فاطمه ثقفی

در گذشته، کسب وکارها با کنترل زنجیره تأمین خود در محیط بازار به رقابت با هم می پرداختند. در فضای آتی کسب وکار، یک شرکت محوری به مثابه بخش اصلی یک بوم سازگان کسب وکار طیفی از شرکت ها را مدیریت می کند و بوم سازگان کسب وکار در مسیر شکل گیری با رعایت الزاماتی می تواند توازنی سودمند بین نیازهای همکاری در عین رقابت را برقرار کند. مقاله حاضر به دنبال تحلیل نحوه شکل گیری بوم سازگان کسب وکار حول یک شرکت مبتنی بر فناوری نوآیند با بهره گیری از مفهوم چرخه عمر است. ابتدا الگوی مبنا با مرور نظام مند مقالات مرتبط (23 مقاله) استخراج و با بهره برداری از آن - که مبتنی بر مدل چرخه عمر و همچنین ویژگی های ایستا و پویای بوم سازگان است - سه شرکت برجسته مورد مطالعه قرار گرفتند که در نهایت با تحلیل محتوای استقرائی، الگوی نظری جدیدی در این زمینه ارائه شده است. این الگو می تواند راهنمایی برای ارزیابی نحوه شکل گیری و مراحل رشد بوم سازگان های دیجیتالی باشد. راهبرد تحقیق، مطالعه چندموردی بوده و یافته ها حاکی است که الزامات شکل گیری بوم سازگان کسب وکارهای مبتنی بر فناوری نوآیند عبارتند از: شکل گیری نقش های مکمل در پلتفرم کسب وکار، انطباق با الزامات و نیازهای محیطی، وجود پلتفرم مرکزی ، بهره برداری از منابع موجود و بالقوه مکمل، حکمرانی شبکه ای، توسعه چشم اندازی الهام بخش ، توجه به بازار و شکل گیری فرآیندهای اصلی کسب وکار در لایه های ارائه ارزش اصلی، ارزش توسعه یافته و مکمل.

همپایی فرایندی است که طی آن کشورهایی که از مرز فناوری عقب هستند، شکاف فناورانه خود را با کشورهای پیشرفته جبران کرده و می توانند در سهم بازار هم با آن کشورها رقابت کنند. در فرایند همپایی، کشورهای مختلف مسیرهای متفاوتی را طی کردند که برخی منجر به موفقیت و برخی منجر به شکست شده است لذا وجود یک استراتژی و چارچوب مناسب و داشتن سطح مناسبی از قابلیت های فناورانه و ظرفیت جذب، ضروری است. با توجه به وجود ادبیات گسترده و نبود چارچوبی برای همپایی، هدف این پژوهش استخراج چارچوبی مبتنی بر مرور نظام مند مقالات و تحلیل آنها مبتنی بر روش فراترکیب و نظریه داده بنیاد است. این چارچوب از مطالعه و تحلیل 90 مقاله چاپ شده تا سال 2018 در حوزه مدیریت و کسب و کار در مجلات Q1 و Q2 اسکوپوس یا JCR ، استخراج شد تا در نهایت، چارچوبی برای همپایی فناورانه ارائه شود. این چارچوب بر اساس فرایند داده بنیاد و با ترکیب پژوهش های پیشین مدلی پارادیمی ارائه داده است. در نهایت نیز سه رویکرد کلی برای همپایی شامل رویکرد استقلال، همیاری و مشارکت معرفی شد و هر یک از 6 مقوله مدل پاردایمی برای این سه رویکرد توضیح داده شد. نتایج این تحقیق علاوه بر مدل پارادایمی، خلاء های ادبیات را نیز مشخص کرده است.

بسیاری از سرمایه گذاری ها بر روی تحقیق و توسعه، با هدف تحریک شکل گیری روابط همکاری انجام شده و باعث بهبود معنادار رشد اقتصادی و عملکرد نظام ملی نوآوری شده است. تاکنون مطالعات متعددی در زمینه روابط بین اعضای شبکه ها صورت گرفته است اما خلأهایی از قبیل عدم توجه کافی به بازیگران دولتی در این مطالعات دیده می شود. این پژوهش به دنبال ارائه الگویی برای تقویت روابط بین اعضای شبکه های همکاری علم و فناوری مبتنی بر نظریه سرمایه اجتماعی در ایران است، به طوری که ماهیت اعضای شبکه از نظر دولتی و خصوصی بودن نیز در نظر گرفته شود. جامعه پژوهش حاضر، اعضای شبکه آزمایشگاهی فناوری نانو در ایران و روش پژوهش مطالعه موردی است. در گام اول عوامل مؤثر بر تقویت روابط در بین اعضای شبکه از طریق مرور ادبیات (مربوط به نظریه سرمایه اجتماعی) شناسایی و به وسیله اجماع خبرگان تعدیل شد. در گام بعد این عوامل با استفاده از مدل سازی ساختاری تفسیری در ترکیب های سه گانه خصوصی-خصوصی، خصوصی-دولتی و دولتی-دولتی اولویت بندی و مقایسه گردید. نتایج پژوهش نشان می دهد که عوامل برنامه ها و سیاست های مدیریت شبکه، تجربه روابط پیشین و مدت زمان عضویت، سه عامل ریشه ای در ترکیبات مختلف دولتی- دولتی، خصوصی- دولتی و خصوصی- خصوصی هستند. همچنین عامل برنامه ها و سیاست های اعضای شبکه نیز در ترکیب دولتی- دولتی عاملی ریشه ای و تأثیرگذار است.  

این پژوهش با بهره بردن از تجارب کشورهای در مسیر توسعه یا توسعه یافته و با استفاده از نظرات خبرگان دانشگاهی، صنعتی و سیاست گذاری، مدلی مفهومی و بومی برای پساهمپایی فناورانه ارائه خواهد داد. ابتدا با ترکیبی از روش فراترکیب و تحلیل داده بنیاد، مدلی با استفاده از مقالات موجود در زمینه پساهمپایی در مجلات معتبر بین المللی استخراج شد. سپس برای تکمیل مدل، از مصاحبه های عمقی براساس نمونه گیری نظری خبرگان شرکت توربو کمپرسور نفت استفاده شد. این مدل پارادایمی دارای 95 کد اولیه و 21 مقوله محوری است. بدین ترتیب که برای شرایط علی، دو بعد عوامل داخلی و عوامل خارجی؛ برای شرایط مداخله گر، سه دسته عوامل سازمانی، مهارت های مدیریتی و قابلیت های فناورانه؛ برای شرایط زمینه ای ، شش دسته عوامل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فناورانه، محیطی و قانونی؛ برای پدیده، بعد الگوها؛ برای استراتژی ها، شش دسته استراتژی شامل فناورانه، بازاریابی، تولید، نوآوری، توسعه، مدیریت دانش و پژوهش و درنهایت برای بعد پیامدها، دو بعد پیامدهای داخلی و خارجی شناسایی شد. مدل پارادایمی براساس نظرات خبرگان دانشگاهی اعتبارسنجی شده و براساس نظرات خبرگان شرکت توربو کمپرسور نفت، بومی سازی شد. این مدل، بیانگر الزامات و جنبه های تعیین کننده ورود این صنعت به مرحله پساهمپایی فناورانه است و برای الگوگیری در صنایع پیچیده مشابه در شرایط تحریم مفید خواهد بود.

گذارهای فناورانه تحولاتی هستند که علاوه بر تغییرات فنی؛ ابعاد اجتماعی، فرهنگی، زیرساختی و نهادی را نیز دربر می گیرند زیرا فناوری های بالغ با تمام ابعاد فوق در آمیخته و نظام های اجتماعی-فنی  را در وضعیت قفل شدگی قرار می دهند. گذار به معنی خارج شدن از وضعیت قفل شدگی است و بنابراین سیاست گذاری برای حکمرانی و مدیریت چنین گذارهایی مستلزم توجه به همه این ابعاد برای غلبه بر خصوصیت وابستگی به مسیر نظام ها به سمتی است که اهداف مطلوب اجتماع را برآورده سازد. بدیهی است هر چه گذارها از خصوصیت نوآیندی فاصله بگیرند (مثل اغلب گذارهایی که به سمت اهدافی پایدار برنامه ریزی می شوند) سیاست گذاری برای غلبه بر قفل شدگی نظام های اجتماعی -فنی هم مشکل تر خواهد بود. برای توضیح نحوه وقوع گذارها و همچنین سیاست گذاری برای حکمرانی آنها، رویکردهای مختلفی مانند رویکرد چندسطحی، مدیریت راهبردی کُنام های فناورانه و مدیریت گذار معرفی شده اند که در این مقاله در خصوص آنها بحث می شود. در نهایت نیز یک نمونه تجربه سیاستی از بکارگیری رویکرد مدیریت راهبردی کُنام های فناورانه در کشور معرفی شده است.  

دارو درمانی هسته اصلی درمان اختلال های روان پزشکی است. داروهایی که در روان پزشکی استفاده می شوند فقط در صورتی که به درستی مصرف شوند، می توانند شدت بیماری های روانی را کاهش دهند و به بهبود پیامدهای این اختلال ها در بیماران منجر شوند. یکی از مهم ترین چالش ها در بیماران روان پزشکی، مخصوصاً بیمارانی که نسبت به بیماری خود بینش کافی ندارند، تبعیت نکردن از درمان است. در این مطالعه آموزشی سعی شده است در قسمت اول به اصول کلی در زمان استفاده داروهای روان پزشکی با رویکرد پنهان کردن داروهای خوراکی روان پزشکی و در قسمت دوم به طور اختصاصی به خصوصیات فیزیکوشیمیایی هر دسته از داروهای روان پزشکی پرداخته شود تا با حفظ خصوصیات فیزیکوشیمیایی ماده مؤثر، بیشترین پاسخ درمانی و کمترین عارضه جانبی را برای بیماران تحت درمان با رویکرد داروهای پنهانی به همراه داشته باشد.

یکی از شاخص های موفقیت شبکه ها، شکل گیری روابط و همکاری های پایدار بین اعضاء است. در واقع توجه به شبکه سازی نمایانگر این نکته است که همکاری بین اعضاء کلید اصلی عملکرد موفقیت آمیز اعضاء و کل شبکه است. بااین حال همکاری بین اعضای شبکه موضوعی پیچیده است که بررسی کامل آن نیازمند نگرشی جامع نگر است. یکی از نظریه هایی که می توان برای بررسی روابط بین اعضای شبکه مورد استفاده قرارداد نظریه سرمایه اجتماعی است. هدف پژوهش حاضر طراحی چارچوبی برای تحلیل روابط بین اعضای شبکه های رسمی همکاری علم و فناوری با استفاده از نظریه سرمایه اجتماعی است. برای انجام این پژوهش از روش مرور نظام مند استفاده شد و با جستجو در پایگاه WoS چهل وچهار سند به عنوان اسناد معتبر شناسایی و با کمک روش فراترکیب، اسناد منتخب بررسی و کدگذاری گردید. نتایج پژوهش حاکی از وجود بیست وچهار زمینه فرعی در قالب سه زمینه اصلی (زمینه های رابطه ای، شناختی و ساختاری سرمایه اجتماعی) در بین مقالات است.

برنامه ریزی برای آینده صنایع در شرایط عدم قطعیت، نیازمند تدوین سناریوی آینده پژوهانه است. این کار نیازمند دانش، هزینه و زمان است و انجام آن برای همه بنگاه های کوچک و بزرگ امکان پذیر نیست. از طرف دیگر، گاهی سناریوهای موجود تدوین شده در سطوح مختلف و با رویکردهای مختلف، می تواند برای ذینفعان این حوزه قابل استفاده باشد. هدف از این تحقیق آن است که نحوه ارتباط بین سناریو سطح صنعت و سطح بنگاه را در قالب مطالعه موردی صنعت کفش استخراج کند. ابتدا رویکردهای مختلف ادغام سناریوها شناسایی شد. سپس با روش PESTEL و پورتر و مصاحبه های نیمه ساختاریافته با نظر خبرگان صنعت 30 عامل مؤثر بر صنعت شناسایی شد و 11 عامل بااهمیت و دارای عدم قطعیت تشخیص داده شد و درنهایت با ابزار میک مک دو عدم قطعیت مهم اندازه بنگاه و توان رقابت شناسایی شد و با روش GBN، چهار سناریوی فیل های پرنده، گیوه بابانوئل، عصر دایناسورها و آل استار کدخدا برای صنعت کفش استخراج شد. در گام بعدی با استفاده از رویکرد زورک در اتصال سناریوها و استفاده از نظر خبرگان، سناریوهای سطح صنعت به سناریوهای باورپذیر در سطح بنگاه در دو اندازه بنگاه بزرگ و کوچک تعمیم داده شد تا باعث تصمیم گیری بهتر مدیران این بنگاه ها شود. نتایج این تجربه می تواند گامی برای توسعه و اتصال سناریوها باشد.

اکوسیستم های نوآوری در آخرین مرحله از چرخه عمر خود، که معمولاً با تغییرات شدید محیطی یا ظهور اکوسیستم های جدید همراه است، دو گزینه پیش رو دارند: یا با شرایط جدید سازگار می شوند و به فعالیت-های نوآورانه خود ادامه می دهند و یا در خودنوسازی ناتوانند و دچار زوال می شوند. در حالت دوم، بازآفرینی و احیای یک اکوسیستم نوآوری زوال یافته می تواند برای سیاست گذاران و مدیران حائز اهمیت باشد. شهر لالجین، مهمترین مرکز تولید سفال و سرامیک در ایران است که سفال گری در آن سابقه ای حداقل 200 ساله دارد، این صنعت علی رغم وجود پیشینه تاریخی فعالیت نوآورانه در قالب ساختار اکوسیستمی، در حال حاضر فاقد ویژگی های یک اکوسیستم نوآوری پویا و فعال است. در این مقاله تلاش شده است با انجام مصاحبه های عمیق با 50 نفر به نمایندگی از بازیگران درگیر در این اکوسیستم و مطلعین از رویدادهای تاریخی، ابتدا روند تاریخی اکوسیستم نوآوری لالجین از قبل از سال 1315 تاکنون بررسی و تحلیل و سپس وضع موجود آن توصیف گردد. در این تحقیق از روش تحلیل محتوای کیفی عرفی جهت استخراج مفاهیم از مصاحبه ها و دسته بندی آن ها در قالب مقولات و محورها استفاده شده است. درنهایت محرک ها و موانع نوآوری در این اکوسیستم شناسایی و برآن اساس راه کارهایی جهت بازآفرینی این اکوسیستم مطرح شده است. این راه کارها در قالب یک الگوی چهار مرحله ای همراه با نقش هر بازیگر در این اکوسیستم جمع بندی و ارائه گردیده است.

فناوری های جدید حوزه مالی (فین تک) در حال ایجاد تحول در بخش مالی ایران هستند. شناسایی الگوی وقوع این تحول در نظام های موجود در بخش مالی کشور، راهگشای سیاست گذاری برای تسریع در رسیدن به وضعیت مطلوب خواهد بود. این مقاله تلاش کرده با مطالعه چندموردی تغییر صنایع بانک، بیمه و بورس بر اثر ظهور فین تک، وضعیت تحول حوزه مالی و سازوکارهایی که تسهیل گر یا مسدودکننده تغییر هستند را شناسایی کند. یافته ها نشان داده که به رغم ظرفیت تحول آفرینی فناوری های جدید حوزه مالی و دسترسی فنی مناسب به دانش روز، تحول فناورانه بخش مالی در ایران وابستگی زیادی به عواملی چون تطابق پذیری تنظیم گری، دسترسی به داده و بلوغ دیجیتال، وضعیت اقتصادی بخش سنتی و همچنین آمادگی بخش مالی سنتی برای شبکه سازی با شرکت های نوآفرین فین تک دارد. با این مقدمه گذار نظام های اجتماعی-فنی صنعت مالی از نوع کنام محور نخواهد بود که در نتیجه، سیاست گذاری برای تسریع چنین تحولی نیز با صرف حمایت از نوآفرینان این حوزه، راه به جایی نخواهد برد و در این خصوص توجه بیشتر به اصلاح تنظیم گری و حل مشکلات ساختاری مسلط های صنعت لازم است.  

با توجه به اهمیت فناوری اطلاعات در بخش سلامت برنامه ریزی و مشخص نمودن چشم انداز و نقشه راه آینده برای آن حائز اهمیت است. بدین منظور به کارگیری رویکردی نظام مند جهت مطالعه آینده فناوری اطلاعات سلامت ضروری است. یکی از رویکردهای آینده پژوهی روش فناوری های کلیدی است که از طریق مصاحبه با خبرگان انجام می شود. هدف از این پژوهش شناسایی فناوری های اطلاعات سلامت مهم با استفاده از رویکرد فناوری های کلیدی برای ایران 1404 بود. این پژوهش کیفی در دو مرحله انجام شد. مرحله اول پژوهش به ترسیم نقشه ذهنی فناوری اطلاعات سلامت اختصاص داشت که بر اساس مرور متون و هم اندیشی خبرگان انجام گرفت. در مرحله دوم به منظور تعیین نظرات خبرگان در ارتباط با فناوری های اطلاعات سلامت کلیدی برای ایران 1404، مصاحبه نیمه ساختار یافته با 13 نفر انجام شد. روش تحلیل داده ها در مرحله اول، تحلیل محتوا و در مرحله دوم، تحلیل چارچوبی بود. درون مایه های اصلی حاصل از تحلیل داده ها عبارت بودند از دسترسی سریع، ارزان، پایدار و امن به حداکثر سوابق سلامت کلیه افراد جامعه؛ دسترسی عادلانه به منابع و خدمات پیش خوان سلامت؛ توسعه مدیریت دانش علوم پزشکی و بهداشتی در راستای ارتقای سلامت و حفظ ایمنی افراد جامعه با استفاده از فناوری اطلاعات؛ توسعه خدمات الکترونیکی حاکمیتی (پشتیبان) در نظام سلامت؛ توسعه سلامت همراه؛ حاکمیت فناوری اطلاعات سلامت و ارتقاء زیرساخت فناوری اطلاعات سلامت در سطح ملی بود. در کل 19 فناوری اطلاعات سلامت کلیدی توسط خبرگان معرفی شدند. توسعه پرونده الکترونیک سلامت، توسعه شبکه گسترده سلامت، تبادل و اشتراک داده، توسعه سلامت همراه، پرونده سلامت شخصی بیمار، زیرساخت های فناوری اطلاعات سلامت و توسعه سیستم های پشتیبان تصمیم بالینی از جمله مهمترین فناوری های مورد نیاز ایران تا سال 1404 بودند. به نظر می رسد با تعیین فناوری های اطلاعات سلامت کلیدی تدوین برنامه های راهبردی و عملیاتی در این حوزه تسهیل گردد و تخصیص منابع واقع بینانه تر صورت گیرد.

ظهور فناوری های جدید فقط به معنی تغییر یا نسخ فناوری های موجود نیست، بلکه مقارن با ساختارها و تنظیمات اجتماعی جدیدی است. ازاین رو، مدیریت گذار فناورانه صرفاً به معنی حمایت از تحقیقات و توسعه فناوری های نوظهور نیست و مستلزم حکمرانی صحیحِ تغییر از سیستم فنی - اجتماعی موجود به سیستم فنی - اجتماعی جدیدی است. توصیف این تغییرات از اهداف رویکردها و چارچوب های گوناگونی نظیر رویکرد سیستم های نوآوری (به ویژه رویکرد سیستم های نوآوری فناورانه) و رویکرد چند لایه ای است. نظریه پردازان بعضی از شاخه های مشتق از رویکرد چند لایه، یعنی مدیریت استراتژیک جاویژه ها و مدیریت گذار یا توسعه های مفهومی سیستم های نوآوری فناورانه مثل موتورهای نوآوری، رویکردی به مراتب تجویزی تر دارند. در این مقاله، با دیدگاه مقایسه ای، به سِیر شکل گیری این رویکردها،اشتراک ها و افتراق ها و بنیان های نظری ای می پردازیم که در سِیر توسعه این رویکردها مؤثر بوده اند. به نظر می رسد تلفیق بینش های حاصل از دو جریان اصلی، یعنی رویکردهای سیستم های نوآوری و رویکردهای مبتنی بر سیستم های فنی - اجتماعی، آینده تحلیل و سیاست گذاری گذارهای فناورانه را شکل خواهد داد.

هدف: آینده نگاری دولت الکترونیکی در ایران هنوز انجام نشده و در سطح جهان نیز مدل مشخصی برای آن وجود ندارد. هدف محققان از اجرای این پژوهش، ارائه چارچوب آینده نگاری دولت الکترونیکی است. روش: پژوهش بر مبنای تحلیل تطبیقی و ترازیابی تجربه های جهانی به اجرا درآمد. با مرور مطالعات انجام شده در دهه اخیر، 18 پروژه آینده نگاری دولت الکترونیکی شناسایی شد. این پروژه ها با هشت شاخص، شامل روش ها، سطح پروژه، پشتیبانان، مشارکت کنندگان، اهداف پروژه، عوامل تأثیرگذار، عدم قطعیت ها و خروجی ها و نتایج، استخراج و تحلیل شدند. به کمک روش آنتروپی شانون به بررسی پشتیبانی کمی پژوهش ها و پروژه های گذشته از مؤلفه های هر یک از این شاخص ها پرداخته شده است. یافته ها: برای پروژه های حکومت الکترونیکی، افق زمانی کمتر از 10 سال مناسب است و سطح آینده نگاری ملی، بهترین پشتیبان برای اجرای این پروژه دولت محسوب می شود. همچنین تعداد مشارکت کنندگان مناسب برای این پروژه، بین 51 تا 200 نفر است. روش پانل خبرگان، سناریونگاری و نقشه راه مناسب ترین روش ها هستند. مهم ترین عوامل تأثیرگذار بر اجرای این پروژه، عوامل فرهنگی اجتماعی شناخته شدند و تدوین سناریو و ارائه چشم انداز مهم ترین خروجی ها بودند. نتیجه گیری: پیاده سازی پروژه های دولت الکترونیکی، به طرح آینده نگارانه و مبتنی بر اجماع ذی نفعان نیاز دارد. برای اجرای این پروژه، تجربه های جمع بندی شده سایر کشورها در این مقاله، راه گشایی برای سیاست گذاران و برنامه ریزان در ایران است.

پیام رسان ها به عنوان عضو جدیدی از خانواده رسانه های اجتماعی، با استقبال گسترده ای از سوی کاربران فضای مجازی کشور مواجه شده اند؛ به گونه ای که درصد بالایی از پهنای باند مصرفی اینترنت کشور به این اپلیکیشن ها اختصاص یافته است؛ از این رو، در صورت وجود پیام رسان های موفق داخلی، در این زمینه صرفه جویی خواهد شد. هدف از مقاله حاضر، بررسی راهبردهای تجاری سازی پیام رسان های داخلی است. برای این منظور، پس از مطالعات کتابخانه ای و مرور ادبیات پژوهش در حوزه های تجاری سازی، شبکه های اجتماعی و پیام رسان ها، با بهره گیری از روش تحلیل تم، دیدگاه های خبرگان و صاحبنظران این حوزه، جمع بندی و تلاش شده است تا راهکارهای تجاری سازی پیام رسان های ایرانی در قالب یک مدل ارائه شود. جامعه آماری پژوهش را خبرگان فضای مجازی تشکیل می دهند و نمونه گیری به صورت قضاوتی انجام شده است. با تحلیل تم مصاحبه ها، سه مقوله کلان سازمان پیام رسان ها، نظام حاکمیتی و محیط شناسایی شدند و راهبری کلان زنجیره ارزش پیام رسان ها، حمایت از پیام رسان های داخلی، اعتمادسازی و قانون گذاری، شایسته مهم ترین مؤلفه های مقوله نظام حاکمیتی شمرده شدند. راهبردهای تجاری، فرهنگ سازمانی، مدل کسب وکار، منابع تأمین مالی، نیروی انسانی و ویژگی های پیام رسان نیز از شاخص ترین مؤلفه های ویژگی های سازمان پیام رسان شناخته شدند. 

تحلیل بازیگران یکی از مهمترین روش های آینده پژوهی است، تحلیل بازیگران هم به عنوان روشی مستقل و هم در ترکیب با سایر روش ها به خصوص روش سناریوپردازی از جایگاه خاصی برخوردار است. در این مقاله با هدف توسعه مدلی جهت تحلیل بازیگران با استفاده از مدل های تحلیل ذینفعان در رشته های مدیریت و مدل های خاص تحلیل بازیگران در رشته آینده پژوهی ابتدا معیارهای اصلی در مدل های موجود استخراج گردید سپس مدل تحلیل بازیگران بر اساس معیارهای تأئید شده طراحی شد. روش طراحی مدل بر اساس روش شناسی لینهام و برپایه نظریات موجود و نظرات 14 متخصص در این حوزه که به صورت مصاحبه های فردی و پنل تخصصی جمع آوری شد طرح ریزی گردید. نتایج منجر به طراحی ماتریس جذابیت مداخله بر پایه چهار معیار شامل؛ قدرت مداخله بازیگر، نوع مداخله بازیگر، تمایل مداخله بازیگر و زمان مداخله بازیگر شد، این ماتریس با گروه بندی بازیگران در 5 گروه مهاجمان، مدافعان، هم پیمانان، سوداگران و مرددان قابلیت تحلیل رفتار هر بازیگر و تدوین راهبرد برای نحوه تعامل را ایجاد می کند. همچنین مطالعه موردی کشور سوریه به منظور بررسی قابلیت های اجرایی مدل طراحی و برای رتبه بندی و شناسایی بازیگران کلیدی از 5 روش تعیین ضریب اهمیت، تاپسیس، فریدمن، تاکسونومی عددی و تخصیص خطی رتبه بازیگران مشخص گردید، سپس با روش ادغام کپ لند رتبه بندی نهایی بازیگران تعیین و در ماتریس جذابیت مداخله گروه بندی بازیگران انجام شد. نتایج نشان داد از 7 بازیگر کلیدی 5 بازیگر در گروه هم پیمانان و 2 بازیگر در گروه مهاجمان قرار گرفته و سایر بازیگران با تأخیر زمانی و شدت کمتری در این مسأله ورود پیدا می کنند.

دستیابی به توسعه بدون اتکا بر پژوهش، امکان پذیر نیست و موفقیت در پیاده سازی با ارزیابی و نظارت محقق خواهد شد. هدف این تحقیق، استخراج شاخص های کلیدی توسعه پژوهش در ایران با تمرکز بر بخش بهداشت و درمان است. روش پژوهش حاضر، توصیفی- تحلیلی از نوع تحلیل محتواست و برای تجزیه وتحلیل اطلاعات از تکنیک دلفی فازی ایشیکاوا استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد که 34 شاخص از مجموع 74 شاخص استخراج شده توسط محقق از نگاه خبرگان عوامل کلیدی محسوب می شوند که باید به طور مستمر مورد پایش قرار گیرند. ازجمله این شاخص ها می توان به «حجم قراردادهای مشاوره و پژوهشی صنعت با مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی»، «مقدار H-Index ملی (درجه اعتبار و ارجاعات مقالات در عرصه بین الملل)» و «تعداد مقالات مشترک با دانشجویان (یا استادان) خارج از کشور» اشاره کرد.

صنعت نرم افزار نمودی از مهارت های نرم و تفکر انتزاعی انسانی است. این نوع فناوری ناملموس و مبتنی بر هوش انسانی است، اما آثار درک پذیری دارد. گذشت عصر سخت افزار و توجه جهانی به فناوری های نرم، ضرورت توجه به عامل انسانی توانمند و صنعت نرم افزار را نمایان می کند. با وجود تلاش هایی که برای صنعت نرم افزار در ایران صورت گرفته، هنوز این فناوری به صنعت پایدار تبدیل نشده است. برنامه ریزی در این حوزه به نگاهی عمیق و آینده پژوهانه نیاز دارد. هدف مقاله حاضر، ارائه آینده بدیل این صنعت برای تولید کننده داخلی و سیاستگذاران است. حوزه این پژوهش به لحاظ جغرافیایی در ایران؛ از بعد زمانی، تا سال 1404 شمسی؛ و از نظر موضوعی، صنعت نرم افزار کشور است. این پژوهش با استفاده از روش های کیفی نظیر چارچوب های PEST و نیروهای پورتر و تحلیل محتوا، مصاحبه های نیمه ساختاریافته با خبرگان صنعت نرم افزار و سناریونگاری براساس عدم قطعیت های بحرانی یا GBN اجرا شده است. در نهایت، بر پایه دو عدم قطعیت اصلی، یعنی حمایت سیاستی و اجرایی دولت از صنعت نرم افزار و نیز تعامل بین المللی آن در ایران، چهار سناریو ترسیم شده است.

ایجاد بسترهایی برای دانش، علاوه بر فراهم آوردن ارزش های اقتصادی برای سازمان ها، منجر به رشد اقتصادی و فنی جامعه می شود. ازآنجاکه به بازار رساندن یک محصول می تواند تضمین کننده موفقیت و بقای سازمان ها باشد، تجاری سازی به عنوان یک عامل حیاتی مطرح شده است. این موضوع در صنایع با فناوری برتر از جمله فناوری اطلاعات و ارتباطات نیازمند همکاری فناورانه است. هدف از این پژوهش تحلیل و اولویت بندی راهبردهای همکاری فناورانه در راستای تجاری سازی دستاوردهای پژوهشی در پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات است. برای این منظور ابتدا راهبردهای همکاری فناورانه، راهبردهای تجاری سازی و مجموعه عوامل تأثیرگذار در انتخاب راهبردهای همکاری فناورانه با مرور ادبیات شناسایی شد. در مرحله بعد با نظر خبرگان این پژوهشگاه، فصل مشترک دو حوزه همکاری فناورانه و تجاری سازی فناوری تعیین و فهرست راهبردهای همکاری فناورانه ای استخراج شد که در راستای تجاری سازی دستاوردهای پژوهشی کاربرد دارند و چهارچوب تحلیل شبکه ای تحقیق تبیین شد. ابزار گردآوری داده ها سه پرسش نامه بوده که توسط 21 خبره تکمیل شده است. با توجه به وجود همپوشانی بین عوامل، از فرایند تحلیل شبکه ای فازی ، برای اولویت بندی راهبردها استفاده شده است. به منظور کاهش تعداد سؤالات در این روش، راهبردهای استخراج شده از یک سو و عوامل مؤثر در تجاری سازی، به طور جداگانه با نظر خبرگان اولویت بندی شدند تا تعداد مؤلفه ها برای ورود به فرایند تحلیل شبکه ای فازی کاهش یابد. خبرگان، تمام متخصصان حوزه تحقیق و توسعه و تجاری سازی در پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات هستند که 21 نفرند. نتایج نشان داد راهبردهایی همچون شبکه سازی، تحقیق و توسعه مشارکتی و استخدام کارکنان فنی و علمی دارای بیشترین اولویت در پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات هستند. نتایج این تحقیق، هم از نظر روش و هم از نظر کاربرد می تواند در سایر مراکز پژوهشی دولتی مشابه، استفاده شود.

توسعه پکس، فرصتی نو برای تحول در نظام سلامت است. پکس از جمله فناوری های نوظهور است که دسترسی به تصویربرداری بیمارستانی از طریق شبکه را امکان پذیر می سازد. پرونده سلامت بیمار با جزئیات تصویری و فیلم در همه جا و هر زمان و با کمترین هزینه، قابل دسترس خواهد بود. هم اکنون پکس در ایران متولی خاصی ندارد و مسئولین به دنبال راه اندازی مرکزی برای توسعه پکس هستند. دراین شرایط شناخت عوامل موثر بر پذیرش این فناوری بسیار ضروری و مفید خواهد بود هدف اصلی این پژوهش ارائه مدلی برای پذیرش فناوری نوظهور پکس در مراکز درمانی کشور در جهت تهسیل در بکارگیری این فناوری است .این مطالعه، از نوع توصیفی- همبستگی است که به صورت مقطعی و در سال 1393 انجام شده است. در این تحقیق برای پذیرش فناوری از مدل TAM استفاده شده است. مولفه های موثر بر فناوری از ادبیات موضوع استخراج شده و با روش دلفی و نظر خبرگان اولویت بندی شده اند. سه اولویت اول آن به عنوان ورودی مدل TAM استفاده شده است. سپس برای هریک از مولفه ها متناسب با هدف اصلی پژوهش ، فرضیه هایی تبیین شدکه به منظور آزمون فرضیه های تحقیق و بررسی روابط بین مولفه ها از روش حداقل مربعات جزئی استفاده شده است. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه ای مشتمل بر 16 گویه بود که از پرسشنامه های این حوزه استخراج و برای پکس بومی سازی شد. جامعه هدف 130 نفر متخصصین حوزه بودند. نتایج حاصله از این مطالعه در سطح مراکز درمانی استفاد کننده از پکس، اثر هزینه های مالی ادراک شده بر قصد رفتاری استفاده از پکس(t-value=12/31)، اثر سازگاری بر سودمندی درک شده توسط کاربران(t-value=8/74)، اثر تصویر ذهنی بر سودمندی درک شده کاربران(t-value=5/69)، اثر تصویر ذهنی بر درک از آسانی استفاده(t-value=12/74)، را تایید کرد. تحلیل مسیر نشان داد هزینه های مالی بالاترین اولویت را در پذیرش پکس دارند. با توجه به یافته های این مطالعه، عوامل موثر بر پذیرش پکس از منظر رفتار کاربران شناسایی شدند. نتایج این تحقیق می تواند در برنامه ریزی نظام سلامت برای استفاده عادلانه از خدمات درمانی و توسعه و تجهیز مراکز درمانی به سیستمهای روز مفید و موثر باشد.

یکی از اصلی ترین انگیزه های تحقیقات در حوزه مهندسی و علم در مقیاس نانو، پیشبرد اهداف وسیع اجتماعی است؛ در رویکرد متعادل آثار اجتماعی توسعه فناوری، نه تنها مزایای اجتماعی بلکه پیامدهای پیش بینی نشده نیز مدنظر می باشد. مورفولوژی به عنوان نوعی از ارزیابی پیشینی سیاست گذاری، این اطمینان را ایجاد می کند که با مدنظر قراردادن اهداف بدیل و عدم قطعیت های آثار اجتماعی توسعه فناوری، رویکرد متعادل توسعه و شرایط متنوع آینده را نیز مدنظر قرار داده است. در این مقاله، از روش مورفولوژی به عنوان یکی از روش های برنامه ریزی سناریویی جهت استخراج های سناریوهای باورپذیر آینده بهره گرفته شده است. این مطالعه بر ارتباط و ارزش توسعه فناوری نانو در حوزه های مختلف تمرکز داشته و نتایج آن نشان می دهد که هرگاه روش مورفولوژی در یک فرآیند مشارکتی و نظام مند استفاده شود به سیاست گذاران کمک می کند تا اجماع و تعهد به خروجی ها تحقق یابد. افزون بر این، فناوری نانو می بایست در افق زمانی مدنظر در سه حوزه انرژی، فناوری اطلاعات و ارتباطات و همچنین پزشکی و داروسازی توسعه یابد تا سناریوی مطلوب مقدور آثار اجتماعی تحقق یابد.