حقّ تحفظ صحابه در قوانین اسلامی از منظر مردم شناسی حقوق؛ مطالعه مسئله روزه و ارث (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
قانون، ماهیت هنجاری دارد و الگوهای رفتاری اعضای جامعه را تعیین می کند. مشارکت در قانون گذاری از این حیث، سرمایه اجتماعی مهمی برای سهیم شدن در قدرت و برافراشتن پرچم اقتدار یک گروه در جامعه است. نظام حقوقی اسلام نیز مجموعه قواعدی است که افعال مُکلّفان را ارزش گذاری و هدایت می کند. مشارکت در قانو ن گذاری و یا تفسیر حقوق اسلامی، از ابتدای بعثت نبی اکرم، مسئله مهمی برای گروه های مختلف جامعه نوپای اسلامی بود. رقابت گروه ها و سهم خواهی گروه ها در این سرمایه اجتماعی، با شیوه های عصیان گروهی، برای تثبیت سهم اجتماعی در حاکمیت و قانون گذاری انجام می شد. گروهی از صحابه با انتقاد هدفمند برای نمایش سرمایه اجتماعی خود، تلاش می کردند تا حقّ اعمال نظر و مشارکت در شکل دهی حقوق اسلامی را برای خود تثبیت کنند. ازاین رو، تحلیل مردم شناختی زیست فقهی حقوقی صحابه در عصر نبوی ذیل مسئله روزه و ارث، از جهت رقابت در نظام تقنینی اسلام برای درک تمایزات اندیشه حقوقی آنها، مسئله این پژوهش است.دستاورد این مقاله، تمایز عاملیت های حقوقی صحابه (شهر مدینه) با مطالعه مسئله روزه و ارث در دهه اوّل هجری است. در این نوشته، با تفکیک شبکه کنشگران حقوقی، دو عاملیت حقوقی با آرمان های متفاوت و جهان بینی و ارزش های متمایز و تفاوت بنیادین منابع و منطق فقهی حقوقی شناسایی شدند. گروهی از صحابه، تابع محض نظام حقوقی نبوی بودند. برخی دیگر نیز درصدد احیای نظام حقوقی بدوی بودند. اندیشه فقهی گروه دوم، تلفیق ارزش های اسلامی به نفع ارزش های قومی بود. نگارندگان این مقاله، با رویکرد مردم شناسی حقوق، مسئله روزه و ارث را از منظر دو عاملیت مذکور بررسی کرده و تفاوت بنیادین منابع و منطق فقهی حقوقی آن دو را نشان داده اند. هر دو عاملیت نبوی و بدوی، در طول قرن اوّل به حیات خود ادامه دادند و در نهایت، ابتدای قرن دوم در صورت بندی مکاتب فقهی اثر مستقیم داشتند.The right to protection of companions in Islamic laws from the perspective of legal anthropology; Studying the issue of fasting and inheritance
The law has a normative nature and determines the behavior patterns of the members of the society. In this sense, participation in legislation is an important social capital to share in power and raise the flag of authority of a group in society. The Islamic legal system is also a set of rules that value and guide the actions of the obliges. Participation in legislation or the interpretation of Islamic law was an important issue for different groups of the nascent Islamic society from the beginning of the Prophet's mission. The competition of groups and participation of groups in this social capital was carried out with methods of group rebellion to stabilize the social share in governance and legislation. A group of Companions tried to establish the right to express their opinions and participate in the formation of Islamic law by criticizing them in order to show their social capital. Therefore, the ethnographic analysis of the life-jurisprudence of the Companions in the Prophetic era under the issue of fasting and inheritance in terms of competition in the legal system of Islam to understand the differences in their legal thought is the issue of this research. The achievement of this article is to distinguish the legal agencies of the Companions (city of Medina) by studying the issue of fasting and inheritance in the first decade of Hijri. In this article, by separating the network of legal activists, two legal agencies with different ideals and worldviews and distinct values and fundamental differences in sources and jurisprudential-legal logic were identified. A group of companions was subject to the Prophetic legal system. Some others were trying to revive the primitive legal system. The jurisprudential thought of the second group was the integration of Islamic values for the benefit of ethnic values. The authors of this article, with the approach of legal anthropology, have examined the issue of fasting and inheritance from the point of view of the two mentioned entities and have showed the fundamental difference between their sources and jurisprudential logic. Both prophetic and primitive agency continued to exist during the first century and finally at the beginning of the second century they had a direct effect on the formation of jurisprudence schools.
تبلیغات
