درخت حوزه‌های تخصصی

بخش بسیار بزرگی از آثار تاریخی و فرهنگی ایران شامل آثار هنری لاکی است. این اشیاء باقی مانده از گذشته، در موزه ها، آرشیوها و یا مجموعه های خصوصی یافت می شوند که از نظر زیبایی شناختی و تاریخی واجد ارزشاند. این آثار هنری به مرور زمان دچار آسیب هایی شده و شناسایی و شناخت این آسیب ها، کمک بسزایی به مرمتگر جهت جلوگیری از گسترش آسیب ها و در نهایت صیانت و نگهداری از این هنر ارزنده می کند. در این پژوهش عوامل آسیب رسان به این گونه اشیاء و آسیب های جلد لاکی کتاب دیوان نصرت واقع در موزه آذربایجان مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان داد که علاوه بر نور مضرUV، نگهداری اشیای لاکی در نور 350تا 500 لوکس نوری که فاقد نور UVهستند، آسیب وارد نموده و بهتر است درکمتر 200 لوکس نوری نگه داری شوند. عوامل زیادی از جمله رطوبت باعث مات و ابری شدن سطح لاک می شود. لاک های حلال الکلی مانند شلاک که فاقد ترپن است و لاک های روغنی مانند روغن کمان که ترکیبی از رزین دی ترپنی سندروس و روغن بزرک است به گونه ای متفاوت پیر می شوند. شناسایی این دو نوع لاک برای انتخاب پوشش دهنده مرمتی امری ضروری است.

نویسنده، در این پژوهش، سعی می کند، یک عنوان درسی به عنوان « حکمت هنر اسلامی » را ، از پرده ابهام خارج نماید و به عرصه نقد و نظر و وضوح معنایی راه دهد. بر اساس ره یافتی که نویسنده به «حکمت» نگریسته است، حکمت هنر ، دیگر مضمونی گنگ نیست؟، بلکه مقوله ایست عقلی – عرفانی و فوق حس ، و متعلق به افقی والا که سابقه تاریخی آن بازمی گردد به حوزه های تمدنی و اندیشه های یونان باستان – از سقراط و افلاطون و ارسطو – تا متفکران جهان اسلام چون بوعلی سینا و سهروردی و ابن عریب و سبزواری، تا متفکران ژرف اندیش غربی چون رولف اتو، نورمن کیسلر، میرچا الیده و متفکران غربی اسلام آورده ای چون بورکهارت و گسنون تا متفکران معاصر پست مدرن چون واتیمور و لیوتار. از دیدگاه آنان حکمت را مقوله ایست استعلائی یا مقوله ایست عقلی -الهی که فلسفه صورخیالی هنر اسلامی را در افقی برتر، در حوزه عرفان و آسمان از طریق صورتهای تجریدی زیبا شناسانه به صحت هنر وارد می کند. اما، نکته مهم این تحقیق از آنجا شروع می شود که نویسنده، نظریه تازه ای را بر اندیشه قدما ومعاصرین می افزاید و آن نگرش فلسفی و حکیمانه به هستی و زیبایی است که از اسمان فرود می آید، دامن به خاک می آلاید؛ به صورتهای عینی و فیگوراتیو و بشری نزدیک می شود اما محتوی و مضمون والای خود را حفظ می کند . و دوباره رخت از زمین بر می کند و به اسمان صعود می نماید. «حکمت wisdom»، خرد ،اندیشه بیرخنه و فوق تمایلات فردگرایانه همراه با گرایش به افق های برتر از حس و لذت. «تأویل Hermeneutics»، و نگرش تأویلی که تلاش می کند از ظاهر به باطن حرکت کند و معنی صور و واژگان را به افق های معنایی متفاوت گسترش دهد. «استعلایی Transcendental»، والا، متعلق به افق های فوق حس و تجربه ، متعالی. «ابتدایی Primitive» متعلق به زمان های پیش از تاریخ. «مقدسSacred» متعلق به عالم قدس. «درونی Esotric» باطنی متعلق به لایه های عمیق تر معنایی. کلیدواژگان: شاهنامه ,قهرمان ,هنر ملّی

روش/ رویکرد پژوهش: عناصر استانداردهای موجود فراداده ای برای اشیای موزه ای شناسایی و مقایسه شدند. سپس، بااستفاده از پرسشنامة محقق ساخته، نظرات 30 متخصص موزه در مورد اهمیت هریک از عناصر پرسیده شدیافته ها: از نظر متخصصان، 230عنصر فراداده ای مهم و بسیار مهم هستند. در بین استانداردهای فراداده ای شناسایی شده، 96 عنصر در 2 تا 9 استاندارد مشترک است. بیش از 70 درصد عناصر استانداردها از نظر متخصصان مهم و مورد نیاز موزه های کشور دانسته شدند.

هنرهای سنتی ایران ، در عین تنوع در صورت ، از یک معنا سخن می گویند و به مفاهیمی مشترک دلالت دارند ؛ و اینها آمیزه ای است از باورهای ایرانی و اسلامی . یکی از این مفاهیم و معانی ، و شاید مهمترین آنها ، سلسله مراتبی بودن حقیقت است ، که برترین مرتبه آن ، نور مقوم هستی ، در بهشت حاضر است . بعضی از مفاهیم و عناصر مربوط به بهشت بدین شرح است : پلی که برگزیدگان با گذر از آن به بهشت می رسند (چینوت پل ، پل صراط) ؛ سلسله مراتبی بودن خود بهشت ؛ درخت زندگی ؛ که در بهشت قرار دارد (هوم سفید ، گوکرن ، درخت مبارک زیتون ، درخت طوبی) ؛ راههای ورود به بهشت و نهرهای آن...