درخت حوزه‌های تخصصی

این مقاله براساس پژوهشی که به منظور بررسی نقش راهبردهای شناختی و فراشناختی در انگیزه پیشرفت فراگیران نظام آموزشی مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات از دیدگاه متخصصان انجام گرفته، تدوین شده است. روش تحقیق توصیفی و از نوع پیمایشی است. از تعداد 70 نفر متخصصان (برنامه ریزی درسی، فناوری آموزشی، آموزش الکترونیکی) دانشگاههای تهران (شهید بهشتی، علامه طباطبایی، تربیت مدرس، تربیت معلم، دانشگاه تهران، دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران) 58 نفر به شیوه نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته است با 46 گویه و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ 85/0 محاسبه گردید. داده های جمع آوری شده از طریق نرم افزار SPSS مورد بررسی قرار گرفت. برای پاسخگویی به سؤالات پژوهش از آمار توصیفی و آزمون خی دو، آزمون آنالیز واریانس (F فیشر)، آزمون دانکن و t دو نمونه ای استفاده شد. یافته های حاصل از پژوهش نشان داد که از بین راهبردهای شناختی راهبرد تکرار و مرور و بسط و گسترش معنایی و سازماندهی هر کدام به ترتیب دارای نقش خیلی زیاد، خیلی زیاد و زیاد هستند و راهبرد بسط و گسترش معنایی بیشترین نقش را در انگیزه پیشرفت فراگیران دارد. و از بین راهبردهای فراشناختی، راهبردبرنامه ریزی، کنترل و نظارت و نظم دهی هر کدام به ترتیب دارای نقش زیاد، خیلی زیاد و زیاد هستند که راهبرد کنترل و نظارت بیشترین نقش را در انگیزه پیشرفت فراگیران دارند و تفاوت معناداری بین نقش های راهبردهای شناختی و فراشناختی وجود ندارد.

در دهه حاضر؛ چندرسانه ای ها به عنوان یکی از ابزارهای نوین آموزشی به گسترش دانش در عصر اطلاعات کمک فراوانی کرده اند. تصاویر گرافیکی یکی از عناصر نظام چند رسانه ای می باشندکه امکان بیشترین خلاقیت را برای یادگیری فراهم می سازند. تصاویر گرافیکی پویا برای تحصیل و افزایش یادگیری طراحی شده و در نرم افزارهای آموزشی گنجانده می شوند. هدف این پژوهش، مطالعه تاثیر نقش تصاویر گرافیکی در دو نقش پویا و ایستا بر یادگیری درس هندسه بود. این تحقیق کاربردی و از نوع شبه آزمایشی بود. سه فرضیه در رابطه با تاثیر تصاویر گرافیکی پویا و ایستا در مقایسه با روش سنتی متداول بر یادگیری درس هندسه تدوین شد. از طرح آزمایشی پیش آزمون پس آزمون با دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل استفاده شد. قبل از مداخله متغیر مستقل، پیش آزمون جهت همگنی گروه ها به عمل آمد. جامعه آماری دانش آموزان دختر سال سوم راهنمایی شهر تهران بودند که با روش نمونه گیری خوشه ای از سه منطقه به صورت تصادفی انتخاب شدند. از هر منطقه یک مدرسه و از هر مدرسه یک کلاس 30 نفری جهت انجام پژوهش انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفت. از آزمون t دو گروه مستقل جهت بررسی تفاوت میانگین گروه ها استفاده شد. نتایج نشان داد که بین روش یادگیری درس هندسه با استفاده از تصاویر گرافیکی پویا، ایستا و سنتی تفاوت معنی داری وجود ندارد.

هدف از این پژوهش تعیین تأثیر نرم افزارهای آموزشی در یادگیری مفاهیم پیش از عدد ریاضی شامل مفاهیم: بیشتر، کمتر- پهن، باریک - کوتاه، بلند - دور، نزدیک - سبک، سنگین - بزرگ، کوچک در کودکان دوره ی پیش از دبستان شهر تبریز، در سال 90-89 می باشد. برای این منظور با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای به انتخاب نمونه آماری با حجم 50 نفر دانش آموز پیش دبستانی پرداخته شد. جهت جمع آوری اطلاعات از ابزار محقق ساخته استفاده شد و پایایی آزمون نیز با استفاده از آلفای کرونباخ 94/0 به دست آمد. این پژوهش در سه مرحله اجرا شد، در مرحله ی اول با استفاده از ابزار محقق ساخته پیش آزمون به عمل آمد، در مرحله ی دوم با استفاده از نرم افزارهای آموزشی مفاهیم پیش از عدد آموزش داده شدند، و در مرحله ی سوم پس آزمون به عمل آمد تا تأثیر استفاده از نرم افزارهای آموزشی بر یادگیری مفاهیم فوق مشخص گردد. نتایج پژوهش پس از مقایسه به وسیله آزمون t وابسته از پیش آزمون و پس آزمون نشان داد که، تفاوت معناداری بین یادگیری این مفاهیم در پیش آزمون و پس آزمون وجود دارد و وضعیت یادگیری دانش آموزانی که با نرم افزارهای آموزشی آموزش دیده اند بهتر شده است.

پس از دوره نسبتاً طولانی تمرکزگرایی و با آغاز تجارب تمرکززدایی از دهه 70 به این سو، تمایل دولتها به نظامهای متمرکز و غیرمتمرکز در حال نوسان بوده است. از آنجایی که تمرکززدایی عمدتاً ریشه در عرصه های سیاسی و اقتصادی دارد، بنابراین تمرکززدایی از این عرصه ها به نظام های برنامه درسی و آموزشی رخنه کرده است. مشکلاتی نظیر کمبود نیروی انسانی متخصص، جهانی شدن و مقاومت از طرف معلمان موجب توجه دوباره دولتها به تمرکزگرایی به منظور ارتقای کیفیت آموزش و رفع این مشکلات شده است. در این مقاله ضمن تبیین تمرکزگرایی و تمرکززدایی، خاصه در عرصه آموزش و پرورش و نظام برنامه درسی، به علل عمده انحراف از هدف اصلی تمرکززدایی، از جمله توجه بیش از حد به مسائل حاشیه ای آن نظیر مسائل مالی، اجرایی و مدیریتی (مواجهه سخت) و توجه کمتر به مسائل کیفی و محتوایی آموزشی و برنامه درسی (مواجهه نرم) اشاره شده است. این دو نوع مواجهه عملاً در تمرکززدایی نظام آموزشی و برنامه درسی پدیدار شده و برداشتهایی غلط و نادقیق از تمرکززدایی و تمرکزگرایی به دنبال داشته است. در پی آن استدلال شده که فهم ویژگیهای درست هر دو نظام و در نتیجه، مواجهه سنجیده و درست با آنها می تواند به روند اصلاح برنامه درسی یاری رساند. و در نهایت، دلالتهای تمرکزگرایی، تمرکززدایی و رجعت مجدد به تمرکزگرایی در مورد نظام برنامه درسی ایران، با توجه به زمینه های تاریخی و فرهنگی منحصر به فرد آن در بخش بحث و نتیجه گیری این نوشتار تشریح شده است.

هدف پژوهش حاضر تبیین تجارب یادگیری پنهان دانشجویان در جریان استفاده از اینترنت است. روش پژوهش کیفی، از نوع پدیدارشناسی است. شرکت کنندگان در پژوهش 14 نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد واحد اصفهان (خوراسگان) بودند که با روش نمونه گیری مطلوب انتخاب گردیدند. اطلاعات با استفاده از مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته گردآوری و با بکارگیری روش 7 مرحله ای کلایزی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. از مجموع یافته های این پژوهش بعد از حذف کدهای مشترک 236 کد مفهومی که بیانگر تجارب مشارکت کنندگان در پژوهش بود استخراج گردید. این مفاهیم در سه دسته اصلی: 1- یادگیری هنجارهای جدید 2- یادگیری ارزش های جدید و 3- یادگیری نمادهای کلامی جدید و نیز شش دسته فرعی: 1- افکار و عقاید جدید 2-تخلف از قوانین و مقررات 3- اخذ شیوه های جدید زندگی و فعالیت های اجتماعی 4- اخذ هویت جدید 5- جایگزینی لغات انگلیسی به جای فارسی 6- عاریه گرفتن اصطلاحات اینترنتی در محاوره های روزمره مورد توجه قرار گرفتند. یافته ها نشان داد دانشجویان در جریان تعامل با اینترنت تجارب یادگیری زیادی را کسب کرده اند که در هنجارها، عقاید، باورها، اخلاق و نمادهای کلامی آن ها تاثیر زیادی داشته است.

هدف پژوهش شناسایی عمده ترین موانع و راهکارهای استفاده از قابلیت های بانک های اطلاعاتی الکترونیکی از دیدگاه دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه اصفهان بود. روش پژوهش توصیفی- پیمایشی و جامعه آماری این مطالعه کلیه دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه اصفهان در سال تحصیلی 88-1387 بودند که تعداد آنها 4035 اعلام شد. حجم نمونه طبق جدول کرجسی و مورگان 380 نفر تعیین شد که از بین آنان به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای380 نفر انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته ای با روایی 84/0 و پایایی 85/0 مشتمل بر سه قسمت بود. قسمت اول مربوط به اطلاعات فردی پاسخ دهندگان بود و در قسمت دوم به شناسایی عمده ترین موانع استفاده از قابلیت های بانک های اطلاعاتی الکترونیکی و قسمت سوم به شناسایی عمده ترین راهکارها در این خصوص پرداخته شد. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش های آماری فراوانی، درصد و t تک متغیره استفاده شد. نتایج نشان دادکه دانشجویان تحصیلات تکمیلی عمده ترین مانع را در زمینه ی استفاده از بانک های اطلاعاتی الکترونیکی «عدم آشنایی با مهارت های جستجوی اطلاعات» با میانگین (27/4)که بیشتر از سطح متوسط (3) بود قلمداد نمودند و در خصوص راهکارها، اجرای دوره های آموزش زبان انگلیسی در جهت استفاده بهتر از شبکه جهانی وب (2/81 درصد) و برگزاری دوره های تخصصی آموزش مهارت های جستجوی بانک های اطلاعاتی الکترونیکی (7/75 درصد) را بیان نمودند.

مقدمه: شما، به­ویژه اگر در مقطع دانشگاهی مشغول تدریس هستید، چگونه تدریس میکنید؟ آیا از تکنولوژیهای موثر و مدرن وابسته به کامپیوتر (مثل برنامه پاورپوینت) یا از روش قدیمی «گچ و تخته» استفاده میکنید؟ کاربرد روزافزون نرم­افزار پاورپوینت در تدریس کلیه مقاطع تحصیلی و ارایه سمینارها، ضرورت نگاهی جامع و حرفه ای برای بررسی این نوع تدریس را ایجاب میکند. این مقاله به مرور مزایا و معایب این روش آموزشی پرداخته و در ادامه براساس تجارب شخصی نگارنده درخصوص استفاده از این دو روش، نحوه تعامل و استفاده بهینه از آنها در درس تخصصی بیوشیمی، راه کارها و راهبرد های عملی مبتنی بر فن تدریس را عرضه میدارد.

هدف پژوهش حاضر، بررسی میزان استفاده اعضای هیات علمی از بانکهای اطلاعاتی در فعالیتهای آموزشی و پژوهشی بود. روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی و جامعه آماری این مطالعه کلیه اعضا هیات علمی دانشگاه اصفهان در سال تحصیلی 88-1387 بودند، که تعداد آنها 655 نفر اعلام شد. حجم نمونه طبق جدول کرجسی و مورگان 260 نفر محاسبه گردیدکه به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند.ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته ای باروایی 0.84 و پایایی 0.85 مشتمل برسه قسمت بود. قسمت اول مربوط به اطلاعات فردی و قسمت دوم و سوم به ترتیب به میزان استفاده اعضای هیات علمی از بانکهای اطلاعاتی در فعالیتهای آموزشی و پژوهشی اختصاص داشت. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از روشهای آمار توصیفی شامل درصد فراوانی میانگین و انحراف معیار و در سطح آمار استنباطی از آزمون t تک متغیره و آزمونهای تعقیبی استفاده شد. بررسی معناداری آزمون در سطح ?=0.05 و بزرگتر بودن t حاصله از مقدار بحرانی جدول نشان داداز نظر اعضا هیات علمی کلیه شاخص های پژوهشی مطرح شده بامیانگین(3.84) بالاتر از سطح متوسط (3)، قرار دارند در این میان اعضا هیات علمی بیشترین استفاده از منابع اطلاعاتی الکترونیکی را در تالیف مقالات با میانگین (4.12)، داشته اند. همچنین در خصوص فعالیتهای آموزشی مشخص شد کلیه موارد مطرح شده با میانگین (3.47)، متاثر از منابع اطلاعاتی الکترونیکی بودند. همچنین استفاده از نرم افزارهای آموزشی با میانگین 3.68 بالاترین رتبه را در میان فعالیتهای آموزشی مبتنی بر بانکهای اطلاعاتی به خود اختصاص داده است.

آموزش مبتنی بر وب که یکی از اشکال آموزش الکترونیکی است در آموزش عالی رویکردی جدید است و نزدیک به 3 میلیون یادگیرنده در حال حاضر این دوره ها را می گذرانند .اما اینکه در طراحی آموزش های مبتنی بروب چه نظریه ها والگوهایی باید مورد استفاده قرار گیرد تحقیق جامعی در این رابطه به عمل نیامده است. هدف از این تحقیق بررسی تأثیر الگوهای طراحی آموزشی گانیه و پنج مرحله ای بایبی در آموزش مبتنی برشبکه بر یادگیری و یادداری دانشجویان است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی (میانگین، انحراف استاندارد، واریانس، نمودار) وآمار استنباطی به منظور آزمون فرضیه های تحقیق و به عبارتی تعمیم نتایج بدست آمده از نمونه به جامعه آماری تحقیق، از، تحلیل کوواریانس، اندازه گیری مکرّر طرح یک بین- یک درون و آزمون تعقیبی بونفرونی استفاده شد. ابزارهای پژوهش شامل پیش آزمون، پس آزمون یادگیری وآزمون یادداری بود که توسط محقق ساخته شده بود. جامعه پژوهش کلیه دانشجویان کارشناسی رشته تکنولوژی آموزشی دانشگاه علامه طباطبائی در سال تحصیلی 89-88 بودند که از میان آنها 32 دانشجو با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند، و پس از اجرای پیش آزمون یادگیری بر روی هر 32 نفر، به طور تصادفی آنها به دوگروه تقسیم شدند والگوی طراحی آموزشی گانیه بر روی یک گروه و الگوی پنج مرحله ای بایبی نیز بر روی گروه دیگر اجرا شد؛ وسپس پس آزمون یادگیری بر روی هر دوگروه اعمال شد ودر نهایت بعد از سه هفته پس آزمون یادگیری به عنوان آزمون یادداری عیناً بر روی هر دو گروه تکرار شد. یافته های تحقیق نشان داد که 1. بین یادگیری دانشجویانی که با الگوی طراحی آموزشی بایبی آموزش دیده اند و دانشجویانی که با الگوی طراحی آموزشی گانیه آموزش دیده اند تفاوت معناداری وجود دارد. و یادگیری دانشجویانی که با الگوی طراحی آموزشی بایبی آموزش دیده اند نسبت به دانشجویانی که با الگوی گانیه آموزش دیده اند بیشتر است. 2. بین یادداری دانشجویانی که با الگوی طراحی آموزشی بایبی آموزش دیده اند ودانشجویانی که با الگوی طراحی آموزشی گانیه آموزش دیده اند تفاوت معناداری وجود دارد. و یادداری دانشجویانی که با الگوی طراحی آموزشی بایبی آموزش دیده اند نسبت به دانشجویانی که با الگوی گانیه آموزش دیده اند بیشتر است.

هدف پژوهش حاضر، ارزیابی میزان مهارت دانشجویان تحصیلات تکمیلی در نحوه جست وجو و استفاده از نرم افزارها، دستیابی و ذخیره اطلاعات از منابع الکترونیکی بود. روش پژوهش توصیفی ـ پیمایشی و جامعه آماری این مطالعه کلیه دانشجویان دوره های تحصیلات تکمیلی دانشگاه اصفهان در سال تحصیلی 88 ـ1387 بود که تعداد آنها 4035 نفر اعلام شد. حجم نمونه براساس جدول کرجسی و مورگان 380 نفر محاسبه گردید که به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته با روایی 84/0و پایایی 85/0 که شامل سه قسمت بود. قسمت اول مربوط به اطلاعات فردی و قسمت دوم و سوم به ترتیب به سنجش مهارتها در نحوه جست وجوی اطلاعات و استفاده از نرم افزارها، دسترسی و ذخیره اطلاعات می پرداخت. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از روشهای آماری ضریب همبستگی و t تک متغیره استفاده شد. بررسی معناداری آزمون در سطح و بزرگتر بودن tحاصل از مقدار بحرانی جدول نشان داد، دانشجویان تحصیلات تکمیلی با میانگین 42/3 بالاتر از سطح متوسط 3، دارای مهارتهای مربوط به نحوه جست وجو از بانکهای اطلاعاتی الکترونیکی بودند و در خصوص مهارت استفاده از نرم افزارها، دستیابی و ذخیره اطلاعات، پس از بررسی معناداری آزمون در سطح و کوچکتر بودن t حاصل از مقدار بحرانی جدول، میانگین 3 برابر با سطح متوسط 3 به دست آمدکه نشان داد مهارت آنها در حد متوسط است. rمشاهده شده با مقدار 20/0 در سطح همبستگی مثبت و معناداری را بین میزان مهارت دانشجویان تحصیلات تکمیلی در بازیابی اطلاعات از بانکهای اطلاعاتی الکترونیکی و موفقیت پژوهشی آنها نشان داد.