. این پژوهش، با اتکا بر منظری نظری برگرفته از انگاره «قدرت نرم» و مفهوم «بینافکنی فرهنگی»، و با بهره گیری از روش تحلیل محتوای اسنادی، به تحلیل وجوه متکثر دیپلماسی فرهنگی از جمله مبادلات آموزشی، مشارکت نهادهای جامعه مدنی و ظرفیت زبانی مهاجران اسپانیولی زبان در بستر آمریکایی پرداخته است. یافته ها حاکی از آن است که دیپلماسی فرهنگی، هرچند در کاستن از منازعات مهاجرتی و ارتقاء سطح گفت وگوی میان فرهنگی میان دو کشور تا اندازه ای مؤثر بوده، اما همچنان در دل خود با تعارضاتی ساختاری همچون قطبی سازی سیاسی، فقدان راهبردی جامع در سیاست گذاری زبانی، و محدودیت های نهادین مواجه است. 
۵۵۸.

تهدید زیست محیطی و امنیت جامعه در ایران امروز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: محیط زیست تهدیدات زیست محیطی مهاجرت امنیت جامعه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸ تعداد دانلود : ۹
محیط زیست به مثابه ی ساحت زندگانی بشر، بسترِ بالندگی انسان، بر این کره ی خاکی را میسر نموده است؛ لیکن محیط طبیعی بر اثر کنش های انسانی و زیاده خواهی آن، با چالش های گوناگونی روبرو گشته است. هر چند سالیان زیادی از طرح مشکله های زیست محیطی در ادبیات امنیتی نمی گذرد لکن امروزه اهمیت تهدیدات ناشی از محیط زیست و تاثیرات آن بر امنیت در سطوح فردی، جامعه ای و ملی برکسی پوشیده نیست. بروز این تهدیدات بسترساز اشاعه ی آن به دیگر نقاط کره ی زمین است. به بیان بهتر، تهدیداتی از این جنس گریبان گیر مکان و دولت خاصی نخواهد بود. از همین رو ایران نه تنها از این امر مستثنی نبوده بلکه همواره با چنین تهدیداتی دست به گریبان بوده است. درحقیقت تخریب محیط زیست طی سالیان گذشته در پهنه ی جغرافیایی کشورمان روبه فزونی نهاده و در قد و قامت بحران نمود یافته است. مقاله ی حاضر با هدف واکاوی پیامدهای تهدیدات زیست محیطی بر امنیت جامعه ای، در پی پاسخ به این پرسش است که تهدیدات زیست محیطی چه تاثیری بر امنیت جامعه ای ایران برجای می گذارند؟ در پاسخ، این فرض اساس کار قرار گرفته است که به نظر می رسد در ایران امروز، تهدیدات زیست محیطی و پیامدهای منبعث از آن همچون مساله مهاجرت، با به چالش کشیدن هویت افراد و گروه های اجتماعی، امنیت جامعه ای ایران را با مخاطره روبرو می سازد. انگاره ای که یافته های پژوهش بر تحقق آن در جامعه ی ایرانی صحّه می گذارد. برای بررسی موضوع، ضمن استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و بهره گیری از چارچوب نظری امنیت جامعه ای، به اسناد و منابع کتابخانه ای مرتبط رجوع شده است.
۵۵۹.

تأثیر عوامل اقتصادی بر مهاجرت از ایران با تأکید بر شاخص فلاکت

کلیدواژه‌ها: مهاجرت شاخص فلاکت عوامل اقتصادی بیکاری تورم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸ تعداد دانلود : ۷
زمینه و هدف: مهاجرت به عنوان واقعه تأثیرگذار جمعیتی، تغییرات قابل ملاحظه ای را در ساخت و توزیع جمعیت ایجاد می کند. مهاجرت نه تنها به عنوان یک پدیده، بلکه به عنوان یک فراپدیده (واقعه ای که اتفاق آن به دلیل بستر و موقعیتی است که مردم در آن زندگی می کنند) از عوامل متعدد اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی نشأت گرفته است.  به این دلیل، علل و انگیزه های مهاجرت را می توان از ابعاد مختلف مورد بررسی قرار داد. مهاجرت از ایران موضوعی پیچیده و چند بعدی است که در سال های اخیر توجه زیادی را به خود جلب کرده است.  هدف این مقاله بررسی تاثیر عوامل اقتصادی بر مهاجرت از ایران با تمرکز ویژه بر شاخص فلاکت (مجموع تورم و بیکاری) است. روش شناسی: پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی انجام و برای گردآوری اطلاعات از روش اسنادی کتابخانه ای استفاده شده است. تمامی داده های متغیرهای مورد نظر به صورت سالیانه برای دوره زمانی 2000 تا 2022 استفاده شده است. برای بررسی ارتباط میان متغیرها از روش خود توضیح با وقفه های توزیعی  استفاده شده است. مدل هایی که برای بررسی اثرات تاخیری ارائه می شوند، معروف به مدل های با وقفه توزیعی هستند که یکی از جدید ترین روش ها برای این بررسی ها، روش خود توضیح با وقفه های توزیعی یا ARDL  است. در این مدل، متغیر وابسته تحت تاثیر وقفه های این متغیر و سایر متغیرهای مستقل قرار دارد. یافته ها و نتیجه گیری: یافته های پژوهش حاکی از آن است که متغیرهای جمعیت، شاخص فلاکت و تولید ناخالص داخلی تاثیر معنا داری بر مهاجرت از ایران دارند، اما شاخص نابرابری ضریب جینی تاثیر معناداری بر مهاجرت ندارد. شاخص فلاکت نیز تأثیر مثبت و قابل توجهی بر مهاجرت دارد. برعکس، رشد اقتصادی تأثیر منفی و معناداری بر مهاجرت دارد، به طوری که یک درصد افزایش در رشد اقتصادی می تواند نرخ مهاجرت را 1/0 درصد کاهش دهد. نتایج نشان می دهد که سه عامل کلیدی رشد جمعیت، نرخ فقر و رشد اقتصادی به طور مستقیم بر روند مهاجرت از ایران تأثیر می گذارند. با افزایش جمعیت، فشار بر منابع اقتصادی و اجتماعی کشور تشدید می شود. در شرایطی که فرصت های شغلی و خدمات عمومی توسعه نیافته اند، افراد ممکن است برای جستجوی شرایط زندگی بهتر مهاجرت کنند. شاخص فلاکت، که هم نرخ تورم و هم نرخ بیکاری را در بر می گیرد، به عنوان یک شاخص حیاتی برای عملکرد اقتصادی عمل می کند.
۵۶۰.

مهاجرت شهروندان افغانستانی و نقش آن ها در حفاظت محیط زیست شهری: فرایند بازیافت پسماند (مطالعه تطبیقی: محله های ولنجک و شهرری)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: افغانستان بازیافت محله شهرری محله ولنجک محیط زیست مهاجرت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱ تعداد دانلود : ۵
بخش زیادی از مردم افغانستان به دلیل وجود چالش های مختلف به سایر کشورهای همسایه از جمله ایران مهاجرت می کنند که به دلیل نبود مهارت کافی و تا حدودی نگاه حقیرانه به این افراد موجب شده در بخش های غیر رسمی مشغول شوند. از جمله زباله گردانی و اشتغال در فرایند بازیافت پسماند شهری. هدف این پژوهش ابتدا  تحلیل زمینه ها و عوامل موثر بر مهاجرت افغانستانی ها تحلیل شود و در گام بعدی بررسی  نقش ایشان در فرایند بازیافت پسماند و حفظ محیط زیست به صورت تطبیقی درمحله ولنجک در منطقه یک و محله شهر ری در منطقه 20 ، بوده است. روش پژوهش حاضر به صورت توصیفی-تحلیلی و گردآوری داده به صورت پیمایشی بوده است. نتایج پژوهش نشان داده است که اقتضای مالی و اقتصادی و همچنین جنبه های مختلف اجتماعی و فرهنگی نقش مهمی در مقصد مهاجرین دارد که محله شهر ری شاخص های ممکن و نسبی بیشتری نسبت به محله ولنجک دارد. نکته دیگر اینکه مهاجرین به طور کلی در بخش های غیررسمی مشغول به کار می شوند که یکی از این بخش ها زباله گردانی و اشتغال در فرایند بازیافت پسماند شهری به ویژه جمع آوری آن بوده است. نتایج نشان داد که مهاجرین افغانستانی در شهر ری بیش از از محله ولنجک در فرایند بازیافت زباله های شهری نقش دارند.