فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۰۱ تا ۲۲۰ مورد از کل ۴۰۳ مورد.
حوزههای تخصصی:
این پژوهش به تحلیل معادل یابی واژگانی در فرآیند ترجمه از منظر نشانه شناسی می پردازد. در این پژوهش ضمن معرفی و تحلیل چندین صورت ممکن از وضعیتهایی که ممکن است در ترجمه از زبانی به زبان دیگر پدید آید استدلال شده است که مترجم در ترجمه با جایگزینی واژگانی دو زبان مواجه نیست بلکه از منظر نشانه شناسی در ترجمه این تصاویر صوتی دو زبان می باشند که با هم مقابله می گردند. در این فرآیند که به نوعی بازی کشف و جستجو شباهت دارد. مترجم به روش آزمون و خطا آنقدر این فرآیند را ادامه می دهد تا نزدیک ترین تصویر صوتی در زبان مقصد برای تصویر صوتی مربوط در زبان مبدا بیابد. در این پژوهش استدلال شده است که به دلیل انتزاعی بودن این تصاویر صوتی مترجم ناچار است این فرآیند را که با واژه در زبان مبدا آغاز کرده است با واژه در زبان مقصد تمام کند.
الگویی ساختاری - نقشی برای سبک شناسی گفتمان انتقادی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
در این مقاله ابتدا تعریف سبک، مشخصه سبکی و شیوه تشخیص آن بیان می گردد. همچنین رویکرد زبانشناسی ساختارگرایی، صورت گرایی، تحلیل گفتمان و تحلیل گفتمان انتقادی به سبک شناسی معرفی می شود. نظریه انتقادی در نظریه و کارکرد با دیگر مکاتب زبانشناسی نیز مقایسه می گردد. سپس انواع فرآیندهای مادی، ذهنی، رابطه ای، وجودی، رفتاری و بیانی که در نقش اندیشگانی دستور نظام مند هلیدی آمده است با نمونه هایی از زبان فارسی ارایه می شود.
بررسی تطبیقی دو نرم افزار ترجمه انگلیسی به فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
علی رغم وجود تحقیقات مختلف در خصوص ترجمه ماشینی در ایران، در حال حاضر فقط دو نرم افزار ترجمه ماشینی به نامهای مترجم پارس و پدیده به بازار راه پیدا کرده است. هدف این مقاله، مقایسه تطبیقی این دو نرم افزار با ترجمه انسانی در مرحله اول و مقایسه این دو نرم افزار با یکدیگر در مرحله دوم می باشد. ابتدا خلاصه ای از مبحث ارزیابی خروجی سیستمهای ترجمه ماشینی ارایه می گردد. سپس تحقیقات مهم در این زمینه دوره خواهد شد و در انتها، فرآیند انجام تحقیق و نتایج آماری آن گزارش خواهد شد. جمع بندی این تحقیق نشان دهنده آن است که نرم افزار ترجمه ماشینی می تواند ابزاری مفید برای مترجمین باشد و نیز ترجمه ای قابل فهم برای فارسی زبانان تولید نماید. علیرغم برتری آماری نرم افزار پارس بر پدیده، مواردی نیز در حین تحقیق مشاهده شد که نرم افزار پدیده نیز توانسته بود به درک متن توسط فارسی زبانان کمک شایانی نماید و تا حدی نیز پابه پای مترجم انسانی به کمک مخاطب بیاید.
ارتباطات توسعه، ترجمه و فرهنگ(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
توسعه و ارتباطات - که رابطه ای تنگاتنگ با فرهنگ و تمدن بشری دارد - دو مفهوم بسیار نزدیک به هم هستند که غیبت منجر به تاثیر بر دیگری می شود. در یک جامعه فراصنعتی، برنامه های توسعه ملی (درون زا) بر اساس قابلیتها و زیرساختهای ارتباطی و فرهنگی که نقش مهمی در پیشرفت اجتماعی بازی می کنند تدوین می شوند. اما تمام برنامه های توسعه از نوع درون زا نیستند. به دولتها و تصمیم گیران توصیه شده است که حتی الامکان برنامه های توسعه دیگر کشورها (برنامه های برون زا) را نیز مورد بررسی قرار دهند و در وهله اول در بخش فناوری در کالبد تنوع فرهنگی سرمایه گذاری کنند.
نظریه ترجمه از منظر زبانشناسی زایشی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
در این مقاله مباحث مهم ترجمه از جمله ترجمه پذیری، چگونگی ترجمه، ارزشیابی ترجمه، محدودیتهای ترجمه و امانت داری در ترجمه از این منظر مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. در این مقاله استدلال شده است که تعریف ترجمه از دیدگاه زبانشناسی زایشی علاوه بر امکان ترجمه، امید به حل برخی از مباحث ترجمه از جمله ترجمه ماشینی را افزایش می دهد. در بخشی از این مقاله به دستاوردهای این بررسی در آموزش ترجمه نیز اشاره شده است. این مقاله صرفا فرم و یا ساخت زبان را مدنظر قرار داده است و بحث ترجمه را از این منظر پیگیری می نماید.
سخت ترجمه پذیری کتاب المبین به منزله اثر ادبی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
این مقاله، قرآن را به منزله متنی ادبی بررسی می کند. ابتدا به (عدم) جواز ترجمه قرآن اشاره و دیدگاه های مخالفان و موافقان بررسی می شود. آن گاه پیشینه مطالعه قرآن از منظر متنی ادبی مطرح شده و از ترجمه متون ادبی و روشهای حاکم بر آن به اختصار ذکر به میان می آید. در آخر، ترجمه های گوناگون فارسی و انگلیسی مولفه های زبانی (عمدتا آوایی و واج شناختی) و بلاغی قرآن به لحاظ ترجمه (نا) پذیری مطالعه می شود. برخی از این مولفه ها عبارتند از: همگونی آوایی؛ جفتهای کمینه مانند موسیقی کلمات و بازیهای کلامی و موسیقی آیات در قالب قافیه، وزن و سجع. در پایان این نتیجه حاصل می آید که ظرافتهای زبانی و بلاغی قرآن اگر نه تماما ترجمه ناپذیر، که سخت ترجمه پذیر است.
ضمایر در ترجمه: زبان و فرازبان (با تمرکز بر متون دینی)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
ترجمه ضمایر در نگاه اول ممکن است برخلاف ترجمه سایر مقولات مانند اسم، فعل و غیره خالی از مشکل به نظر رسد. ولی واقعیت امر این است که ضمایر در ترجمه می توانند بیشتر از سایر مقولات مشکل آفرین ظاهر شوند. علت این مشکل آفرینی مضاعف این است که ضمایر علاوه بر اینکه در نظام زبانی زبان مبدا و مقصد مطرح هستند، به دلیل اشاره ای بودن آنها زبان را با ابعادی از گفتمان مانند زمان، مکان، ... پیوند می دهند. نظام زبانی جنسیت دستوری علاوه بر مطابقت، عدد و حالت ضمایر را در دو زبان مبدا و مقصد به چالش می کشد. ضمایر، برخی از ابعاد اجتماعی را کدگذاری می کنند، نیازمند مرجع هستند و از همه مهم تر تعبیر آنها وابسته به گفتمان است و در خصوص متون دینی، بیشتر از سایر متون، متن و تاریخ را نیز در سیطره گفتمان به چالش می کشند. مقاله حاضر به بررسی ترجمه ضمایر در ترجمه های قرآن می پردازد ولی موضوعات مطرح شده، قابل تعمیم به سایر متون و ترجمه ضمایر به طور کلی هستند.
ترجمه شعر از متن تا فرامتن(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
در این مقاله ضمن تحلیل گفتمان شعری در چارچوب زبان شناسی سیستمی - نقش گرای هلیدی (هلیدی، (1994, 1985، بر اهمیت مفاهیم «سیستم» و «نقش» در تحلیل، تاویل و ترجمه شعر تاکید خواهیم کرد و با ارایه مصادیقی از ترجمه شعر انگلیسی به فارسی و بالعکس، بر ضرورت انعکاس رویکرد شاعر به فرانقشهای سه گانه زبان و مشخصا فرانقشهای اندیشگانی و متنی صحه خواهیم گذاشت. استدلال خواهیم نمود که گزینشهای مترجم از نشانه های زبانی و نحوه ترکیب آن گزینه ها در نظام مقصد حتی المقدور باید با فرازهای اندیشگانی و الگوهای متنی شعر مبدا هم راستا (و نه لزوما منطبق) باشند. ضمن اینکه لازم است محصول نهایی ترجمه با معیارهای مقبولیت متنی و تجربه بینامتنی خوانندگان نظام مقصد از ژانر زبانی شعر همخوانی داشته باشد.
مبانی نظری روایت شناسی و ترجمه متون روایی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
این مقاله رابطه میان روایت شناسی و متون روایی ترجمه شده را بررسی می کند. ابتدا به پیشینه بحث اشاره می شود. سپس، نمودارهای مختلف الگوی ارتباط روایی در متون ترجمه شده بررسی می شوند. این الگو با راوی یعنی با صدایی (voice) که داستان را روایت می کند، رابطه مستقیم دارد. حال وقتی اثری به زبانی دیگر ترجمه می شود، صدایی دیگر نیز به گوش می خورد که از آن مترجم است و به اندازه صدای راوی متن اصلی، اهمیت دارد. این صدا از آن مترجم است و مترجم، راوی متن ترجمه شده خواهد بود. از این رو، ضروری است که در الگوی ارتباط روایی مترجم نیز جزء مولفه های متون ترجمه شده روایی لحاظ شود.
تحلیل گفتمانی دشواریهای ترجمه ادبی
منبع:
ادب پژوهی ۱۳۸۶ شماره ۱
حوزههای تخصصی:
تحلیل گفتمان از جمله شیوه های بررسی متن است که در طول حیات خود ابزار و روشهایش را گسترش داده و عمق بخشیده است. مطالعات ترجمه نیز پس از آنکه بررسیهای زبانشناختی صرف را جهت فهم فرایند ترجمه ناکافی دانست به شیوه های تحلیل متن و تحلیل گفتمان رو آورد. در مقاله حاضر ما دریافتی از تحلیل گفتمان را مبنا قرار داده ایم که ساختار تأویل پذیر متن و رویه های ارتباطی متن با فرامتن (جامعه، فرهنگ) را اصل می گیرد و بر این اساس می کوشد فرایند ترجمه متن ادبی را بررسی کند. نظر به اینکه یکی از سودمندیهای بنیادی تحلیل گفتمان این است که در حوزه بررسی نظری محدود نمی ماند و ابزار لازم را برای تحلیل عملی فراهم می آورد تلاش کرده ایم که با استناد به یک متن مشخص ادبی، سودمندی شیوه تحلیل گفتمان را در فعل ترجمه نشان دهیم.
متون دورگه، منابع و ترجمه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
از زمانهای بسیار دور، جنگ و تلاش برای استیلا بر یک ملت، استعمار، و در دوره های اخیر توسعه های فناوری و جهانی سازی باعث شده اند تا افراد به صورت گسترده با همدیگر ارتباط برقرار کنند. این پدیده ها، به خصوص پدیده های اخیر با شدت بیشتر، همه سطوح زندگی مردم را تحت تاثیر خود قرار داده اند. در این میان، ارتباط در سطح زبانی در این مقاله بررسی می شود. توجه اصلی در این مقاله بر «متون دورگه» قرار دارد که از منظر مطالعات ترجمه بررسی می شود. ابتدا اصطلاح «متون دورگه» تعریف و جایگاه آن در حوزه مطالعات ترجمه مشخص می شود. سپس عوامل گوناگون موثر در به وجود آمدن چنین متونی، که دورگه سازی نام دارد، بررسی می شود. در انتها، در مورد رابطه بین ترجمه و متون دورگه بحث می شود. نویسنده در این مقاله اشاره می کند که ترجمه، بسته به رهیافت مترجم، درهر دو فرایند دورگه سازی و سره گرایی چنین متوفی تاثیرگذار است.
تحلیل متن و بیانگونه شعری در ترجمه: بررسی مقابله ای گفتمان فارسی و انگلیسی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
" تحقیق حاضر تلاشی در جهت تجزیه و تحلیل ویژگی های بین زبانی در گونه نظم فارسی و ترجمه انگلیسی آن می باشد. بدین منظور هر یک از اشعار ""آواز نی"" ""شاه و خدمتکار"" و ""موسی و شبان"" برگرفته از مثنوی معنوی مولانا جلال الدین رومی بلخی با سه ترجمه انگلیسی مقایسه خواهد شد. برای مقایسه این اشعار از جدیدترین شیوه تجزیه و تحلیل متن استفاده می شود. در این شیوه پنج فرضیه مربوط به ویژگی های ترجمه مورد بررسی قرار می گیرد. فرضیه های مذکور عبارتند از: ساده سازی (simplification)، عادی سازی (normalization)، شفاف سازی (explicitation)، اسم سازی (nominalization)، ساخت تعدی (transitivity). سه فرضیه اول از پیشنهادات بیکر (1995) برگرفته شده است. فرضیه چهارم با اسم سازی ملهم از نظر بداوی (1973) است که برای اولین بار عربی کلاسیک و عربی جدید را بر این اساس مورد مقایسه قرار داد. فرضیه پنجم بر اساس الگوی هالیدی (1985) می باشد و کارکرد اندیشگانی مهم را بدنبال دارد. تجزیه و تحلیل داده ها براساس این فرضیه ها، حاکی از وجود تفاوت های فرازبانی و کارکرد اندیشگانی قابل ملاحظه بین اشعار فارسی و ترجمه انگلیسی آنها می باشد.
"
چهارچوب تحلیلی نقد ایدئولوژی در ترجمه و نگاهی به ترجمه انگلیسی بوف کور هدایت(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
"نظریه پردازان ترجمه، عموما بر این باورند که ترجمه فعالیتی است ذهنی، پیچیده، آگاهانه و هدفمند. به طور کلی شاید بتوان گفت که در تمام مراحل ترجمه، گزینه های کلامی مترجم- اعم از سبک بیان، گزینش واژگان، انتخاب تعبیرات گوناگون، به کارگیری ترکیبات مختلف، و مانند این ها همه به گونه ای، آگاهانه یا ناآگاهانه، متاثر از جهت گیری های ایدئولوژیک وی است. در این مقاله، مبحث ایدئولوژی در ترجمه و تاثیرات آن بر کار مترجم مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نخست، پدیده ی ایدئولوژی و مفاهیم گوناگون آن در زمینه های مختلف مورد بحث قرار گرفته و از دیدگاه زبان شناسی تعریف شده است. سپس، چهارچوبی که از سوی حتیم و میسن (1990، 1991، 1997) برای سنجش و تجزیه و تحلیل ایدئولوژی در متون ترجمه شده پیشنهاد گردیده است اجمالا معرفی شده و مقوله هایی که در حیطه ی آن قرار می گیرند. یعنی: گفتمان (discourse)، گفتمان گونه (genre) و متن (text)، هر یک جداگانه مورد بحث قرار گرفته؛ نمونه ای از ترجمه هایی که متاثر از هر یک از این مقوله ها است در جای خود ارایه شده و از منظر ایدئولوژی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. بخش پایانی مقاله به واکاوی ترجمه انگلیسی داستان بوف کور، اثر صادق هدایت، در چهارچوب تحلیلی حتیم و میسن می پردازد و در حقیقت فشرده ای از یک پژوهش مفصل را ارایه می دهد.
"
ترجمه معناهای ضمنی فرهنگی: حفظ بیگانه یا بومی سازی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
قلم ۱۳۸۵ شماره ۴
حوزههای تخصصی:
مقاله حاضر پژوهشی است درباره حضور بیگانه / دیگری در نشانه های فرهنگی، زیرا اگر مترجم ناقل واژه هاست، ناقل فرهنگ نیز محسوب می شود. نویسنده مقاله حاضر به کمک متون مدرن برگرفته از رمان ها و داستانهای کوتاه انگلیسی و امریکایی سده بیستم، سعی کرده است که دریابد مترجمان چگونه عمل می کنند تا فرهنگ دیگری را منتقل کنند، با توجه به این نکته که فرهنگ معممولا ضمنی است. مقاله همچنین به مسایل مختلفی پراداخته است که وارد شدن معناهای ضمنی فرهنگی انگیسی در فرانسه بوجود می آورد.
مطالعه تطبیقی ترجمه های انگلیسی سوره حمد(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
این مقاله مطالعه و بررسی تطبیقی شصت و سه ترجمه انگلیسی سوره حمد قرآن مجید است. این نوشتار بر آن است تا نشان دهد که مترجمان انگلیسی این سوره‘ چگونه مشکل تعادل واژگانی را به عنوان جزئی از تعادل ترجمه ای حل کرده اند. بررسی موردی ترجمه های انگلیسی سوره حمد‘ بیانگر این واقعیت است که معادل یابی واژگانی در ترجمه متون مذهبی‘ به علت تفاوت های فرهنگی زبان مبدا و مقصد‘ از پیچیدگی های خاصی برخوردار است. نتایج این تحقیق کاربردی نشان می دهد که مترجمان این سوره‘ بر اساس مبانی نظری ترجمه‘ راهکارهای خاصی را برای نیل به تعادل واژگی برگزیده اند. بنابراین تبیین این راهکارها‘ با ذکر نمونه و مثال‘ می تواند راهگشا و الگویی عینی برای مترجمان متون مذهبی باشد
ترجمه متون مطبوعاتی و مشکلات دانشجویان ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
قلم ۱۳۸۵ شماره ۴
حوزههای تخصصی:
ترجمه متون مطبوعاتی (فرانسه به فارسی و بالعکس) یکی از واحدهای تخصصی دانشجویان زبان فرانسه در دانشگاه های ایران است. با توجه به اینکه روزنامه نگاران برای نگارش این نوع متون اغلب از واژگان، عبارات و ساختارهای خاص خود استفاده می کنند و جوانان دانشجو معمولا آشنایی کامل با آنها در زبان خارجی ندارند، لذا در ترجمه آن با مشکلاتی مواجه می شوند. مقاله حاضر به بررسی اجمالی این مشکلات از دیدگاه فردی می پردازد که سالهای متمادی این واحدها را در دانشگاه های مختلف برای گروه های بسیاری تدریس کرده است. هم چنین، نویسنده مقاله، بعنوان مدرسی که از نزدیک با جنبه های گوناگون مشکلات دانشجویان آشناست، پیشنهاداتی را در زمینه های مورد نظر ارایه می دهد.
بررسی بُعد زبانشناختی ترجمة ماشینی و معرفی اجمالی علوم مرتبط با آن?(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
نظام ترجمه ماشینی فعالیتی چند بعدی است، که در چند حیطه مبتنی بر ابتکار عمل و قدرت حل مساله است. در این مهارت از برخی دانش های بین رشته ای نیز استفاده فراوانی می شود. ترفندهای هوش مصنوعی با بکارگیری اصول ریاضی، آمار و منطق، قالب مناسبی از زبان را که مناسب برنامه نویسی و انتقال به ماشین است، فراهم می آورد. در کشور ما این فعالیت دیر شروع شد و اکنون نیز دارای حرکت منسجمی نیست، برای پیشرفت در حیطه ترجمه ماشینی نیازمند احاطه در سه زمینه مختلف است: 1- داده پردازی، توصیف و ساختن مدل های مناسب زبان برای کاربرد هوشمند 2- ساخت و استفاده از نرم افزارهای مربوط به این کار 3- به کارگرفتن فناوری مرتبط. در این مقاله با لحاظ قرار دادن تفکیک این سه زمینه، برخی ابعاد زبان شناختی نظام ترجمه ماشینی، براساس محور قراردادن روش های تجربه شده در روسیه تبیین می گردد. همچنین به واسطه ارتباط تنگاتنگ ترجمه ماشینی با هوش مصنوعی و برنامه نویسی، برخی اطلاعات کلی این علوم، در موارد مرتبط ارایه می شود.
مشکلات مربوط به ترجمة متون حقوقی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
ترجمه متون حقوقی به هر زبانی، نیاز به دقت و مهارت خاصی دارد. زبان، انتقال دهنده اطلاعات است و به کمک زبان فکر قانون گذار که در متن حقوقی بیان شده است، قابل استفاده برای عموم می شود. ترجمه ضعیف متون حقوقی باعث برداشت های متفاوت و چندگانه می شود. مفهوم متن حقوقی در نتیجه خواندن آن به دست می آید و خواننده است که متن را در ذهن خود تحلیل کرده و معنی آن را می فهمد. البته باید در نظر گرفت که همه خواننده ها از سطح یکسان درک و سواد برخوردار نیستند. به همین دلیل، هدف اصلی فن ترجمه متون حقوقی رسیدن به تفسیر یکسان این متون توسط خواننده و در عین حال، بدون وارد کردن کوچک ترین خللی در مفهوم قوانین است. حقوقی. در حال حاضر در نتیجه بررسی ترجمه های متون حقوقی از زبان فارسی به زبان روسی، به دو نوع اصلی اشکالات ترجمه بر می خوریم. نوع اول اشکالات زبانی: دستوری، لکسیکی، صرفی و نحوی و نوع دوم در فن ترجمه حقوقی است. در مواردی، ترجمه های ضعیف متون حقوقی به اختلاف نظر درباره ماهیت آن ها و مشکلات حقوقی منجر می شوند. آشنایی مترجم به فن ترجمه حقوقی، اصطلاحات و معادل های دقیق آن در هر دو زبان و گذراندن دوره های آموزشی، بی تردید موثر خواهد بود.
ترجمه و دشواری های انتخاب
حوزههای تخصصی:
کاربرد پیکره ها در ترجمه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
"ما در دنیای فناوری زندگی می کنیم و رایانه ها با حوزه های کاربردی فراوانشان هر روزه بیشتر و بیشتر وارد زندگی شخصی و کاری ما می شوند. مترجمان نیز از این امر مستثنی نیستند. ساخت و استفاده از پیکره ها از جمله کاربردهای رایانه ها هستند که کمک بزرگی برای مترجمان به حساب می آیند. این مقاله به بررسی مشکلاتی در فرایند ترجمه می پردازد که به آسانی با استفاده از پیکره های یک زبانه و دوزبانه قابل حل است و نیز مزایای استفاده از این گونه پیکره ها را بیان می دارد. نشان دادن مزایای پیکره های مقصد یک زبانه به عنوان کمک مترجم مساله اصلی مورد بحث در این مقاله است و مزایای اشکال مختلف پیکره های دوزبانه در مقاله دیگری به طور کامل بحث خواهد شد. هدف این مقاله شرح دو روش از روشهایی است که دانشجویان به وسیله آنها می توانند از پیکره های مقصد یک زبانه به منظور بهبود بخشیدن به کیفیت ترجمه هایشان استفاده نمایند: یافتن اطلاعاتی در مورد واژه های همنشین به ویژه صفتهای همراه با اسمها، و تایید یا رد معادلهای ترجمانی اصطلاحات و عبارات خاص که توسط واژه نامه ها ارایه شده اند.
"