الگوی دینی

ارتباطات بین فرهنگی از جمله مباحثی است که در سا ل های اخیر مطرح شده است. در این بین، میلتون بنت طیف شش مرحله ای از نحوه مواجهه با تفاوت فرهنگی را مطرح کرده است که از قوم مداری مطلق تا نسبی گرایی مطلق را شامل می شود. این مقاله در پی پاسخ به این پرسش است که آیا الگوی مبتنی بر منابع اسلامی با یکی از شش مرحله فوق تطابق دارد و یا الگوی مستقلی را برای ارتباطات بین فرهنگی مطرح نموده است؟ نتیجه بررسی ها نشان می دهد که این الگو در چارچوب هیچ کدام از مراحل مذکور نمی گنجد، بلکه نظریه ای مستقل است. در این مقاله تلاش شده اصول اساسی آن با تکیه بر آیات و روایات اسلامی تبیین گردد.

پژوهش پیش رو با هدف متن پژوهی نظام مند و بر اساس روش فراترکیب (متاسنتز) با نرم افزار تحلیل کیفی MAXQDA انجام شده است تا بتواند به بازخوانی و ارائه الگویی جامع از صلاحیت حرفه ای معلمیِ پدیدار در میراث ارزشمند متون تربیتی-فقهی اسلام بپردازد. داده های پژوهش دربرگیرنده 30 کتاب برگزیده حدیثی و تربیتی از صدر کتابت متون اسلامی (255ق) تا دوره معاصر (1228ق) و متشکل از آیات، روایات و نظر اندیشمندان است. بر اساس ستانده پژوهش، 494 کد از روایات، 1954 کد از نظر اندیشمندان و در مجموع 2448 کد از جملگی متون و بر پایه تحلیل یافته ها، ساخت نهایی الگو در چهار ساحت، 15 حوزه محوری و 91 شاخص صلاحیت با نام «الگوی فقهی-تربیتی صلاحیت حرفه ای معلمی (المفید)» به دست آمده است. ساحتهای چهارگانه الگوی المفید عبارت اند از: آداب معلمی در شبکه دانشی (آداب المعلم فی علمه)»، آداب معلمی در حوزه آموزش (آداب المعلم فی تعلیمه)، آداب معلمی در باب آموزندگان (آداب المعلم مع متعلمه) و آداب معلمی در باب توسعه فردی (آداب المعلم فی نفسه). گفتنی است که این الگو، ناظر بر الگوی تربیت معلم در نظام ارزشی اسلام، درآمدی بر مسیر صلاحیت پژوهی کیفی در میان منابع دین مبین اسلام و همچنین الگویی اصیل برای عملیاتی شدن در امر تربیت معلم آگاه (عالِم) و کارگزار (عامل) است.