درخت حوزه‌های تخصصی

انسان شناسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آینده پژوهی ارتباطات انسان شناسی جامعه شناسی جمعیت شناسی سیاست اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...) نقد و بررسی کتاب
انسان شناسی باستان شناختی انسان شناسی زبان شناختی انسان شناسی زیستی انسان شناسی فرهنگی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۲۱ تا ۲۴۰ مورد از کل ۳٬۳۲۸ مورد.
۲۲۱.

مردم نگاری سیاسی احزاب سیاسی ایران: بررسی موردی احزاب سیاسی شهرستان فسا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های انسان شناسی ایران دوره ۱۰ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۱۹) 105 - 134

کلیدواژه‌ها: احزاب انتخابات شهرستان فسا مردم نگاری سیاسی مشروعیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۳ تعداد دانلود : ۱۹۰
تاریخچه احزاب در جهان و در ایران نشان می دهد که پدیده حزب پدیده ای مدرن است و قدمت آن در جهان به کمتر از یک قرن می رسد. در ایران نیز مستندات قانونی جهت شکل گیری احزاب را می توان پس از انقلاب مشروطیت و در اصل 21 قانون مشروطیت و به صورت صریح در اصل 26 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران پیدا کرد. لذا با توجه به قدمت احزاب اکنون می توان ساختار، مشروعیت و سیاست ورزی احزاب در ایران را مورد پرسش جامعه شناختی و انسان شناختی قرار داد. تحلیل های جامعه شناختی احزاب در ایران عمدتاً تحلیل های کلان نگر ، بزرگ دامنه، نظریه محور و کمی گرا بوده است و مطالعه و تحلیل احزاب سیاسی در سطح تحلیل خرد و با تکیه بر مطالعه میدانی مورد توجه جدی نبوده است. در پژوهش حاضر تلاش شده است با استفاده از مطالعه مردم نگارانه، اجراگری و سیاست ورزی فعالیت حزبی احزاب سیاسی در شهرستان کوچک فسا تحلیل شود. این تحلیل با تمرکز بر چگونگی تشکیل حزب در شهرستان، وضعیت مشروعیت و نهادینه گی، شکل حضور آن ها در انتخابات، مسأله آموزش و تقابل آن ها با دیگر نیروها همچون نهاد قدرتمند قومیت صورت گرفته است و نتایج حاصل از مطالعه نشان می دهد که چگونه ساختار و نوع حضور احزاب در بستر خاص شهرستان فسا باعث انقطاع مردم و احزاب شده است. این پژوهش با تحلیل و نشان دادن رویکرد هیرارشی احزاب، وابستگی آن ها به مرکزیت و نقش آن ها در واسطه گری بین مردم و حکومت و تزریق ارزش های حاکمیت بین توده مردم نشان می دهد که ناتوانی احزاب در انجام کارکردهای حزبی خود و تزریق ارزش ها در توده مردم چگونه باعث شکاف بین مردم و حاکمیت می گردد.
۲۲۲.

بررسی تاثیر مؤلفه های مذهب، قومیت، جامعه پذیری سیاسی و بسیج توده برمشارکت درانتخابات مجلس شورای اسلامی (شهرستان های بویراحمد و دنا)

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی اقوام دوره ۱ پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 301 - 324

کلیدواژه‌ها: انتخابات مشارکت سیاسی رأی دهی مجلس شورای اسلامی شهرستان های بویراحمد و دنا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۸ تعداد دانلود : ۲۵۵
مشارکت فرایندی عمومی، اجتماعی و چند بعدی برای پذیرش مسئولیت در جامعه خویش است. هدف از پژوهش حاضر نیز، بررسی جامعه شناختی عوامل موثر بر مشارکت مردم استان کهگیلویه و بویراحمد، درانتخابات مجلس شورای اسلامی است. لذا تأثیر متغیرهای مستقلی چون نقش تعلقات مذهبی، وابستگی ایلی و طایفه ای، جامعه پذیری سیاسی و بسیج توده، بر میزان مشارکت مردم در انتخابات بررسی شد. از نظر روش شناسی، این پژوهش با رویکردی کمی و با روش پیمایش، مبتنی بر بهره گیری از ابزار پرسشنامه برای جمع آوری داده ها و نظرات پاسخ گویان، تدوین شده است. نمونه مورد مطالعه در این پژوهش، تعداد 384 نفراز زنان و مردان بالای هجده سال شهرستان های بویراحمد و دنا در استان کهگیلویه وبویر احمد می باشد که با استفاده از تکنیک نمونه گیری خوشه ای و سیستماتیک، چگونگی انتخاب و توزیع پرسشنامه مشخص شد. همچنین برمبنای آزمون کولموگروف-اسمیرنف مشخص گردید داده های متغیرهای ذکرشده ازتوزیع نرمال برخوردار نیستند. لذا از آزمون همبستگی رتبه ای اسپیرمن برای سنجش میزان همبستگی متغیر های مستقل و وابسته استفاده گردید. پس از محاسبه این ضرایب با کمک نرم افزار spss، چنین میتوان استنباط نمودکه بیشترین تأثیر به ترتیب به نقش تعلقات مذهبی برمشارکت درانتخابات به میزان 902/0، وابستگی ایلی و طایفه ای 785/0، جامعه پذیری سیاسی 783/0 و بسیج توده 577/0  مربوط است.
۲۲۳.

تحلیل فضایی نقش مؤلفه های سرمایه اجتماعی و ابعاد توسعه پایدار شهری (مطالعه موردی: شهر ایلام)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ ایلام دوره ۲۱ پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۶۸ و ۶۹ 86 - 111

کلیدواژه‌ها: سرمایه اجتماعی اعتماد اجتماعی مشارکت آگاهی توسعه پایدار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۶ تعداد دانلود : ۲۷۶
سرمایه اجتماعی یکی از شاخصه های نوین توسعه در جامعه و محله های شهری است. علی رغم شناسایی ابعاد مختلف سرمایه اجتماعی، نقش آن در برنامه ریزی های توسعه شهری کمتر واکاوی شده است. توسعه پایدار شهری هنگامی می تواند ماندگاری یابد که به صورت یک فرهنگ، مقبولیت پیدا کند و مشارکت غیررسمی آحاد یک ملت را در برگیرد. در توسعه پایدار رفاه مردم مهمترین هدف تلقی می شود. احساس امنیت شهری، گذران اوقات فراغت، توزیع فضایی امکانات عمومی شهری، عدالت در دسترسی به فضای سبز، فضای آموزشی، ورزشی، خدماتی و بهداشتی، مشارکت در پاکیزگی شهر و کاهش آلودگی صوتی، هوا و آب؛ همچنین کاهش تبعات زیست محیطی ناشی از ترافیک، از پیامدهای مثبت فضایی توجه به ابعاد سرمایه اجتماعی است. با استفاده از نیروهای توانمند درون زا و سرمایه های اجتماعی موجود، می توان در حل مشکلات حاد فضایی شهری موفق بود. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش سرمایه های اجتماعی و مؤلفه های آن در توسعه پایدار شهر ایلام، به روش توصیفی، تحلیلی و پیمایش انجام شد و از ابزار پرسشنامه برای گردآوری داده های آن استفاده گردید. جامعه آماری آن شامل کلیه افراد بالای 18 سال شهر ایلام بود. حجم نمونه را 380 نفر از شهروندان ایلامی تشکیل می داد که به صورت نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. نتایج نشان می دهند که سرمایه اجتماعی (اعتماد، مشارکت و آگاهی اجتماعی)، تأثیر مثبت و معناداری در ابعاد مختلف توسعه پایدار شهر ایلام دارد و در صورت توجه و سرمایه گذاری در شاخصه های سرمایه اجتماعی، زندگی در شهر برای شهروندان مطلوب می شود و شهروندی مسئول با شهری پاسخگو و پایدار شکل خواهد گرفت.
۲۲۴.

بررسی عوامل مؤثر بر ارتقای فرهنگ مالیاتی استان ایلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ ایلام دوره ۲۱ پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۶۸ و ۶۹ 158 - 187

کلیدواژه‌ها: فرهنگ مالیاتی عدالت استان ایلام مؤدیان مالیاتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۲ تعداد دانلود : ۳۹۱
درآمدهای مالیاتی نقش و جایگاهی اساسی در تأمین بودجه و رشد و توسعه اقتصادی کشورهای جهان دارد. توجه به فرهنگ سازی و تقویت آن یکی از مفیدترین و اثربخش ترین روش ها در بهبود درآمدهای مالیاتی است و به منظور ارتقای فرهنگ مالیاتی مطالعه عوامل مؤثر بر آن اهمیت ویژه ای دارد. هدف این پژوهش بررسی عوامل مؤثر بر تقویت فرهنگ مالیاتی است. جامعه آماری کلیه مؤدیان مالیاتی استان ایلام را شامل می شود و بر اساس فرمول کوکران 384 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین شد. ابزار سنجش پژوهش، پرسشنامه بود که روایی آن با مطالعه مبانی نظری و استفاده از نظر متخصصان و خبرگان و پایایی آن از طریق آزمون ضریب آلفای کرونباخ کل پرسشنامه (813/0) تأیید شد. آزمون فرضیه های پژوهش نشان داد که تلاش برای ارائه به موقع اطلاعات، آموزش مؤدیان مالیاتی، توجه به عدالت مالیاتی، ارائه تسهیلات مالیاتی با هدف حمایت از اقشار آسیب پذیر، تشویق مؤدیان نمونه، اعمال جریمه برای مؤدیان خاطی، عدم تبعیض در اجرای قوانین و مقررات، تلاش برای کاهش فرار مالیاتی و آگاهی اجتماعی از چگونگی مصرف منابع مالیاتی از عوامل تأثیرگذار بر فرهنگ مالیاتی هستند. بر اساس نتایج آزمون فریدمن، عوامل عدم تبعیض در اجرای قوانین و مقررات، ارائه تسهیلات مالیاتی با هدف حمایت از اقشار آسیب پذیر، تلاش برای کاهش فرار مالیاتی، توجه به عدالت مالیاتی، آگاهی اجتماعی از چگونگی مصرف منابع مالیاتی، اعمال جریمه برای مؤدیان خاطی، آموزش مؤدیان مالیاتی، تشویق های مؤدیان نمونه و تلاش برای ارائه به موقع اطلاعات به ترتیب در رتبه اول تا نهم جای دارند.
۲۲۵.

از ایزدبانوی ایشتار تا بقعۀ پیر استیر در خراسان بزرگ با رویکرد قوم نگاری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های انسان شناسی ایران دوره ۱۰ پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۲۰) 137 - 156

کلیدواژه‌ها: ایشتار بین النهرین پیر استیر پسران کمیل خراسان بزرگ

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۹ تعداد دانلود : ۲۴۹
در سایه روشن تاریخ باورهای دینی باستانی مردمان بومی فلات ایران و به ویژه سرزمین های شرقی، تأثیرات آیین های بین النهرینی تا اندازه ای در تاریکی مانده است. یکی از نمونه ها که می توان به آن اشاره کرد، تأثیر خدای ایشتار در خراسان بزرگ است که در بقعه استیر بر کرانه کویر متجلی شده است. این نوشته براساس نشانه ها پیش رفته است؛ نشانه هایی خرد اما محکم که با جایگذاری مناسب در کنار هم، تصویر نسبتاً روشنی را از حضور ایزدبانوی بابلی ایشتار در دل خراسان گواهی می دهد. مواردی مانند ریشه شناسی استاربذ، جنسیت زائران و موارد دیگر از انطباق پیر استیر با ایشتار پرده برمی دارد. روش پژوهش حاضر مبتنی بر رویکرد قوم نگاری با استفاده از منابع کتابخانه ای و مشاهده میدانی به صورت هم زمان است. مطالعه مزبور نشان می دهد پیر استیر با توجه به گزاره های موجود، همان ایزدبانوی بابلی است که در این خاک جا خوش کرده و تا دوره معاصر به حیات خود در قالب اسلامی ادامه داده و مستحیل شده است.
۲۲۶.

تأثیر فرهنگ جهادی و اخلاق کار اسلامی بر بهره وری نیروی انسانی (مورد مطالعه: کارکنان دانشگاه ایلام)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ ایلام دوره ۲۱ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۶۶ و ۶۷ 7 - 33

کلیدواژه‌ها: فرهنگ جهادی بهره وری نیروی انسانی اخلاق کار اسلامی دانشگاه ایلام

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳۱ تعداد دانلود : ۵۰۱
فرهنگ جهادی زاییده تفکرات نوین دینی قرن بیستم در جامعه اسلامی ایران است که از بالندگی لازم برای تحقق آرمان های نشئت گرفته از سیاست های کلی و نوین نظام اداری کشور برخوردار است؛ از این رو، مقاله پیشِ رو، با علم به وضعیت نامطلوب بهره وری کارمندان در بخش دولتی و ضعف اخلاق کاری به عنوان زیربنای توسعه سازمانی و اجتماعی، اثراتی که فرهنگ جهادی بر بهره وری کارکنان غیر هیئت علمی دانشگاه ایلام می تواند داشته باشد را با لحاظ نمودن نقش میانجی اخلاق کار اسلامی بررسی کرده است. این تحقیق، از نظر هدف، کاربردی، از نظر شیوه جمع آوری داده ها، پیمایشی - همبستگی و به طور مشخص بر مدل یابی معادلات ساختاری استوار است. ابزار اصلی جمع آوری داده ها، پرسشنامه های استاندارد بود. جامعه آماری پژوهش نیز کلیه کارکنان دانشگاه ایلام به تعداد 225 نفر را شامل می شد که با بهره گیری از فرمول کوکران تعداد 142 نفر به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. نتایج تحقیق ضمن تأیید مدل مفهومی نشان داد که فرهنگ جهادی و ابعاد آن؛ یعنی فرهنگ تعهدمحور، دانش محور و راهبردمحور بر بهره وری نیروی انسانی، تأثیر معنادار و مثبتی دارد؛ همچنین تأثیر معنادار و مثبت فرهنگ جهادی بر اخلاق کار اسلامی و اخلاق کار اسلامی بر بهره وری نیروی انسانی تأیید شد. در نهایت مشخص گردید اخلاق کار اسلامی در رابطه بین فرهنگ جهادی و بهره وری نیروی انسانی نقش میانجی دارد.
۲۲۷.

بررسی تأثیر تنوع طلبی مشتریان بر خرید آنی در فروشگاه های خرده فروشی شهر ایلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ ایلام دوره ۲۱ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۶۶ و ۶۷ 53 - 76

کلیدواژه‌ها: تنوع طلبی مشتریان خرید آنی تنوع دوستی جستجوی ایده ها تجددگرایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۳ تعداد دانلود : ۷۰۱
رفتار خرید آنی از مهمترین مباحث در حوزه رفتار مصرف کننده به شمار می رود و تنوع طلبی به طور خاص بر رفتار خرید مشتریان تمرکز دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان تأثیر تنوع طلبی مشتریان بر خرید آنی در فروشگاه های خرده فروشی شهر ایلام صورت گرفت. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش اجرا، توصیفی - پیمایشی است. برای گردآوری اطلاعات مربوط به ادبیات موضوع و پیشینه پژوهش از روش کتابخانه ای و جهت گردآوری اطلاعات برای تأیید یا ردّ فرضیه های پژوهش از روش میدانی استفاده شد. مشتریان فروشگاه های خرده فروشی شهر ایلام به عنوان جامعه پژوهش انتخاب شدند. با توجه به نامحدود بودن جامعه آماری، 384 نفر به عنوان نمونه تعیین گردید. نمونه گیری در این پژوهش به روش تصادفی ساده انجام گرفت. ابزار گردآوری داده ها نیز پرسشنامه استاندارد 16سؤالی بود که روایی آن با نظر خبرگان سنجیده شد. ضریب آلفای کرونباخ به دست آمده هم حکایت از پایایی مناسب پرسشنامه دارد. تجزیه و تحلیل داده ها از طریق روش های آمار توصیفی و تحلیل رگرسیون با استفاده از نرم افزار spss21 انجام شد. نتایج به دست آمده روشن ساخت که تنوع طلبی مشتریان بر خرید آنی در فروشگاه های خرده فروشی شهر ایلام تأثیر معناداری دارد.
۲۲۸.

شهر سلوکیه نمادی ازتاثیر هنر قوم یونانی درمعماری و شهرسازی دوره سلوکیه و اشکانیان درایران

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی اقوام دوره ۱ پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 259 - 275

کلیدواژه‌ها: سلوکیه هلنیسم تاریخ شهر سلوکیان اشکانیان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹۰ تعداد دانلود : ۳۴۹
سلوکوس نیکاتور که بعد از مرگ اسکندر در ایران به قدرت رسید، شهر سلوکیه را در سال 307 ق.م در جانب غربی رود دجله و در برابر بابل- درمحلی که شهر اُپیس باستانی واقع بود- بنا کرد. از این زمان به بعد، شهر مذکورجایگاه خود را به عنوان پایتخت سلوکیان در متصرفات شرقی آنها تثبیت نمود. موقعیت جغرافیایی خاص سلوکیه یعنی قرارگرفتن در بین النهرین در ساحل دجله و درتلاقی جاده های مهم که آسیای مرکزی و ایران را به آناتولی و سواحل مدیترانه متصل می ساخت و نیز استقرار سکنه یونانی و غیریونانی در این شهر که دارای مهارت و توانمندی های اداری و هنری و تجاری بودند، به همراه برخورداری از ضرابخانه و کارگاه های تولیدی و زمین های حاصلخیزکشاورزی در پیرامون آن، موجبات رونق و شکوفایی اقتصادی این شهر را فراهم آورده بود. در عین حال، سلوکیه یک دولت شهر و شهری خودگردان به شمار می آمد و اختیار امور سیاسی و اداری آن در دست شورای شهر بود. نحوه مواجهه نظام سیاسی اجتماعی ایران با تأثیرات هلنیستی برآمده از شکل گیری شهرهای یونانی نشین نظیر سلوکیه به عنوان مسأله اصلی پژوهش حاضر تلقی می شود. این مقاله می کوشد تا با تکیه بر منابع دست اول تاریخی و یافته های باستان شناختی، ضمن مطالعه نحوه تأثیرگذاری متقابل تمدن های هلنی و ایرانی درفرایند تکوین شهرسلوکیه و پیامدهای حاصل از آن، جایگاه این شهر باستانی را از زمان تاسیس تا زوال بررسی کند.
۲۳۰.

بررسی نشانه شناختی خوراک بلوچی و مذهب دربلوچستان ایران

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی اقوام دوره ۱ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ 39 - 63

کلیدواژه‌ها: خوراک بلوچی نشانه مذهب بلوچستان ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۵ تعداد دانلود : ۳۴۲
خوراک به عنوان نظامی نشانه ای بر هویت و فرهنگ یک ملت و نیز بر مقولاتی همچون باورها و ارزش های دینی-مذهبی، جنسیت، اقلیم، موقعیت جغرافیایی، وضعیت نسل، سن، مرتبه شغلی، قومیت، هنجارهای اجتماعی، زیبایی شناسی و میزان درآمد افراد دلالت دارد. در این پژوهش سعی شده است نشانه شناسی خوراک قوم بلوچ براساس الگوی سطوح دلالت بارت (1957 و 1987) مورد بررسی قرار گیرد و نشان داده شود که خوراک بلوچی بر اساس مذهب دارای خوانش معنایی و نشانه شناختی است. برای این منظور، در گردآوری داده های پژوهش از ابزارهای مصاحبه، پرسش نامه و مشاهده مستقیم نمونه های خوراک بلوچی استفاده شده است. پرسش نامه خوراک براساس متغیّر مذهب و مقوله های مربوط تنظیم، و سپس در بین 62 مشارکت کننده بلوچ (32 زن و 30 مرد) از شهرهای خاش، ایرانشهر، سراوان، سرباز، نیکشهر، و چابهار توزیع گردید. تجزیه و تحلیل داده ها از طریق دو نرم افزار  EXCEL و SPSS انجام شد. نتایج پژوهش نشان می دهد که خوراک بلوچی به عنوان نظامی نشانه ای نه تنها با مذهب براساس مقوله های مورد بررسی شامل حلال و حرام، تأکید اسلام بر تغذیه صحیح و سالم، خوراک در اعیاد مذهبی و ماه مبارک رمضان، خوراک و مهمان نوازی و تأکید اسلام بر اکرام مهمان، آداب غذا خوردن، احترام به مواد غذایی و مذمت اسراف مواد غذایی در اسلام رابطه ای تنگاتنگ دارد، بلکه از خوانش معنایی و نشانه شناختی دینی مذهبی نیز برخوردار است. 
۲۳۲.

بررسی فرایندهای واجی و تکواژهای صرفی و اشتقاقی در گویش یزدی

نویسنده:
منبع: فرهنگ یزد سال دوم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۸ 71 - 102

کلیدواژه‌ها: گویش های بومی لهجه یزدی فرایندهای واجی تکواژ صرفی تکواژ اشتقاقی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۹ تعداد دانلود : ۲۹۸
زبان یزدی از کهن ترین زبان های مرکزی ایران به شمار می رود که هر چند در مقایسه با گویش معیار فارسی بیشتر به لحاظ ویژگی های آوایی و واژگان بومی و تاریخی متفاوت است؛ در برخی موارد از مختصات دستوری نیز برخوردار است. در این جستار به شیوه توصیفی، استشهادی و استنادی به بررسی اصلی ترین فرایندهای واجی و انواع تکواژهای تصریفی و وندهای اشتقاقی زبان یزدی پرداخته می شود. در زبان یزدی، بیشتر انواع فرایندهای واجی، شامل: همگونی، ناهمگونی، خیشوم شدگی، کشش واکه، مرکب شدگی واکه، حذف، قلب، ابدال کم و بیش به کار می رود؛                  امّا فرایندهای حذف همخوان و انواع همگونی از پربسامدترین فرایندها هستند. در کاربرد انواع تکواژ تصریفی و اشتقاقی به جز تفاوت آوایی و نیز چند مورد تکواژ ویژه، بیشتر همانند فارسی معیار است. گونه منفی ساز /nɛ-/ به دو شکل /næ-/ و /nɛ-/ به کار می رود. برخی حروف اضافه عمدتاً در این گویش به کار می روند؛ مانند: تو /tu/ «در؛ داخل/ گَل /gæl/ «بر، به»/ وج /væǰ/ «به جایِ، در عوضِ» و ... حرف ربط خُ /xo/ «که» برای تأکید.
۲۳۴.

پژوهشی در باره کاروانسرای قلعه خرگوشی (ندوشن)

نویسنده:
منبع: فرهنگ یزد سال دوم بهار ۱۳۹۹ شماره ۵ 107 - 130

کلیدواژه‌ها: کاروانسرا قلعه خرگوشی تاریخچه معماری اس‍ن‍اد ت‍اری‍خ‍ی ندوشن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۹ تعداد دانلود : ۳۷۱
در تاریخ فرهنگی بسیاری از جوامع و تمدن های گذشته، کاروانسراها نقش تعیین کننده ای را در حیات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و دفاعی- امنیتی عهده دار بوده اند. به طوری که، کاروانسراها، نه تنها به عنوان استراحتگاه و مأمنی برای مسافران، بازرگانان و کاروان ها بودند، بلکه نقش مهمی در اقتصاد و تجارت و توزیع تولیدات و درآمدها در مناطق گوناگون داشتند. همچنین، به عنوان اقامتگاه ها و همچنین   محلی برای تعاملات فرهنگی و تبادل اندیشه ها و آداب و رسوم بین  مردم بودند. به علاوه، مکان هایی  برای انتشار و تبادل اخبار سیاسی و اقتصادی بین مناطق مختلف یک کشوربه شمار می رفتند. نوشتار حاضر، به بررسی سوابق موجود پیرامون یک میراث فرهنگی به جا مانده از عهد صفویه، یعنی کاروانسرای قلعه خرگوشی ندوشن پرداخته است. برای این منظور، با مطالعه اسنادی، و با بکارگیری رویکرد توصیفی- تحلیلی، پرسش های پژوهشی در سه محور بررسی گردید: تاریخچه و اسناد تاریخی کاروانسرا، بررسی چگونگی و دلایل تخریب بنای قلعه، انتساب مکانی بنای قلعه. پیام اصلی این نوشتار، بر لزوم توجه به مرمت و احیای این اثر از طریق دادن کاربری نو به آن تأکید دارد تا بتواند میراث گرانبهایی را از تاریخ گذشته ما، بهتر و مؤثرتر به نسل کنونی و آینده بازشناساند.
۲۳۵.

بررسی جامعه شناختی علل جمع گرایی تاریخی در جوامع عشایری ایران

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی اقوام دوره ۱ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ 257 - 280

کلیدواژه‌ها: اقوام ایرانی فرهنگ عشایر جمع گرایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۷ تعداد دانلود : ۲۷۱
اجتماع ایرانی، دارای زیست بوم و خرده فرهنگ های قومی است که هویت آن در نظام عشایری، اشتراک دارد. هویت اجتماعات عشایر با سه ویژگی، دام، انسان، مراتع مشخص می شود و کنش ها تحت تأثیر ساختار قدرت، زیست بوم، معیشت و آداب ورسوم سنتی معنا و مفهوم پیدا می کند. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی جامعه شناختی علل جمع گرایی تاریخی خرده فرهنگ اقوام عشایری ایران است و سؤالی که پژوهش حاضر قصد جواب به آن را دارد این است که چه عاملی منجر به تقویت جمع گرایی اقوام عشایری در قبال تفّرد و پراکندگی گروهی شده است؟ یافته های پژوهش نشان می دهد که عوامل اقتصادی (نظیر کمیابی منابع مثل غذا، علوفه، آب و تهدید احشام و وابستگی عشایر به وضعیت دام، افزایش مرتع و چراگاه، افزایش قلمرو زیستی)، عوامل اجتماعی (ازجمله تهدید و غارت، مسائل ناموسی، وجدان جمعی، زیست بوم، طرد اجتماعی، وابستگی هویتی، نفوذ بیگانگان، مسئولیت اجتماعی، بقا و بسط عشیره)، عوامل فرهنگی (نظیر روحیه جنگاوری، عصبیت، اقتدارگرایی، انزواطلبی، خویش سالاری، پدرسالاری، دفاع مشترک، پایین بودن سطح آرزوها و آگاهی اجتماعی، آینده نگری، محلی گرایی، تقدیرگرایی، بیگانه هراسی، قدرت نمایی) و عوامل تاریخی (ازجمله استبداد تاریخی، سرنوشت اقوام، اختلافات تاریخی، حافظه جمعی، عملکرد نخبگان اجتماعی، فقدان امنیت حکومت مرکزی، ارباب رعیتی بودن مدیریت جامعه)، مکانیسم و بسترهای زیست جمعی زمینه ساز جمع گرایی در بین عشایر ایرانی شده است.
۲۳۶.

خاستگاه و مشی کتاب محورانه آذریزدی و اسلامی ندوشن

نویسنده:
منبع: فرهنگ یزد سال دوم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۶ 59 - 72

کلیدواژه‌ها: آذریزدی اسلامی ندوشن کتاب کتابخوانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۷ تعداد دانلود : ۴۱۹
در مطالعه زندگی نویسندگان صاحب نام آذریزدی و اسلامی ندوشن با نوعی خوداتکایی علمی و فرهنگی آنها که مبتنی بر کتابخوانی در حوزه های مورد علاقه یشان بوده و تا حدودی از تأثیر معلم و مدرسه برکنار مانده است، روبرو می شویم. این مشی خودبنیان آموزشی که در پی حسرت و جبران آموزش نادیدگی رسمی توسط آذریزدی در کتابفروشی یزد آغاز می شود، در اثر تشویق و هم صحبتی او، در اسلامی ندوشن که محصل دبیرستانی است، مؤثّر می افتد و شوق کتابخوانی و خودمختاری علمی را در او نیز بر می انگیزد. هرچند نشانه هایی از این مشی خودآموز در زندگی بسیاری از نامداران عرصه علمی و فرهنگی قابل شناسایی است، امّا بازخوانی تجربه کتاب محورانه و استعدادپرور این دو نویسنده از حیث خاستگاه و روش و آثار آن برابر خاطرات مکتوبی که از آنها برجا مانده، حاکی از نقش ممتاز کتابخوانی و خلاقیت های شخصی دوران جوانی در توفیق این چهره های ممتاز عرصه فرهنگ و قلم است که می تواند در روش های آموزش رسمی مورد توجه قرار گیرد.
۲۳۷.

سفید و سبز، رنگهای نمادین در فرهنگ و هنر بانوان زرتشتی یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های انسان شناسی ایران دوره ۱۰ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۱۹) 81 - 104

کلیدواژه‌ها: بانوان زرتشتی یزد رنگ سفید و رنگ سبز کشاورزی امشاسپندان ایزدبانوان و ایزدان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۵ تعداد دانلود : ۲۳۲
پایه های زیستی زرتشتیان یزد از گذشته بر کشاورزی استوار بوده و این سبک زندگی بر اعتقادات، فرهنگ و سنن ایشان چنان تأثیرات عمیقی نهاد که منجر به برتری رنگ سفید و سبز در میان بانوان زرتشتی گردید. هدف این پژوهش، پیگیری این دو رنگ در رویدادهای فرهنگیِ نمادین با عاملیت زنان زرتشتی یزد است. برای برآوردن این مهم، تقویم زرتشتیان و مناسبت های آیینی آن در صدر قرار دارد؛ سپس اساطیر (پیوند امشاسپندان شهریورِ مذکر و سپندامذِ مؤنث) در ادبیات دینی زرتشتیان (ایزدبانوی ناهید و ایزد مهر) مورد واکاوای قرار خواهند گرفت. اعتقادات، به دو بخش «پیر سبز» و «چمرو» تقسیم می شود. سفره ها که پدیده های فرهنگیند، مشتمل بر خوان نوروز و گواه گیران بوده و سوزن و نخ سفید و سبز عنصر جدایی ناپذیر آنند. «سفره سبزی» هم در آیین شفاخواهی کاربرد دارد. گستردن این سفره ها برای درویشان و ثروتمندان بسته به توانایی و تمکن ایشان امکان پذیر بود. به علاوه، سفید و سبز، نمادی از چشم روشنی و شیرین کامیند که با اهداء قند سفیدِ سبزپوش برای نوزادان هویدا می شوند. ریسندگی که به عنوان وظیفه ی اسطوره ای بانوان در نظر گرفته می شود، چون امر زادن و فرزندپروری برای بانوان اهمیت داشته. پوشیدن مَکنای سبز توسط بانوان زرتشتیِ زیارتگاه «پیر سبز»، نشانه ایست از احترام به دو شاه دخت ساسانی. رنگ سبز در لباس سنتی عروس که وارد دوران مادرانگی می شود، نشانی از تغییر رنگ سفید دوشیزگی به باروریست. سرانجام استعمال واژه ی سبز به عنوان حسن ختام در ضرب المثل های دَرَی بِهدینی با مفاهیمی چون شادی و خوشبختی قابل ردیابیست. این پژوهش بر پایه تحقیق توصیفیست و روش گردآوری اطلاعات به صورت میدانی و کتابخانه ای می باشد. ضرب المثل ها با مصاحبه از بانوان زرتشتی جمع آوری شده است.
۲۳۸.

تاثیرفرهنگ حمایت اجتماعی بر سلامت عمومی زنان سرپرست خانوار تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی، در شرایط کرونا

نویسنده:
منبع: فرهنگ یزد سال دوم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۷ 147 - 170

کلیدواژه‌ها: سلامت روان حمایت اجتماعی زنان سرپرست خانوار کرونا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۴ تعداد دانلود : ۲۰۸
  هدف از این پژوهش بررسی رابطه بین حمایت اجتماعی با سلامت عمومی زنان سرپرست خانوارتحت پوشش کمیته امداد امام خمینی در شرایط اپیدمی ویروس کرونا می باشد. مطالعه حاضر از حیث هدف کاربردی و از جهت ماهیت و روش پژوهش به صورت توصیفی از نوع همبستگی از طریق الگویابی معادلات ساختاری بود. مورد مطالعه شامل زنان سرپرست خانواده تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی شهر یزد است که نمونه شامل 180 نفر از آن ها با استفاده ازروش نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه هانتخاب شدند. در این تحقیق ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه های حمایت اجتماعی و سلامت عمومی بوده که پایایی و روایی آن مورد تأیید قرار گرفته است. ارزیابی الگوی پیشنهادی با استفاده از الگویابی معادلات ساختاری براساس نرم افزار SPSS انجام گرفت. یافته ها نشان داد که الگوی پیشنهادی از برازندگی خوبی برخوردار است و حمایت اجتماعی اثر مستقیمی بر سلامت عمومی دارد.، از میزان سلامت عمومی بیشتری نیز برخوردار می شوند و احتمال بروز افسردگی و اضطراب در آنان کمتر و کارکرد اجتماعی بالاتری خواهند داشت و با عنایت به اینکه شرایط بیماری کرونا باعث ایجاد اختلالات روان شناختی در سطح جامعه شده است، حمایت اجتماعی راه حل مناسبی برای کنار آمدن با این شرایط و کاهش اختلالات روان شناختی می باشد.        
۲۳۹.

تحلیلی برآیین نخل گردانی و نقش ان بر رونق گردشگری مذهبی شهر یزد

نویسنده:
منبع: فرهنگ یزد سال دوم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۶ 109 - 120

کلیدواژه‌ها: آیین نخل گردانی گردشگری مذهبی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۸ تعداد دانلود : ۳۸۶
گردشگری مذهبی، نوع معنوی از گونه های گردشگری می باشد که توانسته در عصر حاضر توجه جوامع را بیش از پیش به خود معطوف سازد. انجام مراسم مذهبی و مناسک در شهر یزد همانند فضاهای کویری متمایز از اشکال مرسوم در سایر نقاط کشور است. شهر یزد با توجه به پتانسیل ها و قابلیت های فراوان گردشگری مذهبی همچنان برای گردشگران نا آشنا است. لذا معرفی و شناخت آیین نخل گردانی که در تاسوعا و عاشورا در یزد برگزار می شود، ضروری به نظر می رسد. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی به بررسی و معرفی آیین نخل گردانی بر رونق گردشگری مذهبی در شهر یزد می پردازد. روش گردآوری اطلاعات به صورت مطالعات اسنادی و  میدانی است. هدف این مقاله رونق و گسترش گردشگری مذهبی شهر یزد است. نتایج پژوهش نشان می دهد آیین نخل گردانی تاسوعا و عاشورا در شهر یزد می تواند در رونق گردشگری مذهبی منطقه مؤثر واقع شود.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان