آنچه در این مجموعه آمده، متن چهارده سخنرانی است از شخصیتهای علمی، فرهنگی و مذهبی.چهره و شخصیت مدرس، و نظرگاههایی درباره مشروطیت و ادبیاتش از دیدگاههای گوناگون و از نقطه نظرات مختلف مورد بررسی و پژوهش قرار گرفته است.با توجه به اینکه اثر حاضر بخشی از مقاله های بسیاری است که برای سمیناری تحت عنوان«مدرس و تحولات سیاسی تاریخ معاصر ایران»که در آذر ماه سال 1374برگزار گردید-فرستاده شده بود.بنابراین، مجموعه را باید گزیده ای از تمامی مقالات مذکور دانست، و از همین رو سخنرانی افتتاحیه، گزارش دبیر سمینار و سخنرانی اختتامیه نیز در این مجموعه برای معرفی و هدف از برگزاری این سمینار جایی را گرفته است.با معرفی برخی از مقاله های مجموعه می توان به ارزیابی مختصر و محتوایی فکری، علمی و فرهنگی این مجموعه پرداخت و پی برد.
خاندان بیات ماکویی از زمان صفویه به منطقه ماکو کوچ کردند و، به تدریج، حکومت منطقة ماکو را به دست
گرفتند. اقبال السلطنه ماکویی وارث اقتدار سیاسی، نظامی و اقتصادی خاندان خود در ماکو شد. اوکه انقلاب
مشروطه و اصلاحات حاصل از آن را پایان حکومت موروثی و مطلق خود در ماکو می دانست، به مخالفت با
مشروطیت برخواست و هواداران آن را به شدت سرکوب کرد. دربار و دیگر مستبدین از اقدامات سرکوبگرانة
اقبال السلطنه در منطقه حمایت می کردند. اگر در برهه هایی اقبال السطنه به مماشات با مشروطه خواهان اقدام
کرد، حاصل سیاست هماهنگ مستبدین برای تظاهر به مشروطه طلبی و فریب هواداران مشروطه بود.
این پژوهش، با روش توصیفی- تحلیلی و بر پایه منابع کتابخانه ای و آرشیوی، به تبیین این مسئله پرداخته
است. هدف از این مقالة بررسی مخالفت اقبال السلطنه ماکویی با مشروطه خواهان منطقة ماکو و نقش
محمدعلی شاه در این باب است.