درخت حوزه‌های تخصصی

جامعه شناسی خانواده

ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آینده پژوهی ارتباطات انسان شناسی جامعه شناسی جمعیت شناسی سیاست اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...) نقد و بررسی کتاب
جامعه شناسی آموزش و پرورش جامعه شناسی اقتصادی جامعه شناسی پزشکی و بهداشت جامعه شناسی تاریخی جامعه شناسی توسعه جامعه شناسی جنسیت جامعه شناسی خانواده جامعه شناسی دین جامعه شناسی سازمان جامعه شناسی سیاسی و انقلاب و جنگ جامعه شناسی شهری و روستایی جامعه شناسی علم و معرفت و تکنولوژی جامعه شناسی فرهنگ جامعه شناسی کار و شغل جامعه شناسی کاربردی و برنامه ریزی اجتماعی جامعه شناسی کودک جامعه شناسی مسایل اجتماعی و انحرافات جامعه شناسی نظری جامعه شناسی ورزش جهانی شدن روش شناسی در علوم اجتماعی مددکاری اجتماعی
جوانان زنان کودک و نوجوان
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۴۱ تا ۱۶۰ مورد از کل ۱٬۹۹۳ مورد.
۱۴۱.

شمول پذیری «قاعده نفی حرج» نسبت به حرج جنسی و تأثیر آن بر درخواست طلاق قضایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال هفدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۶۵ 63 - 80

کلیدواژه‌ها: حرج جنسی نفی حرج طلاق قضایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۵ تعداد دانلود : ۴۳۳
زمینه و هدف: بهره وری جنسی از جمله حقوق بنیادین زن و شوهر پس از ازدواج است که تأمین آن در آموزه های مختلف دینی مورد تأکید قرار گرفته و فقها نیز آن را در قالب حق همخوابگی، حق تحریک، حق آمیزش و حق عدم عزل به رسمیت شناخته اند. رویارویی زوجه با کژکاری، انحراف یا خشونت جنسی زوج، سبب محرومیت او از این حق شده، وی را در معرض وضعیتی قرار می دهد که تحمل ادامه زندگی مشترک را برای او دشوار می سازد. در این پژوهش بر آن هستیم به این پرسش پاسخ دهیم آیا زوجه می تواند با استناد به وضعیت دشوار خود در عدم تأمین نیازهای جنسی اش آن را مصداق سوء معاشرت زوج دانسته و با استناد به قاعده نفی حرج، متقاضی طلاق قضایی باشد.مواد و روش ها: پژوهش حاضر با روش تحلیلی توصیفی و با اسناد به منابع کتابخانه ای انجام شده است. .یافته ها: پژوهش حاضر نشان می دهد که احقاق حقوق جنسی در روابط زناشویی بر اساس معیارهای عرفی مورد پذیرش فقهای مسلمان است. هرچند در بیشتر متون فقهی عنوان حرج ناظر به امور جسمانی است، اما اطلاق «حرج» و کاربست های گوناگون آن در مسائل مختلف فقهی، سبب می شود تا قاعده نفی حرج، حرج های غیر جسمی از جمله حرج جنسی را در برگیرد
۱۴۲.

مقایسه اثربخشی زوج درمانی خود تنظیم گری-دلبستگی و زوج درمانی سیستمی-رفتاری بر عملکرد جنسی زنان دارای رابطه فرازناشویی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال شانزدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۶۳ 395 - 412

کلیدواژه‌ها: خود تنظیم گری - دلبستگی سیستمی - رفتاری عملکرد جنسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۵ تعداد دانلود : ۳۰۲
مقدمه: رابطه جنسی، کارکرد طبیعی بین زوجین است که احساس رضایت از آن در حفظ نظام خانواده موثر است و عامل اصلی در پیشگیری از عدم تعهد و رابطه فرازناشویی می باشد.  هدف: هدف پژوهش مقایسه اثربخشی زوج درمانی خود تنظیم گری-دلبستگی و سیستمی-رفتاری بر عملکرد جنسی زنان دارای رابطه فرازناشویی بود. روش: روش پژوهش نیمه آزمایشی، با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. جامعه آماری 68 زن دارای رابطه فرازناشویی مراجعه کننده به مرکز مشاوره ویژه زنان در شهرستان سنندج در سال 1398 بود. با نمونه گیری در دسترس 45 نفر انتخاب و بصورت تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه گواه (15نفره) گمارده شدند. پرسشنامه عملکرد جنسی زنان روزن و هایمن (2004) استفاده شد. برای گروه اول برنامه زوج درمانی خود تنظیم گری-دلبستگی 8 جلسه، و گروه دوم برنامه سیستمی-رفتاری 10 جلسه 90 دقیقه ای اجرا شد. داده ها با آزمون تحلیل واریانس آمیخته تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد که هر دو مدل زوج درمانی خود تنظیم گری-دلبستگی و سیستمی-رفتاری بر بهبود عملکرد جنسی زنان دارای رابطه فرازناشویی اثربخشی معناداری داشتند (001/0>P).  نتایج پیگیری نشان داد این نتایج بعد از سه ماه پایدار ماند. بین گروه های زوج درمانی تفاوت معناداری وجود نداشت. نتیجه گیری: می توان از این دو رویکرد به عنوان مداخله ای موثر در روابط زوجین استفاده کرد. 
۱۴۳.

ساخت و تعیین ساختار عاملی و پایایی پرسشنامه نگرش های انتخاب همسر دختران در آستانه ازدواج(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال شانزدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۶۳ 315 - 334

کلیدواژه‌ها: ساختار عاملی پایایی نگرش انتخاب همسر دختران در آستانه ازدواج

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۴ تعداد دانلود : ۳۹۹
یکی از مسائلی که در انتخاب همسر نقش عمده ای دارد، نگرش های فرد در مورد انتخاب همسر و ازدواج است. پژوهش حاضر با هدف ساخت و تعیین ساختار عاملی و پایایی یک آزمون مناسب برای ارزیابی نگرش های انتخاب همسر در دختران در آستانه ازدواج انجام شد. جامعه آماری، دختران در آستانه ازدواج بین سنین 18 تا 35 ساله بود. نمونه در مرحله کیفی 15 دختر در آستانه ازدواج و در مرحله اعتباریابی پرسشنامه 350 دختر در آستانه ازدواج بود، که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. در مرحله ساخت پرسشنامه، از روش تحلیل مضمون استفاده شد و تعداد 12 مقوله مورد شناسایی قرار گرفت که عبارت بودند از: عقلانیت و منطق-گرایی، واقع گرایی، باور به خودشناسی، باور به دیگرشناسی، الزامی تلقی کردن رابطه شناختی، الزامی انگاشتن برخورداری از آمادگی های چندگانه، باور به تناسب سنجی، ایده آل گرایی چندگانه، باور به نگرش عشق صرفا کافی است، خوش بینی مفرط، محدودکننده دانستن انتخاب و ازدواج، راهِ گریز انگاشتن انتخاب و ازدواج.در مرحله بعد از روش توصیفی از نوع آزمون سازی استفاده شد و برای بررسی ساختار عاملی پرسشنامه از تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. نتایج نشان داد که پرسشنامه، با داده های میدانی برازش دارد و ساختار عاملی مفروض مورد تأیید است. بررسی پایایی پرسشنامه ساخته شده باورهای کارآمد و ناکارآمد از طریق محاسبه همسانی درونی به روش آلفای کرونباخ انجام شد. ضرایب پایایی در تمام خرده مقیاس ها بالاتر از 70/0 بدست آمده است و در مجموع، از پایایی مناسب برخوردار است(در مجموع، 94/0=r). بنابراین می توان نتیجه گرفت پرسشنامه طراحی شده، یک پرسشنامه معتبر برای ارزیابی نگرش های دختران در آستانه ازدواج می باشد و می توان در مراکز مشاوره پیش از ازدواج از آن استفاده کرد.
۱۴۴.

بررسی تفاوت اثربخشی آموزش هیجان مدار و تئوری انتخاب بر رضایت زناشویی و دلزدگی زناشویی زوجین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال شانزدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۶۳ 377 - 393

کلیدواژه‌ها: رویکرد هیجان مدار تئوری انتخاب رضایت زناشویی دلزدگی زناشویی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۱ تعداد دانلود : ۴۷۹
هدف این پژوهش مقایسه اثربخشی دو رویکرد هیجان مدار و تئوری انتخاب بر رضایت و دلزدگی زناشویی زوجین بود.  روش پژوهش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش شامل زوجین متأهل دارای مشکلات زناشویی مراجعه کننده به مرکز مشاوره شهر همدان در سال 1398 بودند که از میان آنها 30 زوج  با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه مساوی  جایگزین شدند. هر یک از گروههای آزمایش 8 جلسه 90 دقیقه ای با یکی از روش های مشاوره گروهی (مبتنی بر نظریه انتخاب و رویکرد هیجان مدار) آموزش دیدند. آزمودنی ها پرسشنامه های رضایت زناشویی انریج (1998) و دلزدگی زناشویی پاینز (1996) را در مراحل پیش آزمون و پس آزمون تکمیل کردند. برای تحلیل داده ها روش تحلیل کوواریانس چندمتغیری و آزمون تعقیبی بکار رفت. نتایج نشان داد هر دو روش مشاوره گروهی مبتنی بر نظریه انتخاب و هیجان مدار بر افزایش رضایت زناشویی و کاهش دلزدگی زناشویی در زوجین موثر بودند (05/0p< ). همچنین نتایج آزمون تعقیبی نشان داد بین اثربخشی این دو روش بر رضایت دلزدگی زناشویی در زوجین تفاوت معناداری وجود نداشت(05/0p> ).  با توجه به اثربخشی دو رویکرد تئوری انتخاب و هیجان مدار می توان از این رویکردها برای مداخلات روانشناختی زوجین استفاده کرد.
۱۴۵.

بررسی تأثیر تغییر جنسیت در جرایم مربوط به خانواده در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال شانزدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۶۱ 115-129

کلیدواژه‌ها: تغییر جنسیت ترک انفاق ازدواج با دختر زیر سن نکاح فریب در ازدواج عدم ثبت ازدواج

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۷ تعداد دانلود : ۵۴۹
پیشرفتهای سریع علم پزشکی موجب بروز موضوعات حقوقی مانند تلقیح مصنوعی، پیوند اعضا و موارد دیگری شده است . یکی از موضوعات جدید علم پزشکی تغییر جنسیت در افراد تراجنسیتی است. این موضوع پزشکی آثاری در حقوق به طور کلی و به تبع آن در حقوق خانواده چه از منظر حقوقی وچه از منظر کیفری دارد که قوانین به آن ها نپرداخته اند. در این زمینه سؤالی که مطرح می شود این است که اگر شخصی مرتکب جرمی شود و هنوز حکم مجازات او صادر نشده باشد یا صادر شده باشد ولی هنوز به مرحله اجرا در نیامده باشد آیا تغییر جنسیت تأثیری در زمینه مجازات درباره او دارد یا خیر؟ در این زمینه مقاله حاضر بدلیل فقدان نص قانونی به بررسی چهار مورد از موضوعات کیفری خانواده شامل ترک انفاق ، ازدواج با دختر زیر سن نکاح ، فریب در ازدواج و عدم ثبت ازدواج پرداخته است و بعد از بررسی این نتیجه حاصل شد که قانون گذار باید با توجه به مواردی مانند: « حیثیت عمومی جرم »، « حیثیت خصوصی جرم »، « اخلال در نظم عمومی جامعه »، « حفظ حقوق افراد جامعه »،« قاعده درأ »، « مبنای جرم انگاری جنسیت است یا امور دیگر » و مواردی از این قبیل به تعیین تکلیف قانونی در این موارد بپردازد
۱۴۶.

اثربخشی آموزش بخشایش بر نگرش به خیانت و اعتماد در روابط بین فردی زنان زخم خورده از خیانت زناشویی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال شانزدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۶۳ 413 - 428

کلیدواژه‌ها: بخشایش اعتماد در روابط نگرش به خیانت خیانت زنان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۰ تعداد دانلود : ۴۲۱
هدف پژوهش حاضر، اثربخشی آموزش بخشایش بر نگرش به خیانت و اعتماد در روابط بین فردی زنان زخم خورده از خیانت زناشویی بود.این مطالعه از نوع نیمه تجربی با طرح پیش آزمون و پس آزمون و پیگیری بود. نمونه پژوهش 34 نفر از زنان خیانت دیده مراجعه کننده به مراکز مشاوره و مددکاری شهرستان بیرجند بودند که به شیوه نمونه گیری در دسترس هدفمند انتخاب شدند و در دو گروه آزمایش (16 نفر) و گواه (18نفر) قرار گرفتند و پیش و پس از مداخله و سه ماه بعد، پرسشنامه های نگرش به خیانت(ATIS) و اعتماد در روابط بین فردی را تکمیل کردند. داده ها با استفاده از نرم افزار spss21 و آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد بین میانگین نمرات نگرش به خیانت گروه آزمایش و گواه در مراحل قبل و بعد از مداخله و پیگیری تفاوت معناداری وجود نداشت. در میانگین نمرات اعتماد در روابط بین فردی و خرده مقیاس پیش بینی پذیری گروه آزمایش در مراحل قبل و بعد از مداخله و پیگیری تفاوت معناداری وجود داشت (p<0.01) اما تغییرات گروه گواه معنادار نبود. بنابراین استفاده از بخشایش به عنوان یک رویکرد کارامد و مداخله اثربخش در افزایش اعتماد در روابط بین فردی زنان زخم خورده از خیانت می تواند موثر باشد.واژه های کلیدی: بخشایش، اعتماد در روابط، نگرش به خیانت، خیانت، زنان
۱۴۷.

ارزیابی ویژگی های روان سنجی مقیاس سبک شنیداری زوجین در نمونه ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال شانزدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۶۱ 25-38

کلیدواژه‌ها: سبک شنیداری ویژگی‏های روان‏سنجی تحلیل عاملی تاییدی زوجین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۸ تعداد دانلود : ۴۸۴
ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎ ﻫﺪف ﺑﺮرﺳﯽ وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎی روان ﺳﻨﺠﯽ (رواﯾﯽ و ﭘﺎﯾﺎﯾﯽ) ﻣﻘﯿﺎس سبک شنیداری زوجین انجام شد. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه زوجین شهر اصفهان بود که از این تعداد 200 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به پرسشنامه های سبک شنیداری زوجین (دوئل، 2003) و نیاز به شناخت (کاچیوپو و همکاران، 1984) پاسخ دادند. ﺑﺮای ﺑﺮرﺳﯽ رواﯾﯽ ﺳﺎزه اﯾﻦ مقیاس از روش ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻋﺎﻣﻠﯽ ﺗﺄﯾﯿﺪی، ﻫﻤﺴﺎﻧﯽ دروﻧﯽ و همبستگی با پرسشنامه نیاز به شناخت و ﺑﺮای ﺑﺮرﺳﯽ ﭘﺎﯾﺎﯾﯽ ﻣﻘﯿﺎس نیز ﺿﺮﯾﺐ آﻟﻔﺎی ﮐﺮوﻧﺒﺎخ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ. یاﻓﺘﻪ ﻫﺎی پژوهش نشان داد ﻣﺪل ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻋﺎﻣﻠﯽ ﺗﺄﯾﯿﺪی ﺣﺎﮐﯽ از ﺑﺮازش ﻣﻨﺎﺳﺐ داده ﻫﺎی ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺎ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻋﺎﻣﻠﯽ ﻣﻘﯿﺎس سبک شنیداری ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ روش ﻫﻤﺴﺎﻧﯽ دروﻧﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ رواﯾﯽ ﺳﺎزه اﯾﻦ ﻣﻘﯿﺎس اﺳﺖ. ﺿﺮﯾﺐ آﻟﻔﺎی ﮐﺮوﻧﺒﺎخ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه ﻧﯿﺰ ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ ﺛﺒﺎت اﻧﺪازه ﮔﯿﺮی ﻣﻘﯿﺎس سبک شنیداری ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. همچنین ضریب همبستگی بین سبک شنیداری درک کردن و نیاز به شناخت در سطح 01/0 و با سبک شنیداری پاسخ دادن به صورت معکوس و در سطح 05/0 معنادار به دست آمد. ﺑﺮ اساس اﯾﻦ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﯽ توان ﻣﻘﯿﺎس سبک شنیداری دوئل را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ اﺑﺰار اﻧﺪازه ﮔﯿﺮی ﻣﻨﺎﺳﺐ در ﭘﮋوﻫﺶ ﻫﺎی ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ زوجین ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار داد.
۱۴۸.

واکاوی راهبردهای زوجین در مواجهه با تعارضات زناشویی: یک نظریه زمینه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال شانزدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۶۱ 77-95

کلیدواژه‌ها: تعارضات زناشویی زنان و مردان متأهل نظریه زمینه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷۷ تعداد دانلود : ۴۵۲
پژوهش حاضر با هدف تدوین مدل بومی تعارضات زناشویی با استفاده از روش نظریه زمینه ای، از روش های مرسوم در تحقیقات کیفی، انجام شد. داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته با 40 زن و مرد متأهل که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند، جمع آوری شد. تحلیل داده ها، منطبق با رویکرد نظریه زمینه ای، براساس غوطه ور شدن در داده ها، مقایسه مداوم و کدگذاری انجام شد. بر اساس یافته ها، زمینه های موثر بر تعارضات زناشویی شامل: اختلاف نظر، نیازهای ارضا نشده، موقعیت استرس آور، رفتارهای متضاد، بدقولی، اشتباهات همسر، فضای مجازی، حضور در جمع، ارتباط با خانواده های اصلی و شرایط نامساعد اقتصادی می باشد. افراد در هر یک از این زمینه ها اقدام به اتخاذ راهبردهایی هم چون گفت وگو، نیازشناسی، همیاری، علت یابی، عدم تذکرگری، زمان شناسی، درک نیاز ارتباطی، عدم موضع گیری، عدم شرمسار کردن و غیره نموده اند. می توان نتیجه گرفت که هرچند بروز تعارض در روابط زناشویی اجتناب ناپذیر است، اما راهبردهای اتخاذ شده توسط زوجین در مواجهه با این زمینه های تعارض برانگیز، می تواند اثر بحران سازی این تعارضات را از بین برده و پیامدهای مثبتی هم چون افزایش صمیمیت، تکامل شخصیتی، فرصت سازی، جذب احترام و غیره را در برداشته باشد
۱۴۹.

رابطه انگ ناباروری و پریشانی روانشناختی با کیفیت رابطه زناشویی از طریق میانجی گری فراهیجان در زنان نابارور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال شانزدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۶۱ 55-76

کلیدواژه‌ها: انگ ناباروری پریشانی روانشناختی کیفیت رابطه زناشویی فراهیجان زنان نابارور

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۱ تعداد دانلود : ۶۶۶
هدف پژوهش حاضر رابطه علی انگ ناباروری و پریشانی روانشناختی با کیفیت رابطه زناشویی و همچنین رابطه غیرمستقیم آنها از طریق فراهیجان در زنان نابارور بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه زنان نابارور مراجعه کننده به مرکز درمان ناباروری جهاد دانشگاهی اهواز که در طی ماههای شهریور تا آبان 1397 مراجعه کرده بودند که از بین آنان 170 نفر با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. در این پژوهش، آزمودنی ها پرسشنامه انگ ناباروری فای و همکاران (2014)، پرسشنامه پریشانی روانشناختی کسلر (2003)، پرسشنامه وضعیت زناشویی گلومبوک-راست (1988) و پرسشنامه فراهیجان میتمنسگرابر و همکاران (2009) را تکمیل کردند. تحلیل ها بر اساس مدل یابی معادلات ساختاری بود. نتایج مدل یابی معادلات ساختاری برازندگی مدل پیشنهادی را بر اساس داده ها مورد حمایت قرار دادند. نتایج حاکی از اثر انگ ناباروری بر کیفیت روابط زناشویی، فراهیجان مثبت و فراهیجان منفی و اثر پریشانی روانشناختی بر فراهیجان منفی همچنین اثر فراهیجان مثبت و فراهیجان منفی بر کیفیت روابط زناشویی بود. همچنین نتایج اثر غیرمستقیم انگ ناباروری و پریشانی روانشناختی را از طریق فراهیجان مثبت و فراهیجان منفی بر کیفیت روابط زناشویی تأیید کرد (05/0P<). اما مسیر مستقیم پریشانی روانشناختی با فراهیجان مثبت و کیفت روابط زناشویی تأیید نشد و از مدل نهایی حذف گردید. بر اساس نتایج به دست آمده فرا هیجان ها می توانند در کنترل و مدیریت هیجانات منفی ناشی از انگ ناباروری و پریشانی های روانشناختی ناشی از آن مؤثر باشد و در نهایت منجر بهبودکیفیت روابط زناشویی گردد.
۱۵۰.

مطالعه جامعه شناختی فرایندهای وقوع طلاق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال شانزدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۶۲ 231-257

کلیدواژه‌ها: طلاق فرایند طلاق روایت پژوهی مصاحبه روایی طلاق عاطفی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۲۵ تعداد دانلود : ۱۱۶۵
طلاق پدیده ای نیست که به طور ناگهانی رخ دهد؛ فرایندی است که چه بسا آغاز آن با آغاز زندگی مشترک زوجین هم زمان باشد. هدف این مقاله، کشف فرایندهایی در زندگی مشترک است که منجر به تصمیم زن و/یا شوهر برای طلاق می شود. در این مقاله، از روش روایت پژوهی و تکنیک مصاحبه روایی استفاده شده است. با زوج هایی که از طرف دادگستری مشهد به مراکز مداخله بحران بهزیستی مراجعه کرده بودند، مصاحبه شد و درنهایت با 18 مصاحبه، اشباع نظری حاصل شد. در این پژوهش به این نتیجه رسیده ایم که می توان شش مدل فرایند طلاق را از یکدیگر تمیز داد که یک یا چندتای آن ها می تواند در یک خانواده موجود باشد. شش مدل فرایندی طلاق عبارت اند از: مدل ازدواج ناهمسان، مدل ازدواج اجباری، مدل ازدواج نابالغ، مدل خانواده مردسالار، مدل خانواده کم برخوردار، و مدل خانواده ناسالم.
۱۵۱.

پیش بینی پرخاشگری کنشی و واکنشی در نوجوانان بر اساس سبک فرزندپروری ادراک شده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال شانزدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۶۳ 359 - 375

کلیدواژه‌ها: پرخاشگری کنشی پرخاشگری واکنشی سبک فرزندپروری ادراک شده

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۴ تعداد دانلود : ۴۵۵
پرخاشگری در میان کودکان و نوجوانان یکی از مشکلات رایج سلامت ذهنی است که مستلزم مداخلات اساسی است. درمیان طبقه بندی های متعدد، برخی از مطالعات با توجه به کارکردهای مختلف این مولفه میان دو گونه پرخاشگری کنشی و واکنشی تمایز قائل شده و پیشایندها و نتایج متفاوتی را برای هر کدام شناسایی کردند. هدف پژوهش حاضر شناسایی نقش سبک های فرزندپروری ادراک شده در نوجوانان در پیش بینی این دو شکل از پرخاشگری است. در این راستا 138 دختر و پسر نوجوان به روش در دسترس مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج رگرسیون نشان داد که ادراک از سبک فرزندپروری مقتدر بروز کمتر پرخاشگری واکنشی را به طور معناداری در پسران پیش بینی می کند. با این حال در دختران سبک فرزندپروری مستبد به طور معناداری نقش پیش بینی کننده ای برای پرخاشگری واکنشی نشان داد. هم چنین سبک فرزندپروری سهل انگار توانست به طور معناداری واریانس پرخاشگری کنشی را تنها در میان افرادی که نمرات بالایی از پرخاشگری به دست آوردند، تبیین نماید. نتایج پژوهش حاضر مؤید تفکیک بیان شده در پرخاشگری با توجه به تمایز بسترهای خانوادگی است. لزوم مطالعات بیشتر در راستای شناسایی علل و مبانی خاص هر گونه و کنش عوامل فردی و محیطی در بروز پرخاشگری جهت علت شناسی نظام مند این پدیده و طراحی مداخلات ضروری برای درمان و پیشگیری مورد بررسی قرار گرفت.
۱۵۲.

راهبردهای مددکاری اجتماعی و مشاوره در کار با خانواده های کارکنان اقماری صنعت نفت(مطالعه کیفی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال شانزدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۶۴ 513 - 532

کلیدواژه‌ها: خانواده مددکاری اجتماعی کار اقماری مطالعه کیفی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۵ تعداد دانلود : ۳۶۸
در شرایط اشتغال اقماری، دوری متناوب دو هفته ای شاغل از خانواده موجب پیدایش گونه خاص و چالش برانگیزی از زندگی خانوادگی می گردد. بنابراین پژوهش حاضر با هدف تدوین راهبردهای مددکاری اجتماعی و مشاوره با توجه به ابهام در چگونگی ارائه خدمات مذکور به این نوع خانواده ها انجام گرفت. روش این پژوهش کیفی از نوع تحلیل محتوا و بحث گروهی متمرکز است که از طریق نمونه گیری هدفمند و داوطلبانه 29 نفر شامل کارکنان اقماری، همسران، کارشناسان خانواده و مدیران انتخاب و با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته داده ها تا اشباع نظری جمع آوری شد.سپس داده ها بصورت کلمه به کلمه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل داده ها منجر به پیدایش سه طبقه اصلی انتزاعی شد که دربرگیرنده توانمندسازی فردی، تحکیم پویایی خانواده و گسترش شبکه های حمایتی بوده و در مجموع از 10 زیرطبقه تشکیل شده اند؛ در نتیجه استفاده از  این راهبردها درقالب نقشهای حرفه ای مددکاری اجتماعی و مشاوره  از قبیل آموزش، مشاوره، مداخله و حمایت های نهادی و غیر نهادی جهت حفظ سلامت خانواده و سازگاری مناسب آنها با شرایط خاص خودشان، می تواند مفید و راهگشا باشد.
۱۵۳.

اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر علایم PTSD عاطفی در زنان آسیب دیده از خیانت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال شانزدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۶۲ 217-229

کلیدواژه‌ها: درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد PTSD عاطفی خیانت زناشویی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۷ تعداد دانلود : ۴۴۲
خیانت زناشویی معمولا با ضربه شدید به طرف مقابل همراه است؛ این رویداد باعث بروز نشانه هایی شبیه اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) می شود که یکی از سخت ترین مشکلات در مشاوره و روان درمانی است. پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کاهش علائم PTSD عاطفی صورت پذیرفت. روش پژوهش نیمه تجربی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری کلیه زنان آسیب دیده از پدیده خیانت همسر بودند، 30 آزمودنی که در نمرات PTSD عاطفی فوآ (2003) دارای طیف علایم متوسط به بالا(نمره 21 و بالاتر) بودند به روش نمونه گیری در دسترس و هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) گمارده شدند. آزمودنی های گروه آزمایش 9 جلسه در برنامه گروهی ACT شرکت کردند، اما گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکردند. درنهایت داده ها در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی (تحلیل کوواریانس یک راهه) تحلیل شدند. نتایج حاکی از آن است که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کاهش علائم PTSD عاطفی زنان آسیب دیده از پدیده خیانت (P<0/001 و F=478/37) مؤثر است.
۱۵۴.

بررسی پویایی طلاق در ایران با تأکید بر دوره 1383-1393(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال شانزدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۶۴ 547 - 568

کلیدواژه‌ها: طلاق مسائل اجتماعی تغییر خانواده

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۲ تعداد دانلود : ۵۰۴
با توجه به افزایش آمار طلاق در کشور طی سال های اخیر، مقاله پیش رو بر آن است تا با رویکرد توصیقی تحلیلی و با استفاده از روش تحلیل ثانویه، وضعیت طلاق در ایران و روند آن طی دوره 1393-1383 را مورد بررسی قرار دهد. بدین منظور از منابع موجود شامل داده های سرشماری، سازمان ثبت احوال و نمونه سرشماری 1390 برای زنان 64-15 ساله استفاده شده است.  یافته ها نشان داد نسبت طلاق به ازدواج در کل کشور در سال 1383، 10.21 بوده که طی یک روند افزایشی در سال 1393 به 22.58 رسیده است. هم چنین یافته های حاصل از مطالعه الگوهای سنی و جنسی نیز نشان داد در سال 1393، زنان سنین 20 تا 35 ساله و مردان سنین 25 تا 40 ساله در معرض خطر بیشتری برای طلاق بودند. شاخص میانگین طول مدت زندگی، افزایش یک سال دوام زندگی مشترک در سال 1393 در مقایسه با سال 1383 را نشان داد. عوامل اجتماعی اقتصادی و افزایش شاخص هایی مانند سطح تحصیلات زنان و استقلال آن ها، سن ازدواج، شهرنشینی و تراکم جمعیت و میزان بیکاری، خصوصاً مردان و جوانان در تعامل با ساختار سنی و هم چنین تغییرات فرهنگی نقش مهمی در روند رو به تزاید طلاق در طول یک دهه اخیر ایفا کرده اند.
۱۵۵.

مقایسه اثربخشی زوج درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد با استفاده از مفهوم بندی طرح واره ای و زوج درمانی گاتمن بر باورهای ارتباطی غیر منطقی در روابط زوجین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال شانزدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۶۳ 335 - 357

کلیدواژه‌ها: زوج درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد مفهوم بندی طرحواره ای زوج درمانی گاتمن باورهای غیرمنطقی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۴ تعداد دانلود : ۵۲۳
هدف این پژوهش مقایسه اثربخشی زوج  درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد (با استفاده از مفهوم بندی طرحواره ای) و زوج درمانی گاتمن بر کاهش باورهای غیر منطقی در روابط زوجین بود. این پژوهش طرح نیمه آزمایشی بود. جامعه آماری شامل کلیه زوج هایی بودکه دربهار1398 به مرکز مشاوره رازی در شهر کرج مراجعه کردند. با روش نمونه گیری در دسترس، 30 زوج  انتخاب و به صورت تصادفی در دوگروه آزمایش و یک گروه گواه (هر گروه 10 زوج)گمارده شدند. هریک از گروهای آزمایش یکی از این رویکردها را در 10 جلسه دریافت کردند. اما گروه گواه هیچ مداخله ای دریافت نکرد. شرکت کنندگان در هر سه گروه،  با استفاده از پرسشنامه باورهای ارتباطی(ازخوش و عسگری، 1386)  در  مراحل پیش آزمون ، پس آزمون و پیگیری ارزیابی شدند. نتایج تحلیل واریانس آمیخته نشان داد تفاوت معناداری  بین هر یک از گروه های آزمایش با گروه گواه وجود دارد، اما تفاوت اثر بخشی بین گروه های آزمایش معنادار نبود. هر دو روش درمانی بر مؤلفه های متغیر مورد مطالعه مؤثر بوده اند. بنابراین می توانند به عنوان روش های  درمانی اثربخش برای کاهش باورهای غیر منطقی در روابط زوجین مورد استفاده قرار گیرند.
۱۵۶.

فرصت ها و تهدیدهای کووید- 19: درس هایی از دیدگاه سالمندان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال شانزدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۶۴ 439 - 452

کلیدواژه‌ها: کووید 19 سارس-کوو-2 پاندمی سالمندان تحلیل مضمون

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۳ تعداد دانلود : ۴۰۸
ظهور ویروس جدید موسوم به کووید-19 به یک پاندمی در جهان منجر شده و اکثر کشورها دستورالعمل های سخت گیرانه بهداشتی از جمله قرنطینه و فاصله گذاری اجتماعی را اجرا کردند. هدف از مطالعه حاضر، درک چگونگی تجربه فاصله گذاری اجتماعی و خانه نشینی از دیدگاه سالمندان بود. روش پژوهش، کیفی از نوع تحلیل مضمون بود و به این منظور با استفاده از نمونه گیری گلوله برفی با 19 فرد بین 65 تا 85 سال مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام گرفت. به منظور رعایت پروتکل های بهداشتی مصاحبه ها به صورت تلفنی انجام شد. داده ها با استفاده از روش تحلیل مضمون براون و کلارک تحلیل و سه مضمون اصلی شامل نعمت ها، تهدیدها و راهکارها استخراج شد. بر اساس یافته ها سالمندان ترکیبی از هیجانات مثبت و منفی را طی دوران خانه نشینی تجربه کرده و هم چنین به نظر می رسد خردمندی دوران سالمندی به آن ها به منظور استفاده/خلق راهکارهای مقابله ای به منظور گذران این دوران کمک کرده است. با توجه به این که حفظ روابط اجتماعی برای اکثر مصاحبه شوندگان نکته ای حیاتی به شمار می رفت، لازم است خانواده ها با گفت وگوی صحیح و بدون پنهان کاری شرایط پیش آمده را توضیح داده و در کنار رعایت دستورالعمل های بهداشتی زمینه های گوناگون امکان حفظ ارتباط اجتماعی را برای سالمندان فراهم سازند. 
۱۵۷.

مقایسه علائم اختلالات اضطرابی، ابراز هیجان و پذیرش اجتماعی در کودکان دارای تجربه طلاق و مرگ والدین با کودکان عادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال شانزدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۶۲ 259-283

کلیدواژه‌ها: ابراز هیجان پذیرش اجتماعی طلاق اختلالات اضطرابی مرگ والدین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱۹ تعداد دانلود : ۵۴۸
تجربه ی طلاق و مرگ والدین، می تواند به مشکلات روانشناختی و رفتاری زیادی در کودکان منجر شود. هدف پژوهش حاضر، مقایسه ی علایم اختلالات اضطرابی، ابراز هیجان و پذیرش اجتماعی در کودکان طلاق، دارای تجربه مرگ والدین و عادی بود. روش پژوهش از نوع علّی- مقایسه ای بود. در این پژوهش 71 کودک طلاق و 63 کودک مواجه با مرگ یکی از والدین به صورت کل شماری و 134 کودک عادی به صورت تصادفی انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه ی غربالگری اضطراب کودک مرتبط با اختلالات هیجانی، مقیاس ابراز هیجان و مقیاس پذیرش اجتماعی و برای تحلیل داده ها از آزمون تحلیل کواریانس چندمتغیری دوراهه (مانکوای دوراهه) استفاده شد. نتایج نشان داد که علایم اختلالات اضطرابی (اختلال پانیک، اختلال اضطراب فراگیر، اختلال اجتنابی، اختلال اضطراب اجتماعی، اختلال اجتناب از مدرسه)، مشکل در ابراز هیجان ( ابراز هیجان ضعیف، بی میلی در ابراز هیجان) در کودکان طلاق و دارای تجربه ی مرگ والدین بیشتر از کودکان عادی بود. همچنین میانگین اختلالات اضطرابی (ابعاد آن) و مشکل در ابراز هیجان (ابعاد آن) در دختران بیشتر از پسران بود. علاوه براین، پذیرش اجتماعی در کودکان طلاق کمتر از کودکان عادی بود. براساس نتایج، استفاده از آموزش ها و درمان های روانشناختی برای علایم اختلالات اضطرابی، مشکل در ابراز هیجان و پذیرش اجتماعی پایین در کودکان دارای تجربه ی طلاق والدین و مرگ والدین والدین پیشنهاد می شود.
۱۵۸.

فرض ها و استانداردهای ایرانیان درباره ازدواج و روابط زناشویی: تحلیل کیفی ضرب المثل های ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال شانزدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۶۳ 294 - 314

کلیدواژه‌ها: فرهنگ استاندارد فرض رابطه زناشویی ضرب المثل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۷ تعداد دانلود : ۵۷۳
فرض ها و استانداردها در تعیین رضایت همسران از زندگی زناشویی نقش مهمی دارند و هر دو تحت تاثیر فرهنگ هستند. لازم است متخصصان خانواده، برای درک بهتر مراجعان و ارایه خدمات بهتر، از تاثیراتی فرهنگ بر شناخت های آنها مطلع باشند. مطالعه ضرب المثل ها در هر زبان می تواند تصویر نسبتا دقیقی از نگرش ها و اعتقادات افراد متعلق  به آن بافت فرهنگی نسبت به موضوعات مختلف ارایه کند. بنابراین در این پژوهش با استخراج کلیه ضرب المثل های ایرانی دارای کلیدواژه های مرتبط (زن، شوهر، همسر، ازدواج) و تحلیل تماتیک آنها سعی شد که فرض ها و استانداردهای مربوط به نقش های زن، شوهر و رابطه زناشویی استخراج گردد. سه تم اصلی و یک تم کلی استخراج گردید. بر اساس نتایج، استانداردهای موجود برای زنان هنگام ازدواج متعددتر و سخت گیرانه تر از استانداردهای مربوط به شوهران است. رابطه زناشویی نیز به عنوان یک رابطه بسیار مهم، مقدر و پرتعارض به تصویر کشیده شده است که در آن تعارضات مکرر و اجتناب ناپذیر و غیرقابل حل وجود دارد که باعث می شود در دراز مدت تلخ و خسته کننده به نظر برسد. استانداردهای استخراج شده نشان می دهد که در زندگی زناشویی از زن و شوهر انتظار می رود نقش های مکمل هم را ایفا می کنند و مردان بر زنان سلطه داشته باشند.
۱۵۹.

شناسایی آسیب های بین فردی زوجی زنان دارای اضطراب دلبستگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال شانزدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۶۲ 155-182

کلیدواژه‌ها: اضطراب دلبستگی آسیب های بین فردی زوجی زوجین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۳۳ تعداد دانلود : ۴۷۸
تحقیق حاضر با هدف مطالعه ی کیفی آسیب های بین فردی زوجی زنان دارای اضطراب دلبستگی انجام شد. جامعه آماری کلیه زنان دارای اضطراب دلبستگی و همسرانشان بود که به دلیل مشکلات زناشویی در سال 1398- 1397 به مراکز مشاوره سطح شهر اصفهان مراجعه نمودند؛ همچنین کلیه متخصصان و درمانگران که نسبت به اضطراب دلبستگی و پیامدهای آن تبحر داشتند و متون، مقالات و کتب علمی مرتبط با موضوع اضطراب دلبستگی، مشکلات در روابط بین فردی زوجی زنان دارای اضطراب دلبستگی نیز بودند. 10 زن به روش نمونه گیری هدفمند از بین کسانی که بیشترین نمره را در زیرمقیاس اضطراب دلبستگی مقیاس تجارب در روابط نزدیک برنان و همکاران (1998، به نقل از وی، راسل و زاکالیک، 2005) کسب نموده بودند، به همراه همسرانشان انتخاب گردیدند. برای جمع آوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختاریافته و برای تحلیل یافته ها از روش تحلیل تماتیک استفاده شد. یافته ها به طور کلی شامل 10 زیر مقوله بود که با توجه به شباهت ها و تفاوت ها و مقایسه محتوای مقوله ها، در 3 مقوله ی اصلی آسیب های هیجانی، آسیب های ارتباطی و آسیب های عملکردی طبقه بندی شدند. نتایج تحقیق نشان داد شناسایی آسیب های بین فردی زوجی زن دارای اضطراب دلبستگی و ارائه راهکارهای پیشگیرانه و درمانی متناسب با هر آسیب می تواند کمک بزرگی باشد در جهت پایداری روابط زوجین، افزایش رضایتمندی زناشویی و ارتقاء سلامت جامعه.
۱۶۰.

بررسی الزامات ورود نظام اشتراک اموال به ساختار نظام مالی خانواده در حقوق ایران با نگاه به حقوق استان کبک/کانادا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال شانزدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۶۱ 7-24

کلیدواژه‌ها: نظام مالی خانواده نظام اشتراک اموال نظام استقلال مالی برابری اموال مشترک خانوادگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۷ تعداد دانلود : ۴۰۹
با بررسی نظام های مالی خانواده موجود در سطح بین المللی، دو دسته از نظام های مالی را می توان متمایز نمود. دسته ی اول نظام هایی هستند که با اعتقاد به برابری حقوق و مسئولیت های زوجین در خانواده به تعریف حقوق مالی خانواده می پردازند. این دسته با پیروی از مدل برابری ارائه شده توسط کنوانسیون رفع هرگونه تبعیض علیه زنان [1] ، نظام مالی اشتراک اموال زوجین را به عنوان رژیم مالی قانونی برای خانواده ارائه می دهند که در آن زن و مرد در آورده ی یکدیگر در خانواده سهیم می شوند. دسته ی دیگر از نظام های مالی با درنظرگرفتن مرد به عنوان مدیر خانواده و به دنبال آن قراردادن مسئولیت های مالی خانواده بر عهده ی وی، مسئولیت ها و حقوق متفاوتی برای هر یک از زوجین در نظر می گیرند. در این مدل از نظام مالی خانواده، زن نقش اقتصادی در خانواده ندارد. مرد مسئول پرداخت هزینه های همسر و فرزندان می باشد و به دنبال آن حقوق زن برای انجام وظایف و مسئولیت ها در خانواده باید توسط مرد جبران گردد. نظام حقوقی ایران، با پیروی از مدل ارائه شده توسط فقه امامیه، نظام حقوقی استقلال مالی زوجین را انتخاب نموده و در دسته دوم قرار می گیرد. در این نوشتار، به دنبال بررسی امکان ورود نظام مالی اشتراک اموال به نظام کنونی خانواده در نظام حقوقی ایران و روند آن با توجه به پایه های دینی و نیازهای جامعه ی کنونی، به بایدها و نبایدهای اعمال این تغییرات خواهیم پرداخت. [1] Convention on the Elimination of all Forms of Discrimination Against Women; CEDAW

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان