فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۵۶۱ تا ۵۸۰ مورد از کل ۷٬۹۳۳ مورد.
جایگاه علمی خراسانیان در مراکز و محافل علمی بغداد در سده های سوم و چهارم قمری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
- حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی طاهری
- حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی طاهری فرهنگی
- حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی سامانی سیاسی
- حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی سامانی فرهنگی
- حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه باستان شناسی
- حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه جغرافیای تاریخی
حضور خراسانیان در تشکیل خلافت عباسی، باعث شد تا حضور آنان در تشکیلات و ساختار سیاسی و فرهنگی جهان اسلام نیز نمود بیشتری پیدا کند. محافل علمی بغداد از جمله مراکزی به شمار می روند که خراسانیان حضور پررنگی در آنها داشتند. بسترهای مناسب و انگیزه های گوناگون برای حضور آنان در بغداد، جایگاه برتری و تفوق را در جوامع علمی بغداد به خراسانیان داده بود. خراسانیان در سطوح عالی این مراکز و محافل به تعلیم و تعلم می پرداختند و استقبال و پذیرش جوامع علمی و افکار عمومی از ایشان قابل تأمل است. در این مقاله بر اساس روش تحلیلی ـ توصیفی در تحقیق تاریخی با در نظر داشتن شاخص های آموزشی، تلاش می شود به این پرسش پاسخ گفته شود که خراسانیان در مراکز و محافل علمی بغداد در سده های سوم و چهارم قمری (9 و 10 م) که دوره اعتلای علمی ـ تمدنی جهان اسلام بود، چه جایگاهی داشتند؟ دستاوردهای این تحقیق نشان می دهد که خراسانیان هدایت کننده و حتی بانی جریان های فکری، علمی و مذهبی بوده اند.
مشارکت مردمی در انقلاب مشروطه ایران
حوزه‌های تخصصی:
- حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی سیاسی و انقلاب و جنگ جامعه شناسی سیاسی
- حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی تاریخی
- حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی اندیشه سیاسی اسلام تاریخ سیاسی
- حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه سند شناسی و سندپژوهی قاجاریه از آغاز تا مشروطیت
نویسنده در مقاله حاضر، که بیش از دو دهه پیش به نگارش درآورده است، میکوشد با روشن ساختن جنبههای مختلف مشارکت مردمی در تحقق انقلاب مشروطه آن را از جنبشهای غیر اصیل که در خاورمیانه روی داده متمایز ساخته و در ردیف یکی از انقلابهای مهم جهان به شمارآورد. وی نخست به تشریح موقعیت خاص ایران در قیاس با کشورهای نظیر مصر و عثمانی میپردازد و از زمینههای موجود در ایران برای وقوع یک انقلاب مردمی سخن میگوید. سپس به اهمیت و نقش علما در جامعه ایران، بویژه به نقش آنان در مخالفت با نظام سیاسی موجود که منجر به رهبری انقلاب مشروطه از سوی آنان شد، میپردازد. همچنین بر مترقی بودن قانون اساسی مشروطه انگشت تأکید مینهد و در نهایت با بیان چگونگی وقوع قیامهای مردمی در برخی از شهرهای ایران برای سرنگونی محمدعلی شاه که با کودتا به نظام نوپای مشروطه پایان داده بود، بار دیگر از نقش مردم در بازگرداندن نظام مشروطه و سرنگونی استبداد سخن میگوید.
نگاهی به برخی از پیامدهای اجتماعی انقلاب مشروطیت از قراردادها منظر نمونه ای چند از اسناد(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
در مقاله حاضر که عمدهترین مأخذ آن مجموعه «اسناد قراردادها»ی سازمان اسناد ملی ایران است، سعی شده است به این پرسش مهم پاسخ داده شود که آیا انقلاب مشروطه برای جامعه ایران پیامدهای مدنی داشته است؟ با استفاده از تعدادی اسناد مربوط به بانک استقراضی، شرکت برادران لینچ، شرکت روسی خوشتاریا، خزانهداری کل، شرکت لیانازوفها، و شرکت آمریکایی قرهگوزیان در قزوین، روشن میشود که ایران عصر مشروطه به فضای جدیدی گام نهاد و واکنشهای مدنی که کم و بیش از خود نشان داد، بیانگر این حقیقت است که آن تجربه را آغاز نموده است. یعنی تجربه ناتمامی که جامعه ایران با گذشت زمان آن را کارآمدتر و پختهتر نشان میدهد.
تغییرات پدیدآمده در مدیریت آرشیوهای دیداری – شنیداری
حوزه‌های تخصصی:
در این مقاله، تلاش شده است به تغییرات جاری ای پرداخته شود که در حوزه مدیریت اسناد دیداری- شنیداری روی داده اند و همچنین به تغییرات قابل پیش بینی ای که در آینده به دنبال کوچاندن اطلاعات آنالوگ به رقمی (دیجیتال) پیش می آید. این مقاله به تحلیل اطلاعات دیداری - شنیداری در تلویزیون می پردازد. نگارنده بر آن است تا این تحلیل را با مطالعه عملکردهائی که زنجیره اسناد را تشکیل می دهد و با تمرکز بر عناصر دارای ارتباط مستقیم با تغییرات ایجاد شده ناشی از رقمی سازی نظیر انتخاب (نظام ورودی)، تحلیل محتوا (نظام رفتاری)، ابزار بازیابی (نظام بازیابی) و تولیدات (نظام اشاعه) انجام دهد. تحلیل اسناد تلویزیونی طی سه مرحله بازبینی، چکیده نویسی و نمایه سازی صورت می گیرد که پیش از ورود به مباحث رقمی سازی موارد دیداری - شنیداری به آن پرداخته می شود. با تحلیل عناصر فوق، تغییر نقش مدیران در نتیجه تغییرات فناوری تعیین شده، نتیجه گرفته می شود این تغییرات نیازمند مهارت های کافی در زمینه فناوری و بخصوص وضعیت روانی بسیار خاصی است. تکامل فناوری، چالشی است که این حرفه با آن روبروست. به اعتقاد نگارنده انتظارات در حوزه های شناسائی صدا و تصویر که امکانات و روش های بسیاری را به منظور تحلیل و بازیابی بهتر اطلاعات ارائه می دهند، مثبت بوده، کار در حوزه نظام های شناسائی صدا به منظور ایجاد امکان نمایه سازی خودکار محتوا و شناسائی اشخاص و اماکن در جریان است.
طبقه بندی اصناف وتبیین ساختاردرونی وبیرونی آنها درعصرصفویه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
محور پژوهشی این مقاله تبیین نقش و کارکرد اصناف درعصرصفویه است. وقوف بر این موضوع به جهت تبیین ساختار و تشکیلات ناظر بر اصناف عصر صفوی به عنوان یکی ازمهم ترین نهادهای جامعه دارای اهمیت است. تا پیش از این، توصیفی که از اصناف عصر صفوی و بررسی آن صورت گرفته تنها نام و کاربرد هر یک ازآنها بوده است.
دراین پژوهش ابتدا به بررسی جایگاه اصناف درعصر صفوی وسپس نهادهای موجود در زیرمجموعه این قشر به صورت طبقه بندی شده اشاره گردیده وسپس به دو گروه عمده اصناف و شیوه زندگی و امرار معاش آنها پرداخته شده و در بخش مهم مقاله، اصناف به لحاظ سازمان داخلی و خارجی تقسیم بندی وسپس به ارزیابی وتحلیل سلسله مراتب موجود درآن پرداخته شده است.اصناف در این دوره از ساختار و تشکیلات درونی (سلسله مراتب) چون : کدخدا ،رئیس بازار ،استاد ، کارگر یا صنعتگر، و شاگرد تشکیل شده بود. همچنین ساختار و تشکیلات بیرونی اصناف نظیر : کلانتر، نقیب، محتسب، و داروغه ،موردبحث واقع شده است.
جمع آوری اطلاعات در این پژوهش به روش کتابخانه ای انجام گرفته وبرمبنای رویکردی توصیفی- تحلیلی می باشد. داده ها و اطلاعات بر پایه یافته های حاصل از منابع گوناگون و استنتاج و تحلیل آنهامی باشد.
شاخصه های فکری ـ اجرایی میرزا کوچک خان و شیخ محمد خیابانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
در فرآیند شکل گیری و تداوم حرکت های سیاسی و اجتماعی، انگیزه ها و اهداف رهبران و میزان استحکام مبانی فکری و اجرایی این حرکت ها، اصلی ترین بخش آن محسوب می شود. در نهضت های جنگل و خیابانی نیز دستیابی به عوامل و عناصر اصلی شکل دهنده افکار و اندیشه های رهبران و اهداف و آرمان هایی که در پی دستیابی به آن بودند، از اهمیت اساسی برخوردار بود. در عین حال سازمان بندی سیاسی آن ها برای پیشبرد و وصول به اهداف موردنظر، از نکات بارز این دو نهضت محسوب می شود. بررسی و ارزیابی این دو نهضت در قالب یک نگرش تطبیقی، می تواند میزان توانمندیهای فکری و استحکام شالوده های اجرایی آنها را آشکار ساخته و قرابت فکری و اجرایی هر دو حرکت را در کامیابی و ناکامی آن ها با وضوح بیشتری مشخص نماید
نگرشی بر جایگاه بهره ها و خوجه ها در هند
حوزه‌های تخصصی:
فرقه ی اسماعیلیه که از قرن دوم وارد جامعه ی اسلامی شد تا به حال به حیات خود ادامه داده است. در طول تاریخ این فرقه به دلایلی از قبیل: اختلافات فکری، تفاسیر مختلف از نصوص دینی، جاه طلبی برخی رهبران آن و اختلاف در جانشینی، دچار انشعابات گوناگون شده است. فرقه اسماعیلیه در مناطق مختلفی از جمله ایران، مصر، یمن و هند حضور داشتند. این فرقه حضور خود را در هند تا به امروز ادامه داده است و در این منطقه نیز پیروانی دارد که شامل دو جماعت ""بُهره و خوجه"" می باشد.
بهره ها، احکام و عبادات دینی را به دقت انجام می دهند، امّا خوجه ها، چندان دربند احکام هندوها افتادند؛ که اکثر احکام و مراسم مذهبی آنان بر اساس قوانین هندو تنظیم می شود. در این جستار برآنیم تا به شیوه توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه ای به معرفی بهره ها و خوجه ها و رسوم و عقایدشان بپردازیم.
اعزام دانشجویان پزشکی ایران به خارج از کشور تحت حمایت دولت (1935- 1811)
حوزه‌های تخصصی:
اولین گروه دانشجویان پزشکی ایرانی در سال 1811 و در طی دهه اول حکومت قاجار به انگلیس (بریتانیا) فرستاده شدند. دومین گروه دانشجویان در سال 1815 که تنها 4 نفر بودند، به فرانسه اعزام شدند و گروه دیگر دانشجویان که تنها 5 نفر بودند، شامل 3 دانشجوی پزشکی، در سال 1845 به فرانسه اعزام شدند. 42 دانشجوی دیگر شامل 5 دانشجوی پزشکی، در سال 1858 به فرانسه اعزام شدند. بیشتر اعضای گروه اخیر از میان اولین دانشجویان مدرسه دارالفنون (خانه مهارت) تهران بودند. سپس در سال 1928 در طی حکومت رضا شاه پهلوی (1941 ـ 1925)، قانونی به وسیله پارلمان ایرانیان(مجلس) تصویب شد که بر آن اساس وزیر آموزش و پرورش سالانه باید با هزینه دولت 100 دانشجو برای ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر به خارج از کشور بفرستند. این تصمیم با شروع جنگ جهانی دوم در سال 1935 معوق ماند. بین سال های 1928 تا 1935 گروهی از640 دانشجو، شامل 125 دانشجوی پزشکی، به خارج از کشور فرستاده شدند. اکثردانشجویان پزشکی (%84) به فرانسه فرستاده شدند. بیشتر این دانشجویان پزشکی به ایران بازگشتند و در سال های بعد نقش مهمی را در ترویج و پیشرفت دانش پزشکی در ایران ایفا کردند. مقاله حاضر شرح تاریخی مختصری از موقعیت سلامت عمومی و تحصیلات پزشکی بین سال های 1935 ـ 1811، و همچنین خلاصه ای از شناخته شده ترین پزشکان از میان این فارغ التحصیلان است.
جایگاه تاریخ تئوفیلاکت سیموکاتا در منابع عهد ساسانی
حوزه‌های تخصصی:
از جمله منابع تاریخی برای درک تحولات دوره ی ساسانی، آثار به جا مانده از مورخان بیزانس است که به لحاظ وجود اطلاعات مهمی که مشابه آن را در دیگر منابع نمی توان یافت، حائز اهمیت است.یکی از مهم ترین این منابع، تاریخ تئوفیلاکت سیموکاتا است که تاکنون درباره ی آن در مطالعات تاریخ دوره ی ساسانی، پژوهشی مستقل به عمل نیامده و تا حدودی ناشناخته باقی مانده است.موضوع این اثر، مناسبات ایران و بیزانس در اواخر قرن ششم و اوایل قرن هفتم میلادی است.تئوفیلاکت سیموکاتا در تاریخ خود، درباره ی مناسبات ایران و روم، تشکیلات داخلی شاهنشاهی ساسانی، تحولات اواخر دوره ی ساسانی، به ویژه، دوره ی پادشاهی هرمزد چهارم، طغیان بهرام چوبین و خسرو دوم، اطلاعات مهمی را ارائه کرده است. سیموکاتا، آخرین مورخ بزرگ بیزانس، با آنکه در نگارش تاریخ خود روشی گزینشی و متعصبانه داشته است، اما گزارش های نسبتاً صحیحی را نگاشته است.این مقاله اهمیت و جایگاه تاریخ تئوفیلاکت را در مطالعات دوره ی ساسانی مورد بررسی قرار داده است.
جستاری در زندگی و آثار قاضی نورالله شوشتری
حوزه‌های تخصصی:
قاضی نورالله شوشتری فقیه امامی، محدث، متکلم، عالم به فقه مذاهب اربعه در سال 956ق در شوشتر متولد شد و پس از کسب علم ومعرفت در آن دیاربرای تکمیل دانش خود ابتدا به مشهد و سپس به هند مهاجرت نمود و با روشن شدن فضل و کمالاتش به اصرار اکبرشاه گورکانی بر مسند قضاوت نشست و سرانجام پس از سال ها مجاهدت در اثر سعایت نزدیکان جهانگیرشاه فرزند اکبرشاه در سال 1019ق به شهادت رسید. وی نویسنده ای توانا، پرکار و شاعری خوش قریحه بود که هرچه درتوان داشت در راه گسترش مذهب تشیع به کار برد. دریک نگاه اجمالی به آثار مهم قاضی نورالله می توان نتیجه گرفت که او تلاش زیادی در اثبات حقانیت مذهب تشیع، تبلیغ آن وهمچنین رد اشکالات مخالفان داشت. هر چند قاضی نورالله همواره مذهب خود را در لوای تقیه از مخالفان مخفی می نمود لکن سرانجام حقیقت مذهبش هویدا گشت و به دستاویزی برای شهادتش بدل شد.
بررسی روابط اسپهبدان مازندران و شیعیان امامیه در دوره سلجوقیان
حوزه‌های تخصصی:
اسپهبدان یا ملوک جبال دومین شاخه از خاندان باوندیه بودند که توانستند در اواخر سده پنجم و ششم در مازندران حکومت کنند. این خاندان نقش مهمی در اعتلای فرهنگی، سیاسی، نظامی و اقتصادی شیعیان دوازده امامی ایفا نمود. بر این اساس، این پژوهش به دنبال بررسی روابط اسپهبدان مازندران و شیعیان امامیه در دوره سلجوقیان می باشد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که دوره دوم حکومت اسپهبدان، مقارن با افزایش شمار شیعیان دوازده امامی در سراسر ایران، به ویژه مازندران بوده است. همچنین این خاندان نقش مهمی در مبارزه با اسماعیلیان و دوری جستن از آنان در شرایط بحرانی دوره سلجوقیان داشت. روش پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی می باشد که از منابع تاریخی دست اول بهره برده شده است.