ارزشهای سازمانی

این پژوهش با هدف بررسی رابطه ارزشهای سازمانی با استرس شغلی، فرسودگی هیجانی و رفتارهای انحرافی سازمانی به مرحله اجرا در آمد. جامعه آماری پژوهش را کارکنان شرکت سهامی ذوب آهن در پائیز 1388 تشکیل دادند. از این جامعه آماری 385 نفر به شیوه نمونه گیری طبقه ای (از طریق فهرست اسامی) برای شرکت در پژوهش انتخاب شدند. پژوهش از نوع پژوهشهای همبستگی بود. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های ارزشهای سازمانی با 40 سؤال بصورت محقق ساخته (و 5 خرده مقیاس بنامهای ارزشهای رشدی انسانی و اخلاقی، ارزشهای روابط انسانی و مشارکت، ارزشهای معطوف به کیفیت و مشتریان، ارزشهای اجتماعی برون سازمانی و ارزشهای حمایتی ـ اقتصاد)، پرسشنامه 15 سؤالی استرس شغلی از کاهن و همکاران (1964)، پرسشنامه 9 سؤالی فرسودگی هیجانی از و پرسشنامه 8 سؤالی رفتارهای انحرافی سازمانی از بنت و رابینسون (2000) بودند. روایی و پایائی پرسشنامه های پژوهش بررسی و گزارش شده است. داده های حاصل از پرسشنامه های پژوهش از طریق ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون گام به گام مورد تحلیل قرار گرفت. شواهد حاصل از تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد که برای استرس شغلی، ارزشهای معطوف به کیفیت و مشتریان، برای رفتارهای انحرافی سازمانی، ارزشهای معطوف به کیفیت و مشتریان و ارزشهای معطوف به روابط انسانی و مشارکت و برای فرسودگی هیجانی، ارزشهای رشدی انسانی و اخلاقی و ارزشهای حمایتی ـ اقتصادی دارای توان پیش بین معنادار (01/0P< یا 05/0P<) هستند.

هدف از این پژوهش بررسی دیدگاه دبیران و مدیران مقطع متوسطه در مورد جایگاه ارزشها در زندگی فردی و سازمانی است. روش پژوهش توصیفی - پیمایشی است و برای این منظور از 1775 دبیر شهر زاهدان 315 نفر و از 110 مدیر این مقطع 86 نفر با استفاده از جدول تعیین نمونه مورگان تعیین و سپس از روش نمونه گیری متناسب با حجم برای تعیین حجم نمونه زیر گروهها استفاده شد. در نهایت، از نمونه گیری در دسترس برای گردآوری داده ها استفاده شد. ابزار مورد (%93) استفاده، پرسشنامه مقیاس ارزش یلماز و بالچی بوده و از مجموع 401 نمونه 374 پرسشنامه ها قابل بررسی بودند. آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه 95 /. و به تفکیک ارزشهای 0 محاسبه شد. روشهای آماری استفاده شده در پژوهش / 0 و 96 / فردی و ارزشهای سازمانی 91 مستقل بود. یافته ها t عبارت است از محاسبه فراوانی ها، میانگین ها، انحراف معیار، میانه و آزمون نشان می دهند که هم در ارزش های فردی و هم در ارزش های سازمانی مدیران و دبیران مدارس متوسطه در چند ارزش اولویت دار و چند مورد کم اهمیت هم عقیدهاند. آنها اغلب به تعهد کاری، آزادی تصمیم و عمل، صداقت، دینداری و پیشرفت در حوزه زندگی شخصی توجه میکنند و کمتر به ارزشهایی همچون مادیات، پول و ثروت اهمیت میدهند. در حوزه زندگی سازمانی هم ارزشهایی همچون همکاری، تعهد، احترام به دیگران، بی طرفی و صداقت جزو ارزش های مهم به لحاظ اولویت از دیدگاه هر دو گروه بودند. در این حوزه نیز اهمیت کمتر به مواردی همچون پول و مستقل نیز بیانگر وجود تفاوت در میانگین مدیران و دبیران در t ثروت داده شده است. آزمون مواردی نظیر بی طرفی، پشتکار، صداقت، احترام به دیگران، مسئولیت پذیری و خلاقیت در دو حوزه ارزش های فردی و سازمانی بود.

این پژوهش به منظور رفع کمبود الگو های غربی و اهمیت تولید علوم دینی و بومی به طراحی و بررسی میدانی الگوی ارزشهای سازمانی مبتنی بر آموزه های نهج البلاغه پرداخته است. روش این پژوهش به صورت روش آمیخته (کیفی کمی) است. در بخش کیفی و در قسمت اول، استخراج داده ها و مؤلفه ها با روش تحلیل مضمون است و سپس به منظور ساخت شبکه مضمونها و الگوی پژوهش از مصاحبه با خبرگان و پرسشنامه استفاده شده است. بعد از جمع آوری نظر خبرگان، حاصل کار به صورت الگوی ارزشهای سازمانی مبتنی بر آموزه های نهج البلاغه ارائه شد که شامل چهار مؤلفه ارزشهای اخلاقی فرهنگی، ارزشهای دانشی بینشی، ارزشهای حرفه ای و ارزشهای بنیادین است. به منظور بررسی میدانی الگو، دانشجویان و اعضای هیئت علمی یک نهاد آموزشی و پژوهشی به عنوان جامعه آماری انتخاب شدند. به منظور تعیین حجم نمونه از روش طبقه بندی غیر نسبی و سپس جدول کرجسی و مورگان استفاده شد. نتایج آزمونهای آماری با نرم افزارهای LISREL و SPSS حاکی از آن بود که هر چهار شاخص دانشی بینشی، حرفه ای، بنیادین و اخلاقی فرهنگی با متغیر ارزشهای سازمانی مبتنی بر آموزه های نهج البلاغه رابطه معناداری دارد.

از قرن بیست و یکم به بعد با تحول در نظریه های مدیریت و سازمان، فضایی برای رشد دیدگاه های فرامادی در سازمان ها پدید آمد و رویکرد معنویت سازمانی، کارکنان را به سمت جستجوی دغدغه های متعالی نظیر زندگی هدفمند سرشار از حساس رضایت، رشد شخصی، احساس تعلق، و ارزش های اخلاقی سوق داد. قرآن کریم به عنوان یکی از منابع اصیل اسلامی، به دلیل شناختی جامع ازابعاد و نیازهای انسان، به بهترین شکل می تواند در شناسایی و تحلیل سطوح مختلف این رویکرد جدید یاری رسان باشد. هدف از پژوهش حاضر شناسایی و تبیین سطوح معنویت سازمانی از منظر قرآن کریم است. روش پژوهش، تحلیلی-اسنادی و روش گردآوری داده ها، کتابخانه ای و فیش برداری از منابع علمی و پایگاه های داده و بررسی عمیق آیات قرآن کریم بود. یافته ها نشان داد قرآن کریم سه سطح برای معنویت سازمانی در نظر گرفته است» فردی، گروهی و سازمانی . معنویت سازمانی در سطح فردی، با ایمان به خدا و اعمال عبادی صالح مانند نماز و روزه ارتباط مستقیم دارد که به رشد شخصی و در نهایت بهبود رفتارهای حرفه ای و اخلاقی کارکنان کمک می کند. در سطح گروهی، مفاهیم قرآنی بر همبستگی و همکاری میان کارکنان تأکید دارند که باعث ایجاد حس مسئولیت پذیری مشترک و کاهش تعارضات می شود. در سطح سازمانی می توان به همسویی ارزش های فردی و سازمانی و التزام به ارزشهایی نظیر عدالت، احسان و تعهد اشاره کرد.