درخت حوزه‌های تخصصی

گروههای ویژه

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخبار مدیریت تئوری های مدیریت گروههای ویژه مدیریت آموزشی مدیریت استراتژیک مدیریت بازرگانی مدیریت دانش و IT مدیریت دولتی مدیریت سازمانی و منابع انسانی مدیریت صنعتی مدیریت مالی – حسابداری نقد و بررسی کتاب
تاریخچه، آموزش و روش تحقیق در علم مدیریت مدیریت اسلامی مدیریت انرژی مدیریت بهداشت و درمان مدیریت حمل و نقل مدیریت رسانه
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۸۱ تا ۱۰۰ مورد از کل ۳٬۳۸۸ مورد.
۸۱.

رابطه سواد رسانه ای و توانایی تشخیص اخبار جعلی مرتبط با کووید-19(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: مدیریت سلامت دوره ۲۶ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۹۴) ۶۵-۴۷

کلیدواژه‌ها: سواد رسانه ای تشخیص اخبار جعلی کووید-19

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵ تعداد دانلود : ۵۸
مقدمه: یکی از رویکردهای ایمن سازی جامعه در برابر همه گیری اطلاعات در بحران ها، افزایش سواد رسانه ای است. هدف پژوهش حاضر، تعیین رابطه بین سواد رسانه ای و توانایی تشخیص اخبار جعلی مرتبط با کووید-19 در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز بود. روش ها: پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه پژوهش دانشجویان مقاطع تحصیلی مختلف دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز 7494 نفر، و حجم نمونه 367 نفر بود. جهت سنجش متغیرها از پرسشنامه های "سواد رسانه ای" (آلفای کرونباخ 0/738) و "توانایی تشخیص اخبار جعلی مرتبط با کووید-19" (آلفای کرونباخ 0/864) استفاده شد. جهت تحلیل داده ها از روش های آماری توصیفی و تحلیلی استفاده شد. داده ها توسط نرم افزار SPSS 26 تحلیل شد. یافته ها: در این پژوهش، 42/2 درصد مرد و 57/8 درصد زن بودند. سواد رسانه ای مرتبط با کووید-19 در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز نشان دهنده سواد رسانه ای کافی (66/1 تا 84) آنان است. میانگین توانایی تشخیص اخبار جعلی مرتبط با کووید-19 و تمامی مؤلفه های آن در دانشجویان این دانشگاه از حد متوسط بیشتر است. بین دانشجویان زن و مرد و بین دانشجویان سطوح مختلف تحصیلی از لحاظ سواد رسانه ای، تفاوت معنی دار وجود داشت. توانایی تشخیص اخبار جعلی مرتبط با کووید-19 در دانشجویان زن و مرد و در سطوح مختلف تحصیلی معنی دار نبود. نتیجه گیری: دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز دارای سواد رسانه ای کافی هستند و می توانند اخبار جعلی را تشخیص دهند. ایجاد فضایی برای مشارکت دانشجویان در تولید و انتشار اخبار و محتواهای علمی و آموزشی معتبر در حوزه کووید-19 پیشنهاد می شود.
۸۲.

طراحی مدل الگوی مدیریت انقلابی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت اسلامی سال ۳۱ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ 239 - 283

کلیدواژه‌ها: مدیریت مدیریت انقلابی شاخص های مدیریت انقلابی سازمانهای دولتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۶ تعداد دانلود : ۳۱۲
هدف پژوهش حاضر شناسایی شاخص های مدیر انقلابی و طراحی مدل آن در بخش دولتی می باشد. تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش انجام آن، جزء روش های کیفی بوده است. ابزار گردآوری اطلاعات و داده ها، مصاحبه با خبرگان بوده است. جامعه آماری خبرگان و مدیران در سه سطح کلان، متوسط و خرد در کشور می باشد. از طریق روش دلفی و با اشباح نظری 15 مدیر برای مصاحبه های عمقی انتخاب شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش های کیفی و روش استراوس همزمان با جمع آوری داده ها استفاده شد. نتایج گذاری ها نشان داد که همه مضامین، مقولات و مفاهیم به صورت کامل و بر اساس مصاحبه های عمقی صورت گرفته با 15 مدیر به این صورت بوده که منجر به استخراج 222 مفهوم در قالب کدگذاری باز، استخراج 132 مقوله/ شاخص در قالب کدگذاری محوری، استخراج 10 مضمون اصلی در قالب کدگذاری محوری و انتخابی و 6 مضمون فراگیر در قالب کدگذاری انتخابی بوده است. نتایج موردی نیز نشان داد که رفتار سازمانی مدیران، رفتار فردی و توانایی فردی مدیران، اخلاق و رفتار خدا محورانه، امید، جدیت و قاطعیت، پاسخگویی، عملکرد، شایستگی و شایسته سالاری، ارتباط موثر با همکاران و مردم، بهره وری فزاینده مهم ترین شاخص های یک مدیر انقلابی هستند. نتایج کدگذاری های محوری نیز نشان داد که جوان گرایی در بدنه مدیریتی، مبارزه با فساد و سلطه مدیران، تأکید بر عمل به وعده ها، ارتقاء توانایی و تخصص مدیران، حفظ و تربیت مدیران شایسته نیز به عنوان عوامل بسترساز مدیریت انقلابی معرفی شدند. البته در این خصوص موانعی مانند سیاست زدگی، نواقص مردم سالاری، ضعف شدید علمی و مدیریتی در سازمان ها و نهادهای دولتی، رفاه زدگی و اشرافی گری مدیران، سوء مدیریت مدیران، عدم فهم درست برخی مدیران از مسائل کشور از موانع داخلی و انتشار دهنده-های اندیشه مدیریت به سبک غربی ها، تهاجم فرهنگی، تحریم اقتصادی، تزریق ناامیدی به برخی مدیران، القای ناتوانی در بین مدیران کشور، تبیین های دروغ در مورد مدیریت انقلابی نیز موانع خارجی رشد و ترقی مدیران انقلابی هستند.
۸۳.

تحلیل مضمون حکمرانی تراز اسلامی در عهد مالک اشتر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت اسلامی سال ۳۱ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ 47 - 69

کلیدواژه‌ها: حکمرانی اسلامی نامه 53 نهج البلاغه نظام اسلامی حکومت علوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۱ تعداد دانلود : ۲۴۴
این پژوهش به ارائه الگوی حکمرانی اسلامی بر مبنای عهد مالک اشتر که در پی جامعه نیک وآرمان-گرا ست، می پردازد. نامه 53 حضرت امیر به والی مصر، مشهورترین سند شرح وظایف حاکمان اسلامی است. نوع شناسی مقاله حاضر، بر اساس هدف از نوع اکتشافی است که با رویکرد استقرایی انجام شده و در چارچوب پارادایم تفسیری قرار می گیرد. روش گردآوری اطلاعات به طریق اسنادی، و روش تحلیل داده ها نیز از نوع تحلبل مضمون می باشد. در این پژوهش متن نامه 53 مورد بررسی و واکاوی قرار گرفت که در نهایت منجر به احصاء 135 مضمون پایه گردید که در 19 مضمون سازمان دهنده و 3 مضمون فراگیر طبقه بندی شدند. سه مضمون فراگیر شامل؛ اصول اخلاقی، سیاست های کلان و اقدامات عملی حکمرانی می باشد که پژوهش حاضر را از سایر پژوهش ها متمایز ساخته است.
۸۴.

مرور دامنه ابعاد مختلف نظام ارجاع الکترونیکی در قالب برنامه پزشک خانواده در کشورهای مختلف(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: مدیریت سلامت دوره ۲۶ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۹۳) ۱۲۷-۱۰۲

کلیدواژه‌ها: ارجاع الکترونیکی پزشک خانواده پیامدهای اقتصادی مرور دامنه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱ تعداد دانلود : ۱۲۵
مقدمه: در دهه های اخیر، با پیشرفت های چشمگیر فناوری اطلاعات و ارتباطات، نظام های ارجاع الکترونیکی در سراسر جهان توسعه یافته اند. در این مطالعه، به بررسی جامع ابعاد متنوع نظام ارجاع الکترونیکی در کشورهای مختلف پرداخته شده است. روش ها: در این مرور دامنه، روش چارچوب آرکسی و اومالی بکار گرفته شد. اطلاعات لازم با جستجوی کلیدواژه های مربوطه در پایگاه های داده PubMed، Scopus، Web of Knowledge، SID و MagIran و همچنین موتور جستجوی Google Scholar بدون اعمال محدودیت زمانی، گردآوری شدند. علاوه براین، جستجوی دستی در میان مجلات، منابع مقالات منتخب و دیگر منابع نیز صورت گرفت. استخراج داده ها با فرم اختصاصی گردآوری داده، انجام شد. به منظور سازماندهی مقالات، از نرم افزار Endnote X8استفاده، و تحلیل موضوعی متون به صورت دستی انجام شد. یافته ها: از بین 4372 مقاله و گزارش بدست آمده از پایگاه های داده، براساس معیارهای ورود، 20 مقاله وارد مطالعه شدند که بیشترین تعداد مقالات (هشت مورد) مربوط به آمریکا بود. این مقالات در هشت درون مایه اصلی و 51 درون مایه فرعی طبقه بندی شدند. درون مایه های اصلی عبارت از مسائل اقتصادی با 10 درون مایه فرعی، بهبود کیفیت خدمات به بیماران با شش درون مایه فرعی، افزایش تعداد مراجعات با چهار درون مایه فرعی، بهبود دسترسی با چهار درون مایه فرعی، افزایش رضایت مراجعین و ارائه دهندگان خدمات بهداشتی-درمانی با سه درون مایه فرعی، موانع و چالش ها با نه درون مایه فرعی، فرایند ارجاع با پنج درون مایه فرعی و تسهیل کننده ها با نه درون مایه فرعی بودند. نتیجه گیری: علی رغم دستاوردهای مثبت در اجرای نظام های ارجاع الکترونیکی در جنبه های مختلفی که شناسایی شده اند، همچنان چالش های بزرگی بر سر راه تحقق یک سیستم ارجاع الکترونیکی کارآمد باقی مانده است. کشورهای با درآمد متوسط و کم می توانند باتوجه به وضعیت خاص و پتانسیل های موجود در محیط خود، به طراحی و اجرای نظام های ارجاع الکترونیکی اقدام کنند.
۸۵.

بررسی منابع قدرت رهبریِ حضرت یوسف(ع) از نگاه قرآن(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های مدیریتی سال ۱۳ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۲۷) 7 - 19

کلیدواژه‌ها: منابع قدرت حضرت یوسفعلیه السلام قرآن قدرت رهبری حضرت یوسف (ع)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹ تعداد دانلود : ۷۱
هدف این نوشتار بررسی منابع قدرت رهبریِ حضرت یوسف(ع) از نگاه قرآن است. مطالب به صورت کتابخانه ای جمع آوری و به روش «توصیفی تحلیلی» و با مراجعه با متون مدیریتی و تفسیری، تجزیه و تحلیل شده است. ابتدا با توجه به آثار مدیریتی، منابع قدرت تبیین گردید. این منابع عبارت اند از: قدرت قانونی، قدرت پاداش، قدرت مهارت و تخصص، قدرت اطلاعات، قدرت صلاحیت و رابطه. سپس وجود آنها در دوران پیامبری حضرت یوسف(ع) و کیفیت آنها اثبات گردید. در ادامه، علاوه بر منابع رایج قدرت رهبری که در آثار پژوهشی و کتب مدیریتی ذکر شده است، با توجه به بیان قرآن از زندگی، سیره و مدیریت حضرت یوسف(ع) در جامعه آن روز، منابع دیگری یافت شد که عبارت اند از: توفیق الهی، معجزه و وحی. در نهایت، به توان الگوگیری انسان های عادی از منابع قدرت پیامبران اشاره گردیده است.
۸۶.

اثر هیجان حاصل از کدهای غیرکلامی در محیط های تجاری بر ادراک مخاطب از پیام تجاری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بررسی های مدیریت رسانه دوره ۲ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ 47 - 85

کلیدواژه‌ها: ارتباطات غیرکلامی محیط تجاری ارزش هیجانی رسانه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۷ تعداد دانلود : ۳۲۴
هدف: محیط در تمام مدت فعالیت بشری در حال برقراری ارتباط با انسان است و علاوه بر اثرپذیری، اثرگذار هم هست. با مطالعه فرایند شکل گیری رفتار مشخص می شود که انسان در پاسخ به محرک ها به صورت مشهود و نامشهود عکس العمل نشان می دهد که با مفهوم «رفتار» مطالعه می شود. بر این اساس در این مقاله تلاش شده است که کدهای غیرکلامی محیط تجاری مؤثر بر فرایند ارتباطات تجاری، شناسایی و اثرهای آن ها بر شدت و ظرفیت هیجانی و رفتارهای ادراکی و فیزولوژیکی مخاطبان بررسی شود. روش: در این مطالعه بر اساس شیوه آزمایشگاهی از نوع درون آزمودنی و پس آزمون (یا شیوه سنجش مکرر) به بررسی روابط مدل مفهومی، با طراحی ۱۳ آزمون روا و پایا پرداخته شده است. جامعه پژوهش دانشجویان دختر در دسترس شهر تهران است که از بین آن ها ۵ گروه آزمودنی اصلی ۶ نفره و ۵ گروه فرعی ۳ نفره به صورت داوطلبانه و بر اساس متغیرهای مشتبه کننده، غربالگری و انتخاب شده اند. ابزارهای مهم جمع آوری اطلاعات در مراحل پژوهش عبارت اند از: دستگاه فشارسنج Beurer BM58، دستگاه Accumed HB500، دستگاه Pals Oximeter MD300C13، لوکس متر و مشاهده. یافته ها: یافته ها نشان داد که رنگ، نور، مصالح و بوی محیط بر رفتارهای فیزیولوژیکی، ظرفیت و شدت هیجانی مخاطب مؤثر است. نتیجه گیری: بر اساس یافته ها می توان ادعا کرد که با تغییر کدهای غیرکلامی محیط تجاری، می توان علائم حیاتی، شدت و ظرفیت هیجانی مخاطب را تغییر داد که حسب نوع هیجان ایجاد شده در مخاطب، ادراک ایشان از مفاهیم موجود در محیط تجاری دستخوش تغییر می شود.
۸۷.

بررسی استعاره های سازمانی با تأکید بر پیش فرض های هستی شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات دین، معنویت و مدیریت سال ۱۰ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱۸ 107 - 123

کلیدواژه‌ها: سازمان استعاره هستی شناسی پارادایم های علوم اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۵ تعداد دانلود : ۲۵۶
سازمان پدیده پیچیده ای است که شناخت وجوه گوناگون آن دشوار است. استفاده از شیوه شناخت استعاره ای در فضای مطالعات سازمان و مدیریت، پاسخی به این نیاز بوده است. هیچ یک از استعاره های بیان شده خالی از پیش فرض هستی شناختی نیست. هدف این مقاله بررسی و طبقه بندی استعاره های سازمان از حیث نگاه هستی شناختی است. روش این پژوهش از نظر ماهیت، استدلالی−تفسیری است و در آن از روش گونه شناسی و بررسی اَسناد استفاده شده است که در آن گونه ها براساس استقراء و با انتخاب برچسب های مفهومی مناسب، شکل گرفته اند. بدین صورت که استعاره های بیان شده در مورد سازمان با رویکردی استقرایی جمع آوری و مطالعه شده و براساس نوع نگاهشان به هستی سازمان تحلیل شده است. سپس استعاره ها با توجه به مفروضات  هستی شناختی استنباط شده از آنها با پارادایم های مطرح شده در ادبیات موضوع متناسب سازی گردیدند. با اشراف بر هستی شناسی استعاره های مطرح شده، می توان راه را برای استعاره پردازی های جدید خصوصاً با عنایت به هستی شناسی اسلامی باز نمود و ثانیاً از افتادن استعاره پردازی های جدید در دام این همان گویی یا التقاط جلوگیری کرد.
۸۸.

تحلیل الگوی برنامه ریزی امام حسین علیه السلام از منظر قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت اسلامی سال ۳۱ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ 111 - 139

کلیدواژه‌ها: قرآن امام حسین مدیریت برنامه ریزی مدیریت اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۶ تعداد دانلود : ۲۰۷
برنامه ریزی یکی از وظائف مهم مدیران در سازمان است. این مفهوم در سیره مدیریتی امام حسین (ع) جایگاه ویژه ای دارا است که ریشه های آن را در آموزه های قرآن باید جست. این تحقیق در صدد است با استفاده از روش اجتهادی (تحلیلی استنباطی) تحلیلی قرآنی از برنامه ریزی امام حسین ارائه نماید. این تحقیق برای جمع آوری اطلاعات از روش اسنادی کتابخانه ای بهره برده است. در این پژوهش ابتدا برنامه ریزی به عنوان یکی از وظایف مدیریت، بررسی و تبیین شده سپس سیره مدیریتی امام حسین (ع) در برنامه ریزی بیان و در ادامه مستندات و مبانی قرآنی آن حضرت مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. ره آوردهای پژوهش نشان می دهد که برنامه ریزی در مدیریت امام حسین (ع) دارای دو جنبه برنامه ریزی مادی و معنوی است. این برنامه ریزی دارای اصول و مبانی است که بر اساس آیات قرآن قابل تفسیر و تحلیل است که از اندیشه امام آغاز شده و تا میدان اجرا امتداد می یابد. از دیگر دستاوردهای این تحقیق نگاه نویی است که به نهضت عاشورا و قرآن ایجاد خواهد شد و این رویکرد برای مدیران بسیار الهام بخش و اثرگذار خواهد بود.
۸۹.

روند ساختار منابع مالی بیمارستان های منتخب دانشگاه علوم پزشکی اصفهان: 1400-1390(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: مدیریت سلامت دوره ۲۶ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۹۳) ۱۷۹-۱۶۴

کلیدواژه‌ها: بیمارستان منابع مالی درآمد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۱ تعداد دانلود : ۱۱۶
مقدمه: تجزیه وتحلیل مالی اطلاعات مهمی را در اختیار مدیران بیمارستان ها قرار می دهد و سبب می شود تا منابع با دقت بیشتری تخصیص یابند. هدف مطالعه حاضر، شناسایی ساختار منابع مالی (عمومی و اختصاصی) بیمارستان های منتخب دانشگاه علوم پزشکی اصفهان طی سال های 1400-1390 بود. روش ها: پژوهش کاربردی حاضر، از نوع توصیفی بود. داده های نه بیمارستان از واحد بودجه دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و نیز امور مالی و سیستم اطلاعات بیمارستان (HIS) در بیمارستان های مورد بررسی اخذ گردید. تحلیل داده ها با روش آمار توصیفی در نرم افزار اکسل نسخه 2016 انجام شد. یافته ها: درآمد کل، اعتبارات بودجه جاری و منابع اختصاصی بیمارستان های منتخب به قیمت جاری طی بازه یازده ساله همواره روند صعودی داشته اند. درآمد کل بیمارستان ها به قیمت ثابت در سال 1400 نسبت به سال 1390 افزایش 20 درصدی داشته و روند منابع اختصاصی بیمارستان ها به قیمت ثابت نیز در اکثر این سال ها نزولی بوده است. نتایج میانگین سهم منابع مالی نشان داد که درآمدهای عملیاتی، بیشترین سهم و درآمدهای غیرعملیاتی و هدایا و کمک های مالی دریافتی نیز کمترین سهم را از منابع مالی داشته اند. میانگین سهم منابع اختصاصی (56/41درصد) در سال های مورد بررسی بیشتر از میانگین سهم منابع عمومی (43/59درصد) بوده است. نتیجه گیری: روشن شدن ساختار درآمد بیمارستان می تواند تحلیل جامعی از وضعیت موجود ارائه دهد که مبنای تصمیم گیری و سیاست گذاری مدیران قرار گیرد. نتایج این مطالعه حاکی از روند نزولی درآمدهای اختصاصی واقعی بیمارستان ها در سال های مورد بررسی است که نشان می دهد ظرفیت درآمدزایی بیمارستان های دولتی در حال کاهش است. کاهش قابل توجه درآمدهای عملیاتی بیمارستان ها و عدم جبران آن توسط دولت در قالب اعتبارات ردیف های ابلاغی، خودگردان بودن این بیمارستان ها را با چالش جدی مواجه کرده است. بنابراین، سیاست گذاران نظام سلامت بایستی به بازنگری یا اصلاح طرح خودگردانی در بیمارستان های دولتی توجه جدی و فوری داشته باشند.
۹۰.

تاثیر استفاده از کتابخانه در ارتقای سلامت روان بی خانمان های بهبود یافته از اعتیاد(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: مدیریت سلامت دوره ۲۶ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۹۱) ۱۰۹-۹۰

کلیدواژه‌ها: کتابخانه ها کتاب درمانی سلامت روان افراد بی خانمان اعتیاد تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۰ تعداد دانلود : ۳۱۶
مقدمه: کتابخانه ها به عنوان نهادهایی فرهنگی-اجتماعی معرفی می شوند که قابلیت تأثیرگذاری بر گروه های مختلف جامعه را دارند. گروه های آسیب پذیر جامعه از جمله معتادان به مواد مخدر در معرض بیماری های متعددی از جمله اختلالات روانی هستند. در کنار درمان های دارویی، مداخلات روان شناختی مانند کتاب درمانی (استفاده از کتابخانه و کتابخوانی) نقش مؤثری در بهبود سلامت روان آنها دارد. این پژوهش با هدف تعیین تأثیر استفاده از کتابخانه در ارتقای سلامت روان در افراد بی خانمان رهایی یافته از اعتیاد انجام شده است. روش ها: این پژوهش مقطعی به روش پیمایشی در سال 1399 در مراکز طلوع شهر تهران به انجام رسید. جامعه پژوهش شامل 67 نفر از افراد بهبود یافته از اعتیاد و ساکن در مراکز طلوع بود. گردآوری داده ها باکمک پرسش نامه خود اظهاری انجام شد. روایی و پایایی پرسش نامه تأیید شد و آلفای کرونباخ 0/89 به دست آمد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که کتابخانه های کمپ بیش از رفاه عاطفی مراجعان، بر سلامت روانی تأثیرگذار است. تأثیر استفاده از کتابخانه طلوع بر رفاه روانی کمتر از حد متوسط، بر رفاه عاطفی و رفاه اجتماعی بین کم و متوسط بود. اکثر شرکت کنندگان از برگزاری کارگاه های آموزشی و خدمات ارائه شده توسط کتابخانه کمپ راضی بودند، اما از «منابع اطلاعاتی» و «فضای کتابخانه» رضایت نداشتند. اثربخشی خدمات کتابخانه بر سلامت روان مراجعان « متوسط رو به پایین» بود. نتیجه گیری: ضروری است نقش و جایگاه کتابخانه ها در ارتقای سلامت روان افراد آسیب پذیر به ویژه معتادان از طریق ارتقای خدمات اطلاع رسانی و جذب کارکنان کارآمد کتابخانه ها و اطلاعات پزشکی گسترش یابد.
۹۱.

تدوین شاخص های سنجش توسعه کارآفرینی در دانشگاه های علوم پزشکی ایران(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: مدیریت سلامت دوره ۲۶ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۹۴) ۱۰۱-۸۵

کلیدواژه‌ها: کارآفرینی نوآوری دانشگاه علوم پزشکی شاخص اندازه گیری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۷ تعداد دانلود : ۷۳
مقدمه: در سالهای اخیر موضوع کارآفرینی و نوآوری در نظام سلامت ایران مورد توجه قرار گرفته است. بنابراین، این مطالعه با هدف تدوین شاخصهای سنجش توسعه کارآفرینی در دانشگاه های علوم پزشکی ایران انجام شد.. روش ها: در این پژوهش، با استفاده از مرور متون، مصاحبه های نیمه ساختاریافته، پانل خبرگان و فن دلفی شاخصهای اندازه گیری توسعه کارآفرینی طراحی شده است. شرکت کنندگان در مصاحبه ها شامل 24 نفر از افراد صاحبنظر و مدیران ارشد نظام سلامت و دانشگاه های علوم پزشکی ایران در زمینه کارآفرینی در نظام سلامت، افراد صاحب نظر و خبره در سایر بخش ها از جمله دانشکده های دانشگاه های وزارت علوم و تحقیقات و سایر افراد و صاحب نظران برحسب مورد از بخش های مختلف بودند که به روش نمونه گیری هدفمند در سال 1401 انتخاب شدند. برای تحلیل داده ها، از روش تحلیل درون مایه به صورت دستی استفاده شد. یافته ها: در مرور متون، 14 مطالعه بررسی و 82 شاخص کارآفرینی شناسایی شد. در نهایت، 50 شاخص کارآفرینی در شش حیطه اصلی شامل زیرساخت ها و ظرفیت های توسعه کارآفرینی (16 شاخص)، تحقیقات (9 شاخص)، آموزش(7 شاخص)، مدیریت و ساختار (2 شاخص)، سرمایه گذاری و بسترسازی در کارآفرینی دانشگاهی (7 شاخص) و بهره وری و نتایج کارآفرینی دانشگاهی (9 شاخص) شناسایی شدند. نتیجه گیری: شاخص های سنجش کارآفرینی در دانشگاه های علوم پزشکی ایران تدوین گردید که می توانند در اندازه گیری و برنامه ریزی برای ارتقای وضعیت کارآفرینی در دانشگاه های علوم پزشکی مورد استفاده قرار گیرند.
۹۲.

طراحی الگوی راهبردی زیست بوم سرمایه اجتماعی دانشگاهی در نظام سلامت ایران(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: مدیریت سلامت دوره ۲۶ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۹۴) ۱۱۹-۱۰۲

کلیدواژه‌ها: سرمایه اجتماعی کارکنان سلامت خدمات بهداشتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۴ تعداد دانلود : ۵۳
مقدمه: سرمایه اجتماعی مجموعه ای از خصیصه های محیطی و روابط اجتماعی تعریف شده است که موجب دستیابی به مقاصد و منافع مشترک در سازمان می شود. دانشگاه های علوم پزشکی برای تحقق اهداف خود باید از الگوی سرمایه اجتماعی مناسب پیروی کنند.. روش ها: پژوهش حاضر ازنظر هدف، توسعه ای و کاربردی و ازنظر ماهیت داده ها، کیفی است. عوامل شکل دهنده سرمایه اجتماعی با استفاده از روش مدل سازی ساختاری تفسیری (Interpretive Structural Modelling (ISM، سطح بندی و با استفاده از تحلیل ساختاری (میک مک) (MICMACCross-Impact Matrix Multiplication Applied to Classification (طبقه بندی شد. جامعه آماری این تحقیق اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران بودند و برای گردآوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد. نمونه گیری به روش نظری انجام و تا دستیابی به معیار کفایت نظری داده ها ادامه یافت و در مجموع با 15 نفر از اساتید مصاحبه شد. یافته ها: ابعاد سرمایه اجتماعی شامل هویت در سطح یک، اعتماد و تعهدات در سطح دو، زبان، شناسه ها و فرهنگ مشترک در سطح سه، پیوندهای شبکه ای در سطح چهار، پیکره بندی روابط شبکه ای و سازماندهی مناسب در سطح پنج و هنجارها در سطح شش قرار گرفتند. نتیجه گیری: ابعاد پیکره بندی روابط شبکه ای، سازماندهی مناسب و هنجارها در خوشه محرک (متغیرهایی با کمترین قدرت وابستگی و بیشترین قدرت نفوذ) قرار گرفتند. پیشنهاد می شود دانشگاه در جهت تعریف دقیق هنجارها، ایجاد ساختار منعطف، توسعه پیوندهای قوی تر بین افراد، شبکه سازی گسترده تر، تأکید بر اشتراکات بین افراد، شفاف سازی، یادگیری گروهی و ایجاد اعتماد و تعهد بین کارکنان گام بردارد.
۹۳.

شناسایی سبک حاکمیت اسلامی پیامبر اکرم (ص)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت اسلامی سال ۳۱ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ 11 - 40

کلیدواژه‌ها: حاکمیت اسلامی حکومت اسلامی حکمرانی اسلامی سیره نبوی سبک نظام خانواده

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۰ تعداد دانلود : ۲۲۲
حاکمیت پیامبر اکرم(ص) الگویی ارزشمند برای حکمرانی اسلامی در عصر حاضر محسوب می شود. این مقاله با هدف شناسایی سبک حاکمیت نبوی(ص) و الگوبرداری برای دستیابی به حکمرانی اسلامی، با روش تحلیل مضمون به بررسی بیانات و رفتار آن حضرت در دوران حکومت در مدینه پرداخته است. وفق یافته های مقاله، سبک حاکمیت نبوی(ص) معرف الگویی پنج وجهی شامل «پایه مناسبات»، «میزان همگرایی»، «واسطه مبادله»، «ابزارهای هماهنگی و رفع تعارض» و «فرهنگ غالب» در جامعه اسلامی است. یافته ها همچنین نشان می دهند که سبک حاکمیت پیامبر اکرم(ص) برپایه ویژگی هایی همچون اخوت و یگانگی بر مبنای اهتمام به امور مسلمین، تکریم برادران دینی و حفظ پیوند برادری؛ وابستگی متقابل ناشی از تأکید بر یگانگی امت اسلامی؛ انگیزه پاداش الهی از طریق ترغیب به اعمال صالح؛ حکمیت الهی با تأکید بر اطاعت از خدا و رسول؛ و فرهنگ همیاری و یاری رسانی بنا شده است. این ویژگی ها حاکی از آن است که سبک حاکمیت حضرت محمد(ص) را می توان با تشبیهی استعاری، سبک مبتنی بر «نظام خانواده» دانست. این الگو می تواند راهنمای مناسبی برای طراحی حکمرانی اسلامی در عصر حاضر باشد.
۹۴.

اثر مواسات اسلامی بر محتوای ارتباطات سازمانی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های مدیریتی سال ۱۳ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۲۷) 37 - 50

کلیدواژه‌ها: مؤلفه های مواسات مؤلفه بینشی مواسات مؤلفه گرایشی مواسات مصادیق رفتاری مواسات محتوای ارتباطات سازمانی مواسات اسلامی ارتباطات حمایتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸ تعداد دانلود : ۶۸
صاحب نظران سازمان و مدیریت، ارتباطات سازمانی را به مثابه خون جاری در رگ های سازمان قلمداد کرده اند. ارتباطات سازمانی از فرهنگ عمومی حاکم بر محیط عمومی سازمان و جو سازمانی حاکم بر سازمان تأثیر می پذیرد. ارتباطات سازمانی مشتمل بر ابعاد و مؤلفه های متعددی است. هدف این پژوهش آن است که تأثیر مواسات اسلامی، به عنوان یکی از جنبه های مهم فرهنگ اسلامی را بر محتوای ارتباطات سازمانی را مورد بررسی قرار دهد. پژوهش با روش مطالعات کتاب خانه ای و اسنادی انجام شد. با مراجعه به منابع و مطالعات مدیریتی و سازمانی، مؤلفه محتوا در ارتباطات سازمانی توصیف شد و با مراجعه به منابع قرآنی و حدیثی و مؤلفه های مواسات اسلامی استخراج شد. در گام بعد، تأثیر مواسات اسلامی بر محتوای ارتباطات سازمانی مورد بررسی قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان می دهد که محتوای ارتباطات سازمانی در سازمان اسلامی مبتنی بر مواسات، از نوع ارتباطات حمایتی است و در آن بر بعد حمایتی ارتباطات تأکید می شود.
۹۵.

تبیین و مقایسه پیش فرض های جهان بینی در رویکرد های اسلا می و غربی: کاربرد در سازمان و مدیریت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات دین، معنویت و مدیریت سال ۱۰ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱۸ 225 - 255

کلیدواژه‌ها: جهان بینی سازمان مدیریت رویکرد اسلامی رویکرد غربی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۷ تعداد دانلود : ۳۰۴
جهان بینی و یا به عبارتی نوع برداشت، دریافت و احساس درباره هستی و محیط پیرامون خود، در رویکرد اسلام و غرب تفاوت های بنیادی دارد که بر رسالت سازمان ها در دو رویکرد تفاوت هایی ایجاد می کند. لذا هدف این مطالعه تبیین و مقایسه پیش فرض های جهان بینی در رویکرد اسلا می و رویکردهای رایج غربی و کاربرد آن در سازمان و مدیریت است. در این راستا ابتدا جهان بینی اسلا می با جهان بینی غربی براساس مفروضات معرفت شناسی، هستی شناسی، انسان شناسی، روش شناسی و ارزش شناسی مقایسه شده و سپس کاربرد آن در سازمان و مدیریت بیان گردیده و در نهایت نتیجه گیری انجام شده است. برای دست یابی به این هدف از روش تبیینی−تحلیلی و ابزار گرد آوری داده ها از نوع اسنادی استفاده شده است. براساس تتبعات صورت گرفته و مقایسه های انجام شده مشخص شد که جهان بینی اسلا می و غربی در این پیش فرض ها تفاوت های ریشه ای دارند و همین تفاوت هاست که باعث شده نگاه ها به جهان و محیط پیرامون و در نهایت نوع نگاه به سازمان و مدیریت متفاوت باشد. براساس نتایج در جهان بینی غربی انسان موجودی مادی است و در رابطه با انسان های دیگر معنا می شود؛ ولی در رویکرد اسلامی انسان موجودی چند بعدی است که هویتش را از خدا به دست می آورد. علی رغم معرفت شناسی های رایج در غرب، رویکرد اسلامی مبتنی بر رویکرد عقل گرایی خلاقانه است. در هستی شناسی رویکرد غربی متفاوت به هستی و جهان می نگرند؛ ولی در رویکرد اسلام خالق تمام جهان و هستی خداست. در رویکرد اسلامی تکثرگرایی روش شناختی وجود دارد و در بحث ارزش شناسی بحث نیت مطرح می شود. بر این اساس مدل مدیریت اسلامی تنها براساس جهان بینی اسلامی می تواند امکان پذیر شود و تناقض در نوع جهان بینی و نحوه مدیریت می تواند پیامدهای نامناسبی برای سازمان داشته باشد.
۹۶.

طراحی الگوی رهبری خدمتگزار از دیدگاه قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت اسلامی سال ۳۱ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ 11 - 86

کلیدواژه‌ها: رهبری خدمت‏گزاری خدامحوری خودسازی داده بنیاد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۱ تعداد دانلود : ۳۱۴
به رغم تلاش های اندیشمندان غربی و اسلامی برای حمایّت از سازمان ها و منابع انسانی، وجود فقر و فاصله های طبقاتی و نارضایتی های شغلی گواه بر ضعف سبک های رهبری از جمله رهبری خدمتگزار است؛ بدین جهت، با هدف جبران این ضعف، با مرور پیشینه پژوهش رهبری خدمتگزار، بیش از 40 شاخص به دست آمد که پس از عرضه به محضر قرآن، بیش از 90% آن ها تأیید گردید و آنگاه از طریق واژه پژوهی و معناپژوهی در آیات قرآن، 300 شاخص (مفهوم) از 600 آیه استخراج گردید که با روش پژوهش داده بنیاد، تجزیه و تحلیل شد. پس از حذف شاخص های مشترک و مرتبط یا کم تأثیر، در مرحله کدگذاری باز، 185 شاخص به دست آمد و در مرحله کدگذری محوری 42 مقوله محوری و در مرحله کدگذاری انتخابی 6 مؤلّفه/ بُعد استخراج گردید که پس از مقایسه مقوله-ها با مقوله اصلی (رهبری خدمتگزار از دیدگاه قرآن)، مقوله ها به مقولات عِلّی، زمینه ای، مداخله ای، راهبردی و پیامدی دسته بندی شد و آنگاه در قالب یک مدل مفهومی و پارادایمی داده بنیاد طراحی گردید.
۹۷.

طراحی مدل فرایندی بقای پلتفرم های فین تک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بررسی های مدیریت رسانه دوره ۲ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ 3 - 31

کلیدواژه‌ها: بقا خدمات مالی دیجیتال رسانه مالی فین تک مدل فرایندی تجویزی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۹ تعداد دانلود : ۲۳۹
هدف: یکی از معضلات بزرگ اقتصاد کشورهای منبع محوری مانند ایران، میزان چشمگیر شکست استارتاپ های فناوری محور، در سال های اولیه فعالیت آن ها، به ویژه در بازارهای رقابتی حوزه های نوظهور، مانند حیطه خدمات مالی مبتنی بر فناوری های نوین است. از آنجا که هنوز تجارب مدون کافی برای بقا در حوزه خدمات مالی دیجیتال وجود ندارد، تازه واردان و صاحبان استارتاپ های ارائه دهنده پلتفرم های مالی و رسانه ای مبتنی بر فناوری (فین تک ها)، به شناختن گام های فرایندی نیاز دارند که از شکست استارتاپ آن ها جلوگیری کند. هدف این مطالعه، طراحی یک مدل فرایندی است که مسیر بقای پلتفرم های فین تک را برای ارائه خدمات مالی و ایفای نقش رسانه ای خود نشان دهد. روش: این پژوهش به روش کیفی و رویکرد مطالعه موردی چندگانه اجرا شده است. از طریق مصاحبه عمیق با ۱۸ تن از مدیران فین تک های موفق، برای گام های این مدل فرایندی توصیه ها و تجویزهایی به دست آمد که مسیر دستیابی به بقا را برای فین تک ها مشخص می سازد. همچنین برای اعتبارسنجی مدل، از چهار معیار قابلیت اعتبار، قابلیت اطمینان، قابلیت تأیید و قابلیت انتقال استفاده شد تا صحت علمی آن تأیید شود. یافته ها: برای روشن ساختن فرایندی که فین تک ها، به عنوان یک رسانه مالی، می بایست برای بقای خود طی کنند، این مقاله با استفاده از تجارب فین تک های موفقی که بیش از ۴۲ ماه از عمر فعالیت آن ها گذشته، یک مدل فرایندی طراحی کرده است. مراحل این مدل، در پنج فاز کلی پیش نیاز، جنینی، پرورش، راه اندازی و رشد قرار گرفته است. هر فاز، سازه ها و مراحل جزئی تری دارد و در ضمیمه مدل، برای هر مرحله توصیه های لازم درج شده است. نتیجه گیری: یافته های این پژوهش نشان می دهد که فین تک ها، باید برای حفظ بقای خود، فرایندی را به صورت هدفمند، تکرارپذیر و رفت وبرگشتی طی کنند تا در مواجهه با رقبا، رگولاتورهای بخشی، تأمین کنندگان و مشتریان، به طور مستمر بتوانند خود را با شرایط جدید و استفاده از فرصت ها تطابق دهند. برای این منظور، نقش رسانه ای فین تک ها، اهرم قدرت آن ها در جریان سازی برای ارائه خدمات نوین مبتنی بر فناوری خواهد بود.
۹۸.

تحلیل عوامل مؤثر بر بهره مندی از خدمات بهداشت دهان و دندان: مطالعه موردی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: مدیریت سلامت دوره ۲۶ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۹۲) ۶۵-۵۱

کلیدواژه‌ها: بهره مندی بهداشت دهان و دندان اهواز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۰ تعداد دانلود : ۲۵۲
مقدمه: افزایش استفاده از خدمات بهداشت دهان و دندان و معاینات معمول آن می تواند به سلامت بهتر منجر شود و شاخص های عدالت در سلامت را ارتقا بخشد. هدف مطالعه حاضر تحلیل عوامل موثر بر بهره مندی از خدمات بهداشت دهان و دندان در خانوارهای شهرستان اهواز در سال 1401 می باشد. روش ها: مطالعه حاضر به صورت توصیفی-تحلیلی از نوع مقطعی می باشد که در آن با روش نمونه گیری طبقه ای-خوشه ای تعداد 715 خانوارها که شامل2680 نفر از افراد ساکن در شهرستان اهواز می باشند، مورد مطالعه قرار گرفت. جمع آوری اطلاعات مورد نیاز از طریق پرسشنامه انجام شد و برای تحلیل داده ها و برآورد کشش عوامل اثرگذار از مدل لاجستیک و نرم افزار Stata بهره گیری شد. یافته ها: بر اساس نتایج این مطالعه میزان بهره مندی 80/55 درصد می باشد و نسبت شانس بهره مندی از خدمات بهداشت دهان و دندان در خانم ها نسبت به آقایان کمتر می باشد. (P-value=00, Odd ratio=0/74)، افراد دارای تحصیلات دانشگاهی نسبت به سایر افراد شانس بیشتری برای دریافت خدمات دارند(Odd ratio=1/83, P-value=0/03)افراد دارای درآمد بدون کار(Odd ratio=0/79, P-value=0/59) نسبت به افراد بیکار شانس کمتری برای دریافت این خدمات دارند. افرادی که دارای بیمه های خصوصی هستند شانس بیشتری برای دریافت این خدمات دارند(Odd ratio=5/84, P-value=0/00) همچنین داشتن تمرینات ورزشی کمتر از 3 بار در طول هفته نیز شانس دریافت این خدمات را نسبت به افرادی که هیچ گونه تمرین ورزشی ندارند، افزایش می دهد(Odd ratio=1/25, P-value=0/02). نتیجه گیری: بر اساس نتایج این مطالعه می توان گفت وضعیت اشتغال و درآمد خانوار، افزایش پوشش بیمه ای، افزایش سطح تحصیلات و داشتن سبک زندگی سالم از جمله داشتن تمرینات ورزشی، شانس بهره مندی از این خدمات را افزایش می دهد.
۹۹.

معیارها و ملزومات طراحی و تدوین اینفوگرافی های سلامت: یک مرور حیطه ای(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: مدیریت سلامت دوره ۲۶ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۹۲) ۱۴۵-۱۱۸

کلیدواژه‌ها: اینفوگرافی معیارهای ظاهری معیارهای محتوایی فرآیند طراحی مصورسازی اطلاعات سلامت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۷ تعداد دانلود : ۲۰۷
مقدمه: اطلاعات سلامت از طریق منابع متفاوتی مانند اینترنت، رسانه های چاپی و الکترونیکی در دسترس قرار می گیرند و به شکل های متنوعی از جمله کتاب، مقاله و اینفوگرافی ارائه می شوند. اینفوگرافی ها، به عنوان ابزاری آموزشی، نقش مهمی در مدیریت و درمان بیماری ها و ارتقای سطح بهداشت عمومی ایفا می کنند. بنابراین، توجه به معیارها و الزامات کلیدی در طراحی و فرآیند تدوین اینفوگرافی ها حیاتی است تا اطلاعات دقیق، صحیح و با کیفیت به مخاطبان ارائه شود. روش ها: پژوهش حاضر، مروری حیطه ای با هدف شناسایی معیارهای محتوایی و ظاهری در طراحی اینفوگرافی های سلامتی و همچنین تعیین الزامات مربوط به فرآیند تدوین آن ها انجام گرفته است. برای این منظور، پایگاه های داده LISTA، ProQuest، Web of Science، PubMed، Embase و Scopus برای یافتن منابع مرتبط جستجو شد. در پی جستجوی اولیه، مقالات بر اساس معیارهای ورود و خروج دقیق ارزیابی و غربال شدند و در نهایت، 52 مقاله برای مطالعه انتخاب شدند. یافته ها: معیارهای محتوایی در طراحی اینفوگرافی های سلامت شامل ویژگی هایی مانند متن، زبان نوشتاری، عنوان، تصاویر، مخاطب و شاخص های اعتباری هستند. همچنین، معیارهای ظاهری اینفوگرافی ها شامل زیبایی شناسی، استفاده از تصاویر، فونت، رنگ بندی و قالب بندی می باشند. فرآیند تدوین اینفوگرافی های سلامت به دو بخش تقسیم می شود: نیروی انسانی، که شامل تیم طراحی و تولید، تیم ارزیابی، و تیم انتشار و اشاعه است، و ملزومات طراحی، که دربردارنده اجزاء و عناصر، اصول طراحی، مراحل طراحی و ابزارهای مورد استفاده در طراحی می باشند. نتیجه گیری: این تحقیق انتظار دارد که با شناسایی معیارها و الزامات طراحی و تدوین اینفوگرافی های سلامت، روشی کارآمد در اختیار طراحان و متخصصان سلامت قرار دهد تا بتوانند اینفوگرافی ها را به شیوه ای مؤثر طراحی، تولید و ارزیابی کنند. هدف از این کار، بهبود فرایند اطلاع رسانی در حوزه سلامت و دستیابی به نتایج مطلوب تر است.
۱۰۰.

شناسایی چهارچوب تصمیم گیری در قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات دین، معنویت و مدیریت سال ۱۰ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۱۹ 29 - 53

کلیدواژه‌ها: تصمیم گیری قرآن کریم روش تحقیق موضوعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۹
با توجه به اینکه تصمیم گیری از کارکردهای عقل است هر تصمیم گیری، از نوع عقلانی است. اما در ادبیات این موضوع، تصمیم گیری عقلانی تأکید بر مراحل عمومی و منطقی در شناخت مسئله، ارائه راه حل ها و انتخاب بهترین راه حل با دوری از سلیقه ورزی و عواطف شخصی است، که به دلیل محدودیت های پیاده سازی آن، استفاده از رویکردهای شهودی، رضایت بخش و عقلانیت محدود مطرح شده است. درواقع محدودیت های تصمیم گیری عقلانی بیشتر مربوط به عقل است لذا باید به دنبال رویکردهایی برای جبران این نوع محدودیت ها بود ازجمله استفاده از آموزه های وحیانی است که می تواند عقل را در تصمیم گیری کمک و راهنمایی کند. پژوهش حاضر در این راستا با استفاده از روش تحقیق موضوعی به دنبال دستیابی به چهارچوب تصمیم گیری در قرآن کریم است. طبق روش، از آیات مربوط به تصمیم گیری برداشت های موضوعی صورت می گیرد. با شناخت مفهوم تصمیم گیری و مشورت با کارشناسان قرآنی سه کلیدواژه «عَزم»، «اِراده» و «خَیر» انتخاب شدند که 1892 آیه، آیات اصلی دربردارنده این کلیدواژه ها و سیاق های(واحدهای موضوعی) این آیات بودند. حدود ۱۵۰۰ برداشت موضوعی در قالب چهل وپنج شاخصه تصمیم گیری و پس از خلاصه سازی 13شاخص به دست آمدند که در قالب الگوی ورودی-فرایند-خروجی جای گرفتند. ورودی الگو شاخصه های جمع آوری اطلاعات، نشانه های تصمیم، شناخت توانمندی ها و سنجش پیامدهای تصمیم هستند. فرایند این الگو استفاده از فرصت های تصمیم و قاطعیت در تصمیم بوده و خروجی آن پذیرش مسئولیت تصمیم و بهره فرد از نتایج تصمیم و نتایج دنیایی و آخرتی تصمیم هستند. عوامل بر این الگو وجه به نقش خدای سبحان در فرصت های تصمیم و احاطه بر تصمیم و همچنین رعایت منافع ذینفعان و شناخت تهدیدات و مقابله با آن ها هستند. این نتایج با مراجعه مستقیم به قرآن به دست آمده اند که می تواند گامی در مسیر استخراج ادبیات علوم انسانی و اجتماعی از قرآن و حرکت تربیتی و سازنده در تصمیم گیری افراد باشد. در ادامه پیشنهاد ها و بحث پژوهشی ارائه شده است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان