مطالب مرتبط با کلیدواژه
۱۶۱.
۱۶۲.
۱۶۳.
۱۶۴.
۱۶۵.
۱۶۶.
۱۶۷.
۱۶۸.
۱۶۹.
۱۷۰.
۱۷۱.
۱۷۲.
۱۷۳.
۱۷۴.
۱۷۵.
۱۷۶.
۱۷۷.
۱۷۸.
۱۷۹.
۱۸۰.
اوقات فراغت
منبع:
پژوهش در ورزش تربیتی (دانشگاهی) تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲۷
261 - 292
حوزههای تخصصی:
بهره مندی از فواید فعالیت بدنی مستلزم داشتن سبک زندگی فعال و مشارکت مستمر در انواع فعالیت بدنی به خصوص فعالیت بدنی اوقات فراغت و نهایتاً نهادینه شدن آن در افراد است. از این رو، هدف تحقیق حاضر شناسایی عوامل مؤثر بر نهادینه سازی فعالیت بدنی اوقات فراغت و ارائه الگو بود. روش انجام تحقیق آمیخته از نوع اکتشافی بود که در دو بخش کیفی و کمی و به روش میدانی اجرا گردید . جامعه آماری در بخش کیفی و کمی کلیه افرادی بودند که به مدت 5 سال در اوقات فراغت خود فعالیت بدنی مداوم داشتند که با 16 نفر به روش گلوله برفی تا رسیدن به اشباع نظری در بخش کیفی مصاحبه شد و طبق جدول مورگان 384 نفر برای اجرای بخش کمی به صورت در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شد. ابزار تحقیق در بخش کیفی مصاحبه و در بخش کمی پرسش نامه حاصل از مصاحبه بود که روایی و پایایی آنها مورد بررسی قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی (میانگین، انحراف استاندارد) و روش های آمار استنباطی (ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل عاملی تأییدی مرتبه دوم) استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد در مجموع 27 عامل بر نهادینه سازی فعالیت بدنی اوقات فراغت تأثیر دارند که با شناخت، برنامه ریزی و ایجاد سازوکارهایی برای عملیاتی سازی این عوامل می توان روند نهادینه سازی فعالیت بدنی اوقات فراغت را در افراد جامعه تسهیل کرد و شاهد جامعه ای سالم و پویا بود.
بررسی کارکردهای جامعه شناختی سرگرمی با رویکرد اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزههای تخصصی:
به دلیل نو بودن سرگرمی های مدرن و ماهیت متغیر آنها، یافتن کارکردهای این سرگرمی ها به صورت عام و نیز یافتن کارکردهای جامعه شناختی آنها به صورت خاص، خود امری چالشی به شمار می آید؛ همچنین شرایطی که در مطلوب بودن یا نبودن این کارکردها تأثیرگذار است، از مسائل مهم در عرصه سرگرمی است. توجه به ملاحظات اسلامی برای پی بردن به این کارکردها و شرایط مطلوبیت آنها می تواند راهی برای برون رفت از این چالش ها باشد. پژوهش پیشرو با روش توصیفی تحلیلی، در پی یافتن کارکردهای جامعه شناختی سرگرمی و شرایط مطلوبیت آنها از دیدگاه اسلامی است. در پژوهش پیش رو مشخص شد برخی از کارکردهای جامعه شناختی سرگرمی عبارتند از: جامعه پذیری، تقویت حس همکاری و تعاون، انتقال ارزش ها، ایجاد توسعه اقتصادی، مطیع سازی و کنترل افکار عمومی و نیز ابراز عقاید سیاسی. در دنیای امروز غالباً این کارکردها به صورت نامطلوب محقق می شوند و دین اسلام در این زمینه شرایط و قیودی را برای مطلوب بودن این کارکردها مطرح می کند.
تحلیل الگوی رفتاری گردشگران در دسترسی به جاذبه های شهری (مورد مطالعه: شهر کرمانشاه)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
فضای گردشگری سال پنجم بهار ۱۳۹۵ شماره ۱۸
125 - 143
حوزههای تخصصی:
اوقات فراغت، عرصه اجتماعی نوینی است که در بستر مدرنیته، تغییرات فرهنگی اجتماعی معاصر و رشد فرهنگ مصرف گرایی، معنا و اهمیت یافته است. گذران اوقات فراغت، یکی از مهم ترین حوزه های عملکردی در شهرها محسوب می شود. هدف از نگارش این پژوهش، تحلیلی بر الگوهای گذران اوقات فراغت در شهر کرمانشاه می باشد. نتایج نشان داد که بین اوقات فراغت، دسترسی به زیرساخت های شهری، جاذبه فرهنگی- اجتماعی، جاذبه های تاریخی و طبیعی رابطه مستقیم و معناداری می باشد. رابطه اوقات فراغت با دیگر شاخص ها (جاذبه های تاریخی، فرهنگی- اجتماعی، زیرساخت های شهری و جاذبه های طبیعی)، طبق رگرسیون چند متغیره 609/0، 089/0، 102/0 و 487/0 است. بنابراین، بیشترین ضریب همبستگی بین اوقات فراغت و جاذبه های تاریخی حاصل شد. همچنین با استفاده از روش اسپیرمن، بین اوقات فراغت و دسترسی به زیرساخت های شهری همبستگی مثبت و معناداری با ضریب 555/0 و با سطح اطمینان 99/0 وجود دارد. یعنی هرچه زیرساخت ها بهتر باشد، میزان رضایت مندی خانواده از گذراندن اوقات فراغت در سطح شهر بیشتر خواهد بود. بیشترین ضریب همبستگی در روش اسپیرمن بین اوقات فراغت و دسترسی به زیرساخت های شهری حاصل شد و با استفاده از آزمون t تک نمونه ای در بین ابعاد مورد نظر پژوهش به جز بعد جاذبه های طبیعی در بقیه موارد در سطح 95% تفاوت معناداری وجود دارد.
اثر بخشی گذراندن اوقات فراغت بر شادکامی، خود اثربخشی و سلامت روان دانش آموزان پسر متوسطه دوم شهرستان باغملک در سال تحصیلی 1397- 1396(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزههای تخصصی:
هدف اصلی این پژوهش تعیین اثربخشی گذراندن مفید اوقات فراغت بر شادکامی، خود اثربخشی و سلامت روان دانش آموزان پسر متوسطه دوم شهرستان باغملک بود. پژوهش حاضر کاربردی و از نوع نیمه آزمایشی است. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی دانش آموزان پسر مقطع متوسطه شهرستان باغملک در سال تحصیلی 97-1396 به تعداد 1456 نفر است. حجم نمونه پژوهش شامل 60 نفر (30 نفر گروه آزمایش و 30 نفر گروه کنترل) از دانش آموزان پسر پایه چهارم متوسطه شهر باغملک که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. در گروه آزمایش علاوه بر فعالیت های عادی مدرسه، هر هفته یک تا دو جلسه که معمولاً هر جلسه یک نیم روز به طول می انجامید، فعالیت های مورد علاقه دانش آموزان اجرا گردید، و پس از 50 روز از هر دو گروه پس آزمون بعمل آمد. در این پژوهش از پرسشنامه های شادکامی آکسفورد، پرسشنامه خود اثربخشی شرر (1990) و سلامت عمومی (GHQ) استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ۲۳ و از آزمون های لوین، گلوموگرف-اسمیرینف و تحلیل کواریانس استفاده شده است. نتایج نشان داد مقدار تأثیر نحوه گذراندن اوقات فراغت بر شادکامی (f=13/93)، 001/0P= و گذراندن اوقات فراغت 52 درصد از تغییرات شادکامی را تبیین می کند. میزان تأثیر گذراندن اوقات فراغت بر خود اثربخشی (f=17/64)، 001/0P= و مقدار تأثیر گذراندن اوقات فراغت بر سلامت روان(f=25/78)، 001/0P= بود. تأثیر نحوه گذراندن اوقات فراغت بر مشکلات جسمانی، اضطراب، نارسا کنش وری اجتماعی و افسردگی در سطح 05/0 P< معنادار بود.
امکان سنجی توانمندی های رودخانه کارون در ایجاد و گسترش مکان های گذران اوقات فراغت و ورزش های آبی در شهر اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
آمایش محیط سال سیزدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴۹
181 - 202
حوزههای تخصصی:
برخی شهرها با شکل گیری کنار رودخانه ها با توجه به موقعیت جغرافیایی و طبیعی، انسانی خود دارای نقش های متفاوتی هستند. در بعضی شهرها مانند اهواز، از زمان قدیم با احداث آب بند در مسیر رود کارون، انتقال آب جهت مصارف کشاورزی، شرب، آسیاب و حمل و نقل کالاهای تجاری شهروندان رایج بوده است. عقب ماندگی شهر اهواز به دلایل مختلف، از جمله آثار جنگ، عدم تناسب تخصص مدیران شهری با مسؤلیت های محوله، عدم برخورداری شهروندان از تفریح کافی، ورود ریزگردهای محلی از جنوب شرق اهواز به داخل شهر و ساخت و سازهای ناهماهنگ با فضای کالبدی شهر باعث افزایش دوره گرما و جزایر گرمایی و مشکلات در زندگی شهروندان شده است. هدف از نگارش این مقاله، مطالعه وضع موجود و امکان سنجی پتانسیل ها و توانمندی های مکانی و اقتصادی و تفریحی و خدماتی متناسب با جمعیت همجوار با رود کارون در محدوده شهر اهواز بوده و از جمله اهداف این تحقیق ارائه پیشنهادهایی جهت ایجاد زیرساختهای مکانی برای گذران اوقات فراغت، برگزاری ورزشها و جشنواره های آبی و جذب گردشگر آبی وکمک به اشتغالزایی و افزایش ثروت و فعالیتهای اقتصادی شهر است. روش این تحقیق تحلیلی و توصیفی و جمع آوری اطلاعات به صورت میدانی (مشاهده، مصاحبه، پرسشنامه) و استفاده از اسناد(نقشه، آمارنامه، کتاب، مقاله، گزارش) و روش نمونه گیری از نوع تصادفی، در محدوده پنج منطقه شهرداری در همجواری کارون و دو محیط آموزشی و دانشگاهی بوده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که با نبود طرح آمایش برای محدوده کارون در شهر اهواز از پتانسیل فضاها و مکانها و امکانات پیرامون رودخانه به خوبی استفاده نشده است.
بررسی تغییر سبک زندگی روستایی و عشایر (ایل سنگسر)
منبع:
دانش انتظامی سمنان سال چهارم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۱۳
9 - 33
حوزههای تخصصی:
مانند همه جوامع در حال دگرگونی در دهههای اخیر، جامعه ایران دچار دگرگونی در ابعاد
مختلف اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و... شده است. روستاهای ایران به دلیل برخورداری از
دستاوردهای تکنولوژیک دنیای مدرن و به سبب برخورداری از تسهیلات ارتباطی، دوره گذار از
سبک زندگی سنتی به سمت سبک زندگی نوین را تجربه می کنند. این مطالعه بررسی این گذار از
منظر نسلی در جامعه روستایی است.
روش: در این مقاله بررسی نسلی تغییرات سبک زندگی با استفاده از روش های کمی و کیفی مورد
کندوکاو و بررسی قرار گرفته است. در این تحقیق با به کارگیری تکنیک های مصاحبه، مشاهده و
پرسشنامه محقق ساخته، اطلاعات گردآوری و مورد تحلیل قرار گرفت.
یافتهها: اطلاعات به دست آمده نشان میدهند، مولفههای سبک زندگی در میان نسل سوم
متفاوت از نسل های اول و دوم ساکن در روستا است. اما این تفاوت بر خلاف جامعه شهری به
معنای شکاف نسلی در روستا نیست؛ بلکه نسل های اول و دوم به نوعی با نسل سوم در به
کارگیری سبک زندگی نوین همراه شده اند و در مواردی خود نیز متاثر از آن شده اند. در مجموع
می توان گفت متغیر نسل نقش مهمی در تغییرات ایجاد شده در سبک زندگی روستایی دارد.
نتایج: مسیر تغییرات به سمت افزایش تقاضا برای خرید کالاهای مصرفی است. بطوری که
آن هاست. در برنامهریزی های « ضرورت کارکردی » وسایل زندگی بیش تر از « ضرورت تزیینی »
توسعه روستایی می بایست تغییرات و پیامدهای آن مورد توجه قرار گیرد.
هویت بازاندیشانه زنان و چگونگی گذران اوقات فراغت زنان در شهر یزد(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زن و جامعه سال سیزدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۵۲)
83 - 102
حوزههای تخصصی:
اوقات فراغت و چگونگی گذران آن در دوران مدرن، از موضوعات اساسی در زندگی اجتماعی انسانهاست و با توجه به رواج فرهنگ مصرف و شکل گیری تغییرات اساسی در سبک زندگی انسانها بر اهمیت آن افزوده شده است. پژوهش حاضر با هدف « بررسی رابطه هویت زنانه بازاندیشانه با الگو های فراغتی زنان شهر یزد» انجام شد. روش مورد استفاده در این پژوهش از نوع پیمایشی، با استفاده از ابزار پرسشنامه و به شیوه نمونه گیری خوشه ای متناسب از 403 نفر از زنان ساکن در شهر یزد گردآوری شده است. در این تحقیق اوقات فراغت در دو بعد سنتی و مدرن سنجیده شده است. نتایج نشان داد که میانگین کل (در طیف 1 تا 5) متغیر هویت بازاندیشانه زنانه برابر 3.51 ست. بدین ترتیب در مجموع میزان هویت زنانه در بین زنان نمونه، بیشتر از حد متوسط یعنی عدد 3 است. همچنین بین متغیرهای زمینه ای مانند وضعیت تاهل پاسخگویان، سن آنها، وضعیت تحصیلات و وضعیت شغلی زنان با چگونگی گذران اوقات فراغت رابطه وجود دارد. و همچنین بین متغیر هویت بازاندیشانه زنانه و گذران اوقات فراغت در بین زنان شهر یزد رابطه وجود دارد.
بررسی راهکارهای استفاده از اوقات فراغت در قرآن و روایات و اثر آن بر سلامتی
حوزههای تخصصی:
اوقات فراغت، بستر مناسبی برای رشد شخصیت و اعتلای وجود و زمینه ی همواری برای هدایت زندگی و تأمین سلامتی است. این اوقات از ارکان مهم زندگی است که در قرآن نیز به آن توجه شده است و در تعالیم اسلامی، تفریح سالم و گردش در طبیعت در رابطه با آن ذکر شده است. ارزش و اهمیت این اوقات در زندگی و به خصوص سلامت انسان بسیار بالا و مهم است، به همین خاطر هدف از انجام این پژوهش که با روش اسنادی و با توجه به منابع مروری و کتابخانه ای انجام گرفته است، ارائه دانش کاربردی درباره گذران اوقات فراغت از نظر قرآن و دستورات ائمه معصومین (علیهم السلام) است که راهکارهای مختلفی چون بهره بردن مادی و معنوی از این اوقات، پرداختن به اموری چون ورزش، گشت و گذار، سیر و سیاحت در طبیعت و انجام امور مذهبی مانند بازدید از اماکن مذهبی و صله رحم و ... را ارائه کرده اند. این راهکارها علاوه بر پر کردن مناسب این اوقات، می توانند موجب حفظ و ارتقای سلامتی افراد و جامعه گردند و برنامه ریزی صحیح اوقات فراغت مبتنی بر دین و علم، روشی مؤثر در هدایت این اوقات، جهت رسیدن به شادابی، معنویت و سلامتی جامعه و خانواده ها است.
تاثیر میزان مشارکت در فعالیت های ورزشی اوقات فراغت بر توانمندی اجتماعی و رشد اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات روان شناسی ورزشی پاییز ۱۴۰۱ شماره ۴۱
131 - 150
حوزههای تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر میزان مشارکت در فعالیت های اوقات فراغتی مبتنی بر ورزش بر توانمندی اجتماعی و رشد اجتماعی دبیران مدارس طراحی و اجرا گردید. روش پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی و از روش علی و مبتنی بر مدل سازی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه دبیران مدارس استان بوشهر تشکیل داد که تعداد دقیق و جامع ای از آنان دردسترس نبود. لذا بر اساس فرمول حجم نمونه کوکران تعداد 384 نفر به عنوان نمونه پژوهش مشخص شدند. پس از پخش و جمع آوری پرسشنامه های پژوهش تعداد 321 پرسشنامه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. روش نمونه گیری در پژوهش حاضر به خوشه ای تصادفی و با توجه به مناطق جغرافیایی استان بوشهر بود. ابزار گردآوری اطلاعات در پژوهش حاضر شامل سه پرسشنامه وضعیت اوقات فراغتی مبتنی بر ورزش کریمیان و همکاران (1392)، توانمندی اجتماعی مرل و همکاران (2011) و رشد اجتماعی الیس و ایتزمن (1990) بود. روش آماری مورد استفاده در پژوهش حاضر شامل روش معادلات ساختاری بود. نتایج نشان داد که مشارکت در فعالیت های اوقات فراغتی مبتنی بر ورزش بر توانمندی اجتماعی تاثیری معنادار به میزان 498/0 دارد. نتایج نشان داد که مشارکت در فعالیت های اوقات فراغتی مبتنی بر ورزش بر رشد اجتماعی تاثیری معنادار به میزان 527/0 دارد.
نقش مشارکت در فعالیت های اوقات فراغت ورزشی بر سرمایه روان شناختی کودکان دارای آسیب اقتصادی: نقش میانجی گری حمایت همسالان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات روان شناسی ورزشی پاییز ۱۴۰۱ شماره ۴۱
215 - 230
حوزههای تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف بررسی بررسی نقش مشارکت در فعالیت های اوقات فراغت ورزشی بر سرمایه روان شناختی کودکان دارای آسیب اقتصادی با نقش میانجی گری حمایت همسالان طراحی و اجرا گردید. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کودکان دارای آسیب اقتصادی بودند. ابزار پژوهش حاضر شامل پرسش نامه استاندارد بود. مطابق با نتایج پژوهش مشخص شد مشارکت در فعالیت های اوقات فراغت ورزشی بر سرمایه روان شناختی کودکان دارای آسیب اقتصادی (445/0= تاثیر، 001/0=سطح معناداری) تاثیر مثبت و معنادارای دارد. نتایج نشان داد مشارکت در فعالیت های اوقات فراغت ورزشی بر حمایت همسالان کودکان دارای آسیب اقتصادی (582/0= تاثیر، 001/0=سطح معناداری) تاثیر مثبت و معنادارای دارد. نتایج همچنین نشان داد حمایت همسالان بر سرمایه روان شناختی کودکان دارای آسیب اقتصادی (423/0= تاثیر، 001/0=سطح معناداری) تاثیر مثبت و معنادارای دارد. به عبارتی حمایت همسالان نقش میانجی گری بر رابطه بین مشارکت در فعالیت های اوقات فراغت ورزشی و سرمایه روان شناختی کودکان دارای آسیب اقتصادی دارد.
تحلیل انسان شناختی ورزش زنان: مطالعه ای بر فعالیت های ورزشی در پارک های بانوان تهران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
یکی از مهم ترین وظایف شهرداری تهران به عنوان یک نهاد اجتماعی، تقویت نشاط و سلامتی شهروندان و ایجاد بسترهای لازم برای گذران اوقات فراغت و فعالیت های ورزشی بانوان از طریق تأمین فضای شهری، توسعه امکانات تفریحی و ورزشی و احداث مراکز تفریحی و ورزشی مختص بانوان است. مقاله حاضر ضمن آسیب شناسی فرهنگی، اجتماعی و مدیریتی ورزش بانوان به بررسی پیامدهای جسمانی، روان شناختی و فرهنگی اجتماعی ورزش بانوان در فضای زنانه می پردازد. در مقاله حاضر از روش کیفی، نظریه زمینه ای و از فن های مصاحبه عمیق، گروه متمرکز و مشاهده استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد که توسعه فضاهای ورزشی بانوان در سطح شهر تهران و افزایش سرانه ورزش بانوان در بعد جسمانی و روان شناختی موجب زیبایی و تناسب اندام، تقویت و درمان جسم، آرامش روان و اعصاب، افزایش اعتماد به نفس، تخلیه انرژی و عامل پیشگیری از استرس و افسردگی در زندگی روزمره می شود و نیز در بعد اجتماعی تأثیرات فراوانی بر زندگی اجتماعی بانوان دارد، به طوری که ورزش موجب جلوگیری از آسیب اجتماعی، افزایش تعاملات اجتماعی، گذران اوقات فراغت، کارایی در زندگی روزمره و سلامت و نشاط اجتماعی است.
اوقات فراغت شهر تهران: همگرایی و واگرایی در فرایند پرسه زنی مطالعه موردی شهرک قدس (غرب)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
در جوامع امروز اوقات فراغت به عنوان یکی از مؤلفه های مهم سبک زندگی و بستری برای تعامل و جامعه پذیری کنشگران اجتماعی مورد توجه است. در این چشم انداز به فضاهای اجتماعی به عنوان نمادهایی برای سرزنده بودن و مکان هایی برای هم جواری های لذت بخش شهروندان نگریسته می شود. پژوهش این مسئله را بر مبنای راه رفتن فراغتی در فضاهای عمومی شهر از منظر بدنمندی مورد بررسی قرار می دهد تا فهمی از چگونگی و سازوکارهای روابط فرهنگی و اجتماعی یک فعالیت فراغتی مشارکتی به دست آورد. با چه سازوکارهایی در روابط فرهنگی و اجتماعی میان بدن های فردی و اجتماعی، کنشگران به همگرایی و واگرایی در راه رفتن فراغتی خود سوق می یابند؟ موقعیت های مقطعی و اجتماعی این همگرایی ها و واگرایی های در حرکت به چه صورت است؟ آیا فضاهای عمومی امروز شهر تهران بستر مناسبی برای راه رفتن فراغتی شهروندان خود فراهم می کنند؟ میدان مطالعه این پژوهش محله شهرک غرب است. با توجه به مفهوم بدن مندی، فراغت و موقعیت مندی و با بررسی چگونگی ضرب آهنگ های راه رفتن و اداهای بدن از خلال موقعیت ها و میان کنش های افراد در دو سطح بدن فردی و بدن اجتماعی ملاحظه می شود که میان کنش های بدن مند افراد در فضاهای شهری در موقعیت های اجتماعی به سمت واگرایی در حرکت جهت گیری دارند و خصلت ارتباطی ضرب آهنگ های راه رفتن تحت تأثیر مخاطرات محیط به سمت اغتشاش و گسست میل می کند. این امر یک شرایط آسیب شناختی ایجاد کرده است که مؤلفه های فراغتی کنش پرسه زنی و تجربه سرخوش بودن بدن فرد در حرکت تحت تأثیر آن قرار می گیرند.
بررسی نقش گردشگری اوقات فراغت در سرزندگی فضاهای شهری با محوریت حیات شبانه و نشاط اجتماعی (مطالعه موردی: منطقه 12 شهرداری تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش و برنامه ریزی شهری سال سیزدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۵۰
30 - 46
حوزههای تخصصی:
هویت شبانه شهر، بخشی مهم از هویت یک شهر مدرن به شمار می رود. بی شک تهران به عنوان پرجمعیت ترین شهر ایران، شب هایی به روشنایی روز دارد ، که ساکنان آن برای دست یافتن به فضای شهری، نیازمند زنده بودن شهر برای ساعات بیشتری هستند تا بتوانند در امنیت و به دور از دغدغه های زندگی در کنار دوستان و خانواده های خود حس کنند. البته باید به این نکته نیز توجه شود که اگر قرار است این نیازها در خیابان های روشن و امن تهران برآورده شود باید با نظارت کامل متولیان امر و تدوین قوانین در سیاست های شهری صورت پذیرد زیرا در این صورت هیچ تضمینی برای آسیب زا بودن این اماکن نیست .بنابراین با توجه به اهمیت حیات شبانه میتوان اذعان کرد که پایتخت ایران نیازمند بازآفرینی فضاهای شبانه است زیرا به لحاظ ساختار اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی تاثیر مستقیمی در زندگی شهروندان دارد. هدف اصلی این پزوهش توجه به نقش گردشگری و اوقات فراغت در سرزندگی فضاهای شهری با محوریت حیات شبانه و نشاط اجتماعی در منطقه 12 شهر تهران می باشد .با توجه به ماهیت موضوع پژوهش روش تحقیق در این مقاله از نوع توصیفی-تحلیلی بوده است.نتایج این تحقیق نشان می دهد، گردشگری و اوقات فراغت در سرزندگی فضاهای شهری در منطقه 12 شهرداری نقش به سزایی دارد که این امر می تواند باعث ایجاد فضاهای حیات شبانه در منطقه 12 را فراهم آورد.روش تحقیق این پژوهش مبتنی بر ماهیت مساله پژوهش،روش توصیفی- تحلیلی و نوع پژوهش کاربردی- توسعه ای است. برای جمع آوری داده ها، از روش های کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است و با شناسایی متغییرهای مؤثر بر مسأله که از طریق مبانی نظری رساله و تجارب مطالعاتی حاصل شده است ابتدا شاخص های مناسب برای تحلیل مؤلفه ها تنظیم شده و سپس با ابزار پرسشنامه به تحلیل داده ها پرداخته ایم.در پژوهش حاضر برای گردآوری اطلاعات از روش های کتابخانه ای و بر پایه اطلاعات موجود در قلب طهران پرداخته است
بررسی روابط بین نماگرهای مفهوم کیفیت در فضاهای باز شهری برای گذران اوقات فراغت (مطالعه موردی: شهر اراک)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزههای تخصصی:
فضاهای باز شهری پتانسیل بالایی برای انواع فعالیت های شهری از جمله گذران اوقات فراغت دارند. این موضوع با رشد شهرنشینی و تغییراتی که در سبک زندگی شهروندان رخ داده، اهمیت بیشتری یافته و معرفی نماگرهای تبیین کننده مفهوم کیفیت در این فضاها و چگونگی روابط بین آنها می تواند برای برنامه ریزان شهری اهمیت ویژه ای داشته باشد. پژوهش حاضر، یک مطالعه توصیفی - تحلیلی با رویکرد کمی - کیفی است. در این تحقیق با درنظرگرفتن رابطه بین کیفیت فضاهای باز به عنوان هدف و شاخصهای عینی تبیین کننده آن، به عنوان نماگرهای مفهوم کیفیت، یک مدل ساختاری اندازه گیری پیشنهاد شده و چگونگی روابط بین نماگرهای معرفی شده و ضریب تاثیر آنها روی هدف پژوهش، با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس یافته های حاصله، از بین نماگرهای 45 گانه ای که در مطالعات تئوریک به عنوان نماگرهای مفهوم کیفیت در فضاهای باز شهری برای گذران اوقات فراغت احصاء گردید، 7 نماگر قدرت تبیین کنندگی لازم را نداشته و حذف شده اند و نماگرهای مفهوم کیفیت به تعداد 38 نماگر رسید. در بررسی روابط و چگونگی تاثیر گذاری و تاثیر پذیری این نماگرهای 38 گانه روی همدیگر ، مشخص گردید، 11 مورد از این نماگرها، با سایر نماگرها همبستگی ندارند. همچنین با بررسی بارعاملی محاسبه شده برای نماگرهای مذکور مشاهده گردید، نماگر «وجود زمین و امکانات بازی و هیجان برای تمامی سنین» با کسب ضریب تاثیر 66/0 ، بیشترین تاثیر را بر کیفیت فضاهای باز دارد. این نماگر جزء یازده شاخصی است که عملکرد مستقل و غیر همبسته دارد. همچنین برخی نماگرها مثل نماگر «ابزار فعالیتهای سرگرمی، ورزش و آمادگی جسمانی» با ضریب تاثیر 62/0 ، هر چند جزء شاخصهای 11 گانه مستقل نیست اما باز هم ضریب تاثبر بالایی به دست آورده است، این را می توان از این جهت توضیح داد که اهمیت شاخصهای 11گانه مستقل، به دلیل داشتن ضریب تاثیر بالاتر نیست، بلکه این اهمیت به دلیل مستقل بودن و عدم همپوشانی کاستی های احتمالی توسط سایر شاخص ها است، بنابراین مدیران و برنامه ریزان شهری باید نسبت به وضعیت آنها (نماگرهای مستقل) حساسیت بیشتری داشته باشند.
ارزیابی بنیان های نظری و شناخت چالش های موجود اوقات فراغت در طرح های روستایی
منبع:
جغرافیا و روابط انسانی دوره ۵ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۱۹
107 - 120
حوزههای تخصصی:
یکی از راهبردهای توسعه روستایی، لزوم توجه به تمامی مقولات توسعه ای می باشد، مباحث فرهنگی در نواحی روستایی به نسبت مباحث اقتصادی و اجتماعی کمتر مورد توجه سیاستگذاران و برنامه ریزان حوزه روستایی قرار گرفته است این در حالی است که نواحی روستایی پیوند ناگسستنی با جوامع روستایی دارد، از سوی دیگر ایجاد رفاه نسبی در همه حوزه همواره مورد توجه برنامه ریزان بوده است و امروزه تامین اوقات فراغت برای جوامع روستایی به عنوان یک مسئله انکار ناپذیر به حساب می آید، بر همین اساس و با توجه به ضرورت توجهبه مقوله اوقات فراغت، این مطالعه به دنبال تبیین بنیان های نظری اوقات فراغت و جایگاه این بخش در طرح های توسعه ای می باشد، روش مورد مطالعه مبتنی بر ارزیابی دیدگاهها و نظریات مطرح شده در حوزه اوقات فراغت، تحلیل مطالعات انجام شده و ارزیابی جایگاه اوقات فراغت در طرح های کالبدی این مناطق میباشد. با توجه به دیدگاه ها و نظریاتی که در رابطه با اوقات فراغت بررسی کردیم می توان گفت اوقات فراغت یک مفهوم فرهنگی- اجتماعی است که باعث تعادل و توازن در نظام اجتماعی می شود. براساس دیدگاه جغرافیای اوقات فراغت گذران اوقات فراغت تابعی از دو متغییر زمان و مکان می باشد.از سوی دیگر ارزیابی طرح های توسعه نشاندهنده توجه ناکافی به پیوست های فرهنگی و تامین زیرساخت های مناسب برای گذراندن اوقات فراغت در ساختار کالبدی روستا می باشد.
اوقات فراغت: چالش ها و نتایج جهانی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
سیاست جهانی دوره دوم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۴)
119 - 134
نیروهای دگرگون کننده جهان ما نیروهایی شگرف و پیچیده اندکه توجه کشورها را معطوف به مفاهیم غنی شده برای برنامه ریزی جلب نموده اند. اوقات فراغت یکی از مفاهیم چند بعدی در این زمینه است. در این مقاله ضمن تشریح ابعاد مختلف اوقات فراغت، به عناصر مشترک و اختلاف زای آن در بین کشورهای مختلف پرداخته شده است. سپس کارکردهای اوقات فراغت با تاکید بر جنبه های مختلف و جایگاه آن در کشورهای جهان بررسی شده است. سرانجام چالش هایی که برای اوقات فراغت در سطوح فردی و جمعی وجود دارد مورد بحث قرار گرفته و به لزوم طراحی واجرای برنامه های جامع به وسیله دولت و نقش تعاملی و هدایت گر نهادها و سازمان های فرهنگی پرداخته شد. یافته های حاصل از تحقیق تطبیقی گویای آن است که هویتسازی، رعایت هنجارها، سازگاری اجتماعی و در کل سبک زندگی افراد می تواند نشانگرهای مناسب در مسیر راه باشد. با توجه به مفهوم یادگیری در دوران نوجوانی و جوانی افراد، پیشنهاد شده به نقش نهادهایی مانند خانواده، مدرسه و دانشگاه در برنامهریزی ها توجه شود.
بررسی عوامل مؤثر بر بهبود اوقات فراغت ورزشی با تأکید بر الگوی ایرانی اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات روان شناسی ورزشی زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴۲
1 - 22
حوزههای تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف ارائه بررسی عوامل موثر بر بهبود اوقات فراغت ورزشی با تأکید بر الگوی ایرانی اسلامی طراحی گردید. پژوهش حاضر ازنظر هدف، کاربردی و برحسب شیوه گردآوری داده ها، توصیفی- پیمایشی می باشد که به صورت میدانی انجام شد. جامعه آماری پژوهش کلیه شهروندان شهر شیراز بودند که به شکل مرتب در فعالیت های فیزیکی و ورزشی اوقات فراغت معمولی در اماکن عمومی، پارک ها، بوستان ها و ... شرکت داشتند که متاسفانه آمار دقیقی از تعداد آنان در دسترس نبود. لذا با توجه به فرمول کوکران در شرایط نامشخص بودن حجم جامعه، تعداد 384 نفر به عنوان نمونه پژوهش مشخص شدند. روش نمونه گیری در این پژوهش دردسترس و به صورت خوشه ای بر اساس مناطق جغرافیایی بود. ابزار گردآوری اطلاعات در پژوهش حاضر شامل پرسشنامه محقق ساخته ای بود. این پرسشنامه دارای 21 سؤال می باشد. روش آماری مورد استفاده در پژوهش حاضر شامل تحلیل عاملی اکتشافی بود. جهت تجزیه وتحلیل داده های پژوهش حاضر از نرم افزار اس-پس اس اس نسخه 20 استفاده گردید. پژوهش حاضر نشان داد که پس از بررسی های انجام شده عوامل موثر بر بهبود بهبود اوقات فراغت ورزشی با تأکید بر الگوی ایرانی اسلامی در چهار دسته شامل عوامل فنی، عوامل اجتماعی، عوامل روانی-جسمی و عوامل انسان شناختی دسته بندی شدند.
بررسی رابطه بین نگرش به نوسازی و سبک زندگی در بین جوانان 18-35 سال شهر پلدختر(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
مدیریت فرهنگی سال شانزدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۵۵
105 - 117
مقدمه و هدف پژوهش: گرایش به نوسازی باعث بازاندیشی در حوزه ها مختلف خواهد شد. یکی از حوزه های که در تیرس این تغییرات قرار دارد، سبک زندگی می باشد. تحقیق حاضر در همین راستا و با هدف بررسی رابطه بین نگرش به نوسازی و سبک زندگی در بین جوانان انجام شده است.
روش پژوهش: این پژوهش، به روش پیمایشی و از طریق نمونه گیری تصادفی طبقه ای انجام گرفته است. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه جوانان 18 تا 35 سال ساکن در شهر پلدختر (اعم از زن و مرد) بوده و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 380 نفر برآورد شده است. روایی تحقیق براساس روایی صوری تعیین شد و برای سنجش پایایی از آلفای کرونباخ استفاده شده است.
یافته ها: یافته های تحقیق حاضر نشان می دهد که میزان گرایش به نوسازی در سطح متوسط رو به بالایی قرار دارد. میزان دینداری به طور کلی متوسط رو به پایین است. میزان استفاده از موسیقی در جامعه مورد بررسی متوسط روبه بالا و به سمت موسیقی مدرن است. میزان مدرن بودن مدیریت بدنشان ضعیف، 1/44 درصد نیز متوسط و 9/32 درصد نیز اعلام کرده اند که میزان مدرن بودن مدیریت بدشان قوی است. یافته های استنباطی نشان می دهد که بین گرایش به نوسازی و میزان دینداری، مدیریت بدن، ذائقه موسیقایی و نحوه گذراندن اوقات فراغت همبستگی معناداری وجود دارد. بین گرایش به نوسازی و میزان دینداری رابطه معنادار منفی و معکوس و بین گرایش به نوسازی و مدیریت بدن، نحوه گذراندن اوقات فراغت و ذایقه موسیقایی رابطه معنادار مثبت و مستقیم وجود داشت.
نتیجه گیری: در مجموع براساس یافته های تحقیق و وفق نظر اینگلهارت می توان گفت که تغییرات انجام شده بیشتر ارزشی و گرایشی بوده است و سرعت آن تغییرات تدریجی بوده است. بر این اساس هرچقدر نگرش مثبت تری نسبت به نوسازی و توسعه وجود داشته باشد، پاسخگویان بدن خود را بیشتر مدیریت کرده، از موسیقی مدرن نیز بیشتر استفاده می کنند و تمایل بیشتری به اوقات فراغت مدرن از خود نشان داده اند و میزان دینداری در سطح پایین تری قرار داشته است.
ارائه الگوی اوقات فراغت جوانان مطالعه موردی (شهرک های سازمانی وزارت دفاع)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
مدیریت فرهنگی سال شانزدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۵۷
55 - 72
اوقات فراغت همواره به عنوان یکی از مهم ترین چالش ها در حوزه های اجتماعی و فرهنگی مطرح بوده است. بخصوص حساسیت این موضوع در ارتباط با جوانان بیشتر خود را نمایش می دهد. هدف اصلی این تحقیق ارائه مدل جامعی از اوقات فراغت جوانان شهرک های سازمانی وزارت دفاع می باشد. می توان این تحقیق را در گروه تحقیقات توصیفی و پیمایشی و کاربردی دانست. به همین منظور جامعه آماری این تحقیق را خبرگان فعال در حوزه اوقات فراغت که تعداد آنها در این تحقیق بر اساس روش سرشماری 16 نفر تعیین شده است. در بخش تعیین مولفه ها و شاخص ها از روش دلفی فازی و با استفاده از پرسشنامه مخصوص این روش به شناسایی مولفه ها پرداختیم در نهایت بر اساس نظرات خبرگان 65 مولفه شناسایی گردید که در نهایت در قالب 16 شاخص اصلی دسته بندی شده است. در نهایت نیز مدل اوقات فراغت در قالب شاخص های اصلی و زیر مولفه ها ارائه گردید.
اوقات فراغت، سرمایه فرهنگی و زنان (مطالعه ی موردی زنان شهرستان جویبار)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زن در توسعه و سیاست دوره ۹ زمستان ۱۳۹۰ شماره ۴
73 - 91
حوزههای تخصصی:
چگونگی گذران اوقات فراغت بازتابی از سرمایه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی هر جامعه است. پژوهش حاضر تأثیر سرمایه فرهنگی را بر اوقات فراغت با بهره گیری از روش پیمایشی مورد بررسی قرار داده است. ابزار مورد استفاده برای جمع آوری داده ها، پرسشنامه بوده است. جامعه ی آماری این تحقیق را کلیه زنان ساکن شهرستان جویبار در دامنه سنی 64- 15 سال تشکیل می دهند. بر اساس نتایج آخرین سرشماری مرکز آمار ایران در سال 1385، مجموع کل زنان 15 تا 64 سال در شهرستان جویبار 25325 نفر بوده است که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، نمونه ای به حجم 378 نفر بر اساس فرمول کوکران انتخاب گردید. نتایج تحقیق حاکی از آن است که میانگین مشارکت زنان در اوقات فراغت فعال (91/1 از 4) بیشتر از مشارکت زنان در فراغت غیرفعال (3/1 از 4) است. میزان مشارکت زنان در فعالیت های فراغتی در جامعه مورد مطالعه پایین تر از حد متوسط است. نتیجه رگرسیون خطی چند متغیره نشان می دهد که از میان سه بعد سرمایه فرهنگی، دو بعد (سرمایه فرهنگی عینیت یافته و نهادینه شده) دارای تأثیر معنادار بر اوقات فراغت می باشند.