اصغر علیپور

فرماندهی مؤثر به مجموعه ای از مهارت ها، ویژگی ها و فرایندهایی اطلاق می شود که به یک فرد یا گروه اجازه می دهد تا به طور مؤثر و کارآمد دیگران را هدایت کرده و به اهداف سازمانی دست یابند. این مفهوم در زمینه های مختلفی مانند مدیریت، نظامی گری، ورزشی و حتی اجتماعی کاربرد دارد. در این میان برای فرماندهی در سازمان رزم نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران تبیین الگویی مطلوب برای مدیریت و فرماندهی اسلامی در سطح کلان یکی از آرمان های بسیار مهم نظام اسلامی محسوب می شود. این پژوهش سعی بر آن دارد که اندیشه های آیت الله خامنه ای در خصوص فرماندهی مؤثر را در قالب الگویی با تأکید بر فرماندهی شهید حاج قاسم سلیمانی ارائه نماید. پژوهش حاضر از نظر هدف از نوع تحقیقات کاربردی، از نظر رویکرد از نوع کیفی بر پایه پارادایم تفسیری و از نظر ماهیت و نوع مطالعه از نوع اکتشافی است. روش تحقیق این پژوهش «داده بنیاد» است که بر اساس آن و در راستای اهداف پژوهش عصاره دیدگاه آیت الله خامنه ای در زمینه فرماندهی مؤثر استخراج، مفهوم سازی، مقوله سازی و سپس مدل پردازی شده است. در همین راستا، پس از استخراج مفاهیم، 6 مقوله اصلی دسته بندی و احصا گردیدند. در مرحله سوم، بر اساس روش نظام مند استراوس-کوربین مدل نظام مند اندیشه آیت الله خامنه ای در خصوص فرماندهی مؤثر با تأکید بر فرماندهی شهید حاج قاسم سلیمانی ارائه گردیده است.

در حال حاضر سازمانها با توجه به چالش های محیطی و تنوع فناورانه بیش از گذشته نیاز به توانمندسازی منابع انسانی دارند تا بتوانند امکان رقابت در محیط های رقابتی را پیدا کرده و از غافلگیری راهبردی جلوگیری نمایند. تحقیق حاضر با هدف شناسایی عوامل و مؤلفه های موثر بر توانمند سازی سرمایه انسانی از نظر مقام معظم رهبری امام خامنه ای(مدظله العالی) بوده است. نوع تحقیق کاربردی و روش آن کیفی مبتنی بر نظریه پردازی داده بنیاد (گراندد تئوری) است. جمع آوری اطلاعات در این تحقیق به شیوه کتابخانه ای و مطالعه اسناد بود. به این صورت که بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی از سالهای ۱۳۶۸ تا ۱۳۹۴ جمع آوری و سپس با فن تحلیل محتوا و گفتمان و با استفاده از نرم افزار مکس کیو دی۱۰مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. بر اساس نتایج در پاسخ به سؤالات تحقیق ضمن تحلیل بیانات، گزاره های مرتبط با موضوع را شناسایی، استخراج، دسته بندی و بررسی شد و نتایج را که شامل اصول توانمند سازی، فرآیند توانمند سازی و نتایج توانمند سازی است از دیدگاه مقام معظم رهبری (مدظله العالی) به همراه الگوی ارزیابی عملکرد منابع انسانی ارائه گردید.