جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای

جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای

جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال 14 زمستان 1403 شماره 4 (پیاپی 57) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

کاهش مصرف انرژی با استفاده از بادگیرهای سنتی بندر لافت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بادگیر صرفه جویی انرژی بندر لافت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸ تعداد دانلود : ۶
این پژوهش به بررسی و تحلیل تأثیر باد بر شکل گیری معماری بادپایه در استان هرمزگان می پردازد و به ویژه بر روی بادگیرها به عنوان یکی از عناصر کلیدی در طراحی معماری بومی تمرکز دارد. با استفاده از حسگرهای متعدد و جمع آوری داده های هواشناسی، این مطالعه نشان می دهد که بادگیرها می توانند به طور مؤثری دما و رطوبت را کنترل کنند و شرایط آسایش حرارتی را در ساختمان ها بهبود بخشند. نتایج مطالعات میدانی نشان می دهد که دمای اتاق های تحتانی بادگیرها به طور میانگین ۳ تا ۴ درجه خنک تر از محیط آزاد است. این کاهش دما به دلیل ایجاد فشار هوای کمتر در بخش تحتانی بادگیر نسبت به فشار هوای محیط آزاد است که منجر به جریان مداوم هوا از محیط به درون بادگیر می شود. بر اساس محاسبات انجام شده، استفاده از یک بادگیر می تواند به صرفه جویی سالانه 131328 کیلووات ساعت انرژی منجر شود. علاوه بر این، با توجه به وجود 168 بادگیر در بندر لافت، می توان تخمین زد که صرفه جویی یک ساله برای این بندر به حدود 43 میلیارد ریال می رسد. این پژوهش همچنین به بررسی راهکارهای بهبود عملکرد بادگیرها، از جمله عایق سازی و نصب توربین های بادی در دهانه آن ها، می پردازد. این تغییرات می تواند به افزایش راندمان بادگیرها و تولید انرژی کمک کند. در نهایت، این پژوهش بر اهمیت احیای و به روزرسانی تکنیک های معماری بومی برای استفاده بهینه از انرژی های تجدیدپذیر تأکید می کند و پیشنهاد می کند که معماران و طراحان باید از این تجربیات غنی برای طراحی ساختمان های پایدار و کارآمد استفاده کنند.
۲.

استفاده از تکنولوژی تغذیه مصنوعی حوضه آبخوان برای مدیریت منابع آب و کاهش آلودگی های آب (مورد مطالعه: منطقه گرمسار)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تغذیه مصنوعی گرمسار فلزات سنگین آلودگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰ تعداد دانلود : ۶
آب های زیرزمینی که بخشی از چرخه آب را تشکیل می دهند. خصوصیات زمانی و مکانی آلودگی آب های زیرزمینی به عنوان یک مسئله مهم در اصلاح مؤثر سفره های آب زیرزمینی و ارزیابی خطرات مربوط به سلامتی است. تحلیل عدم قطعیت، مرحله ای جدانشدنی در فرآیند مدل سازی هیدرولوژی می باشد. ارزیابی کمی عدم قطعیت در خروجی های مدل شبیه سازی و تخمین پارامترهای آن، موجب افزایش اطمینان در نتایج مدل سازی و شناخت درستی از منابع عدم قطعیت می شود. با توجه به رشد روز افزون کاربرد مدل های آب زیرزمینی در مدیریت و پیش بینی رفتار آبخوان ها، این پژوهش به دنبال تحلیل عدم قطعیت در مدل سازی کمی آبخوان آبرفتی دشت گرمسار در استان سمنان است. توصیف منبع آلوده شامل شناسایی مکان و منبع مکانی، میزان تزریق و دوره های انتشار است. بررسی ساخت مخازن بتنی سر راهی جهت اختلاط آب زیرزمینی و آب شرب در منطقه و رقیق تر شدن فلزات سنگین و کاهش سختی آب (TDS) پیشنهاد می گردد. تلفیق استفاده از روش MODFLOW در آب های زیرزمینی و تغذیه مصنوعی سفره های زیرزمینی در اثر پخش سیلاب و همچنین اختلاط آب سطحی حاصل از جمع آوری باران و برف با آب های زیرزمینی در مخازن آب، می توان انتظار داشت اثرات فلزات سنگین و سموم در آب شرب منطقه کاهش چشمگیری یابد. نتایج نشان داد که پارامتر تغذیه نسبت به سایر پارامترها از قابلیت تشخیص کمتری در فرآیند واسنجی برخوردار بوده (به عبارتی تابع توزیع پسین آن نسبت به تابع توزیع پیشین تغیر زیادی نکرده است) و دارای عدم قطعیت بیشتری است.
۳.

تاثیر ساختار نظام بین الملل پسا جنگ سرد بر توسعه اقتصادی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نظام بین الملل جنگ سرد توسعه اقتصادی اقتصاد توسعه درون زا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷ تعداد دانلود : ۴
توسعه اقتصادی را می توان هدف اصلی و نهایی کشورهای مختلف برشمرد. اهمیت این مقوله به حدی است که کشورهای مختلف با استفاده از راهبردهای مختلف و همچنین ابزارهایی که در اختیار دارند، سعی دارند به توسعه دست یابند. جمهوری اسلامی ایران از جمله کشورهایی است که بعد از فروپاشی شوروی، توسعه اقتصادی را به عنوان یکی از اولویتهای مهم خود قرار داد. در این راستا، سوال اصلی مقاله ی حاضر این است که ساختار نظام بین الملل چه تاثیری بر فرآیند توسعه در ایران داشته است؟ که این فرضیه مطرح شده است که ساختار نظام بین الملل زمینه ساز حرکت ایران به سمت توسعه درون زا مبتنی بر رویکرد اولویتهای داخلی در توسعه و پیشرفت شده است و در آن توجه به اقتصاد دانش بنیان، کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی و همچنین انسجام و اجماع نخبگان در سطوح مختلف جامعه مورد توجه است . نتایج مقاله نشان می دهد که پس از جنگ سرد، جمهوری اسلامی ایران یک رویکرد تقابلی با نظام بین الملل را از خود نشان دهد. در نتیجه ی این امر، تحریم های مختلفی از سوی آمریکا، اروپا و سازمان های مختلف بین المللی شکل گرفت که باعث شد روند توسعه اقتصادی در کشور تضعیف شود. جمهوری اسلامی ایران در جهت مقابله با این تحریم ها، توسعه درون زا را در دستور کار خود قرار داد. نوع روش تحقیق توصیفی – تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه ای می باشد.
۴.

نقش شهر فرودگاهی امام خمینی در توسعه شهری و گسترش صنعت توریسم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شهرهای فرودگاهی توسعه شهری صنعت توریسم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹ تعداد دانلود : ۲
مقدمه: فرودگاه بین المللی امام خمینی (ره) به عنوان مهم ترین و پربازدیدترین فرودگاه کشور، با توجه به طرح فرادست شهر فرودگاهی که در برنامه پنجم توسعه به تصویب رسیده و همچنین رقابت با فرودگاه های پربازدید دبی و استانبول، نیازمند اجرای مجموعه ای از فعالیت ها و پروژه های خاص در کوتاه ترین زمان ممکن است. این نیاز به ویژه به دلیل موقعیت جغرافیایی ایران به عنوان نقطه اتصال شرق و غرب و تلاش برای جذب پروازهای عبوری در آسمان خاورمیانه حائز اهمیت است. شکل گیری و توسعه شهری با ویژگی های خاص شهر فرودگاهی در کشورهای در حال توسعه از جمله ایران، احتمالاً پیامدهای مثبتی در زمینه های اقتصادی، اجتماعی و گسترش صنعت گردشگری به دنبال خواهد داشت.هدف پژوهش: طراحی شهرهای فرودگاهی بر اساس رهیافت های علمی روز دنیا و سبک های تلفیقی معماری اقتباسی و بومی در کشورهای مدرن و یا در حال پیشرفت؛ به عنوان یکی از شاخصه های توسعه یافتگی در جوامع بشری همواره مدنظر دستگاه های حاکمیتی و کارشناسی دنیا بوده و خواهد بود. از سویی دیگر، شهرهای فرودگاهی می توانند تأثیرات متفاوتی بر متغیرهای کلان مانند توسعه شهری و صنعت توریسم داشته باشد.روش شناسی: این پژوهش بر اساس هدف از نوع تحقیق کاربردی، از نوع روش آمیخته (ترکیبی از تحلیل های کیفی و کمی) محسوب می شود. با انجام مصاحبه و توزیع پرسش نامه میان کارشناسان و خبرگان فرودگاه امام خمینی به مطالعه میدانی پرداخته شده است. داده ها با استفاده از نرم افزارهای اکسل و اکسپرت چویس و تکنیک تحلیل محتوا و فرایند تحلیل سلسله مراتبی رتبه بندی شده اند.یافته ها و بحث: نتایج تحقیق در قالب شناسایی تعدادی شاخص، جمع بندی شده که در میان شاخص ها به ترتیب، مؤلفه های خدمات
۵.

بررسی شاخص ها، عوامل و چالش های تغییرکاربری اراضی واقع در محدوده ها و حرائم طرح های توسعه شهری ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تغییرکاربری اراضی مدیریت شهری قوانین و مقررات تغییرکاربری چالشهای تغییرکاربری روش تحلیل سلسله مراتبی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶ تعداد دانلود : ۲
یکی از مهم ترین مباحث توسعه پایدار شهری، بررسی و پیشبینی الگوی تغییرات کاربری اراضی است، شهر فردا، نتیجه تصمیمات امروز است؛ بنابراین نمی توان بدون توجه به آینده برای مسائل و چالش های پیش رو به ویژه در زمینه کاربری اراضی در کلان شهرها آماده بود. گسترش شهرنشینی و رشد فیزیکی شهرها، فشار توسعه اقتصادی، بهره برداری بی رویه از منابع موجود، تغییرات غلط کاربری اراضی و دست اندازی بشر به اراضی کشاورزی، جنگلها و مراتع سبز پیرامون شهرها، روز به روز باعث برهم زدن تعادلهای زیست محیطی و اکولوژیکی پیرامون زندگی شهری نسلهای حاضر و آینده می گردد. به نظر می رسد وابستگی اقتصادی شهرهای جهان سوم از عوامل مهم در الگوهای تغییر کاربری اراضی شهری در ایران است که ضرورت دارد در تدوین برنامه ها به این عامل توجّه و برنامه های توسعه شهری و کاربری زمین در سطح شهر در مقیاسی محلی در ارتباط با برنامه های منطقه ای و ملی و حتی جهانی تدوین شود. این امر لزوم توجه به مدیریت یکپارچه فضایی شهری را نیز ضروری می سازد. هدف این پژوهش بررسی و شناسایی عوامل مؤثر بر تغییرات کاربری اراضی در محدوده و حریم شهرهای ایران و اثرات و چالشهای ایجاد شده از سوی این عوامل در شهرهای کشور است. در نهایت پیشنهاداتی برای برون رفت از چالشهای پیش آمده ناشی از تغییر بی رویه کاربری اراضی، کاهش و یا تعدیل اثرات منفی ناشی از تغییرکاربری ارائه می گردد. نتایج پژوهش نشان می دهد عواملی همچون نقش اقتصادی شهر، طرح های توسعه شهری، نقد
۶.

بررسی عوامل اجتماعی موثر بر توسعه ورزش قهرمانی استان سمنان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تاب آوری اجتماعی توسعه ورزش قهرمانی رسانه کیفیت زندگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹ تعداد دانلود : ۶
هدف از پژوهش حاضر بررسی عوامل اجتماعی موثر بر توسعه ورزش قهرمانی استان سمنان می باشد. این پژوهش بر اساس هدف، کاربردی است.رویکرد روش شناختی به موضوع کمی و روش پیمایش است. معلمان ورزش، کارشناسان ورزشی (دارای مدرک ورزشی)، پیشکسوتان ورزشی (با سابقه قهرمانی ملی و بین المللی) و روسای هیات های ورزشی استان سمنان به عنوان جامعه آماری پژوهش در نظر گرفته شده اند. برای محاسبه حجم نمونه نیز از جدول مورگان استفاده شد که نمونه آماری 212 نفر به دست آمد. با استفاده از ادبیات و پیشینه تحقیق، پرسشنامه محقق ساخته آماده گردید. جهت تعیین روایی صوری و محتوایی پرسشنامه و صحت و سقم سوالات، پرسشنامه در بین 15 نفر از خبرگان و متخصصین مدیریت ورزشی (اساتید دانشگاه های دولتی، آزاد،  پیام نور و نیز دانشجویان مقطع دکترا) توزیع شد. جهت تجزیه و تحلیل دادها برای خلاصه کردن و طبقه بندی داده های خام از نرم افزار SPSS استفاده شد. نتایج نشان داد بین عامل رسانه با توسعه ورزش قهرمانی رابطه مثبت معناداری وجود داشته و این عامل بر توسعه ورزش قهرمانی در استان سمنان موثر است. بین عامل کیفیت زندگی با توسعه ورزش قهرمانی رابطه مثبت معناداری وجود داشته و این عامل بر توسعه ورزش قهرمانی در استان سمنان موثر است. بین عامل تاب آوری اجتماعی با توسعه ورزش قهرمانی رابطه مثبت معناداری وجود داشته و این عامل نیز بر توسعه ورزش قهرمانی در استان سمنان موثر است. با توجه به نتایج محدودیت های اجرایی و عدم همکاری برخی از نمونه های تحقیق و بی توجهی آنها نسبت به تکمیل پرسشنامه را میتوان ب عنوان سختی کار در نظر گرفت.
۷.

مبانی و ادله تنفیذ ریاست جمهوری در اندیشه سیاسی شیعه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ولایت فقیه ریاست جمهوری امضای حکم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴ تعداد دانلود : ۳
بر اساس اصل اول قانون اساسی «حکومت ایران جمهوری اسلامی است» که هم از مشرعیت الهی برخوردار است و هم دارای مقبولیت مردمی است و بنابر اصل پنجاه و هفتم، قوای حاکم در جمهوری اسلامی زیر نظر ولایت مطلقه امر و امامت امت هستند. یکی از این قوا، قوه مجریه است که رئیس آن با رأی مستقیم مردم انتخاب و حکم ایشان توسط ولی فقیه امضاء و تنفیذ می شود. این راهکار تعیین رئیس جمهور که جامع مشروعیت الهی و مقبولیت مردمی است از ویژگی های جمهوری اسلامی ایران است و به همین دلیل توضیح و تبیین آن ضروری است. به همین منظور، در این تحقیق مبانی و ادله تنفیذ ریاست جمهوری در اندیشه سیاسی شیعه با روش توصیفی و تحلیلی بررسی می شود. براساس یافته های این تحقیق 1. خداوند حکیم درباره مشورت با مردم می فرماید: «وَشَاوِرْهُمْ فِی الأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَکَّلْ عَلَى اللّهِ» در زمان کنونی جز در موارد خاص، مشورت و اظهار نظر و رأی عمومی مردم با شیوه های نوین همچون انتخابات صورت می گیرد. بر اساس این آیه، در مشورت تصمیم نهایی و تنفیذ با حاکم اسلامی است؛ بنابراین درباره ریاست جمهوری نیز می تواند رأی مردم را تنفیذ و یا رد کند. 2. شرکت در انتخابات و انتخاب داوطلب، یک نوع بیعت محسوب می شود و نشانگر مقبولیت مردمی است که با قبول و تنفیذ آن توسط حاکم اسلامی مشروعیت می یابد. 
۸.

شناسایی عوامل و مؤلفه های مدل تأمین امنیت فناوری اطلاعات با رویکرد خط مشی های اخلاق حرفه ای کارکنان در شهرداری های کشور(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تأمین امنیت فناوری اطلاعات اخلاق حرفه ای کارکنان خط مشی اخلاق حرفه ای شهرداری های کشور

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲ تعداد دانلود : ۴
هدف اصلی این پژوهش، شناسایی عوامل و مؤلفه های تأمین امنیت فناوری اطلاعات با رویکرد خط مشی های اخلاق حرفه ای کارکنان در شهرداری های کشور می باشد. این پژوهش از نوع کاربردی-توسعه ای و با ماهیت اکتشافی انجام شده است. روش شناسی پژوهش کیفی بوده و با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختاریافته با خبرگان انجام گرفته است. نمونه گیری به روش گلوله برفی از دو گروه خبرگان علمی- دانشگاهی و خبرگان اجرایی صورت پذیرفت و پس از انجام ۱۲ مصاحبه به اشباع نظری رسید. داده های حاصل از مصاحبه ها با استفاده از نرم افزار Maxqda 2018 و به روش تحلیل مضمون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های حاصل از پژوهش نشان داد در بین متغیرهای مورد بررسی در پژوهش حاضر، میانگین تأمین امنیت فناوری اطلاعات مبتنی بر خط مشی های اخلاق حرفه ای برابر با 97/2 به دست آمد و در بین شاخص های آن، شاخص ساختاری بیشترین میانگین و شاخص رفتاری کمترین میانگین را داشتند. نتایج حاصل از تحلیل کیفی داده ها نشان دهنده ی 6 بعد (اخلاق حرفه ای، تعهد و مسئولیت پذیری، خلاقیت و نوآوری، مدیریت منابع انسانی، عملکرد منابع انسانی و ساختار سازمان) و 22 مضمون سازمان دهنده و 210 مضمون پایه بود. نتایج نشان داد که موفقیت در تأمین امنیت فناوری اطلاعات در شهرداری ها، نیازمند توجه همزمان به سه بعد زمینه ای، رفتاری و ساختاری است. همچنین نشان می دهد که سازمان هایی که توانسته اند اصول اخلاق حرفه ای را در فرهنگ سازمانی خود نهادینه کنند، در صورت بروز مشکلات امنیتی، توانایی بیشتری در مدیریت و کنترل آسیب ها داشته اند.
۹.

ارزیابی پایداری محیط زیست و حسابداری نسلی: بررسی تأثیر متغیرهای اقتصادی و اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: پایداری محیط زیست حسابداری نسلی معیارهای اجتماعی زیست محیطی اقتصادی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵ تعداد دانلود : ۵
هدف از حسابداری زیست محیطی مهیا کردن اطلاعاتی می باشد که برای ارزیابی عملکرد، تصمیم گیری ها، کنترل و گزارشگری به مدیران کمک می رساند. حسابداری محیط زیست شامل مجموعه قواعد می باشد که منجر به بهبود توان سیستم های حسابداری در راستای شناسایی، ثبت و گزارشگری آثار ناشی از تخریب و آلودگی محیط زیست می باشد و هدف از بکارگیری آن مشارکت اطلاعات مرتبط با هزینه های زیست محیطی در سیستم حسابداری است. هدف از مقاله حاضر ارزیابی مدل پایداری محیط زیست و حسابداری نسلی با تأکید بر معیارهای اجتماعی، زیست محیطی و اقتصادی می باشد. پژوهش حاضر کاربردی، از نظر نوع داده، کمی و از نظر روش توصیفی همبستگی می باشد؛ مدل معادلات ساختاری13(SEM)برای ارزیابی تاثیر و شناسایی نوع رابطه متغیرها بکار برده شده است. جامعه آماری، کلیه مدیران و کارشناسان صاحبنظر بورسی و فرابورس ترجیحاً فعال در بخش های با بیشترین پتانسیل برای نوآوری زیست محیطی و طراحی زیست محیطی می باشد. روش جمع آوری داده ها به وسیله پرسشنامه محقق ساخته می باشد. حجم نمونه براساس تعداد گویه های پرسشنامه، 130 مورد انتخاب شد. برای تعیین روایی، از نظرات متخصصان مدیریت و سنجش همسانی درونی و برای پایایی پرسشنامه ها از طریق ضریب آلفا کرونباخ استفاده گردید. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که بین مؤلفه های پایداری محیط زیست و حسابداری نسلی با تأکید بر معیارهای اجتماعی، زیست محیطی و اقتصادی رابطه ی مستقیم و معنی داری وجود دارد که لازم است شرکت ها توجه بیشتری در خرید مواد اولیه سازگار با محیط زیست مقرون به صرفه، تخفیف های ویژه برای خریدهای در این زمینه داشته باشند.
۱۰.

محیط زیست از منظر جرم شناسی و پیشگیری با رویکرد جبر جغرافیایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: محیط زیست توسعه پایدار مقوله های زیست محیطی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶ تعداد دانلود : ۴
محیط زیست یکی از بسترهای داغ بحث سیاست جهانی بوده و احترام به محیط زیست، احترام به حقوق شهرندی است . فقط ضرورت بقاست که انسان را واداشته است روی این واژه تأکید کند و آنرا چون یک بحث سیاسی- اجتماعی جدی بگیرد، تا با جلوگیری از برهم خوردن هارمونی نظام طبیعت حاکم بر زمین، ناجی زمین و موجودات آن باشد. زمین، آب و انسان سه بازوی بهم پیوسته حیات هستند که باید در تعادل و هارمونی نگهداشته شوند. بر هم خوردن یکی از این بازوها همه چارچوب فلسفه زندگی روی زمین را برهم می زند. این پژوهش با این هدف که بررسی نماید چه عواملی در شکل گیری سیستم های فضایی و سیستم های پشتیبانی آن مؤثر هستند و از دیدگاه جرم شناسی چه عواملی متاثر از جبر جغرافیایی باعث بروز جرایم محیط زیستی و چه عواملی از هم حیث باعث پیشگیری از وقوع جرایم مرتبط می گردند ، با استفاده از روش های اسنادی، توصیفی- تحلیلی و کتابخانه ای نگارش گردیده و در پیان پس از بحث و بررسی یافته های پژوهش به ارائه پیشنهاد جهت رفع چالش پرداخته است.
۱۱.

واکاوی ژئواکونومیکی نفت ایران و تاثیر تحریم های پسابرجام بر آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: صنعت نفت تحریم پسابرجام ژئواکونومی ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲ تعداد دانلود : ۵
با وجود محدودیت های زیاد برای صادرات نفت ایران به دلیل تحریم های پسابرجامی، همچنان نفت به عنوان یک منبع درآمدی مهم برای کشور تلقی می شود. با توجه به اهمیت راهبردی نفت در سبد سیاست گذاری مالی کشور، تحقیق حاضر به بررسی ژئواکونومیک نفتی ایران و تاثیر تحریم های پسابرجام بر آن پرداخته است. روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی است و با استفاده از منابع دست اول و آمارنامه های معتبر، اقدام به تبیین تاثیر تحریم ها بر صنعت نفت ایران شده است. در واقع، پرسش تحقیق این است که از منظر ژئواکونومیکی، تحریم های پسابرجامی چه تاثیری بر صنعت نفت ایران داشته است. یافته های تحقیق، نشان داد که از منظر ژئوپلیتیک باعث شده است تا قدرت بازیگری ایران در میدان های نفتی مشترک و نیز بازار انرژی، تنزل یابد؛ به گونه ای که کشورهایی چون عربستان سعودی و روسیه (با وجود تحریم های پس از حمله به اوکراین)، نقش هژمون را در بازارهای نفتی اعمال می کنند. از منظر ژئواکونومیک نیز کاهش صادرات نفت ایران، رابطه ی مستقیمی با کاهش تولید داخلی داشته است. به گونه ای که قدرت بازیگری و بازدارندگی کشور را در مقیاس های مختلف، کاهش داده است. پس از اعمال تحریم های شدید علیه ایران هنگام خروج یکجانبه آمریکا از معاهده برجام در سال 2018، وابستگی به نفت تشدید یافته است و متعاقباً وضعیت تولید داخلی نیز افت قابل توجهی را نشان می دهد.
۱۲.

پژوهشی درباره پایداری نظام قضایی ایران، مطالعه موردی: دیدگاه سفرنامه نویسان اروپایی در عصر قاجاریه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تشکیلات قضایی قانون تحول پایداری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰ تعداد دانلود : ۶
نظام قضایی در عصر قاجار تاریخ ملتی است که در چار چوب شرایط فرهنگی مشخصی شکل گرفته و ساختارهای سیاسی ،حقوقی ای که سنن، آداب،رسوم، و مراسم و مجموعه ی ارزش های آن ملت را بازتاب می نماید . وبه دلیل فقدان قوانین مدون از کاستی های بسیاری برخوردار بود بدلیل استبداد سلطنتی و روحیه خود سری،روحیه مقررات ستیزی و خود محوری، رابطه سالاری، و عدم عقلانیت در تصمیم گیری ها تداوم داشت. در پژوهش حاضر ضمن پرداختن به نظام قضایی ایران از دیدگاه سفرنامه نویسان اروپایی، مسئله را مدنظر قرار داده که آیا اصلاح نظام قضایی تابعی از تغییر در ساختار حقوقی بود یا ساختار سیاسی و اجتماعی جامعه که با نهضت مشروطه که هدفش محدود ساختن سلطنت و محور خود کامگی و استقرار حاکمیت قانون که همواره نقش پر اهمیت و کلیدی در تحول و پیشرفت یا توسعه نیافتگی جوامع ایفا کرد ایجاد تحول بنیادی در ساختار اداری کشور و اجرایی کشور بود، تاثیر گذارترین رویداد نا موفق و ناکام گردید. در این پژوهش تلاش شده است با استفاده از شیوه ی تحلیل محتوای منابع و مآخذ این دوره ضمن ارائه توصیف خصایص نظام قضایی دوران قاجار در سفرنامه های اروپایی ناتوانایی ها،نارسایی ها، ناهنجاری های ساختاری آن و نیز بررسی کوشش هایی که پس از استقرار مشروطیت برای اصلاح این نظام صورت گرفت،علل و عوامل عدم موفقیت این تلاش ها ریشه های تداوم دیوان سالاری ناهمگن عهد قاجار بازشناخته شود.
۱۳.

بررسی نقش پیاده مداری بر توسعه پایدار شهری (مطالعه موردی: پیاده راه چهارباغ عباسی اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: پیاده راه پایداری شهری پیاده مداری چهارباغ عباسی اصفهان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰ تعداد دانلود : ۴
با آغاز هزاره سوم ضرورت رویکرد مجدد به حرکت پیاده بعنوان سالم ترین، اقتصادی ترین و پویاترین روش جابجایی و حمل و نقل درون شهری مورد توجه جدی کارشناسان و مدیران امور شهری قرار گرفته است. جنبش پیاده مداری که هدف آن بازیابی و توسعه فضاهای پیاده در سطح شهرها و اولویت قائل شدن برای عابرین پیاده بعنوان عناصر درجه اول شهری است، به یکی از محورهای برنامه ریزی و طراحی شهری مبدل گردیده است. بر همین اساس این نوشتار نیز، کوششی در راستای دستیابی به اهمیت حرکت پیاده و پیاده راه ها در شهرهای امروزی و تاثیر این فضاها بر توسعه پایدار شهری می باشد. با توجه به ماهیت موضوع و اهداف تحقیق، رویکرد حاکم بر فضای تحقیق توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری شهروندان شهر اصفهان (محدوده پیاده راه چهارباغ عباسی) و روش نمونه گیری در این پژوهش نمونه گیری تصادفی می باشد. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 384 نفر است. در این پژوهش سعی برآن بوده که داده های مورد نیاز از طریق مراکز، سازمان های مربوطه و همچنین مشاهدات و مطالعات میدانی، پرسشنامه محقق ساخته جهت گردآوری اطلاعات از شهروندان استفاده گردد. در بخش تحلیلی پژوهش از نرم افزار SPSS و مدل AHP فازی استفاده شده است. با توجه به نتایج به دست آمده می توان چنین بیان کرد که پیاده مداری شهری در دستیابی به پایداری شهری تأثیر بسزایی دارد، به طوری که موجب تقویت و ارتقاء فعالیت های شهری، کاهش استفاده از آلاینده های زیست محیطی و کمک به حفظ محیط زیست، کاهش وابستگی به وسایل نقلیه موتوری در خیابان چهارباغ عباسی گردیده است.
۱۴.

نقش استقلال قضایی واحدهای جغرافیایی-سیاسی در تثبیت اصل حاکمیت قانون(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: استقلال قضایی حاکمیت قانون عدالت حقوق بشر بی طرفی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶ تعداد دانلود : ۴
استقلال قضایی یکی از مؤلفه های بنیادین در ساختار حقوقی هر جامعه ای است که به منظور تضمین عدالت و حاکمیت قانون مورد تأکید قرار می گیرد. این مفهوم در طول تاریخ حقوق، به ویژه در جوامع دموکراتیک و توسعه یافته، به عنوان یک اصل اساسی برای جلوگیری از سوءاستفاده از قدرت، تضمین حقوق و آزادی های فردی و حفظ تعادل میان قوای سه گانه حکومت شناخته شده است. در این مقاله، به بررسی نقش استقلال قضایی در تثبیت اصل حاکمیت قانون پرداخته شده و اهمیت آن در تحقق عدالت، تقویت نهادهای حقوقی، و ارتقای اعتماد عمومی به دستگاه قضایی مورد بحث قرار گرفته است. استقلال قضایی به معنای آزادی قاضیان از هرگونه فشارهای خارجی، اعم از سیاسی، اقتصادی یا اجتماعی، در اجرای وظایف قضایی خود است. استقلال در تصمیم گیری، موجب می شود که دستگاه قضایی قادر باشد به طور بی طرفانه و عادلانه به حل وفصل اختلافات بپردازد. این بی طرفی و عدم تأثیرپذیری از عوامل خارجی، اساساً برای تضمین حاکمیت قانون و اجرای عدالت ضروری است. بدون وجود استقلال قضایی، ممکن است اجرای عدالت تحت تأثیر فشارهای سیاسی، اقتصادی یا نفوذ دیگر عوامل قرار گیرد که این امر موجب کاهش اعتماد عمومی به نظام قضایی و تضعیف حاکمیت قانون خواهد شد. در این مقاله، ابتدا به تبیین مفهوم استقلال قضایی پرداخته شده و سپس رابطه آن با حاکمیت قانون مورد بررسی قرار می گیرد.
۱۵.

واکاوی ابعاد و مولفه های تربیت اخلاقی در برنامه های درسی با تاکید بر تربیت هنری و زیباشناختی و نقش جغرافیا در آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تربیت اخلاقی برنامه های درسی تربیت هنری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶ تعداد دانلود : ۵
هدف: هدف پژوهش حاضر شناسایی و اعتباریابی پارامترهای اثرگذار بر تربیت اخلاقی در برنامه های درسی با تاکید بر تربیت هنری و زیباشناختی در دانشجویان رشته گریم سینمایی می باشد. پارادایم پژوهش کیفی است و از روش نظریه مبنایی استفاده شده است. این پژوهش از لحاظ هدف در دسته پژوهش های کاربردی قرار می گیرد. جامعه پژوهش متخصصان و خبرگان هنر، علوم تربیتی و مدیریت امور فرهنگی 20 نفربودند که به شیوه نمونه گیری هدفمند از نوع ملاک محور تا رسیدن به اشباع داده ها انتخاب شدند. ابزار پژوهش مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته بود. یافته های پژوهش نشان می دهد که مهم ترین مولفه های موثر بر تربیت هنری دانشجویان شامل: فناوری، زمینه های اجتماعی، زمینه های سیاسی، زمینه های فرهنگی می باشد که بر این اساس مولفه های موثر بر تربیت هنری دانشجویان مورد بررسی قرار گرفت. از آنجایی که یکی از شئونات و ابعاد حیات طیبه )هدف غایی تعلیم و تربیت ، شان زیباشناختی و هنری؛ناظر به فعالیت قوه تخیل و بهره مندی از عواطف، احساسات و ذوق زیبایی شناختی شاگردان و توان خلق آثار هنری معرفی شده است.
۱۶.

تحزب، مشارکت و ثبات سیاسی و ابعاد ژئوپلیتیک آن: مورد مطالعه نقش حزب جمهوری اسلامی در مشارکت سیاسی و تثبیت نظام جمهوری اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ژئوپلیتیک حزب جمهوری اسلامی رهیافت نهاد پژوهی مشارکت و تثبیت سیاسی و نهاد سازی سیاسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶ تعداد دانلود : ۵
ساختار حزبی در کشورهای جهان سوم به دلیل رشد نیافتگی توده های مردم می تواند ساختار مناسبی برای توسعه سیاسی این کشورها باشد . جامعه ایران نیز در دوران مشروطه فرصت و بلوغ کافی برای نسج گرفتن احزاب سیاسی قوی را نیافت و دوران پهلوی نیز احزاب به حاشیه سیاست کشور رفتند و نقشی نداشتند . حزب جمهوری اسلامی بعنوان مهمترین حزب سیاسی در ایران انقلابی و ریشه گرفته از آرمانهای این انقلاب نقشی مهمی در نهادینه کردن مشارکت سیاسی و تثبیت نظام بالاخص در دهه 1360 خ ایفا کرد . این مقاله با بهره گیری از چارچوب نظری «نهاد سازی سیاسی» هانتینگتون و روش پژوهش «رهیافت نهاد پژوهی» بدنبال واکاوی این مسئله بود که حزب جمهوری اسلامی چگونه توانست پروسه کانلیزه کردن مشارکت سیاسی شهروندان را در نظام انقلابی در جهت تثبیت نظام به کار گیرد. یافته های پژوهش نشان داد که حزب جمهوری اسلامی توانست با تجمیع فکری نخبگان سیاسی انقلابی در یک حزب، جلوگیری از تشتت آراء در جناح های مختلف در قوای سه گانه،در کنار پیروی از خط مشی های امام خمینی (ره) بعنوان رهبر کاریزماتیک انقلاب و عامل مشروعیت دهنده به برنامه های حزب ، توانست در پروسه تثبیت نظام جمهوری اسلامی و عبور از بحرانها و موانع بی ثبات کننده نظام مانند ضد انقلاب داخلی ، باقی مانده های رژیم سابق در دستگاه ادارای و احزاب واگرای حاشیه ای، نقش موثری ایفاء نماید.
۱۷.

مدلسازی افزونگی خدمات بانکی بانک سپه مبتنی بر برنامه ریزی منطقه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: افزونگی خدمات بانکی بانک سپه مدلسازی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷ تعداد دانلود : ۶
هنگامی که در فرهنگ یک جامعه، جایگاه نقش و کارکرد مشتری به درستی تعریف شده باشد و خدمت به مشتری به عنوان یک ارزش مطرح و به آن عمل شود، سازمانها در مدار و دور صحیح خود قرار می گیرند. یکی از چالش های اساسی بانک سپه، فقدان چارچوب مدل سازی جامع افزونگی برای خدمات بانکی آن است. از اینرو این مطالعه با هدف رسیدگی به این چالش ها با توسعه یک چارچوب مدل سازی جامع افزونگی که به طور خاص برای خدمات بانکی بانک سپه طراحی شده است، انجام گرفته است. پژوهش حاضر در دو بخش کیفی و کمی انجام شده است. همچنین از روش مطالعات کتابخانه ای از جمله مطالعه کتب و نشریات داخلی و خارجی و جستجو در پایگاه های اطلاعاتی (اینترنت) به منظور دستیابی به مبانی نظری و استفاده از تجارب محققین دیگر به منظور جمع آوری داده ها استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که افزونگی خدمات بانکی شامل بهبود کیفیت خدمات، افزایش دسترسی به خدمات آنلاین، و بهبود تجربه مشتری باشند. در نهایت، افزونگی خدمات بانکی می تواند به عنوان یک عامل کلیدی در موفقیت و پایداری بانک ها در بازارهای رقابتی عمل کند.
۱۸.

حقوق و مسئولیت های زیست محیطی عمومی با توجه به اصل همکاری بین المللی در حقوق ایران، کانادا و اتحادیه اروپا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مبانی مسئولیت مدنی خسارات زیست محیطی کانادا اتحادیه اروپا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷ تعداد دانلود : ۸
قواعد مسئولیت مدنی بر جبران خسارت های مادی و معنوی زیان دیده و ترمیم تاکید دارد، از این رو قوانینی که به اعاده حق اشخاص آسیب دیده بپردازند لازم و ضروری هستند. محیط زیست زمین به دلیل دخالت انسان تغییرات نامطلوب زیادی را تجربه کرده است . این امر بسیاری از سیستم های حقوقی را بر آن داشته تا قوانین و هنجارهایی را برای حفاظت از محیط زیست تدوین کنند. در ایران قوانین بسیاری در زمینه حفاظت از محیط زیست تصویب شده است. موضوع مهم در حوزه محیط زیست نحوه برخورد با اقدامات زیانبار زیست محیطی بر اساس دکترین مسئولیت مدنی است. امروزه با گسترش تعاملات و روابط در سطح بین المللی ، موضوع حقوق محیط زیست مورد توجه مجامع بین المللی قرار گرفته است و همه کشورها و افراد سعی در سالم نگه داشتن شرایط محیطی دارند. از جمله مبانی مسئولیت مدنی، نظریه تقصیر است که به دلیل عدم اطلاع از علت واقعی خسارت کمتر مورد استفاده قرار می گیرد و برای حل این مشکل، نظریه های مبتنی بر تقصیر و مسئولیت محض مورد قبول اکثریت است در حقوق بیشتر کشورها از جمله کانادا و اتحادیه اروپا مسئولیت محض یا مطلق در خصوص برخی از خسارات زیست محیطی پذیرفته شده است که در واقع می توان گفت از مهمترین دستاوردهای قانونگذاری جدید در سطح جهانی، تغییر مبنای مسئولیت مدنی در این زمینه است که اصولا آن را تابع مسئولیت بدون اثبات تقصیر قرار داده اند که از جمله می توان به دستورالعمل 2004 پارلمان و شورای اروپا در این خصوص اشاره نمود که بر طبق آن، دولت های عضو ملزم شده اند تا قواعد آمرانه آن را به قانون ملی خود وارد نمایند. اما مطالعات انجام یافته در حقوق ایران نشان می دهد که با وجود این که اصل اولیه مورد پذیرش بر مبنای مسئولیت مبتنی بر تقصیر است، می توان گفت این مسئولیت پاسخگوی نیاز های جامعه امروزی در خصوص خسارات زیست محیطی نیست.
۱۹.

آسیب شناسی و راهکارهای ارتقا دیپلماسی عمومی ایران از منظر فن آوری های نوین اطلاعاتی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دیپلماسی عمومی دیپلماسی دیجیتال فن آوری های نوین اطلاعاتی قدرت نرم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷ تعداد دانلود : ۷
در عصر حاضر دیپلماسی عمومی به عنوان یکی از ابزارهای کلیدی در سیاست خارجی و به عنوان مکمل دیپلماسی رسمی کشورها ، نقش مهمی در شکل دهی به تصویر یک کشور در عرصه بین المللی ایفا می کند. جمهوری اسلامی ایران با توجه به تاریخ غنی، فرهنگ متنوع و ظرفیت های انسانی خود، پتانسیل های زیادی برای ارتقاء دیپلماسی عمومی دارد. با این حال، ایران با چالش های جدی مانند ارتباط ناکارآمد با جوامع بین المللی، فقدان استراتژی های مؤثر در استفاده از فناوری های نوین اطلاعاتی، و مدیریت ناکارآمد رسانه ها مواجه است. این مشکلات باعث شده اند که تصویر ایران در سطح جهانی تحت تأثیر تبلیغات منفی و تصورات نادرست قرار گیرد.در عین حال، ایران دارای فرصت هایی نیز هست که می تواند به ارتقاء دیپلماسی عمومی کمک کند. بهره برداری از فناوری های نوین اطلاعاتی، استفاده از ظرفیت های فرهنگی و تاریخی، و تقویت دیپلماسی علمی می تواند به بهبود وضعیت دیپلماسی عمومی ایران کمک کند. همچنین، ایرانیان مقیم خارج از کشور می توانند به عنوان سفرای غیررسمی عمل کرده و پیام های مثبت ایران را در کشورهای میزبان ترویج دهند.برای بهره برداری حداکثری از این ظرفیت ها، پیشنهاداتی شامل تدوین استراتژی جامع دیپلماسی دیجیتال، تقویت همکاری با رسانه های بین المللی، و مدیریت مؤثر بحران رسانه ای ارائه شده است. در نهایت، دیپلماسی عمومی ایران نیازمند یک رویکرد جامع و هماهنگ است که بتواند نقاط ضعف موجود را شناسایی کرده و با استفاده از فرصت ها، تصویر واقعی و مثبت ایران را در عرصه بین المللی ترویج دهد.
۲۰.

آسیب شناسی حکمرانی نهادهای متصدی آسیب های اجتماعی شهری در ایران: مطالعه موردی شهر تهران تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آسیب اجتماعی نهادهای مدیریتی تهران مدیریت آسیب شهرداری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰ تعداد دانلود : ۵
مدیریت آسیب های اجتماعی در شهر تهران متصدی سازمانی مشخصی نداردهر کدام از سازمان ها و نهاد ها بنا بر اولویت های سازمانی خود به این امر می پردازند.این فعالیت ها گاه از نظر جنس و سنخ هم پوشانی داشته و دارای نقاط قوت و ضعف هایی هستند ، که همین مساله ، مطالعه آنها را ضروری می سازد. روش تحقیق در این مقاله تحلیلی- توصیفی و شیوه گرداوری داده ها و اطلاعات کتابخانه ای و اسنادی است. یافته ها نشان داده است که گستردگی طیف آسیب ها و مسائل اجتماعی در شهر تهران باعث ظهور و بروز نهادها و سازمانهای هم عرض برای مدیریت آنها شده است. در بین نهادها و سازمانهای متصدی آسیب های اجتماعی گسترده ترین تشکیلات سازمانی و نهادی مربوط به نیروی انتظامی و وزارت تعاون ،کار و رفاه اجتماعی است، از لحاظ سیاستگذاری و برنامه ر یزی ،قوه قضائیه و ستاد مبارزه با مواد مخدر استقلال بیشتری داشته اند و جامعیت سیاست ها و برنامه های آن ها بیشتر بوده است. ضعیف ترین نهاد در این حوزه، نیروی انتظامی بوده است. از منظر ماهیت اقدامات ، کارکردها و اقدامات، همه این نهادها به جز وزرات تعاون ،کار رفاه اجتماعی، جامعیت نسبی را در فعالیت هایشان داشته اند. در بین این نهادها فعالیت های قوه قضائیه قابل قبول تر بوده است..به نظر می رسد یک سازمان و نهاد بالادستی در راس همه نهادهای متصدی امر آسیب های اجتماعی برای غلبه بر این مشکلات سازمانی نیاز است.
۲۱.

تحلیل فضایی شورش های شهری تهران از 1388 تا 1401(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ناآرامی اعتراض شورش شهری الگوی پخش تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹ تعداد دانلود : ۱۱
شورش های شهری را یکی از مهم ترین عوامل تأثیرگذار در برهم زدن نظم عمومی و امنیت اجتماعی شهروندان به شمار می آورند که موجب می شود مناسبات جامعه و دولت دچار تنش و بحران گردد. بدیهی است که شورش های شهری، در پایتخت ها از اهمیت و حساسیت بیشتری برخوردارند و نظام های سیاسی با بهره گیری از بازوهای اجرایی خود، سعی در کنترل پایتخت در قبال آشوب ها و ناآرامی های سیاسی - اجتماعی دارند. در ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی، چندین شورش شهری رخ داده که از میان آن ها ناآرامی های سال 1388، دی ماه 1396، آبان ماه 1398 و وقایع سال 1401 جایگاه قابل ملاحظه ای دارند. نکته قابل توجه این است که هرکدام از این شورش ها دارای الگوهای پخش گوناگونی در سطح شهر بوده اند که پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی - تحلیلی مبتنی بر تحلیل فضایی، با استفاده از منابع کتابخانه ای و به کمک ابزار Arc GIS سعی دارد به این پرسش پاسخ دهد که الگوهای پخش شورش های شهری تهران در مقاطع زمانی موردنظر به چه نحوی بوده است؟ طبق نتایج به دست آمده از این پژوهش، مبرهن گردید که به طور عمده، پخش شورش های شهری تهران در سال 1388 به صورت جابجایی، در سال 1396 به صورت مجاورتی، در سال 1398 به صورت ناحیه ای و در سال 1401 به صورت ویروسی بوده است. مهم ترین عواملی که در نوع پخش این الگوها تأثیرگذار است، ماهیت و موضوع شورش ها و همچنین گسترده تر شدن جریان اطلاعات و شبکه های دیجیتالی و سایبری می باشد که بسیاری از شورش ها را تحت تأثیر خود قرار داده است.
۲۲.

مطالعه عوامل موثر بر استفاده شهروندان گلستانی از پارک های شهری برای فعالیت های بدنی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: امنیت امکانات بهداشت شهروندان پارک های شهری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹ تعداد دانلود : ۲
در شرایطی که افزایش بی تحرکی در جامعه به یک چالش تبدیل شده است، برنامه ریزی برای فعالیت های بدنی در پارک ها می تواند به مشارکت ورزشی شهروندان کمک نماید. با توجه به اهمیت موضوع، عوامل موثر بر استفاده شهروندان گلستانی از پارک های شهری برای فعالیت های بدنی در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفت. این پژوهش با رویکردی آمیخته انجام شد. جامعه آماری پژوهش در بخش کیفی افراد صاحب نظر در خصوص موضوع پژوهش بودند که 17 نفر در فرایند مصاحبه شرکت نمودند. در بخش کمی، 482 نفر از استفاده کنندگان از پارک های شهری استان گلستان به پرسش نامه پاسخ دادند. برای گردآوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختار یافته و پرسش نامه استفاده شد. تحلیل داده ها در بخش کیفی و کمی به ترتیب توسط فرایند کدگذاری و مدل سازی معادلات ساختاری انجام شد. به منظور اطمینان در خصوص کدگذاری مناسب مصاحبه ها پایایی بین دو کدگذار بکار برده شد و پایایی پرسش نامه در بخش کمی 77/0 محاسبه گردید. یافته ها نشان داد عوامل موثر بر استفاده شهروندان از پارک ها برای فعالیت های بدنی در کد 4 انتخابی (عوامل زیرساختی، عوامل زیست محیطی، عوامل مدیریتی و عوامل فرهنگی و اجتماعی)، 12 کد محوری (مانند جانمایی، ایمنی، دسترسی، امنیت، تدوین برنامه ریزی استراتژیک، مدیریت پشتیبانی و توسعه اجتماعی) و 76 کد باز قرار می گیرند. در بخش کمی، مشخص گردید مدل ساختاری پژوهش دارای برازش مناسبی است. توجه به نیازهای ورزشی شهروندان و تسهیل حضور آن ها در پارک ها پیشنهاد می گردد.
۲۳.

طراحی و اعتبار سنجی الگوی توسعه اقتصادی دریا پایه مبتنی بر برند سازی در مناطق آزاد دریایی کشور، مورد مطالعه: منطقه آزاد قشم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: توسعه اقتصادی دریا پایه قشم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶ تعداد دانلود : ۲
پژوهش حاضر با هدف طراحی و اعتبارسنجی الگوی توسعه اقتصادی دریاپایه مبتنی بر برندسازی در مناطق آزاد دریایی کشور انجام شد. این مطالعه از منظر هدف یک پژوهش کاربردی-توسعه ای و از نظر روش گردآوری داده ها یک پژوهش پیمایش مقطعی است. برای دستیابی به هدف از طرح پژوهش آمیخته اکتشافی استفاده گردید. جامعه مشارکت کنندگان بخش کیفی شامل اساتید دانشگاهی و مدیران سازمان منطقه آزاد قشم و اداره بنادر و دریانوری قشم بودند. نمونه گیری با روش هدفمند انجام شد و با 19 مصاحبه اشباع نظری حاصل شد. در بخش کمی نیز از دیدگاه 125 نفر از مدیران و کارشناسان سازمان منطقه آزاد و اداره بنادر و دریانوری قشم استفاده شد. حجم نمونه با روش اندازه اثر و توان آزمون تعیین شد و برای نمونه گیری از روش خوشه ای-تصادفی استفاده گردید. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه نیمه ساختاریافته، پرسشنامه مدلسازی ساختاری- تفسیری و پرسشنامه محقق ساخته می باشد. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل کیفی مضمون با نرم افزار Maxqda، روش مدلسازی ساختاری-تفسیری با نرم افزار Micmac و روش حداقل مربعات جزئی با نرم افزار Smart PLS استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد مولفه های برندسازی مکان، برندسازی داخلی، برندسازی مشترک و برندسازی دیجیتال بر مولفه های عملکرد برند دریاپایه و عملکرد تجاری دریاپایه تاثیر می گذارند. دو مولفه مذکور نیز بر مولفه های توسعه زیست بوم دریا، توسعه صادرات دریاپایه، توسعه اجتماعی تاثیر گذاشته و در نهایت به توسعه اقتصادی دریاپایه منطقه آزاد قشم منجر می شوند.
۲۴.

تحلیل فقهی عدم وجوب حجاب با عنایت به عدم الزام پوشش موی کنیز و نقش جغرافیا در آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: کنیز حجاب حجاب کنیز الستر الامه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸ تعداد دانلود : ۴
حدود یک دهه است که مسئله حجاب کنیز موردتوجه محافل علمی و متأسفانه با سوء استفاده  موردتوجه رسانه های معاند قرار گرفته است و آن را وسیله ای برای نفی حجاب بانوان قرار داده اند و این مسلم فقهی تمام مذاهب اسلامی را مورد خدشه قرار داده اند. در این نوشتار برای اولین بار با روش کتابخانه ای با مطالعه موردی حجاب موی سر کنیز سعی شده است تا با استفاده از متون اصیل روایی و فقهی شیعه این مسئله را مورد بررسی قرار دهد و ازآنجاکه متأسفانه این مسئله در کتب فقهی و روایی عنوان خاصی نداشته است روایات این مسئله مورد غفلت نویسندگان و محققان قرار گرفته است. با بررسی صورت گرفته از میان 27 اثر فقهی اصیل (که در پیوست ذکر شده است) متأسفانه اثری از این روایات در این کتب، برای اثبات عدم وجوب حجاب برای کنیز استفاده نگشته است. نکته دیگری که در این نوشتار مورد بررسی قرار گرفت این است که عدم وجوب حجاب برای کنیز با گسست فلسفه حجاب - که حفظ حیا و کنترل مفاسد جنسی و حفظ خانواده است - همراه نیست و بلکه این حکم جامعیت دین اسلام را می رساند لذا با بررسی روایات و اقوال فقیهان بدین نتیجه رسیده شد که حجاب موی سر برای کنیزان واجب نیست؛ اما درعین حال ثابت شد همان طور که به صورت کلان برای حجاب علت و فلسفه ای وجود دارد، همان طور برای عدم حجاب نسبت به پیرزنان و کنیزان علت و فلسفه منطقی دیگری وجود دارد و این دو در تضاد با یکدیگر نیست؛ بلکه هم به نوعی جامعیت اسلام و توجه به انواع اقشار جامعه را می رساند و هم اثبات کننده شریعت سهله و سمحه است.
۲۵.

اصول و شاخص های اقتصادی در عملکرد حضرت علی (ع) در دوران خلافت و ابعاد ژئوپلیتیک آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اصول شاخص ها عملکرد اقتصادی حکومتی علوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶ تعداد دانلود : ۳
امروزه اقتصاد یکی از مهمترین ابعاد زندگی است یافتن روش صحیح اقتصادی، علمی و کارشناسانه دارد. عملکرد بزرگان دین به عنوان الگوهای راستین دین مداری در همه امور راهگشا بوده است حضرت علی (ع) تنها امامی است که پس از پیامبر (ص) تشکیل حکومت داده و در مدت هر چند کوتاه زمامدار مسلمین بوده است. مدیریتی عملکرد اقتصادی وی منظور این پژوهش است که تلاش شده به شیوه کتابخانه ای از میان اقوام و سخنان بود و در کتاب شریف نهج البلاغه استخراج و به صورت الگوی عملی اقتصادی تبیین گردد. لگوی مشتمل بر اصل عدالت محوری و عدالت خواهی، ظلم ستیزی و مبارزه با مفاسد اقتصادی، مبارزه با فقر و تلاش معیشیتی نیازمندان جامعه، از بین بردن تبعیض طبقاتی، نظارت بر کارکرد صحیح بازار و کنترل قیمت ها، تلاش برای آبادانی و دوری از کسالت و تن پروری از اهم اصول و شاخص های عملکرد اقتصادی امیرالمومنین در دوران حکومت بر مسلمین بوده است .اهمیت این است که چرخه اقتصادی سالم و کارآمد به دست انسان های خودساخته و اخلاق مدار مستمر و دقیق دستگاه صدیقه اجرایی محقق نخواهد شد. این مسیر اسلام در بعد اقتصادی است که ضامن تحقق اقتصاد پویا و کارآمد در این خصوص به تفصیل در ادامه خواهیم پرداخت .
۲۶.

بررسی تاثیر طراحی معماری بر افزایش رضایت مندی از کالبد معماری، نمونه موردی: مجتمع های مسکونی دولتی در شهر صدرا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: عوامل مؤثر بر طراحی معماری رضایت مندی (کالبد معماری) مجتمع های مسکونی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱ تعداد دانلود : ۷
رشد شتابان شهر جدید صدرا منجر به افزایش تقاضا برای تأمین سکونت گاه های معماری شده است و توجه به افزایش رضایت مندی ساکنین از اهمیت بالایی برخوردار است از این رو رضایت از کالبد معماری مجتمع های مسکونی که ساکنین پاسخ نیازهای خود را از آن مجتمع دریافت کنند حائز اهمیت می باشد. هدف این تحقیق، بررسی رابطه بین طراحی معماری مجتمع های مسکونی در راستای افزایش رضایت مندی ازکالبد معماری در مجتمع مسکونی (نگین) شهر صدرا می باشد. روش نمونه گیری به صورت ساده تصادفی است. و بر اساس فرمول کوکران حجم نمونه آماری 368 نفر با سطح خطای 5 درصد بدست آمده است و نوع تحقیق در پژوهش پیمایشی (زمینه یابی) می باشد و روش تحقیق همبستگی به رابطه میان متغیرها پرداخته است. پرسشنامه محقق ساخته است و روایی و پایایی پرسشنامه بوسیله نظر اساتید و آلفای کرونباخ و روایی محتوایی لاوشه در نرم افزار اس پی اس بررسی می شود. و به صورت خود پرسشگر به صورت نمونه گیری غیر احتمالی پر می شود. نتایج در دو سطح آمار توصیفی (مدت سکونت) و استنباطی (همبستگی) مورد بررسی قرار می گیرد. نتایج بیانگر وجود رابطه مستقیم و رابطه معناداری بین متغیر مستقل؛ عوامل تاثیر گذار برطراحی معماری با متغیر وابسته؛ جنبه کالبدی رضایت مندی ساکنین می باشد. بنابر این ارتقاء عوامل تاثیر گذار برطراحی معماری بوسیله بازسازی در مجتمع فوق بر رضایت مندی ساکنین موثر می باشد.
۲۷.

بررسی تحولات، اهمیت کاربرد و ویژگی های کاروانسراها در حوزه جغرافیایی ایران از دوره صفویه تا قاجار(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: کاروانسرا بازرگانان صفویه قاجاریه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸ تعداد دانلود : ۵
کشور پهناور ایران به دلیل اهمیت سوق الجیشی و قرار داشتن در کاروانسراها به عنوان محل استقرار تجار و بازرگانان در برقراری روابط تجاری نقش بسزایی ایفا می کردند . کارآمدی و توجه به ساخت کاروانسراها نقش بسزایی در رفت و آمد کاروان های تجاری و رشد تجارت در کشور داشته است به رغم احداث کاروانسرا در اغلب ادوار تاریخی در ایران کاروانسرا سازی در عصر صفویه به صورت چشمگیری افزایش یافت در این دوره به دنبال بروز برخی وقایع مهم از جمله برقراری امنیت ساخت جاده های مناسب توجه به راه ها و شهرهای زیارتی اعطای آزادی های مذهبی به اقلیت های دینی و تسهیلات گمرکی ورود تجار و کاروان های تجاری را به کشور افزایش یافت . با ورود کاروان های تجاری به ایران و افزایش مسافرت های کاروانی در داخل کشور به دستور شاهان صفوی کاروانسراهای متعددی جهت اقامت ساخته شد . اما این دوران در مقایسه با عصر قاجاریه تفاوت های بسیاری دارد. در دوره قاجاریه اگرچه روابط بازرگانی با کشورهای مختلف از سر گرفته شده است؛ ولی هیچگاه به پای روابط بازرگانی سابق (عصر صفویه) نمی رسد. در این دوره نیز تعدادی کاروانسرا برپا شد ولی به علت عجله در ساخت آنها و استفاده از مصالح نامرغوب به خصوص خشت؛ امروزه اکثر این ابنیه تا حدود زیادی تخریب شده اند و یا به صورت کامل از بین رفته اندمسیر جاده ابریشم به عنوان شاهراه حیاتی و اقتصادی همواره مورد توجه و محل رفت و آمد کاروان های تجاری بود .
۲۸.

سیاست بازدارندگی ایران در منطقه ی غرب آسیا بر اساس راهبردهای دیپلماسی دفاعی مقام معظم رهبری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دیپلماسی دیپلماسی دفاعی سیاست خارجی سیاست بازدارندگی منطقه ی غرب آسیا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹ تعداد دانلود : ۴
منطقه غرب آسیا در طی سال های اخیر شاهد کشمکش ها و منازعات فراوانی بوده است.با توجه به نقش مهمی که جمهوری اسلامی ایران در تحولات این منطقه دارد، به کارگیری سیاست بازدارندگی و دیپلماسی دفاعی در جهت دفع تهدیدات به عنوان مساله ای راهبردی تلقی می گردد. این نوع سیاست متاثر از دکترین آیت الله خامنه ای می باشد که معتقد است در عرصه دفاعی و بازداندگی، امنیت به عنوان اصل اساسی قلمداد می شود که و همه دولتها در طراحی سیاست بازدارندگی و دیپلماسی دفاعی خود باید به اهمیت آن توجه داشته باشند. سوالی که در این مقاله مطرح شده است این است که سیاست بازدارندگی ایران در منطقه ی غرب آسیا بر اساس راهبردهای دیپلماسی دفاعی مقام معظم رهبری در بردارنده چه مولفه هایی است؟ نتایج و یافته های مقاله نشان می دهد که در جمهوری اسلامی ایران، همکاری های دفاعی ارتباط تنگاتنگی با سیاست خارجی کشور دارد و دیپلماسی دفاعی به عنوان زیر مجموعه سیاست خارجی قلمداد می گردد. بر این اساس، دیپلماسی دفاعی کشور از اصول و آموزه های آیت الله خامنه ای نشات می گیرد. در دکترین ایشان، سیاست بازدارندگی مبتنی بر اصولی مانند روزآمد کردن تجهیزات نظامی، توجه به همکاری های نظامی با کشورهای دوست و همسایه، تقویت روحیه خودباوری و تکیه بر توان داخلی می باشد.
۲۹.

شناسایی استراتژی های گردشگری الکترونیک در دوران پسا کرونا با استفاده از رویکرد هوش رقابتی (مورد مطالعه: بخش گردشگری تفریحی جزیره کیش)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: استراتژی گردشگری گردشگری الکترونیک دوران پسا کرونا هوش رقابتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷ تعداد دانلود : ۳
پژوهش حاضر به دنبال شناسایی استراتژی های گردشگری الکترونیک در دوران پسا کرونا با استفاده از رویکرد هوش رقابتی (مورد مطالعه: بخش گردشگری تفریحی جزیره کیش) می باشد. این پژوهش ازلحاظ هدف کاربردی و ازنظر روش تحقیق توصیفی – پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش، صاحبان مشاغل گردشگری تفریحی در جزیره کیش و همینطور گردشگرانی بود که از خدمات گردشگری تفریحی استفاده می کنند. این افراد از طریق نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی انتخاب شد. برای جمع آوری داده های مربوط به مبانی نظری و استخراج عوامل و شاخص های اولیه از شیوه مصاحبه، منابع کتابخانه ای و اینترنتی و جهت گردآوری اطلاعات و داده های موردنیاز به منظور بررسی نظر خبرگان از پرسشنامه استفاده شده است. به منظور بررسی شاخص ها از آزمون میانگین پاسخ ها استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهند در ارزیابی عوامل بیرونی نمره تهدیدها (386) از نمره فرصت ها (195) بیشتر است و در ارزیابی عوامل درونی نمره قوت ها (327) از نمره ضعف ها (182) بیشتر است؛ بنابراین نتایج حاکی از آن است که در ارزیابی عوامل بیرونی، نقاط تهدید بر فرصت ها و در ارزیابی عوامل درونی، نقاط قوت بر ضعف ها غلبه دارد و همچنین نتایج مصاحبه ها با نتایج پرسش نامه هم سو است؛ بنابراین، می توان گفت در تدوین راهبردها، مطلوب آن است که مسئولین جزیره کیش با بهره گیری از قوت های درونی و افزایش فرصت ها، از عوامل درونی و بیرونی محیط، استفاده لازم را داشته باشند.
۳۰.

ارزیابی پایداری ساختار کالبدی مساکن روستایی در برابر زلزله، مطالعه موردی: شهرستان لنجان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مسکن مسکن پایدار تاپسیس مخاطرات طبیعی شهرستان لنجان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱ تعداد دانلود : ۵
اگرچه افزایش تاب آوری در برابر زلزله به یک هدف تحقیقاتی اصلی در کشور تبدیل شده است، اما عمده تمرکز بر مناطق شهری بوده و به مناطق روستایی کمتر توجه شده است. در حالی که بخش زیادی از ساکنان روستایی کشور در معرض زلزله قرار دارند. هدف پژوهش حاضر ارزیابی پایداری ساختار کالبدی مساکن روستایی در برابر مخاطره زلزله در شهرستان لنجان می باشد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است و به شیوه پیمایشی انجام شده است. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش روستاییان شهرستان لنجان هستند که با روش کوکران 378 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. برای روایی پرسشنامه از روش صوری و برای پایایی از ضریب کرونباخ استفاده شد که تأیید شد. برای تجزیه داده ها از نرم افزار SPSS و آزمون فریدمن و تاپسیس فازی استفاده شد. نتایج نشان می دهد در بعد اقتصادی شاخص تغییر وضعیت الگوی مصرف مواد غذایی در روستا، در بعد اجتماعی شاخص میزان رضایت از معماری داخلی مساکن روستا و در بعد کالبدی، شاخص برخورداری مساکن از امکانات رفاهی بیشترین نقش را در پایداری ساختار کالبدی مسکن روستایی ایفا می کنند.
۳۱.

تحلیل بحران های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی در میزان تاب آوری شهر الشتر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تاب آوری تاب آوری زیرساختی شهر مطلوب آینده پژوهشی شهر الشتر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹ تعداد دانلود : ۵
امروزه شهرها در کنار پیچیدگی ها و چالش های مرتبط با افزایش روزافزون جمعیت و توسعه خود به لحاظ امکانات و منابع توسعه با چالش های فراوان امنیتی و ایمنی در حوزه های مختلف خود جهت مواجه با آسیب ها، خطرات و بحران های انسانی و طبیعی نیز دست به گریبان هستند. در این راستا تاب آوری رویکرد جدیدی است که در راستای پایداری و حفظ مانایی و ارتقای ظرفیت تحمل منابع و شاخصه های توسعه در شهرها در برابر خطرات و آسیب ها و مخاطرات مطرح شده است. در مطالعه حاضر با هدف کاربردی- توسعه و با روش شناسی توصیفی- تحلیل سعی شده است به تحلیل بحران های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی در میزان تاب آوری شهر الشتر پرداخته شود. برای گرداوری داده های توصیفی از روش اسنادی- کتابخانه ای و برای گرداوری داده های تحلیل به روش پیمایشی و ابزار پرسشنامه بهره برده شد. جامعه نمونه پژوهش۱۵ نفر از کارشناسان اجرایی و ۱۵ نفر از اساتید دانشگاهی می باشند که با شیوه نمونه گیری تصادفی ساده مورد پرسش و پاسخ قرار گرفتند. برای تحلیل داده های پژوهش از نرم افزار Micmac و Morphol استفاده گردید. نتایج بدست آمده نشان داد که رویکرد آینده پژوهی به عنوان یک ابزار ارزشمند، می تواند به پیش بینی و مدیریت بهتر تهدیدات احتمالی و تدوین راهبردهای مؤثر کمک کند. در نهایت، با اتخاذ راهبردهای مبتنی بر پژوهش و آینده نگری، می توان شرایطی را فراهم کرد که الشتر بتواند در برابر چالش ها و بحران ها مقاوم تر و پایدارتر عمل کند.
۳۲.

نقش فضای مجازی در شکل دهی و راهبری کنش سیاسی- اجتماعی؛ مورد مطالعه: تونس و مصر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: کنش سیاسی بهار عربی تونس مصر شبکه های اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷ تعداد دانلود : ۴
در یک دهه اخیر، رسانه های اجتماعی به بستری مهم برای بروز و گسترش اعتراضات مردمی در کشورهای مختلف، به ویژه در خاورمیانه، تبدیل شده اند. یکی از برجسته ترین نمودهای این پدیده، نقش رسانه های اجتماعی در جنبش های سیاسی بهار عربی در سال 2011، به ویژه در تونس و مصر، است. پرسش اصلی این پژوهش آن است که پلتفرم های مختلف شبکه های اجتماعی چگونه بر کنش های سیاسی در این دو کشور تأثیر گذاشته اند؟ هدف پژوهش، تحلیل و تبیین سازوکارهای اثرگذاری این پلتفرم ها بر شکل گیری و گسترش اعتراضات و نحوه مشارکت شهروندان در فضای عمومی مجازی در شرایط سرکوب شدید سیاسی است. فرضیه اصلی پژوهش این است که رسانه های اجتماعی با در دست گیری افکار عمومی و ایفای نقش در هدایت و هماهنگی پیام ها، توانسته اند در روند کنش های سیاسی در تونس و مصر نقشی فعال ایفا کنند. پژوهش حاضر به روش کیفی و با استفاده از داده های اسنادی و کتابخانه ای انجام شده و از ابزارهایی مانند فیش برداری، جداول، نمودارها و نقشه ها برای گردآوری و تحلیل اطلاعات بهره گرفته شده است. یافته ها نشان می دهد که رسانه های اجتماعی به ویژه در مراحل اولیه اعتراضات، نقش تسهیل گر در سازماندهی و انتشار سریع اطلاعات داشته اند. با این حال، این رسانه ها به عنوان علت بروز انقلاب ها عمل نکرده اند، بلکه ابزارهایی قدرتمند برای تسریع، هماهنگی و اطلاع رسانی در اختیار فعالان سیاسی و شهروندان قرار داده اند. مطالعه موردی تونس و مصر نشان می دهد که رسانه های اجتماعی می توانند به شهروندان عادی امکان نقش آفرینی مستقیم در فضای سیاسی و اطلاع رسانی بدهند.
۳۳.

تاثیرهمگرایی قوای سه گانه بر توسعه پایدار جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: همگرایی قوای سه گانه توسعه پایدار جمهوری اسلامی ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹ تعداد دانلود : ۴
از مباحث بسیار مهم جهان امروز بحث توسعه و پیشرفت جوامع وکشورها می باشد که این امر نیازمند همراهی، مساعدت و همفکری در ظل تشکیلات قوی، منسجم، نظم پذیرو قانون مدارمی باشد که برخی از کشورها دراین محورگام گذاشته اند و ثمرات خوبی نیز بدست آورده اند. جامعیت و یکپارچگی کشور ما، اقتضا می کند که بین قوای سه گانه ، با وجود تفکیک قوا، هماهنگی درراستای همگرایی درتحقق اهداف وتعالی و اصلاح سریع و دقیق ساختاربرقرار باشد. زیرا هدف از حکومت ودولت در جوامع، فراهم نمودن امکانات لازم جهت رفاه وآسایش مردم با توجه به دستورات و قوانین موضوعه ارائه شده است. اما در کشور ما بر اساس قانون اساسی علاوه بر موردفوق الذکر مبانی ارائه شده از طرف شارع مقدس و سیره پیامبر(ص) و ائمه معصومین (علیهم السلام) نیز مطمح نظروسرلوحه می باشد. بدین منظور، روابط قوای سه گانه و حدود استقلال آنها جهت پیشبرد اهداف روشن گردیده و همگرایی لازم برای تحقق اهداف توسعه و پیشرفت داشته باشند ، بنابراین موضوع بسیار مهم و حیاتی جلوه می کند.
۳۴.

ارزیابی نقش حکمرانی مطلوب در بهبود نظام درآمدی شهرداری ها: مطالعه ای در بستر مدیریت شهری ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مدیریت شهری حکمرانی مطلوب درآمدهای پایدار شهری حقوق مالی محلی و ملی تمرکززدایی مالی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸ تعداد دانلود : ۹
مدیریت شهری در ایران با چالش های جدی در تأمین مالی پایدار و کارآمد روبروست، به ویژه در حوزه وصول حقوق مالی ملی و محلی. این مقاله با رویکردی تحلیلی-توصیفی به بررسی موانع ساختاری و نهادی پیش روی شهرداری ها در تأمین منابع مالی مورد نیاز برای ارائه خدمات عمومی و تحقق توسعه شهری پایدار می پردازد. چارچوب نظری پژوهش بر مبنای اصول حکمرانی مطلوب از جمله شفافیت، پاسخ گویی، عدالت، کارآمدی و مشارکت بنا شده و تلاش شده است تا رابطه این شاخص ها با کیفیت نظام درآمدی شهرداری ها تحلیل شود. یافته ها نشان می دهد که عدم تناسب بین اختیارات و مسئولیت های دولت های محلی، تمرکز قدرت و منابع در سطح ملی، ضعف در قوانین مربوط به وضع و وصول عوارض و مالیات محلی، و نبود الگوهای پایدار درآمدی، از جمله چالش های اصلی در مدیریت مالی شهری هستند. همچنین، تحلیل موردی وضعیت شهرداری تهران طی سال های ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۰ نشان می دهد که اتکای زیاد به درآمدهای ناپایدار مانند فروش تراکم، در تعارض با اصول حکمرانی مطلوب و تهدیدی برای حق بر شهر و اعتماد عمومی است. این مقاله بر لزوم بازنگری در ساختار مالی شهرداری ها، تمرکززدایی مالی هدفمند، و ارتقاء شفافیت و پاسخ گویی در فرآیندهای درآمدزایی شهری تأکید دارد تا مدیریت شهری بتواند به شاخص های حکمرانی مطلوب نزدیک شود.
۳۵.

طراحی محیطی مرکز آموزشی و پژوهشی نقاشی معاصر لاهیجان با تاکید بر حضور مردم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: حضور پذیری تعاملات اجتماعی تعلق به مکان حس سرزندگی لاهیجان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵ تعداد دانلود : ۴
تجارب جدید معماری نشان می دهد که طراحی فضاهای آموزشی نیازمند توجه ویژه به عوامل کالبدی است که می توانند تعاملات اجتماعی کاربران را ارتقا داده و در نهایت، کیفیت آموزش را بهبود بخشند. از اینرو در این مطالعه کاربردی که با مصاحبه با متخصصان و استفاده از روش استقرایی و اکتشافی مبتنی بر گراندد تئوری، با هدف دستیابی به مؤلفه های مؤثر بر حضورپذیری و به کارگیری آن ها در طراحی مرکز آموزشی پژوهشی نقاشی معاصر لاهیجان به منظور ارتقای کیفیت آموزشی اجرا شده است، ضمن شناسایی مولفه های کلیدی، زمینه سازی مناسبی جهت فراهم آوردن دستورالعمل های لازم جهت فرآیند طراحی معماری با رویکرد حضورپذیری انجام گرفته است. نتایج حاصل از بررسیها نشان داد که مؤلفه های احساس خاطره انگیزی، رضایتمندی، وابستگی، حق انتخاب و تعامل، ساختار کالبدی و امنیت، بیشترین تأثیر را بر حضورپذیری افراد در این مجموعه دارند. نتایج نهایی این پژوهش تأکید دارد که طراحی معماری مرکز آموزشی و پژوهشی نقاشی با رویکرد حضورپذیری، تأثیر بسزایی در موضوعات هویتی، اجتماعی و فرهنگی شهر لاهیجان خواهد داشت.

آرشیو

آرشیو شماره‌ها:
۴۴