فیزیولوژی ورزشی

تجمع چربی سبب می شود چربی در بافت هایی به جز بافت ذخیره چربی (ادیپوز) مانند عضله نیز انباشت  شود. در سلول های عضلانی چربی به صورت قطرات چربی ذخیره می شود. در سلول های عضلانی قطرات چربی این توانایی را دارند که چربی را به شکل مطمئن ذخیره کنند، اما این ظرفیت دارای محدودیت است؛ به گونه ای که افزایش بیش از اندازه ذخیره چربی ممکن است به اختلال در عملکرد طبیعی سلول منجر شود. با افزایش وزن و چاقی میزان محتوای چربی درون سلول های عضلانی افزایش می یابد و این  موضوع با مقاومت به انسولین ارتباط مستقیم دارد، اما این پدیده در ورزشکاران استقامتی متفاوت است؛ به گونه ای که به رغم افزایش محتوای چربی درون عضلانی، افزایش حساسیت به انسولین مشاهده می شود. احتمالاً محل ذخیره چربی، محتوای چربی و ترکیب قطرات چربی، همراه باوجود لیپیدهای بیواکتیو ممکن است بین ورزشکاران و افراد چاق و احتمالا دارای دیابت نوع دو متفاوت باشد. پروتئین هایی که سطح قطرات لیپید را می پوشانند، احتمالاً بر سیگنال دهی و متابولیسم آن ها تأثیر می گذارند. این پروتئین ها همچنین به تعامل بین قطرات لیپید و سایر اجزای سلولی و همچنین موقعیت آن ها کمک می کنند. این مقاله با مرور تحقیقات قبلی درمورد ارتباط بین قطرات چربی در عضلات اسکلتی و اختلالات متابولیک، نقش پروتئین ها را در تنظیم متابولیسم و اثرات فعالیت بدنی بر این اندامک ها و تفاوت در تجمع چربی در بافت عضلانی بین ورزشکاران و افراد چاق یا دارای دیابت نوع 2 بررسی می کند.

مطالعه حاضر با هدف تعیین اثر یک دوره برنامه حرکتی با جدول نوری گام برداری بر سطح کورتیزول و اختلالات خواب کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم انجام شد. در این مطالعه نیمه تجربی، 20 کودک مبتلا به اختلال طیف اوتیسم با رده سنی 6 تا 12 سال به صورت تصادفی در دو گروه ده نفری (گروه تمرین با جدول نوری و کنترل) قرار گرفتند. گروه تمرین با جدول نوری و گروه کنترل با صفحه ساده برنامه حرکتی الگوهای گام برداری را به مدت دوازده هفته به صورت چهار جلسه 45 دقیقه ای در هفته زیرنظر مربیان خود دریافت کردند. اندازه گیری کورتیزول به صورت بزاقی و ارزیابی اختلالات خواب با پرسشنامه پیتزبورگ در دو نوبت پیش آزمون و پس آزمون برای هر دو گروه انجام شد. داده ها با تحلیل کوواریانس در سطح معناداری (05/0>P) تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که در پس آزمون میانگین سطح کورتیزول در گروه تمرین با جدول نوری در مقایسه با گروه کنترل کاهش معنا داری داشت  (018/0P=). همچنین کاهش معناداری در نمره اختلالات خواب در گروه تمرین با جدول نوری در مقایسه گروه کنترل مشاهده شد (032/0P=). براساس نتایج این پژوهش، در صورت ارائه تمرینات مربع گام برداری همراه با بازخورد دیداری و شنیداری حاصل از فناوری، می توان شاهد تغییرات معناداری در کاهش سطح کورتیزول و اختلالات خواب کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم بود.

هدف این مطالعه، تعیین اندازه اثر تمرینات ورزشی بر بیان پروتئین های ADAM10 (پیامد اصلی) و BACE1، sAPPα، sAPPβ و Aβ (پیامدهای فرعی) در مغز موش های مدل AD و انجام تحلیل های طبقه ای و فرارگرسیون بر حسب متغیرهای تعدیل کننده بود. مداخلات بررسی کننده تأثیر تمرین ورزشی دارای مدت زمان بیش از سه هفته بر موش های مدل آلزایمر (AD) منتشرشده در مجلات پژوهشی فارسی و انگلیسی تا جولای 2024، از سایت های Google، SID و Magiran و Pubmed جستجو و تحلیل شدند. مدل اثرات تصادفی برای تعیین اندازه اثر (SMD با تناوب اطمینان %95) مداخلات (n=14) سنجش کننده بیان پروتئین ADAM10، BACE1، sAPPα، sAPPβ و Aβ مغزی با  نرم افزار CMA2 استفاده شد. I2 بیشتر از 50 درصد، مبنای وجود هتروژنیتی زیاد قرار گرفت و سوگیری انتشار با تست اِگِر بررسی شد. همبستگی بین اندازه اثر تمرینات بر بیان ADAM10 و BACE1 مغز، با ضریب پیرسون و  رگرسیون بین دو اندازه اثر فوق با سن موش ها و طول مدت تمرینات با فرارگرسیون مدل اثر لحظه ای بررسی شد. همچنین درمورد بیان ADAM10 و BACE1 سنجش شده در بین سه ناحیه مختلف مغز، تحلیل طبقه ای انجام شد. یافته ها نشان داد که در تمام پیامدها مقدار هتروژنیتی در بین نتایج تحقیقات، زیاد بود. اندازه اثر کل مداخلات مورد شمول (n=14) درمورد بیان پروتئین ADAM10 مغز پس از تحلیل سوگیری انتشار (SMD=0.73, CI95%: -0.43 to 1.91) معنادار نشد (با توجه به تناوب اطمینان)، اما درمورد پیامدهای فرعی، اندازه اثر حاصل شده نهایی درمورد sAPPβ (SMD= -2.59, CI95%: -3.80 to -1.39) و Aβ (SMD= -4.03, -2.92 to -5.13) مغز معنا دار شد. در تحلیل های طبقه ای (n=7)، بیان ADAM10 (SMD= 2.48, p=0.001) و BACE1 (SMD= -2.03, p=0.001) فقط در هیپوکامپ معنا دار بود. نتیجه گیری می شود، هتروژنیتی زیاد، در کل یافته ها بیان می کند که هنوز باید تحقیقات بیشتری در این زمینه انجام شود. افزایش بیان ADAM10 و کاهش بیان BACE1 در هیپوکامپ همراه با کاهش sAPPβ و Aβ در کل بافت مغز موش های مدل AD در اثر تمرینات ورزشی، نویدبخش کاهش بار آمیلوئید مغزی و به ویژه در مراحل اولیه AD است؛ اگرچه این یافته ها هنوز باید در جمعیت انسانی تأیید شود.

آب چغندر (BRJ) سرشار از نیترات های معدنی (NO3-) است که دارای خواص ارگوژنیک است؛ بااین حال، در حال حاضر هیچ تحلیل سیستماتیکی برای ارزیابی اثرات مکمل نیترات حاد، به طور انحصاری بر عملکرد بی هوازی در افراد تمرین کرده و ورزشکار وجود ندارد؛ ازاین رو هدف مطالعه حاضر، بررسی نظام مند متون فعلی و ارزیابی تأثیر مصرف حاد مکمل آب چغندر بر شاخص های عملکرد بی هوازی در افراد تمرین کرده به صورت فراتحلیل بود. جستجوی سیستماتیک متون برای مقالات انگلیسی و فارسی تا شهریور ماه 1403 انجام شد. تفاوت میانگین و فاصله اطمینان ۹۵% (CI) با استفاده از مدل اثر تصادفی محاسبه شد. تعداد 11 مطالعه با 140 بزرگسال جوان سالم ورزشکار یا تمرین کرده (42 زن و 98 مرد)، با میانگین سنی 3/20 الی 86/30 و میانگین BMI 41/20 الی 21/24 وارد فراتحلیل حاضر شد. نتایج نشان داد، مصرف حاد مکمل آب چغندر قرمز بر شاخص های عملکرد بی هوازی اعم از توان بیشینه ]33/0P=، 109/0-=[SMD، توان کمینه ]25/0P=، 120/0-=[SMD، میانگین توان بی هوازی ]13/0P=، 134/0-=[SMD و شاخص خستگی ]56/0P=، 105/0-=[SMD در افراد تمرین کرده و ورزشکار تأثیر معناداری ندارد. به طورکلی، نتایج فراتحلیل حاضر نشان داد که مکمل حاد آب چغندر هیچ بهبودی درخورتوجهی در شاخص های عملکرد بی هوازی ارائه نمی کند. تحقیقات آینده می توانند پتانسیل انرژی زایی را با بهینه سازی استراتژی مکمل چغندر از نظر دوز مصرفی، مصرف مکمل آب چغندر به شکل های مزمن و کوتاه مدت بررسی کنند.

مولتیپل اسکلروزیس (MS) یک اختلال مزمن، پیش رونده و با واسطه ایمنی است که بر سیستم عصبی مرکزی تأثیر می گذارد و شایع ترین علت ناتوانی عصبی غیرتروماتیک در بزرگسالان است. هدف مطالعه حاضر، بررسی تأثیر هشت هفته تمرینات مقاومتی خانگی بر سطوح سرتونین، ملاتونین، کیفیت خواب و کیفیت زندگی در زنان مبتلا به بیماری MS بود. تعداد 27 بیمار زن (66/2 ± 56/34) مبتلا به MS از نوع عودکننده-فروکش کننده با امتیاز EDSS بین صفر تا 5/5 از مراجعه کنندگان به درمانگاه نورولوژی دانشگاه علوم پزشکی گیلان، به دو گروه تمرینات مقاومتی و گروه کنترل تقسیم شدند. برنامه تمرینات مقاومتی هشت هفته فعالیت ورزشی در منزل شامل چهار هفته فاز هایپرتروفی و چهار هفته فاز قدرت بود. کیفیت خواب و زندگی به ترتیب توسط پرسشنامه کیفیت خواب و پرسشنامه 26 سؤالی کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت ارزیابی شد. همچنین سطوح ملاتونین و سرتونین سرمی قبل و بعد دوره تمرین با استفاده از روش الایزا ارزیابی شد. داده مطالعه در سطح 05/0 با استفاده از روش آماری کوواریانس بررسی شد. بررسی ها نشان داد که سطوح ملاتونین، سرتونین و کیفیت زندگی و کیفیت خواب طی هشت هفته تمرینات مقاومتی تغییر معناداری نداشت (05/0<P). این نتایج نشان داد که تمرینات مقاومتی باعث بهبود سطوح ملاتونین یا کیفیت خواب در بیماران MS نمی شود. به نظر می رسد، اجرای تمرینات بدون نظارت مستقیم فاقد اثر تماشاگر و انگیزه لازم برای اثربخشی آن ها خواهد بود.

رسیدن به حداکثر توان عضلانی برای اجرای بهترین عملکرد توانی و سرعتی در بسیاری از رویدادهای ورزشی مهم است. نشان داده شده است که ظرفیت سازی پس فعالی (PAP) در حین گرم کردن مناسب، توان و سرعت ورزشکار را افزایش می دهد؛ البته میزان تأثیر فعالیت آماده ساز، به پروتکل شدت و حجم آن حرکت و همچنین فاصله استراحت بین آن حرکت و اجرای فعالیت اصلی بستگی دارد. این مطالعه مروری نظام مند، تأثیر پروتکل های مختلف از نظر حجم، شدت و زمان استراحت بعد از انجام تمرین پلایومتریک را به عنوان یک فعالیت آماده ساز (CA) بر عملکرد توان ورزشکاران بررسی کرده است. این مطالعه از تمام اصول بررسی های مطالعه مروری نظام مند پیروی کرده است. معیارهای واجد شرایط شامل مطالعات متقاطع، تصادفی، غیرتصادفی و متوازن بودند که اثرات ظرفیت سازی پس فعالی داوطلبانه ناشی از فعالیت پلایومتریک را بر عملکرد توان مشاهده کردند و متغیرهای تمرینی حجم، شدت و زمان استراحت از فعالیت آماده ساز تا فعالیت اصلی را گزارش کردند. تجزیه و تحلیل روی 24 مطالعه در پایگاه های Scopus، Web of Science و PubMed تا ماه آگوست سال 2023 صورت گرفت که توسط دو محقق به طور جداگانه انتخاب شدند. روش تجزیه و تحلیل، استخراج متغیرهای تمرین پلایومتریک (حجم، شدت و فاصله استراحت) از هر مطالعه و مقایسه آن ها در ارتباط با رسیدن به ظرفیت سازی پس فعالی، خستگی یا اثر خنثی بود. این مطالعه مروری نظام مند نشان داد که داشتن پروتکل گرم کردن ظرفیت سازی پس فعالی که با استفاده از حرکات پلایومتریک انجام شود، اثرات مثبت بر عملکرد توانی ورزشکاران ایجاد می کند. همچنین تمرین پلایومتریک به عنوان PAP زمانی که با حجم کم (<20 تکرار) و تنها با وزن بدن (مقاومت کم) انجام شود و پس از آن و قبل از انجام حرکت اصلی تا 5 دقیقه استراحت وجود داشته باشد، تأثیر مثبت بیشتر و مطمئن تری بر عملکرد توانی ورزشکاران مشاهده می شود؛ بنابراین به ورزشکاران توانی پیشنهاد می شود که از حرکات پلایومتریک کم حجم و با وزن بدن که حدود 5 دقیقه استراحت تا فعالیت اصلی داشته باشد، به عنوان فعالیت آماده ساز استفاده کنند.