درخت حوزه‌های تخصصی

هدف پژوهش حاضر بررسی میزان کاربست شاخصه های رهبری خدمتگزار در کتابخانه های دانشگاهی شهر اصفهان است. روش تحقیق پژوهش حاضر توصیفی- پیمایشی، و جامعه آن مدیران وکتابداران شاغل در کتابخانه های دانشگاهی شهر اصفهان در سال تحصیلی 1390- 1389 است. به منظور تعیین حجم نمونه از فرمول نمونه گیری عمومی کوکران استفاده و تعداد 111 نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شد. روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته است. روایی صوری پرسشنامه توسط اساتید مجرب تایید و به منظور پایایی آن از ضریب آلفای کرونباخ (در وضعیت موجود 87/0 و در وضعیت مطلوب 81/0) استفاده شد. نتایج نشان داد که میزان کاربست شاخصه های رهبری خدمتگزار در وضعیت موجود و مطلوب به ترتیب کمتر و بیشتر از سطح متوسط بود. همچنین در ویژگی جمعیت شناختی رشته تحصیلی، کارکنان متخصص کتابداری میزان مطلوبیت شاخصه های رهبری خدمتگزار را بیشتر از کارکنان غیر متخصص کتابداری بیان نمودند و در ویژگی جمعیت شناختی محل خدمت در هر دو وضعیت، تفاوت میانگین ها معناداربوده به نحوی که کارکنان کتابخانه های دانشگاه صنعتی اصفهان میزان موجود بودن این شاخصه ها را کمتر و مطلوبیت آن ها را بیشتر از کارکنان کتابخانه های دو دانشگاه دیگر برآورد نمودند، در دیگر ویژگی های جمعیت شناختی تفاوت معناداری وجود نداشت.

هدف: هدف اصلی این مقاله آن است که مدلی طراحی کند که طی آن، کتاب ها طوری در قفسه های کتابخانه چیده شود که با توجه به شباهت موضوعی کتاب ها و فاصله قفسه ی کتاب ها از هم، حرکت کلیه مراجعان در مجموعه کتابخانه کمینه شود و محدودیت های مربوط به تعداد هر نوع کتاب و حجم قفسه ها لحاظ گردد. روش: مسأله چیدمان کتاب یک موضوع بهینه سازی مکانی با فضای جستجوی وسیع است که به دلیل تنوع بسیار بالای حالات چیدمان امکان حل آن توسط روش های قطعی و ریاضی وجود ندارد. موضوع این تحقیق، حل این مسأله با استفاده از الگوریتم بهینه سازی فاخته است. یافته ها: الگوریتم فاخته برای این مسأله ۳۵۰ بار اجرا شده است. با توجه به صحت و دقت بالای الگوریتم، جواب های قابل قبولی به دست آمده است. نتایج محاسبات نشان می دهد که الگوریتم مناسبی برای مسأله تخصیص بهینه فضای کتابخانه به انواع کتاب است. اصالت/ارزش: مسأله چیدمان کتاب ها در یک کتابخانه موضوعی پیچیده است و تأثیر زیادی در دسترسی و راحتی استفاده از کتاب ها را دارد. ارزش این مقاله در ارائه روشی برای بهینه سازی چیدمان است.

هدف: پیامدهای سیاست تعیین مدیران کتابخانه های دانشگاهی ایران از میان اعضای هیئت علمی و انجام وظیفه آنها به صورت غیرتمام وقت بر ایفای نقش مدیریتی شان. روش: داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته با 17 نفر از مدیران کتابخانه های دانشگاهی در سه شهر اصفهان، تهران و مشهد بدست آمده و داده ها با استفاده از روش کدگذاری باز، محوری، و گزینشی تحلیل شده اند. یافته ها: همه مدیران عضو هیئت علمی اعم از متخصص (کتابدار) و غیرمتخصص (غیرکتابدار) که عموما به صورت غیر تمام وقت به مدیریت کتابخانه نیز می پردازند، بی علاقگی خود را به نفش مدیریتی خود ابراز داشتند. آنها به سبب ایفای همزمان چند نقش، دچار کمبود وقت و توجه برای رسیدگی به مسئولیت مدیریتی خود هستند و از این رو تعارض زیادی را تجربه می کنند. آنها نقش آموزشی/پژوهشی خود را ترجیح می دهند و هویت خود را با دو نقش اخیر تعریف می کنند. در مورد مدیران غیر متخصص، به علاوه، تلقی موقتی بودن نقش مدیریت و نداشتن تخصص در ایفای نقش، بی علاقگی آنها را تشدید می کند. مدیران متخصصِ تمام وقت، بر عکس، به سبب حضور مستمر در محیط کتابخانه و داشتن تخصص و علاقه، به نحو محسوس با نقش مدیریتی خود ارتباط عاطفی برقرار و هویت خود را با آن تعریف می کنند. اصالت: بررسی پیشینه ها حاکی از آن است که تا کنون پژوهشی با موضوع شناسایی عوامل موثر در ایفای نقش مدیریتی ِ مدیران کتابخانه های دانشگاهی انجام نشده است. کاربرد: نتایج این تحقیق می تواند به تغییر و پیش گرفتن سیاست متفاوتی برای تعیین مدیران کتابخانه های دانشگاهی منجر شود.

مدیریت برخی تغییراتی را که با ورود فن آوری به کتابخانه ها به وقوع میپیوندند، مانند دستیابی به مجموعه ها: ایجاد تغییر در فهرست ها، چگونگی استفاده از کتابخانه، تغییر در نوع مهارت های فنی کتابداران، تغییر شیوه های مدیریت، و ساختار سازمانی کتابخانه ها در نظر میگیرد، در حالیکه هدف اصلی از ورود هرگونه فن آوری به سازمان ها افزایش تواناییها و کاهش محدودیت هاست، مدیران کتابخانه ها از فن آوری نوین انتظار دارند که ضمن تحقق رشد و ایجاد هماهنگی میان نیازهای جاری و آینده، هزینه ها را نیز کاهش دهد، همچنین مدیران واقفند که همه تغییرات ساختاری کتابخانه ها در حالی شکل میگیرد که منابع انسانی هر کتابخانه ارزشمندترین دارایی آن است و دستیابی به اهداف سازمانی توسط آنها محقق میشود، بنابراین، مواجهه با مقاومت های فردی و سازمانی در مقابل این تغییرات از مهم ترین دغدغه های این مدیران است، این مقاله سعی دارد ضمن برشمردن تغییرات ناشی از فن آوری و شناسایی و تحلیل آثار این تغییرات بر کارکنان کتابخانه و مقاومت های احتمالی آنان را بیان کرده و وظایف مدیران کتابخانه ها را در این زمنیه یادآور شود،

هدف پژوهش: هدف از انجام این پژوهش، شناسایی میزان پراکندگی موضوعی کتاب های موجود در کتابخانه عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در رده های موضوعی مختلف و میزان استفاده مراجعان از این منابع است. روش شناسی روش / رویکرد پژوهش: در این پژوهش، از روش های تحلیل مجموعه و ارزیابی کاربران و استنتاج بر مبنای اصول معتبر استفاده شده است. یافته ها: یافته ها نشان می دهد بیش از 50.3535/50 درصد کتاب ها فقط به دو رده موضوعی فلسفه و دین (B ) و زبان و ادبیات (P) اختصاص یافته است. میانگین کل امانت کتاب های مجموعه عدد 0.6161/0 هست که رقم بسیار پایینی را نشان می دهد. 74.8383/74 درصد کتاب های مجموعه حتی یکبار به امانت نرفته و فقط 17.43 43/17درصد اعضای فعال حداقل یک بار کتاب به امانت گرفته اند. سرانه امانت عدد 1.3434/1 به ازای هر نفر از جمعیت 51262 نفری را نشان می دهد. شاخص در دسترس بودن مجموعه کتابخانه عمومی نیز 96.1111/96 درصد برآورد گردیدشد. درنهایت مشخص شد بین تعداد کتاب ها با تعداد امانت همبستگی مثبت و بین تعداد کتاب ها با میانگین امانت همبستگی منفی وجود دارد. بین میانگین استفاده از کتاب ها در رده های موضوعی مختلف نیز تفاوت معنا داری وجود دارد. نتیجه گیری: نتایج نشان دهنده عدم توازن لازم در مجموعه کتابخانه عمومی بر حسب علایق مراجعان بوده، لذا تغییرات بنیادی در بخش انتخاب منابع، مدیریت مجموعه، ارزیابی و وجین و در کل نظام مجموعه سازی کتابخانه عمومی ضروری به نظر می رسد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی دیدگاه کتابداران کتابخانه های عمومی استان همدان وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور درباره مؤلفه های اخلاق حرفه ای کتابداران انجام شد. روش: پژوهش حاضر کاربردی است که با روش پیمایشی تحلیلی انجام شده است. ابزار گردآوری دادهها، پرسشنامه محقق ساخته میباشد. جامعه پژوهش 97 نفر است که کتابداران کتابخانه های عمومی استان همدان میباشند. داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی و با کمک نرم افزار SPSS تحلیل شد. یافته ها: اهمیت آشنایی و آگاهی کتابداران کتابخانه های عمومی با مؤلفه های اخلاق حرفه ای در حد بالایی است. مؤلفه-های اخلاق حرفه ای اولویت بندی شده نیز، مسؤولیت در قبال: جامعه، استفاده کنندگان، حرفه، همکاران، سازمان، خود و متخصصان سایر رشته ها می باشد و بین دیدگاه افراد با رشته کتابداری و غیرکتابداری تفاوتی در اولویت بندی مشاهده نشد. همچنین عوامل مؤثر بر رعایت اصول اخلاق حرفه ای کتابداران به ترتیب عبارتند از: اجتماعی، مدیریتی، دینی، سازمانی، حرفه ای، و شخصی. اصالت/ارزش: از آنجا که تدوین نظامنامهای جامع در اصول اخلاق حرفه ای کتابداران نیازمند بررسی و نگرش دیدگاه های کتابداران در کتابخانه های مختلف است، پژوهش حاضر چارچوب پیشنهادی اخلاق کتابداران کتابخانه های عمومی را مشخص کرده است و می تواند مورد استفاده نهاد کتابخانه های عمومی کشور و دیگر دست اندرکاران حرفه قرار گیرد. همچنین، تعیین میزان آشنایی کتابداران از اخلاق حرفه ای و شناسایی عوامل مؤثر بر رعایت اصول اخلاقی، می تواند به مسؤولین و کتابداران جهت برنامه ریزی و بهبود اخلاقیات یاری رساند.

یکی از مجموعه کتابخانه های اهدایی به دانشگاه داکا ،کتابخانه ی مرحوم حکیم حبیب الرحمان است .حکیم که درطب وتاریخ مسلمانان وامور مذهبی وسیاسی ،کتاب هایی نوشت هبه سبب علاقه وافر،مجموعه ای ازنسخه های خطی وکتاب های چاپ سنگی درهند ،بویژه کتاب های فارسی فراهم آورده وبازماندگان وی،آن را به کتابخانه ی دانشگاه داکا اهدا کرده اند .ازبین کتاب های خطی که درآن کتابخانه نگهداری می شود تعدادی نیزازاهمیت قابل برخورداراست ؛ازجمله کتاب داستان ‹‹داستان عبرت بار››که سرگذشت مولانا عبیدالله عبیدی از شاعران ونویسندگان قرن 19 میلادی است .دراین نوشتار،فهرست کتاب های خطی آن کتابخانه عرضه می شود .