بازنمایی فاطمیان در تاریخ نگاری دودمانی ایوبیان: پژوهشی بر پایه مُفَرِّج الکُروب فی اخبار بنی اَیّوب ابن واصل (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
تاریخ فاطمیان را می توان در آثار گونه گون، از منابعِ موافق اسماعیلی گرفته تا منابعِ مخالف سنی و شیعی دوازده-امامی، بازجست. این مقاله بر یکی از منابع سنی یعنی مُفَرِّج الکُروب فی اخبار بنی اَیّوب متمرکز شده و با رویکرد «توصیفی–تحلیلی» و بر پایه مطالعات کتابخانه ای، این پرسش را پی گرفته که سیمای فاطمیان در این کتاب چگونه بازنمایده شده-است؟ اهمیت موضوع از آن جهت است که مفرج الکروب اساساً تاریخ دودمانی ایوبیان است و از این روی تحلیل بازنمایی سیمای فاطمیان در تاریخ دودمانی دشمنان و جانشینان ایشان، می تواند عیار دقیقی برای سنجش بی طرفی ابن واصل باشد. آنچه ابن واصل درباره فاطمیان آورده، مشتمل بر برخی روایدادهای تاریخی، عقاید فاطمیان و ذکر برخی از اشعار سروده-شده درباره آنها است. در مسئله نسب فاطمیان دیدگاه ابن واصل بر رد انتساب ایشان به علویان است، امّا در ذکر روایت های تاریخی مرتبط با فاطمیان کمتر دست به ارزش داوری زده و بدون جانب داری از ایوبیان به ذکر رویدادها پرداخته است. با این همه به هنگام ذکر عقاید و باورهای فاطمیان روایت او قالب ردیه نویسی گرفته و متضمن بدگویی از فاطمیان است.Representation of Fatimids in Ayyubid dynasty historiography A research based on Mafaraj al-Karub Fi Akhbar Bani Ayyub Ibn Wasil
The history of the Fatimids can be found in various works, from pro-Ismaili sources to anti-Sunni and Shia sources of Twelver Imams. This article focuses on one of the Sunni sources, Mufarij al-Kuroob fi Akhbar Bani Ayyub, and with a "descriptive-analytical" approach and based on library studies, it pursues the question of how the image of the Fatimids is represented in this book? The importance of the issue is that Mafarj al-Karub is basically the dynastic history of the Ayyubids, therefore, the analysis of the representation of Fatimids' image in the dynastic history of their enemies and successors can be an accurate benchmark for measuring Ibn Wasil's impartiality. What Ibn Wasil brought about the Fatimids includes some historical events, the Fatimids' opinions and mentioning some poems written about them. In the issue of the Fatimids' lineage, Ibn Wasil's view is to reject their attribution to the Alawites. But in mentioning the historical narratives related to the Fatimids, he has done a little the value judgment and mentioned the events without favoring the Ayyubids. However, in the course of mentioning Fatimids' opinions and beliefs, his narration takes the shape of writing refutation and includes dispraising of the Fatimids.
تبلیغات
