بحران های مالی در آینه سفته بازی: از تحلیل بحران 2008 تا راهکارهای فقه امامیه (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
بحران های اقتصادی ناشی از آسیب های ساختاری نظام های مالی مدرن و رفتارهای سفته بازانه است. این مقاله با استفاده از روش تحلیلی و با بررسی نقش سفته بازی در ایجاد بحران ها، به ارزیابی ظرفیت فقه امامیه در پیشگیری از این بحران ها می پردازد. پرسش اصلی مقاله این است که چه عواملی در شکل گیری بحران های اقتصادی غرب نقش داشته اند و آیا فقه امامیه می تواند از وقوع بحران های مشابه جلوگیری کند؟ بر اساس فرضیه پژوهش، رفتارهای سفته بازانه در تشدید بحران های اقتصادی مؤثر بوده و فقه امامیه با تأکید بر اصولی چون مشارکت در سود و زیان، منع ربا، قاعده لاضرر، منع غرر و اصول شفافیت و عدالت، توانایی پیشگیری از بحران ها را دارد. بر اساس یافته های پژوهش، فقه امامیه با محدودسازی فعالیت های غیرمولد و هدایت سرمایه ها به فعالیت های مولد، می تواند ثبات اقتصادی را تقویت کرده و به عنوان چارچوبی پیشگیرانه در برابر بحران های مالی عمل کند.Financial Crises in the Mirror of Speculation: From the 2008 Crisis to Imami Jurisprudential Remedies
Economic crises often originate from structural flaws in modern financial systems and speculative behavior. This paper uses an analytical method to assess the role of speculation in triggering crises and to evaluate the preventive potential of Imami jurisprudence. The main research question is: What factors contributed to the emergence of economic crises in the West, and can Imami jurisprudence prevent similar occurrences? The central hypothesis posits that speculative behavior plays a significant role in exacerbating economic crises, while Imami jurisprudence—through principles such as profit-and-loss sharing, prohibition of ribā, the principle of no harm (lā ḍarar), prohibition of gharar, and emphasis on transparency and justice—possesses preventive capacities. The findings indicate that by restricting non-productive activities and channeling capital toward productive enterprises, Imami jurisprudence can promote economic stability and serve as a proactive framework against financial crises.