پژوهش های زبانشناختی در زبانهای خارجی

نگارش به زبان دوم، از سخت ترین مهارت ها در فراگیری زبان دوم است که اغلب باعث می شود، زبان آموزان اضطراب شدیدی را تجربه کنند. اضطراب مربوطه می تواند، به طور جدی، ظرفیت یادگیرنده را برای برقراری ارتباط بین ایده ها و انجام تکالیف نوشتاری مختل کند .با توجه به این مهم، پژوهش حاضر به بررسی تأثیر بازخورد برخط همتایان، بر اضطراب نوشتن به زبان ژاپنی، به عنوان زبان دوم، در زبان آموزان ایرانی می پردازد. این مطالعه، به طور خاص، اثر بازخورد همتایان را بر اضطراب شناختی، جسمانی و رفتار اجتنابی در مراحل مختلف فرآیند نوشتن و محیط های مختلف، از جمله: امتحان، خانه، کلاس های حضوری و کلاس های برخط بررسی می کند. در این پژوهش، ۴۶ دانشجوی ایرانی، (شامل: ۲۱ نفر دانشجوی سطح متوسط و ۲۵ نفر دانشجوی سطح پیشرفته) به مدت شش هفته، به صورت هفتگی، انشاهایی نوشتند و بازخورد برخط همتایان خود را دریافت کردند. داده ها، قبل و بعد از انجام آزمایش، با استفاده از پرسشنامه اضطراب نوشتن به زبان دوم و یک پرسشنامه باز جمع آوری شد. تحلیل های کمی و کیفی نشان دادند که پس از دریافت بازخورد همتایان، اضطراب شناختی و اجتنابی به طور قابل توجهی کاهش یافت؛ اگرچه اضطراب جسمانی همچنان به قوت خود باقی ماند. هم چنین، نتایج نشان داد که منابع اضطراب، بسته به مرحله نوشتن و محیط تغییر می کنند و نیاز به مداخله مناسب را می طلبد. پژوهش حاضر به درک چگونگی کاهش اضطراب نوشتن به زبان دوم، به ویژه در محیط یادگیری برخط، از طریق بازخورد همتایان کمک می کند.

پژوهش حاضر به بررسی اثربخشی مشارکت والدین در یادگیری و پیشرفت کودکان در زبان انگلیسی پرداخته است و با توجه به نظریه ویگوتسکی، درخصوص برخی مفاهیم مانند ویژگی های راهنمایی بزرگسالان پیشنهاداتی را ارائه می دهد. جامعه آماری شامل ۶۰ کودک ایرانی ۹ تا ۱۰ ساله بود که به طور تصادفی به سه گروه آزمایشی ۱، آزمایشی ۲ و کنترل تقسیم شدند. نتایج تحقیق نشان داد که یادگیری، مهارت آموزی، مشارکت والدین و فعالیت های مشترک بین کودکان و والدین در گروه آزمایشی ۱ و آزمایشی ۲ به طور معنی داری بیشتر از گروه کنترل است. همچنین بین مشارکت والدین و پیشرفت فرزندان در هر سه گروه همبستگی مثبت وجود داشت. علاوه بر این، نتایج نشان داد که درگیری آموزشی والدین و نیز مهارت های زبانی آنها بیشترین تأثیر را بر مشارکت والدین دارد و آموزش مشارکت به والدین بیشترین تأثیر را بر فعالیت های کودکان داشت. با توجه به اینکه ، فعالیت های کودکان و آموزش مهارت های زبانی به آنها بیشترین تأثیر را در یادگیری آنها داشت.

آنچه در میانه راه آموزش، نقش پر رنگی را از خود نشان می دهد، مهارت خواندن و درک کردن مطلب خوانده شده، از سوی زبان آموز است. هدف از این پژوهش، ارزیابی درک مطلب دانشجویان کارشناسی فارسی زبان، آلمانی آموز، در بکارگیری متون ادبی طبقه بندی شده، در قالب طرح درسی با سطح زبانی «آ دو» است. در این پژوهش، با هدف تسهیل درک متون ادبی آلمان، داستان هایی از این ادبیات انتخاب و سعی گردید که با استفاده از یک طرح درس ویژه، برای بهبود مهارت های درک مطلب و خواندن، مورد مطالعه قرار گیرد. در این راستا، با روش پژوهش شبه آزمایشی، با طرح پیش آزمون و پس آزمون، بر جامعه آماری 40 دانشجوی مترجمی زبان آلمانی دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات ایران، در مقطع کارشناسی، اثرات این طرح درس بر درک مهارت مطلب خوانی زبان آموزان آلمانی مورد مطالعه قرار گرفت و عملکرد آن در درک متون ادبی آلمانی، در دو گروه آزمایش و کنترل مقایسه گردید. نتایج به دست آمده حاکی از آن بود که آموزش متون ادبی با کمک طرح درس می تواند مؤلفه درک مطلب را به طور معناداری بهبود بخشد (P‹0.01) و مقایسه عملکرد دو گروه، در پیش آزمون و پس آزمون بر اساس میزان درک مطلب، طی یک دوره آموزشی نشان داد که میان بکار بردن طرح درس بر پایه متون ادبی و میزان درک مطلب رابطه مستقیم و معناداری  وجود دارد. بنابراین، بهره گیری از طرح درس، برای آموزش درک مطلب متون ادبی می تواند مورداستفاده مدرسان زبان آلمانی قرار گیرد.

در عصر جهانی شدن و سلطه رسانه های جهت دار بر اطلاعات، نیاز به متخصصان زبان در حوزه ترجمه رسانه ای به شدت احساس می شود. این نیاز از رشد پیوسته و تکامل صنعت رسانه ای ناشی می شود که تقاضای بیشتری برای تربیت مترجمان ایجاد می کند. اما با بررسی جوانب مختلف آموزش ترجمه متون رسانه ای در ایران، این گونه نتیجه گیری می شود که به دلیل درنظر نگرفتن ساختار رسانه ها و کارکرد این نوع ترجمه، اهداف آموزشی محقق نمی شوند. هدف در این جستار این است که با تکیه بر چهارچوب نظریه اسکپوس و همچنین نظریه های ترجمه از جمله «ترجمه کارکردی»، «نظریه مطالعات توصیفی ترجمه» و دیگر نظریه های غالب بر علم ترجمه، «سرفصل نویسی» درس ترجمه رسانه ای در مقطع کارشناسی رشته زبان و ادبیات آلمانی را در دانشگاه های ارائه دهنده نیز بررسی کند. این پژوهش توصیفی به بررسی داده های سرفصل این درس مصوب وزارت علوم می پردازد و برای این منظور تحلیل های کیفی ارائه می کند. در این تحقیق پس از تحلیل نقاط ضعف و قوت سرفصل درس، راهکارهایی علمی و عملی برای پردازش و انتقال مهارت ترجمه رسانه ای به دانشجویان ارائه می شود و در این خصوص بر اساس تحلیل علمی، راه حل هایی در جهت برطرف کردن نقاط ضعف پیشنهاد می شود. نتیجه این مقاله نشان می دهد نیاز به ارائه درس تکمیلی یا حتی ارائه یک دوره تخصصی در ترجمه رسانه ها وجود دارد.

از آنجایی که سواد ارزیابی یک مفهوم جدید در زمینه ارزیابی و آموزش تدریس است، معلمان باید از نحوه استفاده از راهبردهای ارزیابی برای ارزیابی پیشرفت دانش آموزان خود مطلع شوند. پژوهش حاضر با الهام از عدالت در تدریس و ارزیابی، به بررسی رابطه بین دانش ارزیابی و دانش آموزشی معلمان کم تجربه و با تجربه زبان انگلیسی پرداخت. 50شرکت کنندگان معلم ایرانی (25 نفر کم تجربه و 25 نفر با تجربه) در دانشگاه های دولتی و آزاد تبریز و تهران بودند که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. معلمان با سابقه تدریس بین یک تا سه سال به عنوان معلمان کم تجربه در نظر گرفته شدند، در حالی که معلمان با سابقه تدریس بیش از 10 سال به عنوان معلمان با تجربه در نظر گرفته شدند. برای سنجش دانش ارزیابی معلم از آزمون دانش ارزیابی زبان مبتنی بر سناریو فرهادی و توسلی (2018) استفاده شد. یک پرسشنامه پایه دانش تربیتی که توسط دادوند (2013) تهیه و تایید شد برای ارزیابی پایه دانش آموزشی معلمان مورد استفاده قرار گرفت. نتایج تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که دردانش ارزیابی بین دو گروه از معلمان تفاوت معناداری وجود دارد. علاوه بر این، در دانش آموزشی بین همان دو گروه تفاوت معناداری وجود داشت. همچنین بین دانش ارزیابی معلمان کم تجربه و باتجربه از یک سو و دانش آموزشی آنان از سوی دیگر رابطه مثبت و معناداری مشاهده شد. نتایج به دست آمده حاکی از اهمیت به روز رسانی دارد دانش تربیتی در تدریس و معلمان زبان انگلیسی است.

هوش مصنوعی به طرق مختلفی در حوزه آموزش تاثیر گذاشته است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر مدل های هوش مصنوعی مولد (ChatGPT و Gemini) در آموزش زبان انگلیسی(ELT)، به مرور نظام مند 41 مقاله چاپ شده، در مجلات معتبر که در سال های 2023 و 2024 منتشر شده بودند، پرداخته است و فرصت هایی که این چت ربات ها، برای مدرسان و زبان آموزان به ارمغان می آورند، به همراه چالش ها و محدودیت های آنها مورد بررسی قرار داده است. با رعایت معیارهای دقیق ورود و انتخاب مقالات و استانداردهای تحقیق از جمله پایایی بین ارزیاب (ضریب کاپا کوهن = 0.81)، منابع از پایگاه های معتبر علمی پژوهشی بین المللی جمع آوری و تجزیه و تحلیل شدند. یافته های پژوهش نشان داد که مطالعات قبلی بر چهار موضوع اصلی متمرکز بودند: الف) تاثیرات و مزایای استفاده از مدل های هوش مصنوعی مولد در ELT، ب) چالش ها و محدودیت های استفاده از مدل های هوش مصنوعی در ELT، ج) نقش مدل های هوش مصنوعی در ارزیابی و ارتقای آموزشی در حوزه ELT و د) ضرورت آموزش و پشتیبانی برای استفاده موثر از مدل های هوش مصنوعی مولد در ELT؛ هم چنین نتایج بیانگر مزایای استفاده از چت ربات ها در آموزش زبان انگلیسی،  چالش ها و محدودیت های استفاده از آنها بود. این مطالعه نظام مند می تواند، دیدگاه روشن و توصیه های عملی در زمینه ادغام هوش مصنوعی در آموزش زبان انگلیسی ارائه دهد و به سیاست گذاران و  برنامه ریزان آموزشی کمک کند تا تصمیمات آگاهانه تری در باره اثرات مدل های هوش مصنوعی مولد، در آموزش اتخاذ کنند؛ هم چنین، این پژوهش می تواند به طراحی ابزارها و روش های آموزشی جدید کمک کند که به طور خاص برای نیازهای یادگیرندگان زبان انگلیسی بهینه سازی شده باشند.

نوع متن، راهکارهای ترجمه را مشخص می کند؛ بنابراین برخورداری از نظامی که تعیین کننده نوع متن است، بسیار اهمیت دارد. رایس در الگوی خود از چهار نوع متن با نقش های: اطلاعاتی، بیانی، ترغیبی و نیز شنیداری- رسانه ای نام برده است. آثاری نظیر: الأیام که در ژانر زندگی نامه خودنوشت طبقه بندی شده اند، ترکیبی از نقش های: اطلاع رسانی، بیانی و ترغیبی هستند؛ بنابراین مترجم باید در ترجمه این آثار از راهکارهای متناسب با هر نقش استفاده کند؛ زیرا این نقش ها هستند که تعیین می کنند، مترجم چگونه و بر اساس چه راهکارهایی باید ترجمه کند. پس از شناخت نوع متن، دو سنجه عینی در اختیار تحلیلگر ترجمه است؛ نخست معیارهای زبانی و دوم معیارهای فرازبانی. معیارهای زبانی شامل: تعادل های معنایی، واژگانی، دستوری و سبکی است که در پژوهش حاضر، تنها تعادل معنایی مد نظر است و با الگوی بیکر در ارتباط با انواع معانی منطقی، القائی، پیش انگاشته و برانگیخته حمایت می شود. به منظور کاربست الگوی رایس و بیکر در معنی شناسی نقش گرا، ترجمه حسین خدیوجم، از کتاب الأیام طه حسین، انتخاب شده است. خدیوجم، کتاب یاد شده را با عنوان آن روزها به فارسی ترجمه کرده است. روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی است. نتایج پژوهش نشان می دهد که خدیوجم، الأیام را بر اساس نقش مسلط آن یعنی: اطلاع رسانی، ترجمه کرده است. مترجم، صرف نظر از برخی کاستی هایی که در ترجمه معانی تأکیدی دارد، توانسته، تعادل معنایی را بین متن مبدأ الأیام و متن مقصد آن (= آن روزها) در ابعاد منطقی، القائی، پیش انگاشته و برانگیخته برقرار سازد. ترجمه خدیوجم، از الأیام، بر اساس سنجه های معنی شناسی نقش گرا هم ارز با متن مبدأ است.

این مطالعه که بر اساس نظریه اجتماعی- فرهنگی انجام شده است، به بررسی نگرش، دیدگاه و انگیزه زبان آموزان ایرانی در ارتباط با نگارش مشارکتی می- پردازد. در این پژوهش از یک رویکرد ترکیبی استفاده شده است که جامعه ای متشکل از ۵۰ زبان آموز با سطوح عملکرد متفاوت (پایین و بالا) را شامل می شود. داده های کمی از طریق سه پرسشنامه با تمرکز بر: نگرش، درک و انگیزه جمع آوری و با داده های کیفی حاصل از یادداشت های تأملی تکمیل گردید. نتایج پرسشنامه های نگرش، درک و انگیزه نشان دهنده دیدگاه مثبت، نسبت به نگارش مشارکتی در هر دو سطح عملکردى بود؛ به خصوص زبان آموزان با عملکرد بالا در تمامی سطوح، نمرات به مراتب بالاتری کسب کردند. تحلیل کیفی نیز این موارد را تأیید کرد و نگرش مثبتی نسبت به ارزش آموزشی نگارش مشارکتی را نشان داد. زبان آموزان با عملکرد بالا نگرش مشتاقانه تری نسبت به نگارش مشارکتی در مقایسه با همتایان خود داشتند. تحلیل موضوعی داده های کیفی، هفت مضمون اصلی را نمایان کرد: همکاری با همتایان، ترجیح و تمایل های شخصی و عوامل فردی، تأثیرات و پیامدهای قابل درک، پیشرفت زبان، کارایی و لذت بردن. با وجود اتفاق نظر کلی بر فوائد نگارش مشارکتی، چالش هایی مربوط به مدیریت زمان و اختلاف های فردی نیز شناسایی شدند. یافته ها، بینش های ارزشمندی در مورد تعامل پیچیده بین عوامل فردی و گروهی، در زمینه نگارش مشارکتی ارائه می دهند و نشان می دهند که ممکن است ارتباطی بین مهارت زبانی موجود و فوائد حاصل از نگارش مشارکتی وجود داشته باشد.

مقاله حاضر مشکلات احتمالی را که از انتقال منفی افعال آلمانی با حروف اضافه ثابت به وجود می آید مورد بررسی قرار می دهد. برگرفته از بحثهای نظری، تزاحم ساختاری زبان مادری و زبان بیگانه در حال فراگیری امری محرز است و موجب خطا می شود. به موجب ویژگی ساختاری زبان های فارسی و آلمانی، افعال آلمانی با حروف اضافه ثابت مستثنا نخواهند بود، به تبع آن این پرسش مطرح است «چگونه  با این چالش در دانشگاههای کشور بالاخص در دانشگاههای جامعه آماری این تحقیق، دانشگاه آزاد اسلامی واحدهای تهران مرکزی و واحد علوم و تحقیقات، مواجه می شوند؟» در این راستا به کمک بحث های نظری و بررسی های تجربی به دنبال پاسخ پرسش فوق هستیم. به کمک بحث های نظری درکی از تزاحم ساختاری و تبعات آن خواهیم داشت و به مبانی نظری انتقال، هم انتقال مثبت و هم انتقال منفی و در اصل تداخل می پردازیم و در پی آن توصیفی به پرسش این تحقیق پاسخ خواهیم داد. بر این منوال در بررسی های میدانی زبان آموزان فارسی زبان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی و واحد علوم و تحقیقات، گروه زبان آلمانی، مورد آزمایش قرار گرفتند. بررسی های تجربی در قالب آزمون بار اول در ترم پاییز سال ۱۳۹۸ در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی و مجدداً در ترم پاییز سال ۱۴۰۲ در دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات انجام شد. شایان توجه است که هر دو گروه  براساس سرفصل دانشگاهیِ رشته مترجمی زبان آلمانی، واحد درسی آلمانی پیشرفته را گذرانده بودند.

داشتن فهرست های واژگان معتبر، تخصصی و مرتبط با هر حوزه علمی برای جامعه دانشگاهی ضروری است و در عین حال یکی از کمبودهای موجود در جامعه دانشگاهی محسوب می شود که باید به آن پرداخته شود. از این رو، این مطالعه با هدف ایجاد یک پیکره تخصصی برای شناسایی پربسامدترین واژگان علمی انجام شد که به تولید فهرست واژگان علمی برنامه ریزی شهری (Urban Planning Academic Word List) منجر شد. برای این منظور، پژوهشگران چندین مجله از معتبرترین مجلات حوزه برنامه ریزی شهری را شناسایی کردند و چهار مجله با بالاترین امتیاز سرآمدی (حاصل ضرب ضریب تأثیر در امتیاز استناد) را انتخاب کردند. برای انتخاب مقالات پژوهشی مرتبط با برنامه ریزی شهری، مقالات باید فرمت IMRD (سویلز، ۱۹۹۰ ) را دنبال کرده و در بازه زمانی 2013-2022  منتشر شده باشند. با استفاده از نمونه گیری های تصادفی چندلایه ای و ساده، ۱۰۰ مقاله انتخاب شد که پیکره ای با ۱,۲۵۲,۴۵۸ کلمه ایجاد کرد. برای تولید فهرست واژگان علمی، معیارهای کاکسهِد (۲۰۰۰) ، شامل گستره، بسامد و وقوع اختصاصی اعمال شد. این فرایند، در نهایت، به شناسایی ۵۰۷ نوع واژه منجر شد. پیامدهای این تحقیق برای پژوهشگران، دانشجویان و مدرسان زبان انگلیسی برای اهداف دانشگاهی (EAP) در برنامه ریزی شهری نیز مورد بحث قرار گرفت.