درخت حوزه‌های تخصصی

تدوین و اجرای برنامه درسی ملی در نظامهای آموزشی به منزله سندی اساسی و با ابهّت برای نظام آموزشی، با هدفها و برداشتهایی متفاوت صورت می گیرد. این برداشتها و تعاریف متفاوت، ماهیت سیاسی دارند و طیفی از برداشتها را در بر می گیرند. این مطالعه که در حوزه پژوهشهای برنامه درسی انجام گرفته است و در چارچوب پژوهشهای کیفی و فلسفی قرار دارد، در بخش اول با سبک ادبیات تحلیلی و انتقادی، از طریق تبیین برداشتهای متفاوت از برنامه درسی ملی که طیفی از برداشتها و معانی متفاوت را از برنامه درسی ملی به منزله تقویت هویت ملی و ایجاد تواناییهای اساسی یادگیری تا برنامه درسی ملی به منزله تجویزی مبتنی بر هژمونی شامل می شود، به بررسی ماهیت سیاسی برنامه درسی ملی می پردازد و تجربیات و دیدگاههای هدایت کننده درحوزه تدوین برنامه درسی ملّی را عرضه می کند. روش این مطالعه از نوع جستار نظرپردازانه است و از طریق جستجوی راهی برای ژرف اندیشی در حوزه برنامه درسی ملی، در این زمینه به نظرپردازی می پردازد. در بخش دوم، با توجه به پیشینه نظری فراهم شده تامّل و نقدی در سند برنامه درسی ملی جمهوری اسلامی ایران انجام گرفته و کوشش شده است که از مجموع این بررسیها خطوط راهنمایی تحول جویانه برای نگاهی دوباره در برداشت و تدوین برنامه درسی ملی جمهوری اسلامی ایران فراهم شود.

فنّاوری اطلاعات و ارتباطات به عنوان یک جزء مهم از مرحله آموزش در کلاس های درس است. روش پژوهش با رویکرد آمیخته با طرح اکتشافی (مصاحبه های عمیق و اکتشافی با انجام عمل پالایش) انجام شد. در رویکرد کیفی، از روش هدفمند و برای تدوین پرسش نامه از مصاحبه با استادان گروه علوم تربیتی دانشگاه و مدیران ارشد و خبرگان آموزش و پرورش به تعداد 20 نفر استفاده شد. در رویکرد کمّی، از روش توصیفی از نوع پیمایشی استفاده شد. جامعه آماری پژوهش را کلیّه مدیران مدارس ایران (105968 نفر) تشکیل می دادند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی- خوشه ای و بر اساس فرمول کوکران تعداد 383 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها به روش میدانی و از پرسش نامه محقق ساخته موانع و چالش های کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات با 75 سؤال و 14 مؤلفه استفاده شد. روایی صوری و محتوایی ابزار به تأیید متخصصان رسید و روایی همگرای آن با استفاده از ضرایب میانگین واریانس استخراجی (AVE) محاسبه شد که مقادیر AVE برای تمام مؤلفه ها بزرگتر از 5/0 بود. همچنین برای تمام مؤلفه ها، آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی بالاتر از 7/0 محاسبه و تأیید شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. نتایج نشان داد که موانع و چالش های کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات دارای چهارده مؤلفه (موانع ساختاری، موانع آموزشی، موانع منابع انسانی، موانع  تجهیزات و مواد آموزشی، موانع مدیریتی، موانع خدمات پشتیبانی معلمان، عدم آمادگی شناختی معلمان، عدم تربیت معلمان برای تدریس در الگوی نوین تدریس، موانع انگیزشی، موانع فرهنگی، موانع اقتصادی، موانع اجتماعی، موانع سازمانی و موانع فردی) است که مؤلفه عدم تربیت معلمان برای تدریس در الگوی نوین تدریس دارای بیشترین سهم و مؤلفه موانع فردی دارای کم ترین سهم است. تجزیه و تحلیل داده ها به کمک دو نرم افزار SPSS20 و  PLS انجام شد.

پژوهش حاضر مدیریت مشارکتی معلمان و رفتار جامعه مدنی دانش آموزان را مورد بررسی قرار می دهد بدین منظور 300 دانش آموز دختر پایه دوم راهنمایی تحصیلی به روش نمونه گیری خوشه ای از مناطق بیست گانه آموزش و پرورش شهر تهران انتخاب شدند و مورد بررسی قرار گرفتند ابزار اندازه گیری دو پرسشنامه پژوهشگر ساخته مجموعها حاوی 63 گویه مبتنی بر مقیاس لیکرت اجزاء مدیریت مشارکتی معلمان را در سه سطح کارکردهای مدیریتی مشارکت جویانه تدریس مشارکتی و مهارت های جذب مشارکت دانش آموزان و اجزا رفتار جامعه مدنی در میان دانش آموزان را در سه سطح دانش جامعه مدنی گرایش های جامعه مدنی و مهارت های عملی جامعه مدنی مورد اندازه گیری قرار داده است یافته ها همبستگی مستقیمی بین اجزا دو متغیر مدیریت مشارکتی معلمان و رفتار جامعه مدنی دانش آموزان نشان می دهد هفت رابطه از نه رابطه معنا دار می باشد

به منظور کارآمدتر کردن نظامهای آموزشی‘استفاده از نشانگرها (شاخصها) رایج شده است . نشانگر مقداری عددی است که جنبه ای از عملکرد یا رفتار یک سیستم(نظام)را نمایان می کند.با استفاده از مجموعه نشانگرهای آموزشی با بروز وضع بحرانی در عوامل اصلی نظام آموزشی‘میتوان هشداری برای تصمیم گیرندگان فراهم آورد. در این مقاله‘ابتدا اهمیت نظام اطلاعاتی مدیریت دانشگاهی مورد نظر قرار گرفته وضرورت استفاده از سیستم نشانگرهای آموزشی بیان شده است ‘پس از آن با مرور تجربیات تدوین نشانگرهای آموزشی در سطح بین المللی و نیز در ایران‘رهیافتی که امکان تحلیل کارآیی دانشگاهی را به دست دهد بیان شده است . برای این منظور ابتدا مفاهیم اصلی کارآیی‘کیفیت و عدالت آموزشی تعریف شده و سپس مراحل این رهیافت توصیف گردیده است.

هدف این پژوهش بررسی رابطه بین توانمندسازها و فرآیندهای مدیریت دانش با عملکرد دانشگاه های دولتی منتخب استان اصفهان بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه اعضای هیات علمی دانشگاه های دولتی منتخب استان اصفهان بوده است که به روش کوکران تعداد 203 نفر از آنها انتخاب گردید. ابزار جمع آوری داده ها در این پژوهش شامل پرسشنامه های توانمندسازهای مدیریت دانش لی و چوی(2003)، پرسشنامه فرآیندهای مدیریت دانش پارک(2006)، پرسشنامه عملکردکاپلان و نورتون(2001) بوده که روایی محتوایی هر سه پرسشنامه بوسیله اساتید متخصص مدیریت مورد تائید قرار گرفت. روایی سازه پرسشنامه ها با استفاده از تحلیل عاملی تائیدی بررسی شد و ضریب پایایی پرسشنامه ها به ترتیب 8/93 و 95/0 و 89/0 بدست آمد. در این پژوهش از آزمون ضریب همبستگی و رگرسیون چندگانه استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد رابطه بین توانمندسازها و فرآیندهای مدیریت دانش با عملکرد دانشگاه ها مثبت و معنادار بوده است. هم چنین بررسی نتایج بدست آمده از تحلیل داده های مربوط به تعیین سهم مولفه های توانمندسازهای مدیریت دانش در پیش بینی ابعاد عملکرد دانشگاه ها به ترتیب6/64 درصد از واریانس دیدگاه مالی، 5/45 درصد از واریانس دیدگاه مشتری،1/51 درصد از واریانس دیدگاه فرآیندهای درون سازمان، 4/49 درصد از واریانس دیدگاه رشد و نوآوری بوده و سهم فرآیندهای مدیریت دانش در پیش بینی ابعاد عملکرد دانشگاه ها به ترتیب 7/51 درصد از واریانس دیدگاه مالی، 2/37 درصد از واریانس دیدگاه مشتری، 1/44 درصد از واریانس دیدگاه فرآیندهای درون سازمانی، 2/49 درصد از واریانس دیدگاه رشد و نوآوری بوده است.

هدف این پژوهش، تأثیر پیش سازمان دهنده مقایسه ای بر پیشرفت درس ریاضی اول دبیرستان بوده است. برای این منظور نمونه ای به حجم 63 نفر از دانش آموزان دختر دبیرستان های ناحیه 1 شهر قم در سال تحصیلی 89-88 به صورت تصادفی در قالب 2 کلاس انتخاب شدند، که روش نمونه گیری خوشه ای بوده و نوع طرح پژوهش نیمه تجربی است، که حجم نمونه به وسیله فرمول کوکران 63 دانش آموز برآورد گردید، که در دو گروه کنترل (31 نفر) گروه آزمایش (32 نفر) تقسیم شدند، ابتدا گروه ها از نظر بهره هوش در پیشرفت درس ریاضی همسان سازی شدند. از 2 گروه، پیش آزمون که پرسش های هماهنگ محقق ساخته بود، گرفته شد. که تفاوت معنی داری وجود نداشت. برای سنجش تأثیر متغیر وابسته، طرح درس بر اساس پیش سازمان دهنده مقایسه ای، برای آموزش گروه آزمایش، برای 8 جلسه تدریس90 دقیقه ای ریاضی اول تدوین شد. و گروه کنترل به شیوه سنتی و معمولی تدریس گردید. سپس از هر دو گروه پس آزمون (به وسیله آزمون محقق ساخته) گرفته شد. نتایج استخراج شده از نرم افزار Spssو t-test نشان داد، بین عملکرد دو گروه در سطح کمتر از 05/0 تفاوت معنی داری وجود دارد، یعنی تدریس به روش پیش سازمان دهنده مقایسه ای در پیشرفت درس ریاضی اول دبیرستان تاثیر زیاد داشته است.

شناسایی، تحلیل و اولویت بندی ریسک، نقش بسزایی در موفقیت پروژه دارد. تمرکز این پژوهش بر روی موسسات آموزشی جامعه هدف سازمان های حاکمیتی با هدف تقلیل حوادث و بیماری های ناشی از کار است. لذا مهم است که در برگزاری دوره های آموزشی ، عوامل ریسک در نظر گرفته شود تا با مدیریت بهتر آنها، اثرگذاری دوره های آموزشی افزایش یابد. بمنظور شناسایی و تاثیر عوامل ریسک، باید آنها را در فرایند آموزش شامل تعیین نیازهای آموزشی، طراحی و برنامه ریزی آموزش، فراهم آوردنِ آموزش، و ارزیابی و سنجش اثربخشی بررسی کرد. ابتدا با مرور ادبیات و مصاحبه های اکتشافی، ریسک های موجود در 7 عامل ریسک و 17 زیرعامل شناسایی شده اند. سپس، با توجه به فرآیند چهار مرحله ای آموزش، محدوده اثرگذاری ریسک ها با روش تجزیه و تحلیل عوامل شکست و آثار آن از طریق سه شاخص شدت ریسک، احتمال وقوع و احتمال کشف مشخص گردیده و شاخص اولویت ریسک برای هر ریسک محاسبه شده است. نتایج نشان می دهد که تعداد 16 ریسک در ناحیه بحرانی قرار خواهند گرفت. این بیانگر آنست که ریسکها جهت آنالیز و تخصیص منابع مقدم بوده و تیم تحلیل، باید روی کاهش و بر طرف کردن خطاهایی که در ناحیه بحرانی قرار دارند، تمرکز نماید.