بودجه برنامه ای

بودجه بندی دولتی در سیر تحول تاریخی خود متناسب با نقش دولت ها در اداره امور جامعه، شیوه های گوناگونی را تجربه کرده است و متناسب با تغییر نقش دولت ها در امور اجتماعی و اقتصادی جامعه، ارتقا یافته و تکمیل تر شده است. برای دستیابی به نظام مطلوب مالی و گزارشگری، نظام بودجه بندی باید مورد بررسی قرار گیرد تا متناسب با آن حسابرسی مؤثر و کارآمد صورت گیرد. بدیهی است اجرای یک سیستم بودجه بندی مناسب به صورت کارا و اثربخش مستلزم وجود یک سیستم نظارت و حسابرسی متناسب با آن است، لذا ضروری است هنگام تغییر روش های بودجه بندی، حسابرسی و نظارت بر آن نیز متحول شود. هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطه ی بین به کارگیری روش های بودجه بندی و روش های حسابرسی در بخش عمومی است. جامعه آماری پژوهش را کارشناسان امور مالی و بودجه شرکت های دولتی استان سیستان و بلوچستان تشکیل می دهند. داده های مورد نیاز از طریق پرسش نامه جمع آوری و به وسیله ی نرم افزار SPSS پردازش شده است که نتایج حاصل، حاکی از رابطه معنادار بین به کارگیری روش های بودجه بندی و روش های حسابرسی در بخش عمومی است.

جنگ ها همواره در طول تاریخ هزینه های زیادی را بر دوش حکومت ها و ملت ها تحمیل کرده است؛ دولت ها برای تأمین منابع مالی جنگ، از روش های متنوع و آسیب زایی استفاده کرده اند. تجربه ی صدر اسلام نشان می دهد پیامبر اعظم(ص) علاوه بر دنبال کردن پیشرفت اقتصادی جامعه، غزوه ها و سریه های متعدد را با کمترین هزینه مدیریت و تأمین مالی کرده است. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی و مطالعات تاریخی و با خوانشی نو از نظام بودجه ریزی دولت نبوی در حوزه ی نظامی از منظر «بودجه ی برنامه ای»، به دنبال طبقه بندی هزینه های جهادی-دفاعی پیامبر اعظم(ص) به عنوان الگو می باشد. براساس یافته های مقاله، پیامبر اعظم(ص) با روش های کارآمد از جمله؛ ایجاد فرهنگ جهادی و مردمی سازی، هزینه های هنگفت تأمین مالی و انسانی را به کمترین حد ممکن رساند. بسیاری از هزینه های احتمالی از طریق تقویت همگرایی امنیتی و پیمان نامه های متعدد و برون سپاری های برنامه ریزی شده، قبل از وقوع جنگ مدیریت می شد. در صورت پیروزی، سهمی از غنائم را در بین رزمندگان تقسیم و مابقی بر اساس قواعد مالی مشخص صرف مخارج نظامی دیگر و حتی هزینه های جاری دولت می شد.

هدف: هدف این مطالعه شناخت نقش بودجه برنامه ای در بهبود برنامه ریزی و پاسخ گویی در دانشگاه های دولتی عراق است. طرح پژوهش/ روش شناسی/ رویکرد: این پژوهش میدانی در دانشگاه بصره عراق با رویکرد کاربردی اجرا شده است. جامعه آماری آن، رئیس دانشگاه، معاونان، مدیر مالی و اعضای هیئت علمی مرتبط با حسابداری، حسابرسی، مدیریت، مالیات و اقتصاد بودند. این مطالعه در دو بخش کیفی و کمّی انجام شد. در بخش کیفی، از نمونه گیری هدفمند و در بخش کمّی، از نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شد. داده ها با پرسش نامه جمع آوری و با روش معادلات ساختاری تحلیل شدند. یافته ها: نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها نشان داد که به کارگیری بودجه برنامه ای، بر برنامه ریزی تأثیر معنادار دارد. همچنین به کارگیری بودجه برنامه ای بر پاسخ گویی نیز تأثیر معنادار دارد. افزون براین، ابزارها و فناوری های پیشرفته، حمایت دولت، سیستم های یکپارچه دولتی و صلاحیت علمی و عملی، بر «ارتقای سطح برنامه ریزی مالی»، «سنجش اثربخشی برنامه ریزی مالی» و « پاسخ گویی» تأثیر معنادار دارد. اصالت / ارزش: دانشگاه های دولتی عراق با کمبود بودجه شایان توجهی مواجهند که مانع از توانایی آن ها در ارائه آموزش باکیفیت می شود. این مطالعه با ترویج شیوه های بودجه ریزی و برنامه ریزی مؤثر، به پایداری بلندمدت دانشگاه بصره کمک می کند و از اهداف توسعه کشور حمایت می کند.