درخت حوزه‌های تخصصی

یکی از عمده ترین ریسک های تجاری بنگاه های تولیدی و خدماتی درکلاس جهانی، ریسک عدم تعادل بین عرضه و تقاضا است. برای پاسخ گویی به نوسانات تقاضا، تغییر ظرفیت یکی از راهکارهای پرهزینه ای است که برخی سازمان ها درپیش می گیرند. افزایش ظرفیت درمواقع افزایش تقاضا ضمن اینکه مستلزم تحمیل هزینه های ایجادی می شود، باکاهش تقاضا منجر به ظرفیت بلااستفاده و سرمایه راکد خواهد شد. کاهش ظرفیت در مواقع کاهش تقاضا نیز مستلزم فروش دارایی های سازمان گردیده و با افزایش تقاضا موجب تحمیل هزینه فروش ازدست رفته خواهد شد. برای مواجهه با این چالش پیش روی سازمان های تولیدی کلاس جهانی، انعطاف پذیری ترکیب تولید، به مفهوم ایجاد امکان تولید همزمان بیش از یک محصول در یک بنگاه یا خط تولیدی، راهکاری با هزینه اثربخش است که می تواند تا حدود زیادی ریسک عدم تعادل بین عرضه و تقاضا را جذب نماید. دراین مقاله راهکارهای ایجاد انعطاف پذیری باهزینه اثربخش در بنگاه های تولیدی کلاس جهانی مورد بررسی قرار گرفته و مدلی ریاضی برای این منظور پیشنهاد می گردد. بعنوان مطالعه موردی، انعطاف پذیری تولید درگروه خودروسازی سایپا تحلیل شده و با استفاده از مدل ریاضی پیشنهادی و نرم افزار شبیه سازی، راهکارهایی جهت افزایش انعطاف پذیری تولید درگروه خودروسازی سایپا پیشنهاد می گردد.

مسئله مکان یابی هاب یکی از موضوعات جدید در حوزه مسائل مکان یابی است. این دسته از مسائل، کاربردهای فراوانی در سیستم های حمل ونقل دارند. در این پژوهش، مسئله مکان یابی تخصیص هاب مرکز با درنظرگرفتن محدودیت ظرفیت، بررسی می شود. هدف از مدل ارائه شده، یافتن مکان هاب ها و مشخص کردن نحوه تخصیص گره های غیرهاب به هاب است به گونه ای که بیشینه زمان سفر بین جفت گره های مبدأ-مقصد، کمینه شود. از آنجایی که مسئله تحت بررسی از نوع مسائل ناچندجمله ای سخت محسوب می شود، در این تحقیق دو الگوریتم فراابتکاری شامل الگوریتم های بازپخت شبیه سازی شده و اجتماع مورچگان، توسعه داده می شود. کارایی الگوریتم ها از طریق حل تعدادی مثال عددی که از مجموعه مسائل شناخته شده پست استرالیایی (AP) برگرفته شده، ارزیابی می شود و نتایج به دست آمده با راه حل های نرم افزار Lingo مقایسه می شوند. نتایج مثال ها حاکی از کارایی مناسب الگوریتم های توسعه داده شده است.

هدف این مقاله ارائه رویکردی تلفیقی از تصمیم گیری با معیارهای چندگانه و تجزیه وتحلیل درخت خطا، برای انتخاب بهترین ترکیب تامین کنندگان محصولی استراتژیک در پژوهشکده علوم  و فناوری زیردریا می باشد. درابتدا با تعیین شاخص های ارزیابی و تعیین وضعیت تامین کنندگان نسبت به شاخص ها مقدار ریسک هر تامین کننده برآورد شده است. در ادامه نیز ریسک ذاتی تجهیزات مورداستفاده در محصول به صورت کیفی برآورد شده است و ریسک تلفیقی نهایی هرتجهیز براساس سناریو های مختلف تامین، بدست آمده است. سپس با تعیین حوادث قابل وقوع برای محصول و استفاده از تجزیه و تحلیل درخت خطا بهترین ترکیب تامین کنندگان تجهیزات از میان سناریوهای مختلف، مشخص شده است. نوآوری این مطالعه ارائه رویکردی تلفیقی از تصمیم گیری با معیارهای چندگانه و تجزیه و تحلیل درخت خطا برایتعیین تامین کنندگان مناسب به منظور کاهش ریسک نهایی یک محصول می باشد.

مدیریت بهره وری مستلزم شناخت اجزا و تحلیل تغییرات آن در پروسه توسعه است. در این پژوهش بهره وری کل عوامل تولید و همچنین به تفکیک گروه های صنعتی با استفاده از داده های ترکیبی، طی سالهای 90-1384 در بخش صنعت استان کردستان اندازه گیری، و روند آن مورد تحلیل قرار گرفته است. بر این اساس ،صنایع استان بر حسب طبقه بندی بین المللی فعالیتهای صنعتی (ISIC,Rev,2) به 23 گروه صنعتی تقسیم، و پس از برآورد توابع تولید، و محاسبه کشش ها با استفاده از شاخص دیویژیا ، و به کمک داده های ترکیبی، بهره وری کل عوامل تولید اندازه گیری شد. با توجه به نبود داده های موجودی سرمایه در منابع آماری، آمارهای فوق نیز در این تحقیق مورد محاسبه قرار گرفت. نتایج ، نشان می دهد که شاخص بهره وری نیروی کار در کل بخش صنعت استان ، به طور متوسط سالانه 2 درصد کاهش داشته و بیشترین کاهش بهره وری نیروی کار متعلق به گروه تولید محصولات لاستیکی و پلاستیکی بوده است. در طول دوره مورد مطالعه، بهره وری کل عوامل در بخش صنعت استان 06/0 بوده است.

وجود فشار بر صنایع برای رقابت موفقیت آمیز، اهمیت وافری به توانایی درک آینده را از می دهد. از طرفی، بخش تولید از ارکان مهم اقتصادی هر کشور است. در این راستا، هدف این پژوهش، طراحی مدلی از عوامل کلیدی مؤثر بر آیندة تولید در جمهوری اسلامی ایران است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر نحوة گرد آوری داده ها، توصیفی از شاخة پیمایشی است. در این پژوهش فیش های تحقیق، بررسی نظر خبرگان و پرسشنامه برای گردآوری داده ها به کار گرفته شد؛ بدین گونه که با مطالعات کتابخانه ای، 31 عامل کلیدی مؤثر بر آیندة تولید شناسایی و بنابر نظرهای هفت نفر از استادان و خبرگانی که توأمان در حوزه های آینده نگاری و تولید صاحب نظر بودند، نه عامل دیگر اضافه و در قالب هشت بعد دسته بندی شدند. سپس، پرسشنامه هایی مشتمل بر همة عوامل، پس از تأیید روایی توسط هفت نفر از استادان و خبرگان، میان 121 نفر از جامعة کارشناسان حوزة آینده نگاری و تولید در تهران بر اساس روش نمونه گیری گلوله برفی تا رسیدن به مرحلة اشباع توزیع شد. در مرحلة پایایی سنجی، چهار عامل و در مرحلة تجزیه وتحلیل داده ها با روش تحلیل عاملی تأییدی چهار عامل دیگر از عوامل حذف شد. در نهایت، مدلی از عوامل کلیدی مؤثر بر آیندة تولید طراحی شد.

هدف از انجام مطالعه، بررسی کارایی فنی بخش ساخت و ساز مسکن در ایران و مشخص نمودن وضعیت جاری این صنعت و آینده آن در کشور است. از تحلیل پوششی داده ها ( DEA ) و مدل نهاده محور CCR با فرض بازدهی ثابت نسبت به مقیاس تولید برای ارزیابی کارایی فنی بخش مسکن و مقایسه نسبی آن در سطح استانی طی دوره 1385 الی 1388 استفاده شده است. همچنین روش تکمیلی BCC با فرض بازدهی متغیر نسبت به مقیاس تولید برای تفکیک کارایی فنی به کاراییهای مدیریتی و کارایی مقیاس به کار گرفته شده است. یافته های تحقیق نشان میدهد که به طور متوسط میانگین کارایی استانها در زمینه ساخت و ساز مسکن 94/0 بوده و به طور نسبی فقط 37 درصد استانها از کارایی فنی در زمینه تولید مسکن بر خوردار هستند. از طرف دیگر، حدود 63 درصد استانها به طور نسبی ناکارا بوده و اکثر آنها دارای نرخ بازده به مقیاس در حال کاهش هستند. مشخص گردید که سایر استانهای غیرکارا دارای ویژگی ناکارایی مدیریتی در ارتباط با به کارگیری غیر بهینه نهاده های تولید هستند. بدیهی است که فراهم آوری کمکهای مدیریتی و حمایتی دولت برای استانهای غیرکارا، ترغیب کارگران ساختمانی به اشتغال مفید و افزایش دانش مدیریتی در زمینه تخصیص بهینه عوامل تولید، میتواند راه حل مناسبی در جهت رفع مشکلات بخش مسکن باشد.

سیستم های تولید همواره با ریسک های مختلفی از جمله ریسک توقف و از کار افتادگی روبرو هستند. تجزیه و تحلیل ریسک عملکرد سیستم تولید، در حالی که داده های واقعی و مناسب در دسترس نیست باعث بروزخطا در پیش بینی پارامترها و سبب تصمیمگیری غلط خواهد شد. شرایط عدم قطعیت حالتی است که داده های مناسب برای تصمیمگیری وجود ندارد و در حالتی خاص از عدم قطعیت تصمیمگیرنده با فقدان اطلاعات مواجه است. ریسک حالتی از عدم قطعیت است که اطلاعات از گذشته سیستم به طور ناقص در دسترس است. ریسک موجود در سیستم های تولیدی با عدم تحقق قابلیت اطمینان دستگاهها ارتباط مستقیم دارد، در این پژوهش نخست سوابق و رابطه بین ریسک و قابلیت اطمینان مورد بررسی قرار گرفته سپس با بهره گیری از تئوری دمپستر شافر مدلی برای حداکثر سازی قابلیت اطمینان با توجه به ریسک موجود ارائه شده است. از آنجایی که محاسبه دقیق قابلیت اطمینان برای سیستم های و فرایندهای پیچیده وقتی که داده های درستی از شکست در اختیار نیست به شدت مشکل و پیچیده میشود در روش جدیدی که ارائه شده، به جای استفاده از روش های کاملا کیفی، ازتئوری دمپسترو شافر استفاده شده که در آن از همه داده های در دسترس برای تصمیمگیری استفاده شده است. استفاده از این روش سبب به دست آمدن محدوده های ریسک برای تجهیزات و ماشین آلات میگردد.این محدوده ها با توجه به رابطه ای که بین ریسک و قابلیت اطمینان دستگاه وجود دارد در یک ماتریس تحلیل ریسک ترسیم و میزان تغییرات برای رسیدن به ریسک پایین تر مشخص شده است، تمامی روش ارائه شده با بهره گیری از اطلاعات یک شرکت تولیدی مورد بررسی قرار گرفته است، تمرکز کارهایی که تاکنون در خصوص ارزیابی قابلیت اطمینان انجام شده است روی استفاده از تئوری احتمال بوده که در آن با تعیین نوع توزیع های شکست اجزا به پیش بینی زمان شکست پرداخته شده است در حالی که تحقیق حاضر ارائه دهنده تغییر نگرشی برای کاربردی کردن استفاده همزمان از تئوری امکان و تئوری احتمال است.