فاطمه علیرضایی ده رییسی

شاهِ شجاع کرمانی (د. 288 ه .) از جمله پیشگامان جریان تصوّف در جهان اسلام و ایران است. مروری بر متون اصیل تصوّف نشانگر تجلیل فوق العاده نویسندگان این متون از شخص و شخصیّت شاه کرمانی است. اما امروزه در بحث های مربوط به تاریخ تصوّف نام او کمتر تکرار می شود. به نظر می رسد میزان اهمیّت و تأثیر شاه شجاع در فرهنگ صوفیانه اسلامی و ایرانی به مراتب بیش از آن چیزی بوده است که منابع تصوّف پژوهی متأخّر نشان می دهند. تحقیق حاضر به دنبال پاسخ به این مسئله است که تأثیر شاه کرمانی در تصوّف از چه راه هایی قابل پی گیری است. در این زمینه به 9 مورد که نشانه هایی از تأثیر و اهمیّت خاصّ شاه شجاع کرمانی را نشان می دهند پرداخته شده است: 1. تجلیل فوق العاده قدمای صوفیّه از شاه کرمانی 2. یاران و مصاحبان برجسته او 3. شاگرد فوق العاده مؤثّر او 4. سخنانی از او که به دیگران منسوب شده 5. یادکرد او در متون ادب فارسی 6. حکایات منقول از او در ادب صوفیّه 7. همانندسازی با شخصیّت شاه کرمانی 8. زیارت مزارِ شاه کرمانی 9. شاه کرمانی به عنوان پایه گذار تصوّف در اقلیم کرمان. غالبِ موارد یاد شده نشانگر تأثیرگذاریِ ناآشکار و پوشیده شاه کرمانی بر تصوّف است.