فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۴۱ تا ۲۶۰ مورد از کل ۳٬۳۲۸ مورد.
حوزههای تخصصی:
متفکران عرصه پساپدیدارشناسی می کوشند انسان، جهان، و فناوری را در رابطه ای هم بسته با هم قرار دهند و در نظر دارند نسبتی را مشخص کنند که فناوری میان انسان و جهان پیرامونش برقرار کرده است. دوربین عکاسی، در مقام فناوری و رسانه ای فرهنگ ساز، به فراخور بافتی که در آن قرار می گیرد معانی اجتماعی و فرهنگی خاصی را نیز تولید می کند. در این مقاله سعی بر آن است به نقش فناورانه دوربین عکاسی در جامعه و فرهنگ ایران پرداخته شود. نگارنده در پی یافتن نسبتی است که عکاسی میان انسان و جهان پیرامونش برقرار کرده است، نسبتی که چرخشی فرهنگی را قطعیت بخشیده است، و می کوشد تحلیلی بر بنیان آرای دیرینه شناختی فوکو ارائه دهد تا بنیان های معرفت شناختی این چرخش فرهنگی را نیز مشخص کند. نتایج حاکی از آن است که عکاسی به ایجاد نوعی جهان بینی مبتنی بر امور، پدیده ها، و مناسبت های این جهانی و دنیوی منجر شده و ایران را دست خوش نوعی نوگرایی فرهنگی کرده است.
نظری به فرهنگ
بررسی انسان شناختی کاروان سراهای عصر صفوی
حوزههای تخصصی:
کاروان سراها بناهایی اند که جهت اسکان موقت و استراحت کاروانیان در مسیر راه ها ایجاد شده و تحت تاثیر تحولات اخیر در عرصه حمل و نقل و ارتباطات، کارایی خود را از دست داده و به ویرانه هایی بدل شده اند. پیشینه وجود این بناهای امن در ایران به زمان های دور برمی گردد و حتی بنا به اظهارنظرهای مورخان می توان ایران را خاستگاه اینگونه از بنا به حساب آورد. طرح و نقشه کاروانسراها در طی قرون متمادی دست خوش تغییرات چندانی نشده اند و اساس آنها شامل ایجاد باربندها و فضاهای اطاق مانندی است که پیرامون حیاط وسط ساخته شده و تنها یک ورودی دارند. کاروان سراها را می توان حاصل اندیشه ایرانیان باستان و از این رو، تبلوری از بخشی از فرهنگ این مرز و بوم دانست...
بررسی آثار و پیامدهای رشد سریع جمعیت بر «مضیقه ازدواج» و تجرد دختران (تحلیلی بر تجرد قطعی دختران به مثابه یک مسئله اجتماعی؛ چالش ها و راهکارها)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
یکی از بارزترین تحولات جمعیتی کشور از سال 1370 به بعد، بالا رفتن سن ازدواج و افزایش میزان تجرد بخصوص در بین دختران بوده است. این مسئله به بروز برخی تغییر و تحولات ساختاری به ویژه در حوزه فرهنگ و اجتماع منجر گشته و همین موضوع، تحلیل و تبیین ابعاد این مسئله را به یک ضرورت تبدیل کرده است. پژوهش حاضر می کوشد با روش تحلیلی و با تکیه بر آمار و اسناد و همچنین تحقیقات موجود، ضمن اشاره به برخی علل در بروز پدیده «مضیقه ازدواج» و تجرد دختران، برخی از مهم ترین عوارض و پیامدهای سوء این پدیده را گزارش کند. نتایج نشان می دهد که گرایش به استقلال اقتصادی، فشار برای ورود به دانشگاه و بازار کار، تضعیف پایبندی اخلاقی در روابط خانوادگی، گسترش روابط نامتعارف، گرایش به جرم و سوء مصرف مواد، بی هویتی و بروز اختلالات روانی را می توان ازجمله عواقب احتمالی تجرد دختران برشمرد. در پایان نیز به برخی پیشنهادها و راهکارها برای کاهش عوارض و پیامدهای نامطلوب اشاره شده است.
بایسته های تغییر سیاست جمعیتی با تأکید بر نقش رسانه ملی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
نظام جمهوری اسلامی ایران با گذشت بیش از بیست سال از اجرای سیاست تحدید و کنترل جمعیت، با توجه به ملاحظات گوناگون اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و امنیتی، اینک در آن تجدیدنظر کرده و سیاست افزایش جمعیت را در پیش گرفته است. بی تردید، برای تحقق این سیاست جدید جمعیتی، باید اقدام های متعددی در حوزه های گوناگون انجام شود که یکی از مهم ترین آنها «فرهنگ سازی» و تغییر گفتمان جامعه، از «کاهش» جمعیت، به «افزایش» جمعیت است.
بر این اساس، رسانه ملی به منزله یکی از مهم ترین دستگاه های فرهنگ ساز کشور، باید بر مبنای طرح و برنامه ای دقیق، مشخص و زمان بندی شده، برای تحقق سیاست جدید جمعیتی کشور وارد میدان شود و از همه ظرفیت های خود در این زمینه استفاده کند. ولی پیش از هر اقدام باید راهبردها و سیاست های رسانه در این زمینه مشخص شود تا فعالیت های اجرایی و برنامه های تولیدی، اهداف را به خوبی برآورده سازند.
جهانی شدن، فرصت ها و تهدیدهای فراروی ایران اسلامی (با تأکید بر راهبرد فرهنگی)
حوزههای تخصصی:
جهانی شدن مفهومی است که تمایل سیری نا پذیر به گسترش در ابعاد گوناگون دارد و در این راستا ابزارهای متعددی خصوصاً فنّاوری ها را به کار گرفته است.
موضوع قابل تأمل اینکه امروزه پدیدة جهانی شدن، همة ما را در همة عالم فراگرفته است. موضوع توسعة سیاسی، اقتصادی، فناورانه و فرهنگی در قرن بیست ویکم، به هیچ گروه، ملت یا دولتی محدود نمی شود، بلکه موضوعی است که همگان به آن مرتبط و از آن متأثرند.
چنین تحولی، حوزه و قلمرو فرهنگ کشور ها را نیز تحت تأثیر قرار داده است. فضای فرهنگی، تحت تأثیر جهانی شدن به معنای توسعة فرهنگ جهانی ای که به باز سازی تولیدات جدید در قلمرو های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی انجامیده است، معنای متفاوتی می یابد.
شکل و نوع تأثیرپذیری از فرایند جهانی شدن، به موقعیت جهانی کشور ها و غنای فرهنگ دینی و بومی آن کشور ها بستگی دارد. عملکرد کشور هایی که غنای فرهنگی و تاریخ تمدن کهنی دارند و کشورهایی که غنای فرهنگی و تاریخ تمدن کهنی ندارند و یا در فرایند گذر از تحولات تاریخی مسخ یا دستخوش تغییر یا حادثه شده اند، متفاوت است.
در این مقاله این حقیقت بررسی می شود که جهانی شدنی که همه را متأثر از خود کرده است، آیا ایران اسلامی را هم در حوزة فرهنگ تحت تأثیر قرار داده است؟ و اساساً مناسب ترین رویکرد و راهبرد در مواجهه با این پدیده برای کشور ما چیست؟ و این رویارویی و مواجهه، چه تهدیدها و یا چه فرصت هایی را فراروی ایران اسلامی قرار می دهد؟
تبیین جامعه شناختی گرایش جوانان به سبک زندگی مدرن در شهر شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
به علت روند سریع تحولات اجتماعی در نیمه دوم قرن بیستم و پس از آن در آغاز هزاره جدید، ماهیت موجودیت های اجتماعی به شدت سیال و متحول شده است. در نتیجه جامعه به مفاهیمی جدید برای تحلیل جامعه نیازمند است و مفهوم ""سبک زندگی"" چنین خصایصی را داراست. مفهوم سبک زندگی را می توان در ارتباط با مدرنیته بررسی کرد. مدرنیته با امکانات خود از طریق خلق تنوع، فرد را با انتخاب های گوناگون و پیچیده مواجه می سازد و در این پژوهش سبک زندگی مدرن شامل: اعمال و کار ها، روش ها، الگوها، طرز برخورد و روابط اجتماعی مبتنی بر عناصر زندگی مدرن است. هدف اصلی این مطالعه تبیین جامعه شناختی گرایش جوانان به سبک زندگی مدرن است. در این رابطه، متغیر های سرمایه فرهنگی به عنوان فرضیه اصلی و متغیرهای زمینه ای به عنوان فرضیه های فرعی با گرایش به سبک زندگی مدرن بررسی شده است . در این پژوهش، با استفاده از روش پیمایش و اجرای پرسشنامه در میان 451 نفر از جوانان که براساس روش نمونه گیری چند مرحله ای تصادفی در شهر شیراز انتخاب شده بودند، اطلاعات لازم جمع آوری گردید. برای پایایی ابزار سنجش از روش آماری آلفای کرونباخ و برای سنجش اعتبار تحقیق از روایی صوری بهره گرفته شده است. برای آزمون فرضیات از ضریب همبستگی پیرسون و برای آزمون مقایسه میانگین ها از تحلیل واریانس و نهایتاً رگرسیون به کار گرفته شده است. نتایج نشان می دهد که با توجه به ضریب تبیین (15/٠ R²= )، 15 درصد از تغییرات سبک زندگی مدرن جوانان توسط سرمایه فرهنگی تبیین می شود.
بررسی نقوش فرش ترکمن
حوزههای تخصصی:
غار آقا شاه بلبل: مردم نگاری چندصدایی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
این مردم نگاری یک مردم نگاری دیالوژیک، گفتگویی و مباحثه ای است میان میدان و دو پژوهشگر. مردم نگاری دیالوژیک یا انسان شناسی دیالوژیک حاصل انقلاب متنی در انسان شناسی است. انسان شناسی متنی یا تفسیری با تعریف فرهنگ به مثابة متن در دهه های 1970 و 1980 پدید آمد. انقلاب متنی گیرتز باعث شد تا رخدادها و اعمال همچون متن هایی تفسیر شوند. پیروان گیرتز همچون جورج مارکوس، جیمز کلیفورد، پل رابینو، وینسنت کراپانزانو، و مایکل فیشر نیز بر آن شدند که لحظة مردم نگارانه لحظة نوشتن فرهنگ است. ما در این مقاله متأثر از رویکرد مردم نگاری چندصدایی در مکتب انسان شناسی تفسیری، تلاش کرده ایم تا تجربة خود از میدان آقا شاه بلبل را سامان دهیم. تمرکز ما بر روایت هایی است که در خصوص آقا شاه بلبل در منطقة دلیجان در استان مرکزی گفته می شود. با دو دورة حضور میدانی در مناطق اطراف غار آقا شاه بلبل بر آن بودیم تا صداهای فرهنگ را بشنویم و صداهای خودمان را نیز به این صداها بیفزاییم تا قادر شویم آهنگ فرهنگ را به گوش مخاطبانمان برسانیم. صداهای فرهنگ شامل روایت های گوناگون بومیان و صداهای پژوهشگران عبارت بود از آنگونه که شاه بلبل روایت می شود، و آنگونه که حس می شود.
اندیشه: آمیزش افقها
شیوه های اخذ مالیات در مناطقی از عشایر لرنشین ایران
حوزههای تخصصی:
گرفتن مالیات در تمام دوره های تاریخ ایران از سکنه شهرها، روستاها و عشایر همه مناطق متداول بوده است. با این وجود شیوه جمع آوری مالیاتها منطبق با محیط و فرآورده های محیطی و ارزش محلی آنها متغیر بوده است. در پهنه سکونتی عشایر لرنشین به دلیل گستره زیاد آن، طبیعی است که شیوه جمع آوری مالیات ها بسیار متفاوت باشد.زیرا فرمانروایان، والیا، کلانتران و سرپرست های مناطق مختلف دارای سیاست واحدی نبوده اند.بررسی تاریخ اجتماعی این مناطق نیز این گوناگونی سیاست ها را تایید می کند. آنچه مسلم است این است که این مالیت ها به دو صورت نقدی و جنسی جمع آوری می شده اند. در این میان چون گردش حجمی پول در عشایر نسبت شهرها و روستاها بسایر کند و کاربرد آن بسیار کمتر بوده است، از این رو مقدار مالیت را نسبت به فرآورده های کشاورزی و دامی عشایری تعیین می نمودند منتهی به شیوه محلی بر روی هر واحد از فرآورده ها، ارزش پولی نیز می گذاشتند که به سهولت به هم تبدیل و مقدار مالیات بنا بر رضایت توده های عشایری نقدی و یا جنسی قابل پرداخت باشد.