ستارخان

از روزگاران نزدیک به انقلاب مشروطیت، کنشگران سیاسی ایرانی در استانبول با جنبش ضد استبدادی در ایران پیوند داشتند. اما در این میان این پیوند بیش از همه در یاری ایرانیان مقیم استانبول با جنبش مقاومت تبریز برای بازگرداندن نظم مشروطه گی و پایان دادن به عصر «خرده خودکامگی» محمدعلی شاه نمودار شد. با آغاز مقاومت مجاهدان به رهبری ستارخان کوشندگان سیاسی ایرانی در بیرون مرزهای ایران از پراکندگی و بی کنشی بیرون آمده و به تکاپو و جنبش برآمدند. ایرانیان مقیم استانبول و مشروطه خواهان تبعیدی در چارچوب «انجمن سعادت ایرانیان» به دنبال یاری رساندن به مجاهدان تبریز برآمدند. آنان در عمل به نماینده جنبش مقاومت در خارج از کشور بدل شدند. هواداران جنبش مقاومت در استانبول در کنار یاری های مالی، اخبار پایداری ها و پیرزوی های مجاهدان را در برابر جبهه متحد استبداد و در تبریز به کشورهای اروپایی و نیز به عتبات عالیات گزارش می دادند. آنان درپیوند با رهبری مذهبی برون مرزی انقلاب در عتبات به حمایت معنوی رهبران مذهبی از جنبش مقاومت دامن می زدند. ستارخان بارها به زبان آورده بود که مقاومتش بر بنیاد فتوای علمای عتبات در حمایت از مشروطیت استوار یافته است. جنبش مقاومت تبریز نیز انجمن سعادت ایرانیان را به عنوان سخنگوی خود در بیرون مرزها پذیرفته بود و برخی خواسته ها و ضرروت های نیازمند پیگیری در عرصه بیرونی را از آنان انتظار داشت. انقلاب 1908 ترکان جوان، نیز زمینه مناسبی برای کنشگری ایرانیان هوادر جنبش مقاومت ایجاد کرده بود. نوشتار حاضر بر این فرض اساسی استوار است که کوشش های ایرانیان مقیم استانبول در بازتاب جهانی جنبش مجاهدان تبریز به رهبری ستارخان و تدارک حمایت های مالی تبلیغی آن جنبش نقشی درخور داشته. آنان بر بنیاد همین تلاش ها بود که حمایت انگلستان و روسیه از استبداد محمدعلی شاه را در افکار عمومی جهان آن روزگار بی اعتبار ساختند.

هدف از انجام این پژوهش بررسی ایجاد پیاده راه در محله های درکه، ستارخان و همیلا و تأثیر آن بر امنیت ذهنی و حرکتی شهروندان بوده است. روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی است و برای تجزیه و تحلیل اصلاعات از نرم افزار آماری spss استفاده شده است. در این پژوهش جامعه آماری همه عابران استفاده کننده از پیاده راه های مورد مطالعه را شامل می شود. با توجه به جامعه آماری که در اینجا جمعیت شناور کاربران پیاده راه مدنظر است، حجم نمونه 400 پرسشنامه محاسبه شد و در جهت بررسی کامل سؤالات پرسشنامه در شرایط مختلف شبانه روز، 200 پرسشنامه در روز و 200 پرسشنامه در شب به روش مصاحبه ای تکمیل شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که بعد عملکردی در امنیت با توجه به معیارها در مؤلفه های خدماتی، فرهنگی- اجتماعی و اقتصادی چگونه با عملکرد معیارها و بعد ادراکی امنیت در جهت مثبت همبستگی داشته و همچنین با بررسی دقیق و آزمون و خطا با علم بر شاخص های امنیت پیاده راه احساس امنیت را فارغ از وابستگی به جنسیت یافته و معیارهای سنی و تفاوت سلامت جسمی کاربران پیاده راه را در نحوه خدمت رسانی آن به کاربران تاثیرگذارتر یافتیم. نادیده گرفتن مسیری برای حرکت ویلچر معلولین و عدم تفکیک مناسب سواره و پیاده حضور باربرها و عدم ساماندهی آنها، عدم پیش بینی محل مناسب برای فعالیت موقت همچون دست فروش ها، نور و روشنایی نامناسب فضا بخصوص در شب، فعالیت اندک نیروی انتظامی در شب و عدم وجود دوربین های نظارتی در محل از جمله معایب و مشکلات کاهش امنیت می باشد.  

شهید میرزا علی ثق هالاسلام تبریزی و شهید ستارخان سردار ملی جزو رجال باشخصیت و از مفاخر ملی ما هستند که صفات پسندیده و مبارزات قهرمانانه آن بزرگواران، بهترین الگوی وطن پرستی و آزادی خواهی محسوب می شوند. آن دو بزرگوار هر دو شیخی و هر دو مشروطه خواه و آزادیخواه بوده اند و رابطه معنوی مرید و مرادی با هم داشته اند. اینکه ستارخان به علت شیخی بودن ارادت خاصی به ثق هالاسلام داشته و مرید او بوده است جای بحث نیست ولی ستارخان بنابه نوشته اکثر تاریخ نگاران استقلال فکری داشته و کورکورانه تحت تأثیر هیچ کس قرار نمی گرفت. ستارخان علاوه بر ثق هالاسلام، نسبت به انجمن آذربایجان، مرکز غیبی تبریز و برخی از سران آزادی احترام خاصی قائل بود. این مقاله به بررسی ارتباط معنوی دو شهید مشروطیت، ستارخان و ثقه الاسلام می پردازد.