بلگرامی

یکی از بخش های مهم فولکلور، آداب و رسوم و سنن فرهنگی است. مبحثی که با دقّت در رفتار فردی و اجتماعی افراد یک جامعه می توان نشانه های آن را مشاهده و تأثیر آن ها را در شئونات زندگی درک کرد. تجربه این عناصر فرهنگی و همزیستی با آن ها در ذهن و زبان شعرا تأثیرگذار بوده و در دوره های مختلف دستاویز خلق مضامین جدید شده است. آزاد بلگرامی در زمره شاعران پارسی گوی هندی است که در اشعار وی آداب و سنت های فرهنگی اسلامی و هندی حضور و ظهور چشمگیری دارد؛ از این رو نوشتار حاضر در پی آن است که به روش توصیفی- تحلیلی مبحث آداب و رسوم را که دارای بیشترین بسامد در شعر بلگرامی است، بررسی کند و به این سؤال پاسخ دهد که آداب و سنن فرهنگی در غزل آزاد بلگرامی، بومی مردمان هند است یا تحت تأثیر فرهنگ اسلامی یا ایرانی قرار گرفته است؟ نتایج به دست آمده نشان دهنده این موضوع است که برخی از آداب و رسوم ازجمله خال زنان هند، مرده سوزی و جویدنِ پان، خاص و بومی مردمان هند است؛ اما بیشترین بسامد مربوط به مواردی است که شاعر از فرهنگ اسلامی و ایرانی تأثیر پذیرفته است؛ ازجمله آداب مهمان نوازی، سوگواری و اعیاد مذهبی که بسامد بالایی هم در شعر او دارند و به نظر می رسد علقه های دینی بلگرامی و توجه فراوان به سنن دینی، وی را از توجه بیشتر به رسوم ملی و شاد هند غافل کرده است.

حضرت جعفر بن ابیطالب (ع) به عنوان یکی از شخصیتهای برجسته ی اسلامی از صدر اسلام تا اکنون در میان مسلمانان جهان و هند مطرح است. لذا دانشمندان هند نیز عام از اهل تشییع و اهل سنت توجه خاصی به این شخصیت داشته اند. درنتیجه چند اثر قابل توجهی درباره حضرت جعفر بن ابیطالب (ع) به عنوان میراث علمی پشت سر گذاشته اند پس آثاری که در این زمینه شناسائی شده به دست آمده است سه تا اند و هر کدام از این سه اثر وابسته به یکی از فرق و مسالک متعلق به هند است.از این میان، یک اثر، متعلق به شیعه امامیه است که عنوانش "سوانح حیات جعفر الطبار" مولف آن مورخ و سیره نگار شهیر هند خان بهادر سید اولاد حیدر فوق بلگرامی(م 1942 م) صاحب مجلات اسوه الرسول و سیره ائمه طاهرین می باشد موضوع این اثر تاریخ و زندگی نامه حضرت جعفر بن ابیطالب علیه السلام می باشد. و اثر دیگری " الروض المعطار فی نسب الساده آل جعفر الطیار" است مولف آن سید محمد مرتضی بلگرامی الزبیدی (م 1205 ه) متعلق به صوفیه سلسله قادریه است. موضوع این اثر نسب نامه آل جعفر طیار است این قدیم ترین اثر دانشمند هند به زبان عربی می باشد. این اثر بعدا به زبان اردو بنام نسب نامه آل جعفر الطیار ترجمه شده است و اثر سوم متعلق به دانشمند مسلک بریلوی است.."حضرت سیدنا جعفر طیار" عدنان احمد عطاری مدنی است.