درخت حوزه‌های تخصصی

علوم انسانی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آسیب شناسی علوم انسانی بومی سازی علوم انسانی تعامل علوم انسانی با حوزه فرهنگ چشم انداز آینده روش شناسی علوم انسانی و طبیعی علوم انسانی در کشورهای منطقه و جهان غرب علوم انسانی و مفاهیم مرتبط نظام آموزشی در حوزه علوم انسانی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۵۶۱ تا ۵۸۰ مورد از کل ۲٬۸۸۰ مورد.
۵۶۱.

فراترکیب راهبردهای تحول نظام آموزش عالی مبتنی بر بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی سال دوازدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲۶ 221 - 255

کلیدواژه‌ها: آموزش عالی بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی راهبردهای فرهنگی مدیریت تحول مدیریت استراتژیک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۰ تعداد دانلود : ۲۷۷
در هر جامعه ای سیر تحولات اجتماعی، و فرهنگی بی تردید تحت تاثیر حوزه علم و جامعه دانشگاهی می باشد. نظام آموزشی به عنوان یک ابزار فرهنگی نه تنها پشتیبان و تقویت کننده فرهنگ جامعه بلکه مرجعی برای پاسخگویی به نیازهای جامعه در سیر طبیعی توسعه، نقش تعیین کننده دارد. این پژوهش در صدد است تا راهبردهای تحول نظام آموزش عالی مبتنی بر بیانیه گام دوم انقلاب را جهت دستیابی به شاخص های نسل نوینی از دانشگاه اسلامی تبیین نماید که مرجعی برای پاسخگویی به نیازهای جامعه در مسیر توسعه کشور باشد. روش پژوهش، فراترکیب کیفی است. پس از جستجوی منابع مرتبط با موضوع، از 374 منبع اولیه 21 منبع مرتبط با کلیدواژه ها انتخاب و سپس با روش کیفی تحلیل اسنادی 109 کد اولیه حاصل شد. بعد از پالایش و دسته بندی مجدد کدهای اولیه توسط تیم پژوهش دو بعد درونی و بیرونی، با 8 مؤلفه و 21 شاخص در رابطه با تحول آموزش عالی به دست آمد. یافته های این مقاله آموزش عالی را نیازمند، «بازاندیشی» ، «بازسازی ساختارها» و «بازآفرینی» با بهره گیری از اقدامات مبتنی بر بیانیه گام دوم می داند که عبارتند از: مدیریت جهادی، جهاد علمی و تکنولوژیک، جهاد اقتصادی، اقدامات رسانه ای، سبک زندگی ایرانی – اسلامی، جوانگرایی، تاکید بر فرهنگ مشارکتی و سازگاری در کارکردهای آموزش عالی که باید به طور پیوسته و عملیاتی اجرا، پیگیری و ارزیابی گردد.
۵۶۲.

نقش انگیزش اعضای هیئت علمی در گرایش آنان به مطالعات میان رشته ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه آموزش عالی سال ۱۵ بهار ۱۴۰۱ شماره ۵۷ 35 - 56

کلیدواژه‌ها: انگیزش درونی انگیزش بیرونی اعضای هیئت علمی مطالعات میان رشته ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۸ تعداد دانلود : ۱۰۵
هدف: هدف از اجرای پژوهش حاضر، بررسی نقش انگیزش اعضای هیئت علمی در گرایش آنان به مطالعات میان رشته ای بود.روش پژوهش: پژوهش از حیث هدف و ماهیت، کاربردی و از نظر گردآوری داده ها توصیفی از نوع همبستگی بوده است. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی اعضای هیئت علمی دانشگاه های ارومیه و صنعتی ارومیه در سال تحصیلی 94-93  به تعداد 585 نفر بود که با استفاده از جدول مورگان و روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبتی، 212 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه استاندارد انگیزه درونی و بیرونی و پرسشنامه محقق ساخته مطالعات میان رشته ای استفاده شد. برای تعیین روایی پرسشنامه انگیزه درونی و بیرونی از روایی محتوایی و تحلیل عاملی تأییدی، برای تعیین روایی پرسشنامه مطالعات میان رشته ای از روایی محتوایی و تحلیل عاملی اکتشافی و برای محاسبه پایایی آنها از ضریب آلفای کرونباخ بهره گرفته شده است که مقدار آنها به ترتیب در پرسشنامه های مذکور 80/0 و 77/0 محاسبه شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آمار توصیفی و استنباطی (همبستگی پیرسون، رگرسیون چندگانه و تحلیل واریانس یک راهه) بهره گرفته شد.یافته ها: یافته ها نشان داد که بین انگیزه درونی و گرایش به مطالعات میان رشته ای رابطه معنی دار وجود دارد اما رابطه انگیزه بیرونی و گرایش به مطالعات میان رشته ای معنی دار نیست. رابطه بین مقررات مشخص شده و گرایش به مطالعات میان رشته ای معنی دار است اما رابطه بی انگیزگی و گرایش به مطالعات میان رشته ای از لحاظ آماری معنی دار نیست. بر اساس نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه فقط انگیزه درونی توانسته گرایش اعضای هیئت علمی به مطالعات میان رشته ای را پیش بینی کند.نتیجه گیری: بر اساس یافته ها در پژوهش حاضر پیشنهاد می شود از مشوق هایی برای تشویق و ترغیب اعضای هیئت علمی برای مشارکت در فعالیت های میان رشته ای استفاده شود.
۵۶۳.

شناسایی متغیرهای روان شناختی و تحصیلی مؤثر در ساخت سریع دانش مشارکتی در موقعیت های بحرانی (مورد: دانشجویان رشته مهندسی مکانیک دانشگاه یزد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه آموزش عالی سال ۱۵ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۵۸ 7 - 30

کلیدواژه‌ها: ساخت سریع دانش مشارکتی مدیریت بحران متغیرهای روان شناختی عملکرد تحصیلی دانشجویان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۱ تعداد دانلود : ۱۱۴
هدف: هدف از اجرای پژوهش، شناسایی تأثیر متغیرهای روان شناختی در ساخت سریع دانش مشارکتی در موقعیت های بحرانی بود. روش پژوهش: روش پژوهش توصیفی از نوع علّی- مقایسه ای بود. هشت تیم از دانشجویان مهندسی مکانیک به صورت داوطلبانه در مسابقه غلبه بر زمان شرکت کردند که توسط استادان گروه مهندسی مکانیک دانشگاه یزد طراحی شده بود. دانشجویان در روز مسابقه با مسئله ناگهانی (ساخت قایق بادی برای حمل یک کیلو بار در کمترین زمان و بیشترین مسافت) مواجه شدند. وسایل مشخص به صورت مساوی در اختیار تیم ها قرار گرفت. پس از پایان زمان ساخت و برگزاری داوری توسط استادان، سه گروه به عنوان موفق و پنج گروه به عنوان ناموفق معرفی شدند. شرکت کنندگان به پرسشنامه های باورهای معرفت شناختی شومر، رویکردهای یادگیری، گرایش به تفکر انتقادی ریتکس، هوش هیجانی برادبری و گریوز، و خوداظهاری معدل پاسخ دادند. یافته ها: یافته های معنی دار آماری نشان معدل تحصیلی گروه های موفق به طور معنی داری بالاتر از گروه های ناموفق بود اما در متغیرهای باورهای معرفت شناختی، رویکردهای یادگیری، گرایش به تفکر انتقادی و هوش هیجانی بین گروه موفق و ناموفق تفاوت معنی داری دیده نشد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که شرکت کنندگانی که دارای باورهای معرفت شناختی رشد یافته هستند، بیشتر از رویکرد یادگیری استراتژیک استفاده می کنند، گرایش متوسطی به تفکر انتقادی و هوش هیجانی متوسط دارند.
۵۶۴.

تعیین ساختار ارتباطی سلامت روان و پیشرفت تحصیلی با نقش میانجی استرس بیماری کووید-19(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه آموزش عالی سال ۱۵ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۵۸ 75 - 101

کلیدواژه‌ها: سلامت روان بیماری کووید 19 پیشرفت تحصیلی درس های طرح معماری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۹ تعداد دانلود : ۱۱۳
هدف: هدف از اجرای این پژوهش، تعیین ساختار ارتباطی سلامت روان با پیشرفت تحصیلی در درس های طرح معماری با نقش میانجی استرس بیماری کووید 19 است. روش پژوهش: طرح این پژوهش از نوع توصیفی – همبستگی و جامعه آماری آن شامل همه دانشجویان درس های طرح معماری مقطع کارشناسی دانشگاه های پیام نور استان لرستان در بازه زمانی ترم های اول و دوم سال تحصیلی 1400-1399 است. برای تجزیه وتحلیل نتایج حاصل از پرسشنامه ها (350 نمونه)، از نرم افزارهای آماری 22 Spss و 3Smart PLS بهره گرفته شد. لازم به ذکر است که برای انتخاب مشارکت کنندگان از نمونه گیری نظری به شیوه هدفمند، استفاده شده است. یافته ها: یافته ها نشان می دهند که استرس پیشرفت تحصیلی و همچنین اضطراب ناشی از شیوع و درگیری بیماری کووید 19 با سلامت روان دانشجویان، همبستگی دارد. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که بین دو متغیر سلامت روان دانشجویان و استرس پیشرفت تحصیلی ارتباط مثبت و معنی داری (با ضریب 001/0) وجود دارد. درصورتی که بین دو متغیر میانجی اضطراب کووید 19 و استرس پیشرفت تحصیلی ارتباط معنی داری وجود ندارد.
۵۶۵.

شناسایی مؤلفه های الگوی جذب و اثرگذاری دانش آموختگان مدیریت آموزش عالی در نظام حکمرانی آموزش عالی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه آموزش عالی سال ۱۵ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۵۸ 127 - 160

کلیدواژه‌ها: آموزش عالی جذب و اثرگذاری نظام حکمرانی کارآفرینی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۷ تعداد دانلود : ۱۰۲
هدف: هدف از اجرای این پژوهش، شناسایی مؤلفه های جذب و دانش آموختگان مدیریت آموزش عالی در نظام حکمرانی آموزش عالی در ایران بود. روش پژوهش: روش پژوهش حاضر آمیخته (کیفی و کمی) است. جامعه آماری پژوهش در بخش کیفی، مدیران گروه علوم تربیتی، استادان و خبرگان آموزش عالی و در بخش کمی، مدیران گروه علوم تربیتی و استادان گروه علوم تربیتی دانشگاه های دولتی ایران بوده است. در بخش کیفی، 18 نفر با روش هدفمند و در بخش کمی، 155 نفر با استفاده از جدول کرجسی و مورگان (1970) انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها در بخش کیفی، مصاحبه های عمیق و غیرساختار یافته و در بخش کمی، پرسشنامه محقق ساخته با ضریب پایایی، 92/. است. تجزیه وتحلیل داده ها در بخش کیفی با استفاده از روش میکروسکوپی (تحلیل خرد) در طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی و با بهره گیری از نرم افزار MAXQDA2020 و در بخش کمی با استفاده از نرم افزار SPSS  و Smart PLS انجام گرفته است. یافته ها: یافته های پژوهش بیانگر آن است که این مدل در قالب 27 مقوله اصلی و 95 متغیر شامل سیاست گذاری جذب و به کارگیری دانش آموختگان و طراحی چندبعدی نظام جذب به عنوان هسته یا مقوله اصلی مدل؛ متغیرهای علّی (عوامل سازمانی، عوامل فراسازمانی، آمادگی برای جذب و به کارگیری، شایستگی های درون فردی، شایستگی های شخصی و شایستگی های کارآفرینی)؛ متغیرهای زمینه ای (مسئولیت پذیری، زمینه کاری، اسناد بالادستی)؛ شرایط مداخله گر (فرهنگ سازمانی جذب، عدالت سازمانی جذب)؛ مقوله های راهبردی (نهادینه سازی سیستم مدیریت توانمندی های کارآفرینانه دانش آموختگان، طراحی فرایند مدیریت استعداد رفتار کارآفرینانه چندگانه و طراحی نظام تخصیص منابع) و درنهایت مقوله های پیامدی (اشتغال زایی، ارزش آفرینی و مزیت رقابتی چندگانه، ایجاد تضمین کیفیت در نظام آموزش عالی) قرار گرفت. نتیجه گیری: با توجه به اینکه دانشگاه مرکز ثقل کارآفرینی و فعالیت دانشجویان و دانش آموختگان متخصص است و در دانشگاه ها بهتر از هر جای دیگری می توان سیاست های جذب و اثرگذاری دانش آموختگان را تدوین کرد؛ بی توجهی به جذب و اثرگذاری آنها باعث بی انگیزگی دانشجویان و دانش آموختگان می شود. ازاین رو سزاوار است که در جذب دانش آموختگان بیشتر سرمایه گذاری شود.
۵۶۶.

تبیین تحلیلی مؤلفه های تربیت دینی از منظر سند تحول بنیادین آموزش و پرورش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۶ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۹۰) 206 - 189

کلیدواژه‌ها: تحلیل مؤلفه تربیت دینی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۲ تعداد دانلود : ۱۶۹
هدف : هدف این پژوهش، بررسی و تبیین تحلیلی مؤلفه های تربیت دینی از منظر سند تحول بنیادین آموزش و پرورش بود. روش: روش مورد استفاده، کیفی تحلیلی و روش تحلیل محتوا بود. تعریف و تبیین تربیت دینی و حدود و ثغور آن و تبیین مؤلفه های تربیت دینی در سند مذکور معرفی و مؤلفه ها در 10 مقوله ارائه شد. یافته ها: مؤلفه های معرفت و دانایی، اعتقادی و فکری، انگیزه درونی، احساس دینی، تجربه درونی، گرایش فطری، التزام درونی، عمل، توانمندی دینی و اراده و اختیار، از دیدگاه نویسندگان و منابع معتبر دینی و مقالات مرتبط و در مرحله دوم از منظر سند و مبانی نظری تحول بنیادین، مطرح و جایگاه و نقش تربیت دینی از منظر زیرنظامهای اصلی در سند بررسی شد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد در سند تحول به مقوله تربیت دینی به صورت ویژه پرداخته شده و ساحت تربیت اعتقادی، عبادی و اخلاقی، به عنوان زیربنای سایر ساحتها مطرح شده و نسبت به هر 10 مؤلفه، در سند تحول بنیادین و مبانی نظری آن توجه ویژه صورت گرفته است. همچنین در بررسی زیرنظامهای اصلی، جنبه های قابل توجهی از تربیت دینی نمایان شد
۵۶۷.

رویکرد منبع شناسانه به سیره اهل بیت (ع)

نویسنده:
منبع: عیار پژوهش در علوم انسانی سال ۱۳ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۲۶) 47 - 58

کلیدواژه‌ها: سیره نبوی سیره پژوهی رهیافت فقهی منابع استنباط

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۲ تعداد دانلود : ۱۳۵
شناخت رویکردهای سیره پژوهی یکی از آگاهی های لازم در حوزه معارف اسلامی است که تأثیر زیادی در میزان بهره مندی از سیره اهل بیت(ع) دارد؛ زیرا با شناخت این رویکردها می توان دیدگاه های مرتبط را رصد نمود و زمینه مقایسه آنها را فراهم آورد و امکان رویارویی منطقی با چالش های فرارو را مهیا ساخت. یکی از رویکردهای سیره پژوهی، رویکرد منبع شناسانه است. در این رویکرد ، سیره به مثابه منبع حکم شرعی نگاه می گردد و به هدف تبیین آموزه های فقهی به کار گرفته می شود. این مقاله کوشیده است با بررسی آن دسته از متون سیره که به احکام و آموزه های فقهی نظر دارد، اولاً به تبیین تاریخی این نگره سیره پژوهی بپردازد و ثانیاً، پیامدهای نظری آن را تبیین کند. نتیجه حاصل از این تحقیق نشان می دهد که رویکرد منبع شناسانه پنج مرحله (تأسیس، استناد، استنباط، انشعاب و استقلال) را پشت سر گذاشته است و در دو بخش مفهوم و قلمرو اثربخشی دارد.
۵۶۸.

روش شناسی مبانی انسان شناختی علامه طباطبائی و دلالت های اجتماعی آن

نویسنده:
منبع: عیار پژوهش در علوم انسانی سال ۱۳ بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۲۵) 25-40

کلیدواژه‌ها: علامه طباطبائی روش شناسی بنیادین انسان شناسی دلالت های اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۶ تعداد دانلود : ۲۴۲
کنش های اجتماعی از جمله قانون گریزی یا قانون گرایی در هر جامعه، برخاسته از انواع گوناگون انسان ها در آن جامعه است. تدبیر جامعه مسلماً نیازمند تحلیل و شناسایی انواع انسان و دلالت های اجتماعی آن است. این مقاله از میان مبانی معرفتی، مبنای انسان شناختی علامه طباطبائی را بررسی و در این تحقیق با روشی «اسنادی» نظریه ایشان را تحلیل نموده است. در این زمینه، به صورت «تحلیلی و توصیفی» آثار ایشان و نظر شارحان این نظریه به صورت دقیق واکاوی شده است. در این پژوهش با رویکردی روش شناسانه به شکلی بنیادین دلالت های اجتماعی انواع انسان وحشی (استخدام گر یک سویه) و اجتماعی (استخدام گر دوسویه) و متمدن (فطری) ارائه گردیده است. نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان می دهد دلالت های اجتماعی انسان وحشی، زوال عدالت اجتماعی، زوال انتظام اجتماعی، ابزارگرایی، زوال عقلانیت، قانون گریزی و گسست اجتماعی؛ و دلالت های انسان اجتماعی بسط عقلانیت اجتماعی، قانون گرایی و همبستگی اجتماعی؛ و دلالت های انسان فطری عقل گرایی قدسی و وحدت گرایی توحیدی است.
۵۶۹.

الزامات تدریس اثربخش در آموزش مجازی با رویکردی بر آموزش های دوران کووید 19: یک مطالعه پدیدارشناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه آموزش عالی سال ۱۵ بهار ۱۴۰۱ شماره ۵۷ 133 - 157

کلیدواژه‌ها: تدریس اثربخش آموزش عالی آموزش مجازی کووید 19

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰ تعداد دانلود : ۹۳
هدف: هدف اصلی از اجرای پژوهش حاضر، فهم تجارب زیسته دانشجویان در ارتباط با الزامات تدریس اثربخش استادان در محیط مجازی و در شرایط بحرانی شیوع کووید 19 بود.روش پژوهش: این پژوهش کیفی با استفاده از روش پدیدارشناسی اجرا شد. روش گردآوری اطلاعات، استفاده از پرسشنامه مصاحبه نیمه ساختمند بود. بر این اساس، با رویکرد نمونه گیری هدفمند و روش معیار، دانشجویان تحصیلات تکمیلی گروه علوم انسانی دانشگاه شیراز انتخاب شدند و در نهایت با مصاحبه عمیق نیمه ساختارمند با 25 نفر اشباع نظری حاصل شد. تحلیل مصاحبه ها، با استفاده از الگوی کلایزی (1978) و روش تحلیل مضمون انجام گرفت.یافته ها: پس از استخراج و دسته بندی موضوعی، شش مضمون اصلی و 39 مضمون فرعی شناسایی شد. مضامین اصلی شامل زیرساخت ها، مدیریت کلاس درس، توجه به بعد روان شناختی دانشجویان، کیفیت، وسایل کمک آموزشی، ارزشیابی طبقه بندی شدند.نتیجه گیری: توجه به مؤلفه های فوق و مجموعه مضامین فرعی مطرح شده در مقاله، زمینه ساز ارتقای کیفیت، اثربخشی و در نتیجه کارآمدی آموزش در سطح گسترده ای خواهد شد.
۵۷۰.

ماهیت انسان در نظریه فروید و نقد آن از دیدگاه انسان شناختی امام سجاد(ع) در صحیفه سجادیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۶ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۹۰) 253 - 229

کلیدواژه‌ها: امام سجاد (ع) فروید ماهیت انسان غریزه فطرت صحیفه سجادیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۷ تعداد دانلود : ۱۳۱
هدف: هدف تحقیق حاضر، بررسی ماهیت انسان از منظر فروید و مقایسه و نقد آن از منظر انسان شناسی امام سجاد(ع) در صحیفه سجادیه بود. روش: روش تحقیق پژوهش حاضر در چارچوب تحقیقات توصیفی- تحلیلی قرار دارد که هدف آن، بررسی و نقد مبانی انسان شناختی فروید بود. یافته ها: در دیدگاه انسان شناختی فروید و تطبیق آن با دیدگاه انسان شناختی امام سجاد(ع) در صحیفه سجادیه، نکات اختلافی قابل ملاحظه ای به چشم می خورد که مبیّن اشراف حضرت(ع) بر سرشت انسان و وقوف بر فطرت است. نکاتی چون: برتری داشتن جنبه وجودی انسان و ارزشمندی او، لزوم توجه به دو ساحتی بودن شخصیت انسان، مزیت جنبه های اخلاقی و صاحب اختیار بودن او و سرانجام، هدفمندی انسان در ساختار زندگی اش، مباحثی است که در صحیفه سجادیه به چشم می خورد. نتیجه گیری: در مقام تطبیق نظریات فروید با سخنان امام سجاد(ع) نقدهای اساسی بر آرای فروید وجود دارد؛ زیرا فروید تلاش دارد انسان را در غرایز خلاصه کند و این بر خلاف آموزه های پیرامون ماهیت انسان در صحیفه سجادیه است.
۵۷۱.

تولد مدرسه در ایران: روایت تاریخی از ظهور آموزش و پرورش مدرن در جامعه ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ علم دوره ۲۰ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۳۳) 1 - 29

کلیدواژه‌ها: آموزش و پرورش جامعه شناسی تاریخی دوران قاجار مدرسه مکتب خانه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۱۱ تعداد دانلود : ۳۸۲
این پژوهش به دنبال پاسخ به این سؤال بوده است که مدارس به شکل امروزی از چه دوره تاریخی در ایران شکل گرفتند؟ این مدارس در بستر چه شرایط اجتماعی و فرهنگی ظهور کردند و در پی پاسخ به چه نیازهایی بودند؟ این پژوهش با مطالعه و تحلیل اسناد و منابع تاریخی انجام گرفته است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که تغییر از نظام آموزش مکتب خانه ای به نظام مدرسه محور در ایران، حکایت از تغییرات انقلابی در بینش ها، روش ها و جهان بینی های آموزشی در ایران داشت. نخستین بار، احساس نیاز به مدارس جدید بعد از جنگ های ایران و روس پیش آمد. برای اولین بار در این دوران بود که اندیشه عقب ماندگی ایرانیان به شدیدترین شکل ممکن یعنی امپریالیسم نظامی و از دست دادن سرزمین توسط قوای روس، خود را نشان داد. تا پیش از آن هدف مکتب خانه ها، آموزش الفبا در حد روخوانی قرآن و تعلیم شرعیات بود. آموزش مکتب خانه ای برای آبادکردن آخرت بود و نه دنیا. آنها به کار توسعه مادی زندگی نمی آمدند. بسیاری از کودکان بعد از سال ها تحصیل در مکتب خانه ها حتی نمی توانستند یک نامه بنویسند. مدارس جدید که ریشه های غربی داشتند مسیری برعکس رفتند. آنها برای توسعه زندگی مادی خلق شده بودند. دروس جدید که مهارت های زندگی مادی را تقویت می کرد همگی برای اولین بار با ظهور مدارس نوین وارد برنامه درسی شد. در نهایت، جامعه ایرانی که در اواخر دوران قاجار در مسیر توسعه قرار گرفته بود نظام آموزش مکتب خانه ای را که نهادی ضد توسعه بود فرونهاد و به تدریج نظام آموزش مدرسه محور را که مهارت های زندگی مادی را توسعه می داد به جای آن نشاند.
۵۷۲.

بررسی عوامل موثر بر انتخاب رشته دانشجویان تازه وارد: تبیین نقش ارضای نیازهای اساسی روان شناختی و هدف گزینی در آینده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه آموزش عالی سال ۱۵ بهار ۱۴۰۱ شماره ۵۷ 108 - 131

کلیدواژه‌ها: انتخاب رشته دانشگاهی نیازهای اساسی روان شناختی هدف گزینی در آینده

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰ تعداد دانلود : ۱۰۳
هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل موثر بر انتخاب رشته دانشجویان تازه وارد و تبیین نقش ارضای نیازهای اساسی روان شناختی و هدف گزینی در آینده در آن است.روش پژوهش: پژوهش از نوع پژوهش های کاربردی بوده که با الگوی کیفی و کمی اجرا شده است. در مرحله اول پژوهش، به منظور شناسایی ملاک های انتخاب رشته از روش پیمایشی استفاده شد. در این بخش، 200 نفر از دانشجویان ترم اول دانشگاه کاشان در سال تحصیلی 98-1397 که از طریق قبولی در کنکور سراسری سال 1397 وارد دانشگاه شده بودند به عنوان نمونه انتخاب شدند و با روش مصاحبه باز پاسخ، ملاک های انتخاب رشته خود را تعیین و اولویت بندی نمودند، ملاک انتخاب حجم نمونه در این مرحله دستیابی به اشباع نظری بود. در مرحله دوم پژوهش، از روش پژوهش توصیفی همبستگی استفاده شد. در این بخش 254 نفر دانشجو از کلیه دانشجویان تازه وارد دانشگاه کاشان با روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل سیاهه ملاک های انتخاب رشته، پرسش نامه نیازهای اساسی روان شناختی و پرسش نامه هدف گزینی در آینده بود.یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که به طور کلی هفت ملاک اصلی شامل استعداد، ویژگی ها و علایق فردی؛ جایگاه و منزلت اجتماعی و اقتصادی؛ ویژگی های محل تحصیل؛ محدودیت ها و آسایش های فردی؛ توجه به رتبه و امکان قبولی؛ توجه به دیدگاه و نظر دیگران و عوامل موقعیتی از ملاک های دانشجویان برای انتخاب رشته هستند. همچنین یافته ها نشان داد که دو متغیر هدف گزینی در آینده و نیازهای اساسی روان شناختی به صورت معنی داری در پیش بینی توجه به استعداد، ویژگی ها و علایق فردی در انتخاب رشته تحصیلی نقش ایفاء می کنند.نتیجه گیری: از بین ملاک های شناسایی شده، چهار ملاک توجه به استعداد، ویژگی ها و علایق فردی؛ جایگاه و منزلت اجتماعی و اقتصادی؛ ویژگی های محل تحصیل و توجه به رتبه و امکان قبولی به صورت معنی داری در انتخاب رشته دانشجویان نقش داشته اند. دانش آموزانی که به خوبی نیازهای اساسی روان شناختی آنان ارضا شده است و نسبت به آینده امیدوار هستند و برای آن در ابعاد مختلف شغلی، اجتماعی، مذهبی و تحصیلی برنامه ریزی می کنند، بیشتر احتمال دارد که رشته خود را براساس ویژگی ها، علایق و استعدادهای شان انتخاب کنند.
۵۷۳.

تبیین نقش اعتبارسنجی در بین المللی شدن نظام آموزش عالی: نظریه برخاسته از داده ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه آموزش عالی سال ۱۵ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۵۸ 103 - 126

کلیدواژه‌ها: بین المللی شدن اعتبارسنجی تضمین کیفیت نظریه برخاسته از داده ها الگو

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۰ تعداد دانلود : ۱۱۰
هدف: هدف از اجرای این پژوهش، ارائه الگوی نقش اعتبارسنجی آموزش عالی در جهت بین المللی شدن بوده است. روش پژوهش: روش پژوهش کیفی بوده و 20 خبره دانشگاهی به صورت هدفمند و زنجیره ای، انتخاب و از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته، کدها، مفاهیم و مقوله های الگوی اعتبارسنجی آموزش عالی با روش نظریه برخاسته از داده ها (گراندد تئوری) شناسایی شدند. یافته ها: یافته ها نشان دهنده آن بود که بر اساس میزان تشابه مفهومی کدها، 101 کد استخراج و با توجه به وجه اشتراک آنها در قالب 62 خوشه مفهومی و 28 کد محوری دسته بندی شدند و درنهایت الگوی اعتبارسنجی آموزش عالی در جهت بین المللی شدن طراحی شد. نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده از مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته با 20 صاحب نظر، الگویی مشتمل بر 3 شرط علی و 9 عامل مداخله گر ارائه شد. پدیده اصلی آن نیز تضمین کیفیت، هم هدف و هم وسیله کشف شد که تحت تأثیر 5 شرایط محیطی ناپایداری سیاسی، اقتصاد دولتی، سرمایه اجتماعی، اجتناب از عدم قطعیت و زمینه های فرهنگی فردگرا قرار داشت. به منظور نیل به پیامدهایی که در دو گروه ملی و فرا ملی حاصل می شدند اتخاذ راهبردهایی در سطح دانشگاه و همچنین دولت و سیاست گذاران ضروری به نظر رسید.
۵۷۴.

تبیین تحلیلی و معرفتی وحی در اندیشه ابن سینا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۶ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۹۰) 54 - 33

کلیدواژه‌ها: وحی نبی عقل فعال عقل قدسی ابن سینا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۸ تعداد دانلود : ۱۰۳
هدف: هدف پژوهش حاضر، تبیین سازوکار کشف و انعکاس حقایق کلی و جزیی وحیانی در نفس نبی(ص) از منظر ابن سینا و ارزیابی انتقادی دیدگاه وی بود. روش: در این پژوهش از روش توصیفی - تحلیلی بهره گرفته شد. شیوه گردآوری اطلاعات، به صورت منابع اسنادی و مطالعات کتابخانه ای بود. یافته ها: در نظام معرفت شناختی ابن سینا، اولاً، قوه حدس و عقل قدسی به عنوان ظرفیتهای عقلی مختص نبی، امکان ارتباط بی واسطه نبی را با عقل فعال برای دریافت معقولات و معارف کلی وحی فراهم ساخته؛ ثانیاً، نفس نبی به مدد قوه خیال نیرومند، قابلیت اتصال به نفوس فلکی را یافته است و دریافت معارف جزیی وحی، اعم از علم نبی به جزئیات مربوط به عالم ماده و مشاهده و شنیدن کلام خدا به واسطه فرشته حامل وحی امکان پذیر می شود. نتیجه گیری: ابن سینا سعی کرده با طرح نقش عقل فعال، قوه حدس، عقل قدسی و قوه خیال نیرومند در نبی، سازوکار کشف و انعکاس وحی در نفس نبی را توجیه کند؛ اما تبیین وی از این مسئله، با نقدها و چالشهایی مواجه شده است.
۵۷۵.

بررسی پیامدهای بحران کرونا در جهان بر مبنای روش اسپریگنز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۶ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۹۱) 472 - 453

کلیدواژه‌ها: امنیت جهانی روش اسپریگنز کووید 19 روابط بین الملل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸ تعداد دانلود : ۹۲
روابط بین الملل تحت تأثیر پدیده کرونا طی دو سال گذشته، دارای وضعیتی منحصر به فرد بود. در شرایطی که بسیاری از محققان بین المللی بر اساس شواهد موجود پیش بینی می کنند که وضعیت جهان در دوره پساکرونا تحت تأثیر این ویروس عالم گیر به تغییر و تحولاتی گسترده تر منتهی می شود، هدف از بررسی پیامدهای بحران کرونا در عرصه های مختلف بین المللی، اتخاذ تصمیمات مناسب در مواجهه با این پدیده استثنایی و مقابله با تهدیدها و پیامدهای بین المللی آن بود. روش: این پژوهش از روش توماس اسپریگنز که غالباً در مواجهه با بحرانها و تحلیل آنها کاربرد دارد، در چهار مرحله مشاهده بحران، بررسی علل و ریشه های بحران، ارائه نظم مطلوب و پیش بینی راههای برون رفت از بحران استفاده کرد. یافته ها: پیامدهای مهمی تحت تأثیر بحران کرونا در ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و امنیتی جهان، مورد انتظار است که می تواند نظامهای سیاسی را با شاخصها و مؤلفه های جدیدی مواجه کند و چالشهای جدیدی را به وجود آورد. نتیجه گیری: نتایج تحقیق، ناکارامدی مدیریت موجود بین المللی را نشان داد و بر ضرورت تغییر و تحولات جدّی در نظام بین الملل تأکید کرد. در این خصوص پیشنهادهایی در راستای شکل گیری نظم نوین جهانی در دوره پساکرونا ارائه شد.
۵۷۶.

ارزیابی تأثیر روایت درمانی مسیر شغلی بر ارتقاء تأمل بر پروژه زندگی و حس پیوستگی دانشجویان فارغ التحصیل دانشگاه حضرت معصومه(س)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۶ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۹۳) 983 - 1004

کلیدواژه‌ها: روایت درمانی مسیر شغلی تأمل بر پروژه زندگی حس پیوستگی مداخله

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶ تعداد دانلود : ۹۵
هدف: هدف پژوهش حاضر، ارزیابی تأثیر روایت درمانی مسیر شغلی بر ارتقاء تأمل بر پروژه زندگی و حس پیوستگی در دانشجویان فارغ التحصیل دختر دانشگاه حضرت معصومه(س) بود. روش: طرح پژوهش، نیمه آزمایشی با پیش آزمون – پس آزمون و گروه کنترل بود. جامعه پژوهش شامل کلیه دانشجویان فارغ التحصیل در مقطع کارشناسی در طی سال های تحصیلی 1398-1399 بودند. تعداد30 نفر از فارغ التحصیلان داوطلب که نمره ای کمتر از نقطه برش در مقیاس تأمل بر پروژه زندگی و مقیاس حس پیوستگی کسب کردند انتخاب و بر اساس نمونه گیری تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (هرکدام با 15نفر) جایگزین شدند. گروه آزمایش 9جلسه هفتگی( هر جلسه90دقیقه ) روایت درمانی مسیرشغلی ککران (1997) را دریافت کردند اما گروه کنترل مداخله ای دریافت نکردند. داده های پژوهش با استفاده از مقیاس تأمل بر پروژه زندگی و مقیاس حس پیوستگی پیش از شروع مداخله و پس ازآن، از افراد هر دو گروه آزمایش و کنترل جمع آوری شد. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری 23-SPSS و روش تحلیل کواریانس چند متغیره تحلیل شد. یافته ها: نتایج حاصل از تحلیل کواریانس نشان داد روایت درمانی موجب افزایش تأمل بر پروژه زندگی و حس پیوستگی می شود. نتیجه گیری: بر اساس یافته های پژوهش، می توان نتیجه گرفت که روایت درمانی مسیر شغلی می تواند به عنوان روش مداخله ای مناسب برای ایجاد حس طرحمندی در فارغ التحصیلان با محوریت تأمل بر پروژه زندگی و حس پیوستگی به کار رود.           
۵۷۷.

نقش آب در سیاست های منطقه ای ترکیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی ناجا سال ۷ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۲۵ 99 - 132

کلیدواژه‌ها: هیدروپلیتیک هیدروهژمون ترکیه خاورمیانه پروژه های گاپ و داپ

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۶ تعداد دانلود : ۱۷۸
هر رفتاری از سوی هر دولتی در روابط بین الملل که در سیاست خارجی آن کشور تبلور می یابد، حامل پیام ها، انگاره ها و معانی خاصی است که محصول شرایط محیطی داخل و خارج از آن کشور می باشد. در این میان، ترکیه با حاکمیت حزب عدالت و توسعه از سال 2003 همواره در تلاش بوده است تا نفوذ و قدرت منطقه ای خود را در مناطق پیرامونی، به ویژه خاورمیانه، افزایش دهد. در همین راستا، پیرو تحولات سال 2011 و خیزش های مردمی کشور های عربی منطقه، در چارچوب دکترین عمق استراتژیک داوود اوغلو؛ آنکارا سعی کرده است تا با ابزار های متعددی اقدام به ارتقای جایگاه خود در خاورمیانه نماید. عنصر آب و هیدروپلیتیک، طی دو دهه گذشته، در کنار دیگر ابزار های ترکیه نظیر (ایدئولوژی اخوانی، قدرت نظامی، هاب انرژی، ترانزیت) به یکی از ابزار های مهم، تأثیرگذار و راهبردی در مسائل داخلی و سیاست خارجی این کشور تبدیل شده است؛ بر همین اساس، در این مقاله سعی شده است تا با استفاده از روش توصیفی تحلیلی به این سوال پاسخ داده شود که آب چه نقشی در سیاست های منطقه ای ترکیه در خاورمیانه ایفا می کند؟ فرضیه پژوهش بر این نکته تأکید دارد که ترکیه طی دو دهه گذشته با استفاده از موقعیت هیدروهژمونی خود در هیدروپلیتیک خاورمیانه سعی کرده است تا از آب در راستای افزایش اقتدار سیاسی داخلی خود (افزایش مشروعیت، امنیت غذایی، امنیت انرژی) از یک سو و همچنین، استفاده از آن به عنوان دارایی(Asset)، ابزار و همچنین، سلاح راهبردی در سیاست های خارجی خود در خاورمیانه از سوی دیگر، در راستای تبدیل شدن به هژمون منطقه ای در منطقه بهره گیری نماید. بنابراین، برخی از موارد استفاده از آب به عنوان سلاح از سوی رهبران ترکیه، صرف نظر از به مخاطره انداختن امنیت زیست محیطی کشور های منطقه مانند دشت مغان در شمال غربی ایران، ابعاد امنیتی حادی را در پی خواهد داشت؛ به شکلی که امکان وابسته شدن سیاست های داخلی و منطقه ای بغداد به آنکارا، دور از ذهن نخواهد بود؛ چنانچه در بررسی بحران سوریه، می توان یکی از عوامل مهم بی ثباتی این کشور را عدم دسترسی قشر روستایی به منابع آبی دانست. 
۵۷۸.

نگاهی نو به روش شناسی اقدام پژوهی به مثابه پژوهش کیفی با رویکرد فراتحلیل

نویسنده:
منبع: عیار پژوهش در علوم انسانی سال ۱۳ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۲۶) 7 - 26

کلیدواژه‌ها: پژوهش در عمل اقدام پژوهی فراتحلیل پژوهش کیفی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۸ تعداد دانلود : ۱۷۶
اقدام پژوهی یا تحقیق در عمل یکی از روش های تحقیق کیفی است. در این رویکرد، پژوهشگر یا متقاضی تغییر و تحول، مسئله یا مشکل را شناسایی می نماید و برای حل آن و ایجاد تغییر در آن به طور دقیق اطلاعاتی را جمع آوری می کند. سپس به اقدام مناسب مبادرت می ورزد و از نتایح اقدام ارزیابی به عمل می آورد. پژوهشگران علوم انسانی برای بازنگری پیشینه موضوعات پژوهشی و کشف روابط جدید در میان تعداد زیادی از پژوهش هایی که قبلاً انجام شده، از روشی به نام فراتحلیل استفاده می کنند. فراتحلیل به فنون آماری اطلاق می شود که هدف آن یکپارچه سازی نتایج پژوهش های مستقل است. با این روش می توان نتایج پژوهش ها را با یکدیگر ترکیب کرد و روابط تازه ای میان پدیده های اجتماعی کشف نمود و کاربست دقیق و علمی یافته ها را فراهم نمود. لذا روش پژوهش در این مقاله ابتدا پیشینه روش اقدام پژوهی و سپس تعریف و تبیین جایگاه آن در میان سایر روش های تحقیق را بیان کرده و در ادامه، با مقایسه آن با سایر روش ها، قابلیت ها و محدودیت های این شیوه پژوهشی، فرایند و چرخه اقدام پژوهی و گستره و اهداف آن را از طریق رویکرد فراتحلیل بررسی نموده است.
۵۷۹.

نقش باور به اختیار در اسلامی سازی علوم انسانی از نگاه علامه مصباح یزدی

نویسنده:
منبع: عیار پژوهش در علوم انسانی سال ۱۳ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۲۶) 27 - 46

کلیدواژه‌ها: اختیار مبانی علوم انسانی اسلامی سازی مبانی انسان شناختی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۱ تعداد دانلود : ۱۴۸
مبانى و زیرساخت‏هاى علوم انسانى در شکل دهی علوم یادشده تأثیر بسزایى دارند. یک دسته از این مبانی انسان شناختی است؛ زیرا نوع نگاه محقق به انسان، مسائل زیادى (از قبیل موضوع، روش و هدف) را در علوم انسانى تعیین می کند. این مقاله به روش توصیفی تحلیلی به نقش اختیار در اسلامی سازی علوم یادشده از نگاه علامه مصباح یزدی پرداخته است. حاصل آنکه این مبنا در توسعه و تضییق موضوعات، مسائل و اهداف این علوم و نیز در ایجاد، مدیریت، تغییر، توصیه، تبیین، تحلیل، پیش بینی، اصلاح، تقویت، ارزش گذاری و پایش کنش ها در همه علوم مرتبط با کنش های انسان نقش اصلی دارد.
۵۸۰.

آزادی بیان در قرآن با نگره نقدی بر نوشته کتاب نقد قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۶ بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۹۰) 228 - 207

کلیدواژه‌ها: قرآن کریم آزادی بیان کتاب نقد قرآن حقوق تکلیف

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰ تعداد دانلود : ۱۲۷
هدف: بشری خوانی آموزه های قرآن کریم پیشینه دیرینه دارد. در این راستا، نویسنده کتاب نقد قرآن، با بهره جستن از رهیافت انسان پساسنّت، در پی انکار آزادی بیان در قرآن برآمد و بر اساس زاویه خود با خوانش نبود آزادی بیان در قرآن کریم، به دنبال اثبات ضعف و خطا در قرآن کریم بود. هدف این پژوهش، نقد دیدگاه نویسنده کتاب «نقد قرآن» در انکار آزادی بیان در قرآن کریم بود. روش: در پژوهش حاضر از روش توصیفی- تحلیلی با سویه انتقادی بر اساس منابع کتابخانه ای و تفکیک گفتمانها استفاده شد. یافته ها: سها با بودگی در دنیای پست مدرن و با استفاده ازگفتمان لیبرال بر پایه بنیانهای نظری انسان محورانه، با مؤلفه های عقل خودبنیاد، فردگرایی و حقوق و با تکیه بر اعلامیه جهانی حقوق بشر، تلاش کرد آزادی بیان در قرآن کریم را انکار کند. نتیجه گیری: سها با درهم آمیزی گفتمانها و عدم تفکیک مؤلفه های دو گفتمان پساسنّت و گفتمان دین اسلام، افزون بر برداشت همسان از مفهوم آزادی در گفتمانها، دچار خطای روشی شده و این امر، زمینه ساز نتیجه گیری وی در نبود آزادی بیان در قرآن کریم شده که بی وجه است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان