ورزش و فعالیت بدنی

اوقات فراغت و نحوه گذران آن از جمله مفاهیم نوینی است که با پیدا شدن انواع تکنولوژی و پیشرفت صنعت در زندگی مردم معنای واقعی خود را یافته است. این پژوهش که با هدف بررسی نحوه گذران اوقات فراغت اساتید، دانشجویان و کارکنان زن دانشگاه ایلام با تأکید بر فعالیت های بدنی و ورزش انجام شده، توصیفی- تحلیلی و از نظر روش گردآوری اطلاعات، میدانی است. جامعه آماری تحقیق شامل اساتید، دانشجویان و کارکنان زن دانشگاه ایلام می باشد که 362 نفر از آنها با استفاده از جدول مورگان و روش طبقه ای، به عنوان نمونه انتخاب شد. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده گردید که پایایی آن به روش آلفای کرونباخ (89/0 ) تعیین شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز از روش های آماری توصیفی (میانگین، انحراف استاندارد و درصدهای ستونی) و آمار استنباطی (ANOVA، LSD و کروسکال والیس) استفاده گردید (05/0p<). نتایج تحقیق نشان داد که در میان فعالیت های مربوط به گذران اوقات فراغت، استفاده از موبایل در هر سه گروه، مهمترین فعالیت بود و فعالیت های بدنی و ورزش در بین اساتید، دانشجویان و کارکنان به ترتیب در اولویت های نهم، هفتم و هشتم قرار داشت. بررسی روابط بین متغیرها نیز نشان داد که بین متوسط درآمد، سن و تحصیلات با میزان ورزش کردن و اوقات فراغت در میان سه گروه، تفاوت معناداری وجود دارد. فعالیت های غیرحرکتی مانند استفاده از موبایل سهم عمده ای از ساعات فراغت را به خود اختصاص داده است و ورزش در این میان، جایگاه مطلوبی ندارد.

هدف از این پژوهش شناسایی چالش ها و ارائه راهکارهای تأثیرگذار بر مدیریت سالمندان در مشارکت به ورزش و فعالیت بدنی بود. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و اکتشافی بود. جامعه آماری در این پژوهش شامل پژوهشگران و صاحب نظران و متخصصان علوم ورزشی، پزشکان و مدیران مربوط به سازمان های مربوط به حوزه سالمندی بودند. نمونه ها به صورت هدفمند برای مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته انتخاب شدند و مصاحبه ها تا مرحله اشباع نظری ادامه یافت، اشباع نظری پس از مصاحبه با 35 نفر به دست آمد. تحلیل داده ها براساس روش کیفی انجام گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که 27 کدباز برای چالش ها در قالب 4 مؤلفه اصلی تعریف شدند که شامل: موانع اجتماعی و فرهنگی، موانع منافع درک شده و موانع پزشکی و موانع اطلاع رسانی بودند. همچنین 28 کد باز برای ارائه راهکارها در قالب 3 مؤلفه اصلی تعریف شد که شامل: راهکارهای برنامه ریزی و آموزشی، راهکارهای اجتماعی- فرهنگی و راهکارهای پزشکی اطلاع رسانی می باشند. با توجه به تحقیق حاضر این گونه نتیجه گیری می شود که چالش های تأثیرگذار به صورت مستقیم و یا غیرمستقیم سبب گرایش کمتر سالمندان به ورزش و فعالیت بدنی در کشور می گردد. بنابراین اقداماتی ازجمله راهکارهای برنامه ریزی و آموزش، اجتماعی و فرهنگی، پزشکی و اطلاع رسانی می تواند در مشارکت بیشتر سالمندان کشور به ورزش و فعالیت بدنی تأثیرگذاری بیشتری داشته باشد.

پژوهش حاضر با هدف فراترکیب عوامل مؤثر بر ورزش و فعالیت بدنی سالمندان در ایران انجام شد. روش پژوهش کیفی و از نوع فراترکیب است که در دسته مطالعات فرامطالعه قرار می گیرد. جامعه آماری این پژوهش را مطالعات کیفی فارسی و انگلیسی در دسترس که در فاصله سال های 1390 تا 1400 در داخل کشور به صورت مقاله تمام متن در پایگاه های اطلاعاتی و کتابخانه های دانشگاه ها در دسترس بودند تشکیل می دادند. براساس ملاک های ورود و خروج 15 پژوهش مورد بررسی قرار گرفت. به منظور جمع آوری اطلاعات از پژوهش های اولیه، از چک لیست طراحی شده استفاده شد. جهت کنترل کیفیت روایی و پایایی کدهای استخراجی مورد سنجش قرار گرفت و روایی کدها ارزیابی شد. جهت تجزیه و تحلیل پژوهش های اولیه از دو مرحله کدگذاری (باز و محوری) استفاده شد و سپس تم های به دست آمده تجمیع و در مقوله های کلی تر دسته بندی شدند. یافته ها نشان داد ورزش و فعالیت بدنی سالمندان از 5 مقوله اصلی عوامل روانی، عوامل اجتماعی، عوامل فرهنگی، عوامل اقتصادی و عوامل سازمانی تأثیر می پذیرد. بر مبنای این نتیجه ورزش و فعالیت بدنی سالمندان در ایران تحت تأثیر عوامل متعددی قرار دارد و صرفاً تأکید بر یک معیار یا شاخص خاص نمی تواند زمینه مشارکت سالمندان در ورزش را فراهم آورد