درخت حوزه‌های تخصصی

رساله موسیقی نسیم طرب (متعلق به قرن دهم هجری قمری) اثر مؤلفی ناشناخته به نام «نسیمی» است. این رساله با مقدمه و تصحیح امیرحسین پورجوادی و به همت انتشارات فرهنگستان هنر در سال 1385 چاپ و منتشر شده است. نویسنده مقاله حاضر، پس از مرور و معرفی اجمالیِ رساله نسیم طرب و ذکر مطالب بدیع و مهم آن، نکاتی در باب رساله و تصحیح آن بیان کرده و به روابط شعبه ها و مقامها (با توجه به رسالات موسیقی بنائی و امیرخان گرجی) ، نقره و ارکان ایقاعی، و دوری یا دور اساس پرداخته است.

در این مقاله، ضمن اشاره به مقوله فرهنگ و نقش تعیین کننده آن در سرنوشت جوامع، در مورد یکی از بیماری های فرهنگی و اجتماعی انسان در قرون اخیر، تحت عنوان اَلیِناسیون (Aliénation) بحث شده است. در ادامه، پس از بررسیِ نقشِ تغییرات فرهنگی و موسیقایی و رابطه آن با الیناسیون، به واژه ترکیبی الیناسیونِ موسیقایی به عنوان محور اصلی مقاله پرداخته شده است. در راستای تبیین و تشریح الیناسیونِ موسیقایی، این مقوله به دو بخش اساسی منقسم شده است که تحت عناوین الیناسیونِ موسیقاییِ برون فرهنگی و الیناسیونِ موسیقاییِ درون فرهنگی نام گذاری شده اند. در راستای اهداف مقاله که همانا بررسی و روشنگری جریان های انحرافی و تجدد گرایانه در موسیقی ایران و علل پیدایش آن می باشد، هر یک از این مقوله ها با تقسیم بندی انشعابی و علمی به چندین زیر مجموعه منقسم شده اند. در این راستا، الیناسیون موسیقایی برون فرهنگی در قالب سه زیر مجموعه، در حیطه های اصول نظری، فرآورده های موسیقایی و فرهنگ مادی موسیقایی و همچنین الیناسیون موسیقایی درون فرهنگی تحت دو زیر مجموعه و درحیطه های فرهنگ شهری و فرهنگ های بومی مورد بررسی دقیق قرار گرفته اند.