درخت حوزه‌های تخصصی

علوم انسانی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آسیب شناسی علوم انسانی بومی سازی علوم انسانی تعامل علوم انسانی با حوزه فرهنگ چشم انداز آینده روش شناسی علوم انسانی و طبیعی علوم انسانی در کشورهای منطقه و جهان غرب علوم انسانی و مفاهیم مرتبط نظام آموزشی در حوزه علوم انسانی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۵۶۱ تا ۵۸۰ مورد از کل ۲٬۸۸۰ مورد.
۵۶۱.

رویکرد منبع شناسانه به سیره اهل بیت (ع)

نویسنده:
منبع: عیار پژوهش در علوم انسانی سال ۱۳ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۲۶) 47 - 58

کلیدواژه‌ها: سیره نبوی سیره پژوهی رهیافت فقهی منابع استنباط

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۳ تعداد دانلود : ۱۳۵
شناخت رویکردهای سیره پژوهی یکی از آگاهی های لازم در حوزه معارف اسلامی است که تأثیر زیادی در میزان بهره مندی از سیره اهل بیت(ع) دارد؛ زیرا با شناخت این رویکردها می توان دیدگاه های مرتبط را رصد نمود و زمینه مقایسه آنها را فراهم آورد و امکان رویارویی منطقی با چالش های فرارو را مهیا ساخت. یکی از رویکردهای سیره پژوهی، رویکرد منبع شناسانه است. در این رویکرد ، سیره به مثابه منبع حکم شرعی نگاه می گردد و به هدف تبیین آموزه های فقهی به کار گرفته می شود. این مقاله کوشیده است با بررسی آن دسته از متون سیره که به احکام و آموزه های فقهی نظر دارد، اولاً به تبیین تاریخی این نگره سیره پژوهی بپردازد و ثانیاً، پیامدهای نظری آن را تبیین کند. نتیجه حاصل از این تحقیق نشان می دهد که رویکرد منبع شناسانه پنج مرحله (تأسیس، استناد، استنباط، انشعاب و استقلال) را پشت سر گذاشته است و در دو بخش مفهوم و قلمرو اثربخشی دارد.
۵۶۲.

مردم نگاری به مثابه رویکردی کیفی

نویسنده:
منبع: عیار پژوهش در علوم انسانی سال ۱۳ بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۲۵) 89-104

کلیدواژه‌ها: مردم نگاری فراتحلیل روش پژوهش کیفی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۵ تعداد دانلود : ۲۹۷
«مردم نگاری» یک روش کیفی در حوزه های انسان شناسی و علوم انسانی با رویکرد اکتشافی است که در موضوعات فرهنگی، ارزشی، باورها، گرایش ها و تعلیم و تربیت جایگاه مهمی دارد. در این روش جوامع گوناگون به صورت کامل و همه جانبه توصیف می شوند. این روش یک رویکرد کل نگرانه و کل گرایانه است و به مطالعه عمیق برای توصیف دقیق از موضوع مطالعه شده در زمینه درک واقعیت های اجتماعی به همان شکلی که بودند می پردازد. مشاهده موضوع مطالعه در شرایط کاملاً طبیعی در این روش دیدی جامع نگر به محقق می دهد. پژوهش حاضر با هدف ترکیب نتایج پژوهش های انجام شده در حوزه «روش شناسی مردم نگاری در ایران» انجام شده است. این پژوهش با یک فرایند مشخص، ابتدا به پیشینه مردم نگاری، مکاتب و انواع مردم نگاری و مراحل انجام این نوع از پژوهش پرداخته است تا بتواند این روش را با وضوح بیشتری معرفی کند.
۵۶۳.

تحلیلی بر تعریف هنر اسلامی و عملکرد آموزشی امروزین آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۶ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۹۲) 627 - 646

کلیدواژه‌ها: هنر اسلامی رشته تحصیلی هنر اسلامی هنرهای سنتی هنرهای مدرن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸ تعداد دانلود : ۸۴
هدف: تلاش پیرامون درک هنر اسلامی و اختصاص واحدهای درسی در مقاطع مختلف تحصیلی، سالهاست مورد توجه، نقد و تحلیل قرار گرفته است. هدف از انجام این تحقیق، ارائه روندی به روزتر برای گسترش آموزش هنر اسلامی در فضاهای دانشگاهی و هنری کشور بود. با این پرسش که: دروس رشته هنر اسلامی، حول کدام موضوعات بوده و برای توسعه آن چه رویکردی فراگیرتر است؟ روش: روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی با رویکرد کیفی نگر بود. یافته ها: یافته تحقیق حاضر، درک تعاریف دوگانه هنر اسلامی(تاریخی و تاریخی- مفهومی) بود که سرفصلهای درسی آن، بیشتر حول نگرش تاریخی و احیای هنرهای سنّتی می چرخید. نتیجه گیری: بر اساس تعاریف مضمونی، نباید هنر اسلامی صرفاً تغییر نامی برای هنرهای سنّتی باشد؛ بلکه گروههای آموزشیِ هنر اسلامی، در کنار هنرهای سنّتی، باید بتوانند هنرهای مدرن امروزی را پوشش دهند و ظرفیتی فراتر از هنرهای سنّتی بیابند.
۵۶۴.

تبیین رابطه سرمایه اجتماعی با شاخص های مشارکت جامعه با پلیس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی ناجا سال ۷ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۲۵ 31 - 49

کلیدواژه‌ها: سرمایه اجتماعی پلیس مشارکت جامعه نظم و امنیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵ تعداد دانلود : ۹۹
تحقیق حاضر با هدف تبیین رابطه سرمایه اجتماعی و پیوند آن با شاخص های مشارکت جامعه با پلیس در راستای تحقق بیانیه گام دوم انقلاب به نگارش درآمده است. این تحقیق از جمله تحقیقات آمیخته می باشد که به صورت کیفی و کمی انجام گردیده است و در شمار تحقیقات کاربردی است. جامعه آماری تحقیق شامل نخبگان و صاحب نظران دارای سوابق اجرایی و پژوهشی مناسب در حوزه تحقیق است. ابزار گردآوری تحقیق شامل مصاحبه و پرسش نامه می باشد و در بخش کیفی از روش کدگذاری و در بخش کمی از روش معادلات ساختاری استفاده گردیده است. نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد که شاخص های مشارکت جامعه با پلیس در راستای تحقق بیانیه گام دوم انقلاب شامل شاخص های آموزشی، اقتصادی، محیطی، ساختاری و فعالیتی می باشد و سرمایه اجتماعی بر شاخص های مشارکت جامعه تأثیر معناداری دارد. 
۵۶۵.

سنجش کیفیت خدمات آموزش الکترونیکی با رویکرد سروکوال فازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه آموزش عالی سال ۱۵ بهار ۱۴۰۱ شماره ۵۷ 57 - 86

کلیدواژه‌ها: سنجش کیفیت آموزش الکترونیکی رویکرد سروکوال فازی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱ تعداد دانلود : ۶۹
هدف: روش سروکوال  یک روش شناخته شده و مورد تأیید برای سنجش کیفیت خدمات است که در حوزه آموزش نیز مورد استفاده قرار می گیرد. نظر به کارایی منطق فازی در مطالعات کیفی استفاده از سروکوال  فازی مرسوم شد. مطالعه حاضر با هدف کیفیت سنجی خدمات آموزش الکترونیکی با رویکرد سروکوال فازی اجرا شده است.روش پژوهش: این مطالعه به صورت کاربردی و بر اساس روش گردآوری داده ها یک تحقیق پیمایشی است  که در واحد الکترونیکی دانشگاه امیرکبیر صورت گرفته است. جامعه آماری این پژوهش شامل دانشجویان واحد الکترونیکی دانشگاه صنعتی امیرکبیر در سال تحصیلی 98-1397 و به تعداد 524 نفر بود که با استفاده از فرمول کوکران نمونه ای به حجم 230 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شد. ابزار پژوهش پرسشنامه سروکوال در دو محور اهمیت – عملکرد تنظیم شد، به طوری که روایی پرسشنامه از روش اعتبار محتوا به وسیله صاحب نظران، استادان راهنما و مشاور تأیید شد و  پایایی پرسشنامه نیز با استفاده از  ضریب آلفای کرونباخ 811/0 به دست آمد.یافته ها: یافته ها نشان داد که در تمامی موارد شکاف بین انتظارات و عملکرد وجود دارد. به طوری که مقادیر مشاهده شده نشان می دهد بیشترین فاصله میان وضعیت مطلوب و وضعیت موجود در بعد همدلی وجود دارد و همچنین در بعد عامل قدرت پاسخگویی وضعیت بهتری وجود داشت.نتیجه گیری: نگاهی به روند تحولات جاری نظام آموزش عالی، نشان دهنده آن است که آموزش عالی باید ضمن توجه به بحران افزایش کمی و تنگاهای مالی، به حفظ، بهبود و ارتقای کیفیت آموزش الکترونیکی نیز توجه داشته باشد.
۵۶۶.

آسیب شناسی تولید و فرهنگ اقتصادی مولد در برنامه های توسعه در راستای تدوین برنامه هفتم توسعه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای در علوم انسانی دوره ۱۵ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۵۷) 31 - 65

کلیدواژه‌ها: توسعه صنعتی فعالیت های مولد رانت شومپیتری تحول فرهنگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۷ تعداد دانلود : ۱۹۳
ایران به رغم سابقه طولانی در برنامه ریزی، همچنان با مسائل و مشکلات اقتصادی و اجتماعی بسیاری روبرو است. تولید به عنوان مهمترین رکن توسعه صنعتی دچار معضلات بسیاری است. سؤال اصلی این است که مشکلات و معایب برنامه های توسعه در حوزه های اقتصادی و فرهنگی، جهت حمایت از تولید، فعالیت های مولد و توسعه صنعتی چیست؟ برای پاسخ از روش تحلیلی توصیفی در چارچوب مبانی نظری رویکرد اقتصاد نهادگرا استفاده شده است. با وجود قوانین حمایت از تولید در برنامه های توسعه و تأکید بر حمایت های مالی، اما همچنان بخش تولید با مشکلات بسیار مواجه است. نتایج حاکی از آن است که فقدان راهبرد توسعه صنعتی مشخص، عدم توجه به فرهنگ اقتصادی ضد تولید، عدم شناسایی فعالیت های مولد، جذابیت سرمایه گذاری در فعالیت های نامولد، فقدان سیاست های مالیاتی مناسب، عدم دسترسی به کلیه حساب های بانکی، عدم شفافیت، فضای بی ثبات اقتصاد کلان و ناامنی حقوق مالکیت از مهمترین مشکلات تولید است و موجب شده حمایت های مالی به رانت های نامولد و افزایش رانت جویی منجر شود. یکی دیگر از مسائل مهم اما مغفول در برنامه ریزی توسعه، فقدان راهبرد برای تحول فرهنگ اقتصادی و خلقیات جامعه در مسیر تولید و توسعه صنعتی و افزایش اعتماد عمومی و سرمایه های اجتماعی است.
۵۶۷.

ارزیابی و نقش هویت های دینی و ملی در هویت انقلابی دانش آموزان نظام آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی سال دوازدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲۶ 377 - 407

کلیدواژه‌ها: آموزش و پرورش هویت دینی هویت ملی هویت انقلابی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۴ تعداد دانلود : ۳۳۰
جامعه ایران بعد از انقلاب اسلامی برخوردار از هویتی انقلابی است که در نهادهای آن و به خصوص آموزش وپرورش ظهور می یابد. ارزیابی هویت دانش آموزان بر اساس ارزش های انقلاب اسلامی و بررسی نقش هویت دینی و ملی در هویت انقلابی آنان، هدف این پژوهش است. روش این تحقیق آمیخته بوده و دو مرحله کیفی و کمی دارد؛ در مرحله اول، تحلیل محتوای ارزش های انقلاب اسلامی از بیانات امام خامنه ای (مدظله العالی) و در مرحله دوم، ارزیابی هویت دانش آموزان بر اساس این ارزش ها صورت گرفته است. ماهیت تحقیق در مرحله اول از نوع تحلیل محتوا بوده و با روش کتابخانه ای انجام شده و ماهیت آن در مرحله دوم از نوع همبستگی و به روش پیمایشی بوده و ابزار این مرحله، پرسش نامه تعدیل شده غریب زاده و حسین پور (1398) می باشد. چهارچوب نظری این پژوهش منبعث از تطبیق نظریه جهت گیری هدف بلوم با ارزش های برگرفته شده از دیدگاه های مقام معظم رهبری است. جامعه ی آماری شامل کلیه دانش آموزان دوره متوسطه دوم کشور و مشغول به تحصیل در سال 1398-1397 بوده اند. حجم نمونه، متشکل از1915 نفر بوده و نمونه گیری در ابتدا به روش در دسترس هدفمند و در گام دوم خوشه ای تصادفی بوده است. نمونه گیری در پنج کلانشهر تهران، تبریز، مشهد، اصفهان و شیراز صورت گرفته است. نتایج نشان می دهند که میانگین هر سه هویت از میانگین مفروض (5/2) بالاتر بوده اما هویت های دینی و ملی از حد متوسط (3) بالاتر و هویت انقلابی از حد متوسط پایین تر است. همبستگی مثبت و معنی داری میان این سه هویت مشاهده می شود و نتایج تحلیل رگرسیون نشان می دهد که گرایش های شناختی (β=0/012) و عاطفی (β=0/047) هویت دینی توانایی پیش بینی هویت انقلابی را ندارند بر اساس یافته های حاصل، اگر شناخت از دین یا تعلق عاطفی نسبت به دین بیشتر باشد، نمی توان گفت قطعا هویت انقلابی مطلوب است؛ اما اگر عمل نسبت به دین تحقق یابد، هویت انقلابی در سطح مطلوبی خواهد بود. همچنین هرچه شناخت نسبت به مسائل ملی افزایش می یابد، هویت انقلابی کاهش می یابد.
۵۶۸.

تطوّر آموزه تثلیث انگاری در مسیحیت و شیوه مقابله روایات اسلامی با آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۶ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۹۲) 607 - 626

کلیدواژه‌ها: تثلیث اناجیل اربعه روایات عیسوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۸ تعداد دانلود : ۱۱۴
آموزه تثلیث و الوهیت حضرت عیسی(ع) از جمله اعتقادات چالش برانگیز مسیحیت است که مطابق اناجیل، مستندات متقنی برای پذیرش آن وجود نداشته است. از این رو، مسیحیان در طول تاریخ در این امر به تشتّت آرا مبتلا شده و نتوانسته اند بنیان محکمی برای اثبات آن ارائه کنند. مسیحیان درباره کیفیت الهی یا جسمانی عیسی(ع) و مراتب اقانیم و ازلیت یا حادث بودن آنها اختلاف نظر داشته و هر طایفه، خود را بر حق و دیگری را باطل دانسته اند. هدف: هدف از نگارش این مقاله، بررسی تطوّر آموزه تثلیث در اناجیل و شیوه مقابله روایات اسلامی با این مسئله بود. روش: روش این مقاله، بررسی توصیفی- تحلیلی بود. یافته ه ا : اقانیم سه گانه بر پایه های متزلزلی استوار بوده و مطابق متن اناجیل اربعه نیز مردود بوده اند. نتایج: معصومین(ع) ساحت مسیح(ع) را از شرک مبرّا دانسته و در مواجهه با عقیده تثلیث، با رویکرد و سیره روایی، از شیوه های استدلال عقلی و برهانی، بر عبودیت مسیح(ع) و تبیین ماهیت روح القدس و اثبات توحید و نفی شریک برای خدا استفاده کرده و هر گونه این آموزه را به صراحت، کفر و کذب می دانستند.
۵۶۹.

تبیین تحلیلی مؤلفه های تربیت دینی از منظر سند تحول بنیادین آموزش و پرورش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۶ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۹۰) 206 - 189

کلیدواژه‌ها: تحلیل مؤلفه تربیت دینی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۵ تعداد دانلود : ۱۷۰
هدف : هدف این پژوهش، بررسی و تبیین تحلیلی مؤلفه های تربیت دینی از منظر سند تحول بنیادین آموزش و پرورش بود. روش: روش مورد استفاده، کیفی تحلیلی و روش تحلیل محتوا بود. تعریف و تبیین تربیت دینی و حدود و ثغور آن و تبیین مؤلفه های تربیت دینی در سند مذکور معرفی و مؤلفه ها در 10 مقوله ارائه شد. یافته ها: مؤلفه های معرفت و دانایی، اعتقادی و فکری، انگیزه درونی، احساس دینی، تجربه درونی، گرایش فطری، التزام درونی، عمل، توانمندی دینی و اراده و اختیار، از دیدگاه نویسندگان و منابع معتبر دینی و مقالات مرتبط و در مرحله دوم از منظر سند و مبانی نظری تحول بنیادین، مطرح و جایگاه و نقش تربیت دینی از منظر زیرنظامهای اصلی در سند بررسی شد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد در سند تحول به مقوله تربیت دینی به صورت ویژه پرداخته شده و ساحت تربیت اعتقادی، عبادی و اخلاقی، به عنوان زیربنای سایر ساحتها مطرح شده و نسبت به هر 10 مؤلفه، در سند تحول بنیادین و مبانی نظری آن توجه ویژه صورت گرفته است. همچنین در بررسی زیرنظامهای اصلی، جنبه های قابل توجهی از تربیت دینی نمایان شد
۵۷۰.

ماهیت انسان در نظریه فروید و نقد آن از دیدگاه انسان شناختی امام سجاد(ع) در صحیفه سجادیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۶ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۹۰) 253 - 229

کلیدواژه‌ها: امام سجاد (ع) فروید ماهیت انسان غریزه فطرت صحیفه سجادیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۷ تعداد دانلود : ۱۳۱
هدف: هدف تحقیق حاضر، بررسی ماهیت انسان از منظر فروید و مقایسه و نقد آن از منظر انسان شناسی امام سجاد(ع) در صحیفه سجادیه بود. روش: روش تحقیق پژوهش حاضر در چارچوب تحقیقات توصیفی- تحلیلی قرار دارد که هدف آن، بررسی و نقد مبانی انسان شناختی فروید بود. یافته ها: در دیدگاه انسان شناختی فروید و تطبیق آن با دیدگاه انسان شناختی امام سجاد(ع) در صحیفه سجادیه، نکات اختلافی قابل ملاحظه ای به چشم می خورد که مبیّن اشراف حضرت(ع) بر سرشت انسان و وقوف بر فطرت است. نکاتی چون: برتری داشتن جنبه وجودی انسان و ارزشمندی او، لزوم توجه به دو ساحتی بودن شخصیت انسان، مزیت جنبه های اخلاقی و صاحب اختیار بودن او و سرانجام، هدفمندی انسان در ساختار زندگی اش، مباحثی است که در صحیفه سجادیه به چشم می خورد. نتیجه گیری: در مقام تطبیق نظریات فروید با سخنان امام سجاد(ع) نقدهای اساسی بر آرای فروید وجود دارد؛ زیرا فروید تلاش دارد انسان را در غرایز خلاصه کند و این بر خلاف آموزه های پیرامون ماهیت انسان در صحیفه سجادیه است.
۵۷۱.

تولد مدرسه در ایران: روایت تاریخی از ظهور آموزش و پرورش مدرن در جامعه ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ علم دوره ۲۰ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۳۳) 1 - 29

کلیدواژه‌ها: آموزش و پرورش جامعه شناسی تاریخی دوران قاجار مدرسه مکتب خانه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۱۳ تعداد دانلود : ۳۸۳
این پژوهش به دنبال پاسخ به این سؤال بوده است که مدارس به شکل امروزی از چه دوره تاریخی در ایران شکل گرفتند؟ این مدارس در بستر چه شرایط اجتماعی و فرهنگی ظهور کردند و در پی پاسخ به چه نیازهایی بودند؟ این پژوهش با مطالعه و تحلیل اسناد و منابع تاریخی انجام گرفته است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که تغییر از نظام آموزش مکتب خانه ای به نظام مدرسه محور در ایران، حکایت از تغییرات انقلابی در بینش ها، روش ها و جهان بینی های آموزشی در ایران داشت. نخستین بار، احساس نیاز به مدارس جدید بعد از جنگ های ایران و روس پیش آمد. برای اولین بار در این دوران بود که اندیشه عقب ماندگی ایرانیان به شدیدترین شکل ممکن یعنی امپریالیسم نظامی و از دست دادن سرزمین توسط قوای روس، خود را نشان داد. تا پیش از آن هدف مکتب خانه ها، آموزش الفبا در حد روخوانی قرآن و تعلیم شرعیات بود. آموزش مکتب خانه ای برای آبادکردن آخرت بود و نه دنیا. آنها به کار توسعه مادی زندگی نمی آمدند. بسیاری از کودکان بعد از سال ها تحصیل در مکتب خانه ها حتی نمی توانستند یک نامه بنویسند. مدارس جدید که ریشه های غربی داشتند مسیری برعکس رفتند. آنها برای توسعه زندگی مادی خلق شده بودند. دروس جدید که مهارت های زندگی مادی را تقویت می کرد همگی برای اولین بار با ظهور مدارس نوین وارد برنامه درسی شد. در نهایت، جامعه ایرانی که در اواخر دوران قاجار در مسیر توسعه قرار گرفته بود نظام آموزش مکتب خانه ای را که نهادی ضد توسعه بود فرونهاد و به تدریج نظام آموزش مدرسه محور را که مهارت های زندگی مادی را توسعه می داد به جای آن نشاند.
۵۷۲.

بررسی عوامل موثر بر انتخاب رشته دانشجویان تازه وارد: تبیین نقش ارضای نیازهای اساسی روان شناختی و هدف گزینی در آینده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه آموزش عالی سال ۱۵ بهار ۱۴۰۱ شماره ۵۷ 108 - 131

کلیدواژه‌ها: انتخاب رشته دانشگاهی نیازهای اساسی روان شناختی هدف گزینی در آینده

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰ تعداد دانلود : ۱۰۴
هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل موثر بر انتخاب رشته دانشجویان تازه وارد و تبیین نقش ارضای نیازهای اساسی روان شناختی و هدف گزینی در آینده در آن است.روش پژوهش: پژوهش از نوع پژوهش های کاربردی بوده که با الگوی کیفی و کمی اجرا شده است. در مرحله اول پژوهش، به منظور شناسایی ملاک های انتخاب رشته از روش پیمایشی استفاده شد. در این بخش، 200 نفر از دانشجویان ترم اول دانشگاه کاشان در سال تحصیلی 98-1397 که از طریق قبولی در کنکور سراسری سال 1397 وارد دانشگاه شده بودند به عنوان نمونه انتخاب شدند و با روش مصاحبه باز پاسخ، ملاک های انتخاب رشته خود را تعیین و اولویت بندی نمودند، ملاک انتخاب حجم نمونه در این مرحله دستیابی به اشباع نظری بود. در مرحله دوم پژوهش، از روش پژوهش توصیفی همبستگی استفاده شد. در این بخش 254 نفر دانشجو از کلیه دانشجویان تازه وارد دانشگاه کاشان با روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل سیاهه ملاک های انتخاب رشته، پرسش نامه نیازهای اساسی روان شناختی و پرسش نامه هدف گزینی در آینده بود.یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که به طور کلی هفت ملاک اصلی شامل استعداد، ویژگی ها و علایق فردی؛ جایگاه و منزلت اجتماعی و اقتصادی؛ ویژگی های محل تحصیل؛ محدودیت ها و آسایش های فردی؛ توجه به رتبه و امکان قبولی؛ توجه به دیدگاه و نظر دیگران و عوامل موقعیتی از ملاک های دانشجویان برای انتخاب رشته هستند. همچنین یافته ها نشان داد که دو متغیر هدف گزینی در آینده و نیازهای اساسی روان شناختی به صورت معنی داری در پیش بینی توجه به استعداد، ویژگی ها و علایق فردی در انتخاب رشته تحصیلی نقش ایفاء می کنند.نتیجه گیری: از بین ملاک های شناسایی شده، چهار ملاک توجه به استعداد، ویژگی ها و علایق فردی؛ جایگاه و منزلت اجتماعی و اقتصادی؛ ویژگی های محل تحصیل و توجه به رتبه و امکان قبولی به صورت معنی داری در انتخاب رشته دانشجویان نقش داشته اند. دانش آموزانی که به خوبی نیازهای اساسی روان شناختی آنان ارضا شده است و نسبت به آینده امیدوار هستند و برای آن در ابعاد مختلف شغلی، اجتماعی، مذهبی و تحصیلی برنامه ریزی می کنند، بیشتر احتمال دارد که رشته خود را براساس ویژگی ها، علایق و استعدادهای شان انتخاب کنند.
۵۷۳.

تبیین نقش اعتبارسنجی در بین المللی شدن نظام آموزش عالی: نظریه برخاسته از داده ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه آموزش عالی سال ۱۵ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۵۸ 103 - 126

کلیدواژه‌ها: بین المللی شدن اعتبارسنجی تضمین کیفیت نظریه برخاسته از داده ها الگو

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۰ تعداد دانلود : ۱۱۱
هدف: هدف از اجرای این پژوهش، ارائه الگوی نقش اعتبارسنجی آموزش عالی در جهت بین المللی شدن بوده است. روش پژوهش: روش پژوهش کیفی بوده و 20 خبره دانشگاهی به صورت هدفمند و زنجیره ای، انتخاب و از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته، کدها، مفاهیم و مقوله های الگوی اعتبارسنجی آموزش عالی با روش نظریه برخاسته از داده ها (گراندد تئوری) شناسایی شدند. یافته ها: یافته ها نشان دهنده آن بود که بر اساس میزان تشابه مفهومی کدها، 101 کد استخراج و با توجه به وجه اشتراک آنها در قالب 62 خوشه مفهومی و 28 کد محوری دسته بندی شدند و درنهایت الگوی اعتبارسنجی آموزش عالی در جهت بین المللی شدن طراحی شد. نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده از مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته با 20 صاحب نظر، الگویی مشتمل بر 3 شرط علی و 9 عامل مداخله گر ارائه شد. پدیده اصلی آن نیز تضمین کیفیت، هم هدف و هم وسیله کشف شد که تحت تأثیر 5 شرایط محیطی ناپایداری سیاسی، اقتصاد دولتی، سرمایه اجتماعی، اجتناب از عدم قطعیت و زمینه های فرهنگی فردگرا قرار داشت. به منظور نیل به پیامدهایی که در دو گروه ملی و فرا ملی حاصل می شدند اتخاذ راهبردهایی در سطح دانشگاه و همچنین دولت و سیاست گذاران ضروری به نظر رسید.
۵۷۴.

تبیین تحلیلی و معرفتی وحی در اندیشه ابن سینا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۶ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۹۰) 54 - 33

کلیدواژه‌ها: وحی نبی عقل فعال عقل قدسی ابن سینا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۱ تعداد دانلود : ۱۰۳
هدف: هدف پژوهش حاضر، تبیین سازوکار کشف و انعکاس حقایق کلی و جزیی وحیانی در نفس نبی(ص) از منظر ابن سینا و ارزیابی انتقادی دیدگاه وی بود. روش: در این پژوهش از روش توصیفی - تحلیلی بهره گرفته شد. شیوه گردآوری اطلاعات، به صورت منابع اسنادی و مطالعات کتابخانه ای بود. یافته ها: در نظام معرفت شناختی ابن سینا، اولاً، قوه حدس و عقل قدسی به عنوان ظرفیتهای عقلی مختص نبی، امکان ارتباط بی واسطه نبی را با عقل فعال برای دریافت معقولات و معارف کلی وحی فراهم ساخته؛ ثانیاً، نفس نبی به مدد قوه خیال نیرومند، قابلیت اتصال به نفوس فلکی را یافته است و دریافت معارف جزیی وحی، اعم از علم نبی به جزئیات مربوط به عالم ماده و مشاهده و شنیدن کلام خدا به واسطه فرشته حامل وحی امکان پذیر می شود. نتیجه گیری: ابن سینا سعی کرده با طرح نقش عقل فعال، قوه حدس، عقل قدسی و قوه خیال نیرومند در نبی، سازوکار کشف و انعکاس وحی در نفس نبی را توجیه کند؛ اما تبیین وی از این مسئله، با نقدها و چالشهایی مواجه شده است.
۵۷۵.

بررسی پیامدهای بحران کرونا در جهان بر مبنای روش اسپریگنز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۶ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۹۱) 472 - 453

کلیدواژه‌ها: امنیت جهانی روش اسپریگنز کووید 19 روابط بین الملل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹ تعداد دانلود : ۹۲
روابط بین الملل تحت تأثیر پدیده کرونا طی دو سال گذشته، دارای وضعیتی منحصر به فرد بود. در شرایطی که بسیاری از محققان بین المللی بر اساس شواهد موجود پیش بینی می کنند که وضعیت جهان در دوره پساکرونا تحت تأثیر این ویروس عالم گیر به تغییر و تحولاتی گسترده تر منتهی می شود، هدف از بررسی پیامدهای بحران کرونا در عرصه های مختلف بین المللی، اتخاذ تصمیمات مناسب در مواجهه با این پدیده استثنایی و مقابله با تهدیدها و پیامدهای بین المللی آن بود. روش: این پژوهش از روش توماس اسپریگنز که غالباً در مواجهه با بحرانها و تحلیل آنها کاربرد دارد، در چهار مرحله مشاهده بحران، بررسی علل و ریشه های بحران، ارائه نظم مطلوب و پیش بینی راههای برون رفت از بحران استفاده کرد. یافته ها: پیامدهای مهمی تحت تأثیر بحران کرونا در ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و امنیتی جهان، مورد انتظار است که می تواند نظامهای سیاسی را با شاخصها و مؤلفه های جدیدی مواجه کند و چالشهای جدیدی را به وجود آورد. نتیجه گیری: نتایج تحقیق، ناکارامدی مدیریت موجود بین المللی را نشان داد و بر ضرورت تغییر و تحولات جدّی در نظام بین الملل تأکید کرد. در این خصوص پیشنهادهایی در راستای شکل گیری نظم نوین جهانی در دوره پساکرونا ارائه شد.
۵۷۶.

نقش باور به اختیار در اسلامی سازی علوم انسانی از نگاه علامه مصباح یزدی

نویسنده:
منبع: عیار پژوهش در علوم انسانی سال ۱۳ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۲۶) 27 - 46

کلیدواژه‌ها: اختیار مبانی علوم انسانی اسلامی سازی مبانی انسان شناختی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۲ تعداد دانلود : ۱۴۹
مبانى و زیرساخت‏هاى علوم انسانى در شکل دهی علوم یادشده تأثیر بسزایى دارند. یک دسته از این مبانی انسان شناختی است؛ زیرا نوع نگاه محقق به انسان، مسائل زیادى (از قبیل موضوع، روش و هدف) را در علوم انسانى تعیین می کند. این مقاله به روش توصیفی تحلیلی به نقش اختیار در اسلامی سازی علوم یادشده از نگاه علامه مصباح یزدی پرداخته است. حاصل آنکه این مبنا در توسعه و تضییق موضوعات، مسائل و اهداف این علوم و نیز در ایجاد، مدیریت، تغییر، توصیه، تبیین، تحلیل، پیش بینی، اصلاح، تقویت، ارزش گذاری و پایش کنش ها در همه علوم مرتبط با کنش های انسان نقش اصلی دارد.
۵۷۷.

بررسی تطبیقی بنیان های فکری تمدن اسلامی در اندیشه حضرت آیت الله خامنه ای و سید قطب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی ناجا سال ۷ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲۴ 5 - 52

کلیدواژه‌ها: مبانی فکری تمدن اسلامی آیت الله خامنه ای سید قطب هستی شناسی معرفت شناسی انسان شناسی غایت شناسی بیداری اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۲ تعداد دانلود : ۱۳۲
سید قطب به عنوان یکی از اندیشمندان برجسته مصری و حضرت آیت الله خامنه ای به عنوان یکی از تأثیرگذارترین علمای شیعه در عصر حاضر ازجمله اندیشمندانی هستند که بر رویکرد تمدنی و تحقق تمدن اسلامی اهتمام ویژه ای ورزیده اند. پرسش اصلی این پژوهش درباره بنیان های فکری تمدن اسلامی در اندیشه مقام معظم رهبری و سید قطب و وجوه اشتراک و افتراق آنها است. در پژوهش حاضر، از روش تحلیل محتوای کیفی و برای گردآوری داده ها از روش اسنادی و کتابخانه ای استفاده شده است تا مهم ترین بنیان های فکری تمدن نوین اسلامی از دیدگاه آیت الله خامنه ای و سید قطب با استناد به مجموعه آثار ایشان استخراج و ارائه گردد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که هرچند سید قطب و حضرت آیه الله خامنه ای دغدغه های مشترکی داشته و درصدد ایجاد تمدن قدرتمند اسلامی هستند اما در بنیان های آن تفاوت های آشکاری با یکدیگر دارند. ازلحاظ هستی شناسی، این دو اندیشه، توحید محور بوده و بر این اصل استوارند که تمدن اسلامی دو بعدی و شامل ساحت مادی و ساحت معنوی است. در مبانی معرفت شناسی، این دو اندیشمند درخصوص امکان و ضرورت معرفت اتفاق نظر دارند، ولی از حیث منابع و روش های معرفت، دارای دیدگاه های متفاوتی هستند. در مبانی انسان شناسی نیز از جهات چیستی، جایگاه والای انسان در نظام هستی و غایت وجودی آن، شباهت اندیشه دیده می شود ولی درخصوص اراده انسان، میان آنها اختلاف جدی وجود دارد. اراده انسان در نظریه سید قطب در ذیل توحید افعالی و تداوم عادت الهی تفسیر می شود؛ درصورتی که آیت الله خامنه ای بر این باور است که نقش اصلی از آن تربیت، اراده و تصمیم خود انسان است. در بحث غایت شناسی هر دو نظریه، سعادت طلبی و وصول به سعادت در دنیا و آخرت فهم می گردد و هر دو به غایتی غیرمادی معتقدند که هدف غایی تمدن اسلامی وصول به سعادت دنیوی و اخروی است. هر دو اندیشمند به لحاظ هستی شناسی معتقد به دو وجهی بودن(مادی و معنوی) نظام هستی می باشند و وجه معنوی را مهم تر از وجهه مادی به حساب می آورند. آنچه واضح است، جدایی کامل نظر سید قطب و حضرت آیت الله خامنه ای در غایت شناسی و ایجاد آرمان شهر است. آرمان شهر سید قطب، جامعه نخستین اسلامی و عصر خلافت است اما آرمان شهر حضرت آیت الله خامنه ای در آخرالزمان و با نگاه به آینده به وجود می آید.   
۵۷۸.

تحلیل راهبردی اقتصاد آموزش عالی هنر در ایران و پیشنهاد راهبردهای توسعه پایدار و پویاسازی آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه آموزش عالی سال ۱۵ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۵۹ 32 - 60

کلیدواژه‌ها: اقتصاد آموزش عالی هنر تحصیلات تکمیلی هنر تحلیل راهبردی PESTEL دانشگاه کارآفرین هنر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۷ تعداد دانلود : ۱۱۸
هدف: توجه به ابعاد اقتصادی از مهمترین عوامل موفقیت نظام آموزش عالی در عرصه هنر است. هدف پژوهش حاضر، تحلیل راهبردی اقتصاد آموزش عالی هنر در ایران با تأکید بر تحصیلات تکمیلی و تدوین راهبردهای لازم بوده است.روش پژوهش: براساس وضعیت شناسی، مسائل راهبردی این حوزه در 45 گزاره مشخص و در چارچوب مدل راهبردی PESTEL تحلیل شد. به منظور اولویت بندی نظام مسائل راهبردی، پرسشنامه ای در اختیار 30 نفر از متخصصان مطالعات راهبردی فرهنگی، هنری، اقتصادی و آموزش عالی قرار گرفت؛ همچنین، از روش ماکسی ماکس برای اولویت شناسی نظام مسائل راهبردی استفاده شد.یافته ها: تعداد 11 راهبرد جهت تحقق اقتصاد پویا و توسعه پایدار در آموزش عالی هنر با تأکید بر تحصیلات تکمیلی ارائه شد: 1. استقلال نهادی-کارکردی مراکز دانشگاهی؛ 2. تعامل مؤثر و ارتباط حداکثری مراکز دانشگاهی هنر با بخش های اقتصادی و صنعتی داخلی و خارجی؛ 3. متناسب سازی رشته ها با مهارت های شغلی و بازار کار؛ 4. اتخاذ رویکرد تأمین مالی مبتنی بر اقتصاد درون زای دانشگاه؛ 5. فرهنگ سازی و آگاهی بخشی نسبت به اهمیت کارکردی اقتصاد هنر و کارآفرینی؛ 6. استفاده مراکز دانشگاهی از فناوری های نوین به منظور درآمدزایی؛ 7. استفادهئاز ظرفیت های موجود در جریان غیررسمی آموزش و مهارت های هنری؛ 8. ایجاد محیط خلاقانه و پویا در مراکز دانشگاهی؛ 9. ایجاد مؤسسات آموزش عالی و مراکز پژوهشی مختص به اقتصاد هنر و کارآفرینی؛ 10. وضع قوانین حمایتی و تسهیلگر ویژه فعالیت های اقتصادی و کارآفرینانه؛ 11. معیارسازی کارآفرینی و اقتصاد هنر در قوانین جذب دانشجویان و اعضای هیئت علمی.نتیجه گیری: تسهیل حرکت مراکز دانشگاهی هنر از وضع کنونی به سوی دانشگاه کارآفرین هنر، نیازمند هم افزایی ساختارهای مدیریتی و سیاست گذاری کشور به عنوان ذینفعان اصلی نظام آموزش عالی است.
۵۷۹.

کارکردهای گروه معارف اسلامی در آموزش سلامت معنوی: یک مطالعه کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۶ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۹۱) 436 - 419

کلیدواژه‌ها: گروه معارف اسلامی سلامت معنوی چالش‎ها راهکارها

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۶ تعداد دانلود : ۱۱۳
با توجه به نقش گروه معارف اسلامی در نهادینه سازی معنویت، این مطالعه با هدف بررسی کارکردهای گروه معارف اسلامی در آموزش سلامت معنوی انجام شد. روش: در این مطالعه از روش تحلیل محتوای کیفی استفاده شده و از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته با شش نفر از اساتید دانشگاه علوم پزشکی جهرم از طریق نمونه گیری مبتنی بر هدف، اطلاعات پژوهش جمع آوری شده است. یافته ها: در نتیجه تحلیل داده های حاصل از مصاحبه ها، 96 کد، 32 مفهوم و سه مقوله استخراج شد. سه مقوله شامل نقاط ضعف گروه معارف، چالشهای آموزش معنویت و راهکارها شناسایی شدند. نتایج: در راستای تحقق معنویت در نظام سلامت باید تغییراتی در محتوای دروس معارف از لحاظ کمّی و کیفی صورت پذیرد. توجه به کوریکولوم پنهان در تدریس معنویت به دانشجویان، استفاده از اساتید دروس تخصصی الگو در زمینه معنویت و هم افزایی گروههای معارف اسلامی و گروههای تخصصی در دانشگاه پیشنهاد می شود.
۵۸۰.

بررسی تأثیر آموزش راهکارهای فرهنگی- تربیتی رعایت پوشش اسلامی بر آراستگی دانشجویان دختر دانشگاههای آزاد اسلامی استان فارس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۶ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۹۰) 90 - 77

کلیدواژه‌ها: فرهنگ حجاب پوشش اسلامی آراستگی حجاب دانشجویان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۲ تعداد دانلود : ۱۳۳
هدف: هدف از نگارش مقاله حاضر، بررسی تأثیر آموزش راهکارهای فرهنگی- تربیتی رعایت پوشش اسلامی بر آراستگی دانشجویان دختر دانشگاههای آزاد اسلامی استان فارس بود. روش: روش پژوهش در بخش کمّی، شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل و در بخش کیفی، روش دیکلمن بود. جامعه آماری پژوهش، همه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی استان فارس در سال تحصیلی 99-1398 بود. راهکارهای ایجاد شناخت، الگوسازی، نکوهش ضد ارزشها، زمینه های خطرساز، انذار از عواقب بی عفتی و تصحیح نگرش به زن، به گروه آزمایش طی چهار جلسه دو ساعته به تناوب هر دو هفته یک جلسه در مدت دو ماه آموزش داده شد. ابزار گرداوری داده ها، پرسشنامه و مصاحبه بود که با استفاده از روش تحلیل کوواریانس، با اندازه گیری مکرر یک طرفه و تحلیل دیکلمن بررسی شدند. یافته ها: متغیّرهای مقطع تحصیلی و شغل با مؤلفه های فرهنگی- تربیتی تفاوت معناداری داشت؛ اما با متغیّر سال تحصیلی و مؤلفه فرهنگی- تربیتی در دو گروه کنترل و آزمایش در مرحله پس آزمون تفاوت معنادار وجود نداشت. یافته های کیفی منجر به استخراج درونمایه اصلی پیرامون راهکارهای فرهنگی- تربیتی از مصاحبه ها شد. نتیجه گیری: آموزشهای نظری پوشش اسلامی نه تنها آثار مثبت نداشته، بلکه باعث فاصله گرفتن جامعه از فرهنگ اسلامی شده است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان