گفتمان ضد تروریسم

تروریسم به عنوان یکی از چالش های امنیتی مهم، همواره سیاست های داخلی و خارجی اتحادیه اروپا را تحت تأثیر قرار داده است. حملات یازده سپتامبر ۲۰۰۱ نقطه عطفی در سیاست های ضدتروریستی اتحادیه اروپا بود که موجب بازنگری در راهبردهای امنیتی و افزایش همکاری در جهت اتخاذ سیاست های ضدتروریستی میان کشورهای عضو شد. در این راستا، اتحادیه اروپا اقدامات متعددی را برای تقویت ظرفیت های امنیتی خود به کار گرفت که شامل تصویب قوانین جدید، افزایش تبادل اطلاعات میان کشورهای عضو، و همکاری های فراملی به ویژه با ایالات متحده بود. پرسش اصلی مقاله این است «چه عواملی موجب تکوین گفتمان ضدتروریستی اتحادیه اروپا پس از حادثه یازده سپتامبر شد؟» در پاسخ به این پرسش مقاله حاضر مدعی است، گفتمان ضدتروریستی اتحادیه اروپا حول محور دال مرکزی رویارویی با «دولت های درمانده» تکوین شده است و کشورهای عضو اتحادیه اروپا حکمرانی خوب را مؤلفه اصلی ضدیت با تروریسم تلقی می کنند. هدف این پژوهش بررسی منطق ایجاد گفتمان ضدتروریستی اتحادیه اروپا و تحلیل عوامل مؤثر بر شکل گیری سیاست های امنیتی اتحادیه اروپا در این حوزه است یافته های پژوهش بیانگر این است که سیاست های ضدتروریستی اتحادیه اروپا نوعی رویکرد و راهبرد پیشگیرانه و هماهنگ در جهت مهار پدیده تروریسم می باشد.

پس از رویداد یازده سپتامبر در سال 2001، کنشگران در نظام بین الملل ناگزیر، به جهت گیری های ویژه ای در رویارویی با پدیده تروریسم روی آوردند. روسیه تروریسم را به عنوان خطری آشکار برای امنیت ملی خود ارزیابی کرد و مانند بسیاری از کشورهای دارای اقلیت مسلمان، در مورد پیوستن برخی از شهروندان مسلمان از بخش های گوناگون روسیه به گروه های تروریستی، دغدغه های امنیتی فراوانی دارد. افزون بر این، روسیه همواره نگران گسترش و نفوذ تروریسم و آسیب های برآمده از آن در کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز است. بنابراین، با خوانش  متفاوت از تروریسم، نوعی گفتمان ضدتروریستی هماهنگ با منافع خود پی ریزی کرده است. این پژوهش با بهره مندی از دو رویکرد توصیفی تحلیلی و علّی به دنبال یافتن پاسخی برای این پرسش است: «چه گزینه هایی موجب ایجاد و شکل گیری راهبرد ضدتروریسم روسیه پس از رویدادهای یازده سپتامبر شد؟» در پاسخ به این پرسش، پژوهش پیش رو مدعی است که راهبرد ضد تروریسم روسیه پس از یازده سپتامبر، پیرامون ایده بنیادی رویارویی با اسلام گرایی افراط گرا ایجاد و استوار شد و دست آویز مداخله روسیه با هدف تأمین امنیت آن در کشورهای پیرامون شد. نویسندگان با بهره گیری از چارچوب نظری تحلیل گفتمان لاکلا و موفه و شناسه های اساسی آن انجام شده است. یافته بنیادین آنان است که پس از یازده سپتامبر و با گسترش اندیشه های افراط گرا و اسلام گرایی افراط گرا در جهان، جلوگیری از پیوستن اقلیت های مسلمان داخلی روسیه به سازمان های افراط گرا و تروریستی یک اولویت اساسی و امنیتی برای روسیه ارزیابی می شود.