کارورزی

هدف پژوهش حاضر بررسی دیدگاه فارغ التحصیلان دانشگاه فرهنگیان از میزان کارآمدی درس کارورزی در افزایش توان حرفه ای دانشجومعلمان بود. پژوهش از نوع کیفی و با روش پدیدارشناسی اجرا شد. اطلاعات مصاحبه های نیمه ساختارمند گردآوری شد. بر این اساس، از بین فارغ التحصیلان سال های 1398 و 1399 کارشناسی آموزش ابتدایی دانشگاه فرهنگیان، 20 نفر به صورت هدفمند انتخاب شدند. تحلیل مصاحبه ها، با الگوی هفت مرحله ای کلایزی (1978) و سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام شد. یافته ها در 5 بعد: «محتوای برنامه درسی کارورزی، توسعه دانش ها و مهارتهای حرفه ای»، «تقویت سواد دیجیتالی»، «تقویت اخلاق حرفه ای» و «تقویت ساختار سازمانی » نشان دادکارورزی توان حرفه ای دانشجومعلمان را با مشارکت و تعامل فعال بین مدارس و دانشگاه، همکاری اساتید و معلمان راهنمای مجرب، فعالیت دانشجومعلمان در مدرسه و کلاس، تقویت سواد رسانه ای و فناوری اطلاعات، کسب دانشها و مهارتهای علمی و پژوهشی مورد نیاز معلمی، کسب فضائل اخلاقی افزایش داده و به تدریج آنان را برای ورود به عرصه معلمی در مدرسه تقویت می کند.

هدف پژوهش حاضر بررسی تجارب زیسته دانشجومعلمان از آموزش مجازی درس کارورزی در همه گیری کووید19 بود. این پژوهش بارویکرد کیفی و به روش پدیدارشناسی انجام شد. به این منظور مصاحبه نیمه ساختاریافته با 18 نفر از دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان اصفهان انجام شد. نمونه گیری به صورت هدفمند تا رسیدن به اشباع اطلاعات ادامه یافت. ملاک انتخاب دانشجویان، داشتن تجربه صرفا مجازی از کارورزی بود به این ترتیب دانشجویانی که کارورزی 1 و 2 را به صورت مجازی پشت سر گذاشتند و هیچ تجربه ای از آموزش حضوری در کارورزی را نداشتند، انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش هفت مرحله ای کلایزی صورت پذیرفت. جهت اطمینان از اعتبار پژوهش از راهبرد مرور همتا استفاده شد. نتایج به دست آمده حاکی از وجود دو مضمون کلی چالش ها و فرصت های آموزش مجازی کارورزی در تجربه زیسته دانشجومعلمان بود این چالش ها عبارتند از فراهم نبودن زیرساخت ها، مشکلات برنامه درسی و مشکلات سازمانی که باعث شده دانشجویان نتوانند شایستگی های درس کارورزی و شایستگی های تدریس را کسب کنند. در عین حال آموزش مجازی کارورزی فرصت هایی همچون رفع محدودیت زمانی، افزایش دسترسی به محتوا و توسعه سواد فناوری دانشجویان را به دنبال داشته است. با توجه به نتایج حاصل، تاکید بر محاسن آموزش مجازی و تدارک پشتیبانی های لازم جهت تعدیل چالش-های کارورزی مجازی ضرورت دارد.

پژوهش حاضر، با هدف اولویت بندی عوامل مؤثر بر اثربخشی دروس کارورزی در دانشگاه فرهنگیان انجام شده است. روش این تحقیق، از نوع کمّی و جامعه آماری آن شامل فارغ التحصیلان پردیس های دانشگاه فرهنگیان استان البرز بود که 250 نفر از آن ها به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند و با بهره گیری از پرسشنامه محقق ساخته، اطلاعات جمع آوری و با استفاده از آزمون t تک نمونه ای، مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. روایی پرسشنامه با دو روش اعتبار محتوا و نیز اعتبار سازه و پایائی آن با کمک آلفای کرونباخ (989/0) مورد تأیید قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که به ترتیب اولویت، ویژگی های آموزشی (44/3)، ویژگی های فردی (38/3)، ارتباطات (2/3)، ویژگی های سازمانی (54/2) و مدارس هدف (45/2) بر اثربخشی درس کارورزی تأثیر داشتند و در میان تمامی عوامل، عقد تفاهم نامه، ویژگی های فردی کارورز، معلم راهنما و استاد، دارای بالاترین میانگین بوده اند. درنتیجه، به منظور افزایش اثربخشی دروس کارورزی در دانشگاه فرهنگیان، توجه به این عوامل بر اساس اولویت بندی ارائه شده می تواند کارآمد باشد.

هدف از مقاله حاضر ارائه الگوی کارورزی دانشگاه فرهنگیان است. و با روش داده بنیاد انجام شد. داده ها از طریق 20 مصاحبه نیمه ساختارمند بااساتید، صاحب نظران و متخصصان و دانشجو معلمانی که در ارتباط با موضوع تحقیق از تجارب و پژوهش های ارزشمندی برخودار بودند با استفاده از نمونه گیری هدفمند (گلوله برفی) جمع آوری، شد. یافته ها شامل 95 کدباز، 31 کد محوری و 16 کد انتخابی بود. مقوله های فرعی که ذیل بعد شرایط علی قرار گرفتند عبارت بودند از: چالش زمان، قابلیت های مدرسه، هدایت گری معلم راهنما، شیوه های نظارتی معلم راهنما، جو حاکم بر دانشگاه، موقعیت مدرسه. مقوله های فرعی که ذیل بعد شرایط زمینه ای قرار گرفتند عبارت بودند از: جو سازمانی، نیازهای دانشجویان، ساختار سازمانی، چارچوب ها. مقوله هایی که ذیل بعد عوامل مداخله ای قرار گرفتند عبارت بودند از: سطوح فرهنگ مدرسه، نگرش فردی، فرهنگ جمعی مدرسه، هنجارهای معلمان، سوگیری شخصی معلمان، تفاوت های دانش آموزان. مقوله های که در بعد راهبردها قرار گرفتند عبارت بودند از: تجهیز مهارتی دانشجویان، فعالیت های دانشجویی، آموزش اساتید، به روز کردن آموزش ها، اصلاح ساختار کارورزی، فراهم کردن ساختار حمایتی. پیامدها نیز عبارت بودند از: نگرش منفی معلمان راهنما، توانمندی فردی معلمان راهنما، افزایش صلاحیت حرفه ای، ارتقا فرهنگ یادگیری، ارتقا فرهنگ خودکارآمدی، نگرش منفی اساتید، نگرش مثبت اساتید. همچنین برنامه درسی فراگیری که تمامی ابعاد زمینه ای، محیطی، فنی و اطلاعاتی مرتبط با کارورزی را تحت پوش قرار دهد به عنوان مقوله محوری یافت شد.  

باتوجه به جایگاه پژوهش های علم سنجی در حوزه های مختلف علمی، پژوهش حاضر با هدف تحلیل مقالات مرتبط به توسعه حرفه ای معلمان انجام شده است. روش تحقیق توصیفی - کاربردی و حوزه پژوهش شامل تمامی مقالات توسعه حرفه ای معلمان بود که از سال 1998 تا 2022 در پایگاه استنادی ساینس دایرکت نمایه شدند، بعد از پالایه مقالات مرتبط 2382 مورد از آن ها با نرم افزار اکسل و وی. او. اس. ویوور مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد چاپ مقالات در این حوزه روند صعودی داشته و در سال 2021 بیشترین فراوانی را دارا بود. همچنین مقالات پژوهشی با 2071 اثر و مجله تدریس و آموزش معلمان با 710 اثر، در رتبه اول قرار گرفتند. کلمات کلیدی: توسعه حرفه ای، تربیت معلم، بهبود تدریس، توسعه معلم، معلمان، مسائل تربیتی بیشترین فراوانی و هم رخدادی را هم به خود اختصاص دادند. در ادامه 8 خوشه و 1883 پیوند شناسایی شدند که اولین خوشه دارای 38 مقوله موضوعی و 603 پیوند بود و مقوله سواد و انگیزه با 36 پیوند دارای بیشترین پیوند با دیگر اعضای شبکه بود. خوشه های آموزش آنلاین، درگیری دانشجویان، خودکارآمدی، تخصص معلمی، مربیگری، مهارت های نوین، رسانه های اجتماعی، تفکر رایانه ای، آموزش از راه دور، سواد اطلاعاتی، رباتیک، علم داده، آموزش مسئله محور، آگاهی معلم، معلمان روستایی، تدریس مجازی و آموزش به کمک مربی دارای نوع آوری بوده و همچنین تربیت معلم، استراتژی های آموزشی، آموزش عالی و تربیت، پرتأثیرترین موضوعات در این حوزه بودند. درنتیجه انجام پژوهش با موضوعات جدید در حوزه توسعه حرفه ای معلمان می تواند، در پیشبرد اهداف تربیت معلم مؤثر باشد.

هدف از پژوهش حاضر بررسی چگونگی آموزش کارورزی در تربیت معلم دانشگاه های کشور کانادا در سال 2021 - 2020 می باشد. پژوهش بر حسب هدف از نوع تحقیقاتی است، جامعه آماری پژوهش طیف دانشجو معلمان در دانشگاه تربیت معلم می باشد. ابزار پژوهش؛ تحقیقات پژوهشی و شیوه های آموزشی و تربیتی به کاررفته در کشورهای توسعه یافته در جهت آموزش بهینه کارورزی در کشور است. پیشرفت علم و تکنولوژی در کشورهای توسعه یافته باعث گردیده که آنها مبادرت به برنامه ریزی واقع بینانه، دقیق و در عین حال قابل انعطاف نمایند. این پژوهش در صدد است وضعیت کارورزی را با توجه به تحولات به وجود آمده در دنیا در کشور کانادا در زمینه های برنامه ریزی تربیت دانشجو معلمان، انتخاب داوطلبان مناسب، نحوه صدور گواهینامه برنامه عملی کارورزی، وضعیت خود ارزیابی، روند کلی برنامه کارورزی، اهداف و مقاصد، روش، مدیریت و ارزیابی، چگونگی ارتباط و تعامل با مدارس و معلمان، محیط یادگیری، ابتکارات ، وضعیت حقوقی دانشجو معلمان، معیار های مشاهده کلاس، وظایف حرفه ای، نگاه کیفی و ... مورد تبیین و بررسی قرار دهد.

پرورش معلمان فکور، از رسالت اساسی دانشگاه فرهنگیان محسوب می شود. تحقق این مهم، تنها از طریق دوره های کارورزی که در حقیقت تمرین معلمی است، حاصل می شود. در این راستا، برنامه درسی به عنوان ابزار کارآمد برای این دوره ها در اثربخشی بیشترمورد توجه است. با ملاحظه این اهمیت، پژوهش حاضر به طراحی و تبیین الگوی برنامه درسی کارورزی تربیت معلم فکور در دانشگاه فرهنگیان پرداخته است. پژوهش حاضر، کیفی و از نظر هدف، از نوع پژوهش های کاربردی است. جامعه آماری این پژوهش را متخصصان، برنامه ریزان و سیاستگذاران دانشگاه فرهنگیان ایران تشکیل می دهند. برای مصاحبه با صاحبنظران در حوزه دانشگاه فرهنگیان از روش نمونه گیری هدفمند (موارد مطلوب) استفاده شد. در این راستا، به طور هدفمند با مصاحبه نیمه ساختاریافته با 14 نفر، اشباع نظری در داده ها حاصل شد. یافته های پژوهش نشان داد که الگوی برنامه درسی کارورزی تربیت معلم فکور در قالب چهار عنصر هدف، محتوا، روش و ارزشیابی به صورت بازخوردی تدوین می شود. در مجموع، الگوی برنامه درسی کارورزی مبتنی بر تربیت معلم فکور در دانشگاه فرهنگیان، رویکردی کل گرا و همه جانبه نگر بوده و تربیت فکورانه دانشجومعلمان در اولویت این الگو دارد.

هدف پژوهش حاضر آسیب شناسی دوره های کارورزی معلمان پذیرفته شده از طریق آزمون استخدامی است. مطالعه حاضر در قالب روش کیفی انجام پذیرفت. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل معلمان پذیرفته شده در آزمون استخدامی سال 1397 بود که از بین آن ها به شیوه در دسترس و با رعایت قاعده اشباع نظری نمونه گیری انجام شد. در همین راستا، با 12 نفر از افراد شرکت کننده در دوره کارورزی مصاحبه به عمل آمد و نتایج مصاحبه از طریق تحلیل محتوا بررسی شد. براساس نتایج، مصاحبه شوندگان عدم استفاده از کارورز در نقش تعیین شده، عدم پذیرش کارورز در مدرسه، عدم تعیین معلمان راهنمای ماهر و توانمند، محدودبودن آموزش کارورزی به شیوه تدریس در مدارس شهری و تک پایه، عدم برنامه ریزی مناسب و ضعف نظارت از سوی اساتید راهنما و معلمان راهنما، کمبود امکانات اجرایی و فعالیت بدون کارمزد را به عنوان نقاط ضعف و افزایش اعتماد به نفس و کاهش استرس در اداره کلاس و آشنایی با محیط مدرسه و کلاس را به عنوان نقاط قوت دوره ها بیان کردند. در مجموع، یافته های پژوهش بر ضعف در اجرای دوره های کارورزی و از سوی دیگر آشناسازی افراد با شغل معلمی تأکید کرد.

مقدمه: کارورزی رویکردی مهم در اتصال بین دنیای تئوریک دانشگاه و دنیای عملی دانشجویان است تا دانش و مهارت خود را تکمیل کنند. هدف پژوهش، بررسی موانع و چالش های اجرای کارورزی رشته روانشناسی در مقطع کارشناسی می باشد. روش ها: این پژوهش از نوع ترکیبی است. در بخش کیفی با 28 نفر از متخصصان، اعضای هیات علمی دانشگاه اصفهان، شاغلین حوزه حقوق و دانشجویان تحصیلات تکمیلی که به شیوه تصادفی هدفمند انتخاب شدند، مصاحبه شد. جامعه آماری بخش کمی دانشجویان ترم 5 تا 8 سال تحصیلی 1397-1396 و دانش آموختگان سال های 1396-1393 رشته روانشناسی بودند که به روش تصادفی طبقه ای متناسب با حجم، تعداد 150 نفر انتخاب شدند. داده های پژوهش از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری شد. برای تعیین روایی مصاحبه و پرسشنامه از روایی محتوایی و برای برآورد پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. یافته ها: نتایج بخش کمی پژوهش نشان داد مهمترین مانع در اجرای موفق کارورزی، کم توجهی مسؤولان دانشگاهی نسبت به جایگاه دروس عملی و ضعف همکاری بین دانشگاه و مراکز غیر دانشگاهی برای انجام کارورزی می باشد. شرکت کنندگان در مصاحبه نیز بر جدی نگرفتن درس کارورزی و ناهماهنگی بین دانشگاه و جامعه به عنوان مهمترین مانع تأکید داشتند. نتیجه گیری: شناسایی موانع و چالش های اجرای کارورزی می تواند در طراحی و تدوین برنامه های مناسب و حل مشکلات کمک کند و در نهایت به دستیابی بهتر دانشجویان به توانمندی های حرفه ای منجر شود.

هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش میانجی مهارت های فردی و حرفه ای در رابطه کارورزی بر توسعه فردی و حرفه ای دانشجویان علوم تربیتی بود. از این رو روش پژوهش، توصیفی- همبستگی بود. جامعه آماری را دانشجویان علوم تربیتی دانشگاه الزهرا(س) (200 دانشجو)، تشکیل داد. با روش نمونه گیری در دسترس 143 نفر نمونه انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه استاندارد Novotorov (2001) استفاده شد. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه، توسط 3 نفر از متخصصان حوزه مدیریت آموزشی تائید شد. پایایی از طریق ضریب آلفای کرونباخ برای متغیر کارورزی (88/0)، توسعه فردی (84/0)، توسعه حرفه ای (88/0)، مهارت فردی (91/0) و مهارت حرفه ای (93/0) به دست آمد. تجزیه وتحلیل داده ها توسط نرم افزارهای SPSS16، AMOS22 و آزمون مدل یابی معادلات ساختاری انجام شد. نتایج نشان داد، رابطه بین تأثیر کارورزی و توسعه فردی و حرفه ای و مهارت های فردی و حرفه ای و رابطه بین توسعه فردی و توسعه حرفه ای با مهارت های فردی و حرفه ای مثبت و معنادار (05/0≥ p) بود. بر اساس نتایج به دست آمده، کارورزی به طور مستقیم در چهار حوزه مهارت های فردی، حرفه ای، توسعه فردی و حرفه ای نقش دارد. با افزایش مهارت فردی دانشجویان، کارورزی به طور غیرمستقیم روی مهارت های حرفه ای نیز تأثیرگذار خواهد بود. به تبع آن، توسعه حرفه ای دانشجویان را به دنبال دارد. همچنین نتایج نشان داد، کارورزی موجب توسعه فردی و حرفه ای دانشجویان شده است. به طورکلی، کارورزی درصورتی که باعث افزایش مهارت های حرفه ای دانشجویان شود، می تواند به ارتقاء توسعه فردی و حرفه ای آن ها بینجامد. درنهایت بر اساس یافته های پژوهش پیشنهاد ات کاربردی ارائه شد.

نظریه رشد شناختی ویگوتسکی که به نظریه اجتماعی- فرهنگی رشد شهرت دارد، یکی از نظریه های سازنده گرایی است که بر تأثیر قابل توجه کنش متقابل میان یادگیرنده و محیط اجتماعی اش در رشد شناختی تأکید می نماید. از سوی دیگر روش یادگیرنده محوری که نظریه ویگوتسکی زیربنای تئوری آن را تشکیل می دهد، مهمترین نوع آموزش مبتنی بر نظریه های سازنده گرایی شناخته می شود. در این مقاله پس از مرور نظریه سازنده گرایی و روش آموزشی یادگیرنده محور، روش کنونی انجام کارورزی مددکاری اجتماعی در ایران به صورت اجمالی مرور شده است. سپس مدلی برای آموزش دانشجویان مددکاری اجتماعی در محیط کارورزی با تأکید بر جنبه های کاربردی نظریه ویگوتسکی و روش یادگیرنده محور ارائه شده است. در این مدل چگونگی بکارگیری یادگیری مبتنی بر مسئله، خودسامان گری، شاگردی شناختی و سنجش تکوینی- عملکردی در کارورزی مددکاری اجتماعی تبیین شده است.  مدل پیشنهادی با مبنا قرار دادن الگوی عمومی آموزشی گیج و برلاینر (1988) فرایند آموزش- یادگیری مددکاران اجتماعی را تشریح می کند. سنجش آغازین(تعیین ویژگی های ورودی یادگیرندگان و گزینش و تدوین هدف های آموزشی)، تعیین روشها و فنون آموزشی، انتخاب منابع و مواد آموزشی، تعیین فعالیت ها و تکالیف یادگیری و تعیین روشها و فنون سنجش و ارزشیابی مهمترین مواردی هستند که در مدل به آنها پرداخته شده است.  

با توجه به ضرورت پژوهش های علم سنجی، هدف از پژوهش حاضر، بررسی و تحلیل مقالات مربوط به کارورزی معلمان می باشد. روش تحقیق، توصیفی-کاربردی است و حوزه پژوهش شامل تمامی مقالات کارورزی معلمان است که از سال 1998 تا 2022 در پایگاه استنادی ساینس دایرکت نمایه شده اند، با کمک کلیدواژه کارورزی (مدرسه، معلم، دانش آموز، آموزش، تدریس و...) 3899 مقاله، شناسایی شد که بعد از پالایه کردن آن ها، 1306 مورد با کمک نرم افزار اکسل و وی.او.اس.ویوور برای تحلیل و نمایش داده ها بررسی شد. یافته های پژوهش بیانگر آن است که تعداد مقالات روند صعودی داشته و سال 2021 بیشترین سهم را در تعداد مقالات دارا بود. از 8 خوشه شناسایی شده، موضوعات: کووید 19، مهارت های قرن 21، قابلیت اطمینان، کارورزی مجازی، خودکارآمدی و حفظ توانایی معلمان، دارای نوآوری بوده اند. تربیت معلم، آموزش عالی و آموزش نیز پرتاثیرترین مقولات این حوزه بودند. درنتیجه، لزوم تحقیقات بیشتر در این حوزه و بخصوص در موضوعات جدید کارورزی معلمان، می تواند پیشبردی در تحقق اهداف تربیتی کارورزی باشد.

هدف از این پژوهش، بررسی چالش های اجرای دوره کارورزی دانشگاه فرهنگیان در فضای مجازی و بیان راهکارها و پیشنهاد یک مدل مناسب و عملی برای اجرای آن است. این پژوهش بر اساس روش پژوهش کیفی داده بنیاد ﺻﻮرت می-گیرد. برای این منظور بر اساس نمونه گیری هدفمند ۲۱ دانشجومعلم، ۱۷ معلم راهنما و ۱۵ استاد راهنما که تجربه کارورزی به صورت حضوری و مجازی را داشتند دراین پژوهش مشارکت کردند. ﺑﺮای ﮔﺮدآوری اﻃﻼﻋﺎت، از مصاحبه ژرف نگر به صورت هدایت کلیات و نیمه ساختاریافته استفاده شد و روایی سوالات مصاحبه، توسط متخصصین علوم تربیتی تأیید شد. ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﻪدﺳﺖ آﻣﺪه، بهبود زیرساخت های نرم افزاری و سخت افزاری بسترهای آنلاین و بهبود سرورها می توانند راهکارهایی برای غلبه بر محدودیت های زیرساختی فضای آنلاین، بهبود ارزشیابی، و تعامل بهتر بین استاد راهنما و معلم-راهنما به منظور برنامه ریزی و اجرای بهتر تدریس دانشجومعلمان در فعالیت های آموزشی باشند. به علاوه، کاهش تعداد فعالیت ها، عدم تاکید بر روش تدریس E5 و استفاده از سایر روش های ساخت گرایی دارای تطابق بیشتر با آموزش آنلاین، آشناکردن دانشجومعلمان با راهبردهای مناسب تدریس، طراحی واحد یادگیری، و تولید محتوای مناسب برای فضای مجازی از مواردی بودند که برای بهبود اجرای فعالیت های آموزشی در فرایند اقدام پژوهی و درس پژوهی پیشنهاد داده شد.

از موضوعات مهم در یادگیری زبان و ادبیات فارسی، آموزش دستور زبان است. هدف از این پژوهش، تحلیلی بر آموزش دستور زبان فارسی در دوره کارورزی و چگونگی تدریس آن از سوی دانشجومعلمان رشته آموزش زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان است. برای تحقق این هدف، این پژوهش تاثیر اجرای طرح ها و اجراهای آموزشی با موضوع دستور را از منظر توسعه حرفه ای کارورزان رشته، مورد تامل قرار می دهد. لذا، از شیوه پژوهش کیفی به صورت مطالعه موردی، با استفاده از متن گزارش کارورزان و ابزار مصاحبه نیمه ساختار یافته بهره برده شد. نمونه گیری، هدفمند بود؛ هشت نفر از دانشجویان دختر ورودی سال های 91و92 مرکز آموزش عالی شهید باهنر دانشگاه فرهنگیان تهران مشارکت داشتند. داده ها با روش «تحلیل محتوای مضمونی» مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج اولیه نشان داد که موضوع دستور زبان در اولویت نخست طراحی های آموزشی دانشجویان قرار نداشت؛ اما این اجراهای آموزشی فرصت های یادگیری دستور را برای فراگیران ایجاد کرد. چالش های کارورزان در تدریس مباحث دستور زبان: پایین بودن دانش مرتبط، عدم قابلیت، ناتوانی در به خدمت گرفتن مهارت های حرفه ای مناسب در تدریس دستور، عدم تطابق طراحی ها و اجراهای آموزشی با محتوای مباحث دستور بود. کارورزان، برای آموزش موضوعات دستور زبان، باید از فرصت های موجود در کارورزی بهره بیش تری ببرند.

هدف پژوهش حاضر، شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر رضایتمندی دانشجومعلمان کارورز از اجرای برنامه کارورزی در دانشگاه فرهنگیان استان البرز می باشد. روش پژوهش، توصیفی- پیمایشی بوده و برای گردآوری اطلاعات، از پرسشنامه محقق ساخته دانشجومعلمان کارورز بهره گرفته شده است. روایی پرسشنامه بصورت محتوایی توسط متخصصان و پایایی ان با روش الفای کرانباخ مورد ارزیابی قرار گرفت. اعضای نمونه پژوهش، 103 نفر از کارورزان در پردیس های استان البرز بودند. تجزیه و تحلیل داده ها در دو بخش توصیفی و استنباطی انجام شد. در بخش استنباطی از آزمون فریدمن، برای رتبه بندی گویه ها و ابعاد و به منظور ارزیابی ارتباط گویه ها با ابعاد، از روش تحلیل عاملی تأییدی بهره گرفته شد. نتایج نشان داد از نظر کارورزان، 22 عامل، در چهار بعدِ عوامل آموزشی، عوامل سازمانی، تعاملات و عوامل مرتبط با دانشجومعلمان، بر رضایتمندی پاسخگویان از اجرای برنامه کارورزی در دانشگاه فرهنگیان البرز، موثر هستند.

در اسناد بالادستی تربیت معلم در ایران، به ارتقای قابلیت های حرفه ای معلمان توجه شده است؛ اما نتایج به دست آمده از اجرای برنامه کارورزی مهارت آموزان در پردیس ها و مراکز دانشگاه فرهنگیان، بیانگر آن است که بین برنامه قصدشده و آنچه اجرا شده، کم و بیش فاصله وجود دارد. این پژوهش، با روش تحلیل محتوایی اسناد به روش گال و همکاران (1994) و با رویکرد اکتشافی بر روی گزارش های جلسات مسئولان کارگروه آسیب شناسی کارورزی پردیس های دانشگاه فرهنگیان استان تهران و گزارش کارورزی مهارت آموزان، انجام شده است. بر اساس نتایج تحلیل محتوا 22 نشانگر، شناسایی و در قالب 8 بعد دسته بندی شده اند. نتایج به دست آمده نشان می دهد مهم ترین چالش های این برنامه به ترتیب عبارتند از: فاصله بین برنامه قصدشده و اجرای آن در پردیس ها و مراکز تربیت معلم، سرفصل ها و منابع درسی برنامه آموزش مهارت آموزان، ارزشیابی برنامه، پیش نیازهای درس و عناصر اصلی برنامه که شامل: استادان راهنما، معلمان راهنما و مهارت آموزان است. یافته های این مقاله، ضمن ارائه راهبردهای بهبود وضع موجود، می تواند در تحقق و پیشبرد اهداف کارورزی دانشجویان ماده 28 طرح استخدامی آموزش وپرورش مؤثر باشد.

در این پژوهش به منظور بررسی تجربه زیسته استادان راهنمای درس کارورزی دانشگاه فرهنگیان از کارورزی در آموزش مجازی از رویکرد کیفی و از روش پدیدارشناسی توصیفی استفاده شد. جامعه ی آماری این پژوهش اساتید کارورزی دانشگاه فرهنگیان استان های تهران، کهکیلویه و بویراحمد، مرکزی، زنجان و ایلام بودند. که از این جامعه، با روش نمونه گیری هدفمند از نوع ملاک محور؛ نمونه گیری صورت گرفت. اطلاعات با استفاده از مصاحبه نیمه سازمان یافته جمع آوری شد. پس از انجام مصاحبه ها و کدگزاری و تحلیل آن ها، تجربه ی استادان راهنما از درس کارورزی در فضای مجازی در 11 مضمون اصلی و 37 مضمون فرعی دسته بندی شد. نتایج بررسی نشان می دهد که اهداف کارورزی در شکل مجازی آن به طور کامل تحقیق نیافته است و اساتید راهنما تمایلی به ادامه یافتن کارورزی مجازی ندارند و ارائه درس کارورزی به صورت ترکیبی را موفق ترین نوع کارورزی می دانند. از دید اساتید راهنمای دوره کارورزی، کارورزی مجازی نقاط قوت بسیاری هم داشته است، نظیر اهمیت دادن دانشجو معلمان به سواد فناوری و سواد رسانه ای، تولید محتوای الکترونیکی و مدیریت کلاس درس مجازی؛ اما نبود ارتباط و تعاملات چشمی مستقیم بین معلم و دانش آموزان، عدم شناسایی درست مسائل تربیتی، درک نکردن رابطه سازمانی پرسنل مدرسه، را به عنوان یکی از مهمترین نقاط ضعف این نوع آموزش ذکر کرده اند.

از سال 1376 طرحی با عنوان کاروزی با همکاری شکت تولیدی موتور، گیربکس و اکسل سایپا(مگاموتور) و دانشگاه صنعتی شریف با هدف اصلی توسعه ارتباط صنعت و دانشگاه در حال اجراست. کلیات این طرح این است که هر ساله تعدادی دانشجوی کارشناسی سال اول در رشته های مهندسی مورد نظر شرکت مگا موتور به عنوان کارورز انتخاب می شوند. این دانشجویان در طول زمان تحصیل دوره کارشناسی خود به طور متوسط هفته ای یک روز کامل کاری را مطابق برنامه در شرکت مگاموتور به کارورزی می پردازند. به نظر بسیاری از کسانی که در طرح کارورزی شرکت دارند، کارورزی بالقوه می تواند بستر خوبی برای توسعه ارتباط صنعت و دانشگاه باشد، هرچند شکل فعلی آن در شرکت مگاموتور به علت بی توجهی به خواسته های عناصر درگیر آن اشکالات زیادی دارد. در این پروژه سعی بر این است که با مشخص کردن عناصر درگیر در طرح کارورزی و خواسته های آنها، کلیات نظام اجرای آن برای رشته های مهندسی به گونه ای پیشنهاد شود که با اجرای آن بتوان هرچه بیشتر به هدف اصلی آن رسید.

تحقیق حاضر با هدف بازنمایی هویت حرفه ای دانشجومعلمان درطول دوره تحصیل در دانشگاه فرهنگیان انجام شد. داده های گزارش شده در این مقاله، بخشی از پروژه گسترده تری است که در دانشگاه فرهنگیان کرمان (پردیس شهید باهنر و خواجه نصیر) انجام شده است. جامعه آماری پژوهش، دانشجومعلمانی بودند که حداقل دو ترم کارورزی را در دانشگاه، پشت سر گذاشته بودند. ابزار جمع آوری اطلاعات، روایت 20 نفر از دانشجویان از تجارب زیسته خود است؛ این دانشجویان به روش هدفمند متناسب با هدف تحقیق انتخاب شدند. جهت تحلیل داده ها از روش تحلیل روایتی استفاده شده است. جهت حصول اطمینان از اعتبار یافته ها، از روش های مثلث سازی (استفاده از نقل قول مستقیم از روایت ها در کنار مضامین بیان شده و استفاده از یافته های پژوهش های علمی) و داوری گروهی (تأیید یافته های پژوهش توسط چند نفر از متخصصین امر آموزش و بازبینی آن توسط چند نفر از اساتید علوم تربیتی دانشگاه) انجام گرفته است. همچنین برای حصول اطمینان از پایایی یافته ها سعی شد یادداشت های تفصیلی بیشتری از روایات دانشجومعلمان به عمل آید. یافته ها: نتایج حاصل از گزارش های دانشجومعلمان، در چهار قالب ارائه شده است: 1) احساس دانش آموزی با تفکر شبیه معلم 2) رویارویی با تجربیات حال و گذشته: تنش ها و معضلات درونی 3) افزایش آگاهی از پیچیدگی زمینه کلاس درس 4) حرفه معلمی: آرزوها و دغدغه های معلمان آینده. نتیجه گیری: نتایج این تحقیق می تواند در برنامه ریزی جهت آموزش دانشجومعلمان در دانشگاه فرهنگیان مورد استفاده قرار گیرد.

زمینه و اهداف: هدف پژوهش حاضر شناسایی و اولویت بندی مؤلفه های اصلی ارزیابی کیفیت برنامه درسی کارورزی نظام تربیت معلم بود.روش ها: روش پژوهش با رویکرد آمیخته از نوع (کیفی – کمی) بود. اطلاعات مورد نیاز به صورت هدفمند از 28 مقاله مستخرج از پایگاه های معتبر علمی داخلی (1390- 1400) و خارجی (1997-2021) و بر اساس معیارهای کیفی ورود و خروج به مطالعه، گردآوری شدند. تحلیل داده ها در بخش کیفی با الگوی هفت مرحله ای کوربین و اشتراوس (2008) و کدگذاری باز، محوری و انتخابی، و در بخش کمی به منظور تعیین میزان اهمیت و اولویت ابعاد و مؤلفه های به دست آمده با روش آنتروپی شانون انجام شد. قابلیت اعتبار و اطمینان داده ها به ترتیب با روش بازخورد همتایان و توافق بین کدگذاران و آزمون کاپای کوهن انجام گرفت.یافته ها: یافته ها در بخش کیفی در 145 شاخص، 22 بُعد و 5 مؤلفه اصلی: "سازوکارهای سیاستی و راهبردی"، "شایستگی های تخصصی و عمومی راهنمایان کارورزی"، "سازوکارهای مدیریت و رهبری امور کارورزی"، "سازوکارهای تحول و بهسازی امور کارورزی" و "دستاوردهای عملکردی" و در سه سطح مؤلفه های سیاست گذاری، کارکردی و پیامدی مقوله بندی و ارائه شدند. بر اساس نتایج آزمون آنتروپی شانون مؤلفه های اصلی؛ سازوکارهای مدیریت و رهبری امور کارورزی، شایستگی های تخصصی و عمومی راهنمایان کارورزی، سازوکارهای تحول و بهسازی امور کارورزی، سازوکارهای سیاستی و راهبردی، دستاوردهای عملکردی از اولویت اول تا پنجم برخوردار بودند.نتیجه گیری: چارچوب نظری ارزیابی کیفیت برنامه درسی کارورزی، ابزار علمی مناسبی برای برنامه ریزی توسعه کیفیت برنامه درسی کارورزی نظام تربیت فراهم می سازد.