محمدمهدی کریمی نیا

پژوهش حاضر باهدف مقایسه اثربخشی آموزش های قبل از ازدواج به روش برنامه آگاهی و انتخاب بین فردی و رویکرد چندبعدی بومی نگر بر باورهای ناکارامد زوجی در افراد متقاضی ازدواج انجام شد. روش پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش اجرا از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون_ پس آزمون با گروه گواه است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه افراد متقاضی ازدواج شهر اراک در سال 1399 بود که از تاریخ 20/01/1399 تا 20/03/ 1399 جهت دریافت مشاوره قبل از ازدواج به کانون زندگی پایدار مراجعه کردند واز بین آنان تعداد 60 نفر به صورت دردسترس انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه آزمایشی برنامه آگاهی و انتخاب بین فردی (20 نفر)، گروه آموزشی بومی نگر (20 نفر) و گروه گواه (20 نفر) قرار گرفتند. در این مطالعه، بیماران OCD , بیماران دچار اختلالات اضطرابی و خلقی، افراد دچار اعتیاد، اختلال شخصیت مرزی و دمانس وارد مطالعه نشدند و صرفاً افرادی وارد مطالعه شدند که فاقد اختلالات روانپزشکی هستند. در این مطالعه، محتوای جلسه های آموزش قبل از ازدواج با تکیه بر اصول و فنون برنامه آگاهی و انتخاب بین فردی ( PICK ) به صورت هفتگی دو جلسه 90 دقیقه ای و آموزش چندبعدی بومی نگر به صورت 10 جلسه 40 دقیقه ای انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه باورهای ارتباطی ایدلسن و اپستین (1982) بود و برای تحلیل داده ها از آزمون تحلیل کواریانس با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 22 استفاده شد. براساس نتایج، بین اثربخشی آموزش های قبل از ازدواج به روش برنامه آگاهی و انتخاب بین فردی و رویکرد چندبعدی بومی نگر بر باورهای ارتباطی در دو باور مربوط به باور توقع ذهن خوانی و باور به عدم تغییر همسر معنادار بود.

اسلوب روایت به شیوه بیان، تدبر و تمهیدی است که نویسنده در بیان یا نوشتن داستان از آن بهره می جوید. هر داستان بنا به تفاوت نگرشی نویسنده شیوه خاصی را برگزیده و آن را دنبال خواهد کرد. در بررسی داستان های قرآنی، اسلوبی که به کار رفته به معنای تألیف سخن و اختیار الفاظ است که این اسلوب منحصری است که نه شعری و نه صورت نثری دارد. داستان قرآن در اسلوب روایی خود بهره گیری هوشیارانه از عناصر داستان داشته به طوری که در عین دوری از غلطیدن در اوهام و خیالات داستان های بشری، حاوی مضامین بلند فطری و طرح داستان و عناصر مهمی چون گفتگو، شخصیت پردازی و...، مانایی عصری مضامین قرآن، خلق اسلوب های جدید داستان پردازی، فاصله گذاری و پرورش نوعی تخیل هنرمندانه و بالاخره تکرار محتوای داستان در زوایای دید مختلف از اصلی ترین جنبه های روایی قرآن می باشد. بسیاری از داستان های قرآنی، شروعش از نقل و در زمانی زنده و حاضر و سپس بازگشت داستان به انواعی از داستان کامل در عین حال متداخل از نظر موضوع و درونمایه با طرحی زیبا، در زمانی پیچیده و مجدداً بازگشت به زمان نقل اولیه با استفاده از همه عناصر داستان پردازی از بدایع قرآن می باشد. شگردهای تربیتی در غالب داستا ن های قرآنی، بزرگترین ارمغان ساختارگرایی در حوزه نظریه ادبی به شمار می آید. در این پژوهش با بررسی سه مولفه ایجاز و تفصیل، فواصل و تکرار این نکته حاصل خواهد شد که داستان های قرآنی در کنار جنبه های تربیتی اش، جنبه های هنری آن نیز به وجه احسن بازگو شده است.

تزکیه اصطلاح قرآنی است و دو معنا و مفهوم متضاد را با حمل می کند؛ خود سازی و خودستایی دو معنایی است که از این اصطلاح فهمیده می شود. تزکیه نفس در اینجا به معنای نسبت پاکی دادن به نفس یا همان خودستایی است، براساس سوره نجم آیه32، عمل خودستایی از رفتارهای زشت و ناپسند به حساب می آید؛ زیرا باعث می شود انسان از مدح خویش در حضور دیگران، از خودش یا اعمال و رفتارش خشنود شود و چنین حالتی غالبا موجب کبر یا عجب می شود. از آن سوی در سوره ضحی آیه11، خداوند به پیامبر امر می کند که نعمت های الهی را به زبان یا به حال و یا در عمل یادآور گردد. پرسش مقاله حاضر این است که محدوده ذکر فضایل بر اساس آیات قرآن به چه میزان است؟ این مقاله با شیوه توصیفی_ تحلیلی و با استفاده از منابع تفسیری معتبر اعم از شیعه و سنی به این نتایج دست یافته است که گاهی کسی کمال علمی یا عملی دارد و ضرورت هم اقتضاء می کند که خود را به داشتن آن معرفی کند و این مورد از باب خودستایی مذموم و منفی نیست بلکه از باب اتمام حجت یا الگو و نمونه عملی است که تاثیر فراوانی را در حوزه تربیتی و اجتماعی بر مخاطبان خواهد گذاشت.

بدعت در دین به معنای افزودن یا کاستن چیزی از دین است، و می توان بدعت را نقطه ی مقابل سنت دانست. پدیده بدعت موجب ظلمانی شدن مسیر انسان به سمت سعادت و قرب الهی می گردد، زیرا خداوند دین خود را بدون هیچ گونه کاستی به انسان ها هدیه داده است، و جایی برای افزودن یا کاستن در آن باقی نگذاشته است. از اصلی ترین عوامل پیدایش بدعت می توان به جهل و نادانی مردم، تقلید کورکورانه و تقدس جاهلانه را نام برد که می توانند به گمراهی انسان بیانجامند، و ضرورت تحقیق در این باب را اثبات نماید. از اهداف مهم این تحقیق شناساندن روش های مواجهه با بدعت به افراد می باشد. که این روش ها شامل آگاه ساختن مردم، آموزش راهکارهایی جهت جلوگیری از تقلید کورکورانه از بدعت گذاران میباشد. این پژوهش به روش کتابخانه ای و توصیفی - تحلیلی صورت پذیرفته، و در نهایت به بررسی آثار و نتایج بدعت به صورت فردی و اجتماعی نائل گردیده است.

قرآن کریم و احادیث معصومین علیهم السلام در عرصه های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، حقوقی و اخلاقی، دستوراتی را آورده که نه تنها در عصر خود، که در اعصار بعدی نیز کار آمد بوده است. از جمله این امور، بحث مهریه است که فرامین و دستورات قرآنی مؤیّد آن است. قرآن کریم و احادیث برای زنان، اعتباری را رقم زده اند که فراتر از آن متصور نیست. روش تحقیق در این پژوهش نقلی قرآنی، با رویکرد تحلیلی توصیفی و گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای می باشد. نتیجه: از جمله حقوقی که در اسلام برای زنان مقرر شده مهریه می باشد که در آیات قرآن کریم و احادیث معصومین علیهم السلام هست. در باره اینکه مهریه حق زن می باشد و به خود او تعلق دارد نه به دیگری، روایات نشان می دهند که پیغمبر اکرم (ص) به هیچ وجه حاضر نبود زنی را بدون مهر در اختیار مردی قرار دهد و روایات فراوانی در این زمینه از پیشوایان دینی به ما رسیده که همه اینها موید این مطلب است که اسلام ارزش خاصی برای زن قائل است. اسلام بر خلاف بی عدالتی های ملل و اقوام دیگر، همه گونه ارزش و شخصیت و آزادی و حقوق انسانی را برای زن ها قائل شده به طوری که هیچ آئین و ملتی در هیچ دوره از ادوار زندگی مانند دین مبین اسلام آن را مراعات نکرده است. از آن جا که زنان در خانواده دارای نقش ویژه ای هستند، تسهیلات ویژه جهت ایفای این نقش برای آنان در نظر گرفته شده است. در این مقاله سعی بر این شده ضمن بررسی بحث مهریه، از منظر قرآن کریم و احادیث معصومین علیهم السلام واژگان هم ارز آن هم بررسی شود.

قرآن کریم از بزرگترین معجزاتی است که خداوند از طریق پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) در اختیار بشر قرار داده و هر کلمه از آن، اعجازی از فصاحت و بلاغت است که در خود نهفته دارد. یکی از این واژه ها کلمه «برهان» می باشد که در چندین آیات از سوره های قرآن به کار رفته که با تناسب به سیاق و فضای آیه از معانی خاصی برخوردار است. البته در کنار معنای خاص، معانی متعددی از آن افاضه شده است. در مقاله حاضر درصدد آن هستیم تا با بررسی آیات و با فرایند توصیفی _تحلیلی معانی «برهان» را با توجه به نگاه مفسرین از جمله علامه طباطبایی و فخر رازی مفهوم «برهان» را مورد بررسی قرار دهیم. از آن این نتایج حاصل شده است که مفهوم «برهان» در قرآن دارای این معانی است از جمله: حجت، دلیل یقین آور و قاطع، قرآن، بینه، نشانه و آیات، رسول خدا، و معجزه و نیز علم شهودی می باشد.

یکی از مشکلات در سنین مختلف خصوصاً در دوران جوانی اضطراب های روحی و افسردگی می باشد. تعداد زیادی از افراد به علت های گوناگون از جمله اقتصادی، فرهنگی وغیره گرفتار این بیماری می شوند. افسردگی اختلال عاطفی که سلامت فرد، روابط بین فردی کار و لذت بردن از زندگی را تحت تأثیر قرار داده است. افسردگی مانع سلامتی بدن که با صرف غم و اندوه متفاوت می باشد. زیرا غم، پاسخ طبیعی به از دست دادن و شامل تغییراتی در خلق و خو فعالیت و فرایند های بدنی است. ولی این تغییرات به اندازه افسردگی، شدید نیستند. هدف این مقاله استنباط قانونمند از آیات کریمه که در درمان اختلال افسردگی سودمند می باشد. طبق دست آوردهای این مقاله، قرآن کریم برای برون رفت از مشکلات از جمله بیماری افسردگی که ریشه در فرهنگ و اختلال فرد دارد، راه حلی کاملاً علمی و عملی دارد. این تحقیق به لحاظ موضوع ساده و تک لایه و به لحاظ تعلق موضوع به علوم تک رشته ای و به لحاظ هدف تحقیق بنیادین و کاربردی و شیوه پردازش اطلاعات توصیفی و تحلیلی می باشد. روش تحقیق نقلی و تاریخی است.

از جمله مباحث عمده و گسترده در طول تاریخ قرآن بحث از جمع آوری و کتابت قرآن است. با وجود پذیرش نگارش قرآن در زمان پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) اکثر اندیشمندان اسلامی پیدایش مصحف واحدی را به زمان عثمان نسبت داده اند. با توجه به اینکه اکثر مصاحفی که در زمان صحابه رایج بوده از میان رفته است بازکاوی توحید مصاحف در زمان عثمان و پاسخ به شبهات اهمیت دو چندانی دارد. مقاله پیش روبا رویکردی انتقادی و شیوه توصیفی- تحلیلی، ضمن بیان تاریخچه مصاحف و گزارشی از شبهات مطرح شده در این زمینه به نقد و بررسی هریک از آنها می پردازد. وجود شبهاتی چون تغییر و اختلاف مصاحف صحابه با مصحف عثمانی و مخالفت صحابه با آن، رسم الخط مصحف عثمانی، وجود اغلاط در مصحف عثمانی از جمله شبهات مطرح شده در این نوشتار می باشد. یافته های پژوهش حاضر نشان از آن دارد که جمع عثمان فقط توحید مصاحف بوده که با نظارت و تایید امام علی(ع) انجام گرفته است و امام (ع) با تایید قرآن موجود و صحه گذاشتن بر آن، راه را بر هرگونه تحریف و تغییری در قرآن بست. و ادعاهایی همچون اختلاف مصاحف، وجود اغلاط در صحف عثمانی و....که اندیشمندان مطرح کرده اند کاملا بی اساس بوده و به صورت دقیق و اندیشمندانه در آن ها نگرش نشده چرا که به عنوان نمونه مخالفت افرادی چون ابن مسعود برگرفته از غرایض خاصی بوده و همچنین وجود اغلاط و اختلافات مصاحف عثمانی و... همه بی اساس بوده و در آن ها نگاه و تفکر همه جانبه وجود ندارد.

ازدواج در دین مقدس اسلام با احکام ویژه ای همراه است، و اقتضای عقد نکاح مستلزم آن است که زوجین نسبت به یکدیگر موظف به انجام حقوق و تکالیف مادی و معنوی می شوند، که یکی از آن ها رفع نیاز جنسی می باشد اما زوجه می تواند با شروطی از تمکین امتناع ورزد دو دیدگاه بین فقهای امامیه جهت عدم امتناع به تمکین وجود دارد، برخی تمکین را مقتضای ذات نکاح دانسته اند و امتناع زوجه را نشوز می دانند و برخی با توجه ادله مبینی تمکین را محدود در زمان و مکان خاص می دانند و ناشزه بودن زوجه را در صورت داشتن ادله رد می کنند. از آنجا که تمکین خارج از ماهیت نکاح است. نگارنده روش تحلیلی_ توصیفی در صدد بررسی شروط عدم تمکین خاص زوجه در فقه امامیه می باشد، و بر این عقیده است که اساسی ترین آثار نکاح تمکین می باشد. اما ادله ای وجود دارد که تمکین را در شرایطی محدود و حرام می سازد مانند: حیض، بیماری و...پس می توان گفت که برقراری شروطی جهت محدود کردن تمکین با مقاصد نکاح مغایرت ندارد و با توجه به تغییر شرایط بانوان در عصر حاضر و اشتغال آنان استیفای حق تمکین بدون قیود زمان و مکان امکان پذیر نیست و می توان تمکین را محدود کرد.

جامعه ی اسلامی نیازمند نظام اقتصادی مبتنی بر تعالیم دینی است؛ زیرا الگوی تولید، توزیع و مصرف در جامعه از عوامل مؤثّر بر فرهنگ و امنیّت ملّی می باشد. این پژوهش، به منظور تبیین مسؤولیّت شرعی روحانیت در ایجاد گفتمان اقتصاد مقاومتی، با روش توصیفی-تحلیلی و مطالعه ی اسنادی؛ با احصای ویژگی های اقتصاد مقاومتی از بیانات رهبری، ذکر نسبت آن با نظام اقتصادی اسلام و شرح چالش ها و فرصت های اقتصادی پیش روی ایران، ضرورت اجرای این الگو را تشریح، و با بیان ماهیت و کارکرد گفتمان سازی مفاهیم دینی-انقلابی و به استناد ادلّه ی شرعی وظایف اجتماعی روحانیت، لزوم گفتمان سازی اقتصاد مقاومتی توسّط این نهاد را تبیین نموده است. بهدلیل وجوب حاکمیّت نظام ولایت الهی، ممانعت از نفوذ الگوی ضدّدینی و بحران زای توسعه ی غربی، مقابله با جنگ نرم اقتصادی، و بهره برداری بهینه از ذخایر خدادادی، تحقّق اقتصاد مقاومتی، ضرورتی انکارناپذیر بوده و لازمه اش گفتمان سازی عمل محور آن است؛ روحانیت، مهم ترین متولّی تعلیم و تربیت اسلامی، باید با تبیین، تبلیغ، تثبیت و تعمیق ابعاد اقتصاد مقاومتی و فرهنگ متناسب با آن، با اثرگذاری بر بینش، گرایش و رفتار اقتصادی آحاد جامعه، زمینه ساز تبدیل اقتصاد مقاومتی به خواست عمومی و تحقّق آن شود.

مسئله جواز و عدم جواز استفاده از بی حسی در فرایند اجرای حدود شرعی موضوع این مقاله است که با هدف بررسی مبانی فقهی بی حس کردن اعضا هنگام اجرای حدود اسلامی و مطالعه آرای موافقان و مخالفان در اجرای حدود اسلامی و مطالعه آرای موافقان و مخالفان و بر مبنای مطالعات کتابخانه ای و بررسی دیدگاه های فقهای شیعه امامیه صورت گرفت انجام شده است. این مسئله از جمله مسائل مستحدثه ای است که فقهای متقدم متعرض آن نشده اند اما شاید بتوان گفت که از فقهای متأخر نمی توان کسی را یافت که در مورد آن اظهار نظر نکرده و حکم شرعی آن را تبیین نکرده باشد؛ بنابراین در خصوص موضوع این مقاله تحقیقات زیادی صورت گرفته منتها در ضمن تحقیقات فقهی دیگر منتشر شده است و معدود مقالاتی هم که در این زمینه وجود دارد بسیار موجز هستند. امتیاز این مقاله نسبت به تحقیقات مشابه گذشته، بررسی موضوع و مطالعه آراء و ادله موافقان و مخالفان به صورت منسجم و نسبتاً جامع است؛ اما نکته مهم در این مسئله اختلاف فتواهایی است که با توجه به عدم بیان حکم آن از جانب شارع مقدس از سویی و توجه به حکمت و علل اجرای حدود از سویی دیگر صورت گرفته است. در این مقاله تلاش کرده ایم تا اقوال موافقان و مخالفان جواز به کارگیری مواد بی حس کننده در اجرای حدود شرعی با ذکر ادله آنان بررسی گردد.

موضوع سلامت و جهات گوناگون آن سال هاست که مورد پژوهش و تحقیق اندیشمندان و پزشکان اسلامی و غیر اسلامی می باشد. با توجه به اینکه تغذیه سالم و پاک از نظر وجدانی و معنوی و جسمی و روحی بر انسان تاثیر بسزایی دارد. از این رو مورد اهتمام جامعه علمی و تحقیقی می باشد. تجربه نشان داده است که سبک زندگی مومنانه الگوی تغذیه را بر زندگی موحدانه گره زده است و زمینه را برای برخورداری از روح و جسم پاک فراهم نموده است. پژوهش پیشرو به دنبال یافتن پاسخی برای این سوال است که جهت گیری بهداشت تغذیه در قرآن با تاکید بر آموزه های دینی چگونه می باشد؟ هدف از پژوهش پیشرو تبیین جهت گیری بهداشت تغذیه در قرآن با تاکید بر آموزه های وحیانی می باشد که به شیوه توصیفی تحلیلی انجام گرفته است. آموزه های و حیانی اصولی را در تغذیه سالم مد نظر قرار داده اند که انسان با رعایت آنها به هدف خداوند متعال که سعادت بشری می باشد دستیابی خواهد یافت. از جمله یافته های این پژوهش این است که درآموزه های وحیانی تغذیه سالم در بردارنده جهت گیری های جسمی، معنوی، روانی و اجتماعی است. تطبیق هر کدام از این جهت گیری ها با آیات قرآن و آموزه های وحیانی از نو آوری های پژوهش پیشرو می باشد.

همواره در فقه امامیه حفظ عزّت و استقلال دولت های اسلامی در مقابل غیرمسلمانان مورد تأکید قرار گرفته است. ادله فقهی کثیری بر این مهم دلالت دارد که یکی از آن ها، حدیث شریف «الْإِسْلَامُ یَعْلُو وَلَا یُعْلَى عَلَیْهِ» است که مطابق آن هرگونه پذیرش و التزام به اسناد و پروتکل های بین المللی باید به نحوی باشد که منجر به سلطه غیرمسلمانان بر جامعه اسلامی نگردد. یکی از مهم ترین اسناد بین المللی، سند معروف به 2030 می باشد که در کشور ایران هم طرفدارانی داشت. این سند در جوامع اسلامی از مناظر گوناگون مورد بررسی قرار گرفته شده است و اندیشمندان مختلفی این سند را به بوته نقد کشیده اند؛ از جمله مقالاتی که در این زمینه تدوین شده اند می توان به مقاله «اصول و قواعد بنیادین فقهی حاکم بر مذاکره» نوشته آقایان مهدی موحدی نیا، علی مظهر قراملکی و سید محمد حسینی، همچنین مقاله حق سلامت و بهداشت عمومی از منظر حقوق بنیادین بشر با تأکید بر سند 2030 یونسکو نوشته آقایان یوسف باقری حامد، مهدی ذاکری امیری، پیمان بلوری و داود هرمیداس باوند و مقاله چالش های بنیادین جمهوری اسلامی ایران در مواجهه با سند توسعه پایدار (2030) نوشته آقای سیدمحمدمهدی غمامی و خانم نیلوفر مقدمی خمامی اشاره کرد که به موضوع بررسی این سند پرداخته اند. مقاله حاضر درصدد بررسی این موضوع است که آیا سند توسعه پایدار (2030) از حیث تقنین و موضوع قانون گذاری با مقاد زیبایی که از آینده بشر ارائه کرده است، با آموزه های استبداد ستیزِ فقه تنافی دارد یا می توان این سند را همانند سایر کشورها در جوامع اسلامی نیز اجرا نمود؟ نتایج این پژوهش حاکی از این است که آموزه های اندیشه اسلامی در خصوص تقنین و وضع قوانین در جوامع اسلامی، که از جمله آنها حدیث شریف عُلُوّ می باشد در تنافی کامل با سند 2030 می باشد.

موضوع مبانی فلسفه سیاسی حضرت آیت الله خامنه ای (مدظله العالی) یک بحث تخصصی و زیر بنایی است که تحت یک عنوان کلی به نام علوم سیاسی همواره مورد بحث قرار گرفته است. بیان این موضوع به جهت اهمیت قابل توجه آن در مباحث دانش سیاسی و به عبارتی سیاست شناسی اسلامی است. گرچه این بحث تا به حال به صورت تخصصی در قالب یک تحقیق علمی ارائه نشده و همواره محدود به سطور کتب و تحت عنوان مبانی اندیشه سیاسی آمده است، اما باید گفت این تحقیق در پی آن است که مبانی فلسفه سیاسی آیت الله خامنه ای را به شکل منظم و تحت یک تفکر سیاسی عقلانی مورد بحث و بررسی قرار دهد تا موجب فهم و درک بهتر خواننده آن شود. ماحصل آن نیز نظم بسیار دقیق نظام عقلانی _ سیاسی حضرت آیت الله خامنه ای است که شرح و توضیح داده شده و به صورت یک نظام فکری منظم و دقیق معرفی شده است . این پژوهش در پی بررسی تک تک این مسائل با یک روش تطبیقی _ تحلیلی بر مبنای یک رویکرد عقلانی و مستدل است تا بتواند این موضوع را به سر منزل مقصود خود که همان بنیاد و مبنای فلسفه سیاسی آیت الله خامنه ای طبق یک نگاه قرآن بنیان و سنت محور است برساند.

بحث و بررسی پیرامون بنیان های فلسفه ی سیاسی حضرت امام یکی از موضوعات بسیار مهم و کارآمد چه در زمینه ی سیاست و چه در زمینه ی اجتماع است و علت طرح این مسئله نیز به جهت ضرورت و اهمیت این موضوع می باشد. گرچه که تا به حال محققان و نویسندگان زیادی در این رابطه زحمات زیادی را به جان خریده و قلم فرسایی کرده اند؛ اما این تحقیق در پی آن است که این مبانی را با یک نگاه دقیق و عمیق از منظر قرآن کریم و احادیث امامان (ع) مورد بحث و بررسی قرار داده و این که فلسفه ی سیاسی حضرت امام خمینی بر اساس بنیانهای قرانی استوار شده است. وقتی اندیشه ای بر پایه ی آیات قرآن کریم باشد از استحکام برخوردار است. گرچه که تا به حال از روشهای مختلفی پیرامون تحقیقات و موضوعات سیاسی استفاده شده است؛ اما روشی که ما در اینجا اتخاذ کرده ایم، یک روش تحلیلی_توصیفی بر مبنای یک رویکرد عقل گرا و منطقی است تا غرض ما هرچه بهتر از این مسئله ی مهم حاصل بشود.

هدف از این پژوهش ترسیم جایگاه زن در قرآن و عهدین است که با روش توصیفی- تحلیلی و تحلیل تطبیقی، سعی در تبیین شخصیت و منزلت زن در کتاب مقدس و قرآن کریم دارد. هر چند تشخیص جایگاه زن در عهدین به دلیل ادبیات ناهمگون مشکل به نظر می رسد؛ اما با تأمل در آن ها اثبات می گردد که این متن مقدس رای زن جایگاهی با ارزش قائل است. قرآن کریم نیز در بسیاری از آیات به نیکی از مقام و شخصیت زن اشاره و تأکید کرده است و میان زن و مرد در موضوعات متعدد نظیر خلقت، عبادت و ترقی و تعالی به سوی خدا و نیز پاداش و عذاب اعمال صالح و طالح تمایزی ننهاده است. در تطبیق این دو کتاب آسمانی در بیشتر موارد همسانی وجود دارد؛ اما در موضوعات خلقت و گناه نخستین، تفاوت های چشمگیری به چشم می خورد.

در عصر حاضر، کشف جرم از پیچیده ترین مراحل دادرسی می باشد، زیرا به موازات پیشرفت علم و فن آوری، جرایم نیز توسعه و پیچیدگی خاصی یافته اند که به طُرُق سنّتی قابل کشف نیستند. دام گستری و تحریک و تشویق رسمی بر ارتکاب جرم از روش های نوین کشف جرم و تحصیل دلیل کیفری است که برای حل این معضل ایجاد شده است، اما نکته ای مهم، بحث مشروعیت یا عدم مشروعیت آن است که موجب تشتّت آرا در نظام های کیفری دنیا گردیده است: برخی طرفدار استفاده ای چنین روش و تعدادی نیز بر ممنوعیت بکارگیری آن در کشف جرایم تاکید دارند. هرچند میان دام گستری در حقوق انگلستان و افغانستان شباهت های مختصری وجود دارد، اما تفاوت های چشمگیری نیز به چشم می خورد: در حقوق انگلستان دام گستری به عنوان یک دفاع به نفع متهم رسما پذیرفته نشده است. فقط از موجبات تخفیف مجازات محسوب می شود، اما در حقوق افغانستان در این مورد بحث واضحی صورت نگرفته فقط به اقدامات «مخفی کشفی» اشاره شده است، ولی از برخی مواد عمومی و اصول حاکم بر آن(مثل نقض اصل برائت و ...) عدم مشروعیت نسبی دام گستری استنباط می شود.

پیشرفت علم و توسعه اسباب آرامش و رفاه نتوانسته بر میل فطری و گرایش به معنویت و در راس آن خداجویی سرپوش بگذارد. در کمتر از دو دهه گذشته بازار تفکراتی نو در قالب عرفان های نوظهور بشدت گرم شده است و هر از گاهی در گوشه ای از دنیا نامی نو و عنوانی جدید ظهور می کند که هر کدام روشی را سرلوحه رفتار خداجویانه خود قرار می دهد که بدون توجه به خواستگاه آن عرفان، در بین سایر افراد جامعه بشری گسترش یافته است که هر کدام با توجه به تنوع سلیقه ها ی انسان دوران ما نسخه جذابی تجویز می کند. در این بین گروهی از این عرفان ها کمتر و گروهی بیشتر با اقبال عمومی مواجه شده است. نمونه ای از این عرفان ها، عرفان اُشو است که در مشرق زمین طلوع کرد و در آمریکا رشد و توسعه یافت که با پذیرش گروهی کثیر از افراد بالاخص جوانان رو به رو شد. اُشو با تکیه بر عشق و بی بند و باری جنسی، راه رسیدن به آرامش به رهپویانش می نمایاند. این مقاله به صورت توصیفی تحلیلی و نقادی به بررسی عرفان اُشو و تطبیق آن برآموزه های اسلامی و به صورت دقیق تر نهج البلاغه پرداخته است. در این مقاله سعی شده است در گام اول، نظام فکری و پیام های عمده این جریان عرفانی جمع بندی شود و در ذیل هر کدام از عناوین نقاط غیرقابل دفاع در مبانی یا نتایج سوء فردی و اجتماعی آموزه های برای مخاطبین تبیین گردد. تاکنون کتاب خاصی با تاکید بر این عرفان چاپ نشده است کتاب جریان شناسی عرفان های نوظهور نوشته حمیدرضا مظاهری سیف و کژراهه که جمع آوری شده توسط گروهی از محققان است به صورت کلی وگذرا انواع عرفان های نوظهور را نقد کرده است و مقالات در این مورد انگشت شمارند، از آن جا که کتب اُشو براحتی و رایگان در اختیار عموم قرار گرفته است و از طرفی فرهنگ ایرانی اسلامی ایران غنی از عرفان و تفکرات مبتنی بر اسلام است، شایسته است که نقد و بررسی در این مورد بیشتر مورد توجه قرار گیرد. نهج البلاغه که به حق اَخ القران نام گرفته است سرشار از مضامین عرفانی و اخلاقی است که باید بیشتر از پیش بر آن تأکید شود تا بتوان راه درست را به رهپویان تشنه معرفت نمایاند.

نفس، عاملی است که انسان را به امیال پست وا می دارد و مانع شکوفایی استعدادها و ابعاد متعالی در وجود انسان شده و در نتیجه مانع از نیل به کمال اصیل انسانی می شود. نفس اماره دشمن درون است و مراد از نفس اماره همان بعد حیوانی انسان است که به آن تمایلات و غرایز هم گفته می شود. نفس اماره یعنی هوی وهوس، یعنی دلخواهی های بی جا. در قران مجید، بیشتر در خواهش های مذموم به کار رفته است خواهش های نفسانی را از آن رو هوا نامیده اند که انسان را در عذاب آخرت و مهلکه دنیا ساقط می کند. نیز آن را به میل کشنده، به سوی شهوات می گویند. از این رو در پژوهش حاضر سعی شده تا با تعمق در آیات، با تکیه بر روش توصیفی تحلیلی ماهیت نفس مورد بررسی قرار گیرد، هدف از انجام این پژوهش آشنایی با ماهیت نفس به منظور کنترل تمایلات و خواسته های نفس و جهت دادن به آنها براساس ضوابط عقلی و دینی در مسیر تکاملی انسان به سوی خداوند مزید انگیزه برای انجام این پژوهش گردیده است از پژوهش حاضربدست می آید نفس اماره یکی از ابزارهای شیطان است که مانع حرکت انسان به سوی کمال و عامل سقوط او است

انسان همواره برای رسیدن به تکامل روحی و معنوی در حال تحوّل و طی مسیر است و با علم، تجربه و اندوخته های کم و بیش خویش، می خواهد به هدف کمالی اش نائل گردد. طبیعی است که در این مسیر پر پیچ و خم، با فراز و نشیب هایی روبرو می شود که او را خواسته یا ناخواسته از سیر تکاملی باز می دارد. خداوند متعال با نگاهی ویژه به انسان «وَ نَفَخْتُ فِیهِ مِن رُّوحِی» فطرت را در اوج عقلانیت به او ارزانی داشته و او را مخلوق بی بدیلی در روی این کره خاکی قرار داده است. همچنانی که در آیه «لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَهِ اللهِ» ، لطف بی کرانش را شامل حال تمام بندگانش نموده است. در این میان نیز بندگانی را که از رحمت واسعه او غافل هستند را سرزنش می نماید. در قرآن کریم نیز وجود مبارک پیامبر گرامی اسلام (ص)، انبیاء و اولیاء الهی برای بشریّت الگویی ناب از تمام ابعاد اخلاقی، معرفتی معرفی شده و با بهره گیری از حیات بی بدیل آنان سعی در رسیدن انسان به جایگاه حقیقی خود در لقاء الله را به دنبال دارد. در مقاله پیش رو نقش استعاذه بر اخلاق مورد بررسی قرار گرفته و استعاذه را نسخه ای معرفتی در جامعه به تصویر می کشد و آن را به بی بدیل ترین استمداد قلمداد می نماید که انسان را به تکامل رهنمون می سازد.