کثرت گرایان با استناد به بخشى از آیه 48 سوره مائده «لکل جعلنا منکم شرعه و منهاجا» که در آن از تعلق اراده الهى به کثرت ادیان سخن مى گوید، سعى دارند این آیه را بعنوان یکى از مستندات قرآنى نظریه خود، معرفى نمایند. نگارنده پس از دقت در چگونگى استدلال کثرت گرایان در باب چگونگى دلالت آیه بر مدعاى شان، و همچنین بررسى دیدگاههاى مفسران در مورد معنا و دلالت آیه مورد بحث، در نهایت به این نتیجه رسیده است که براى پاسخ به این پرسش که آیا آیه مورد نظر، مى تواند مؤید نظریه کثرت گرایان به شمار آید یا خیر؟ باید به رابطه ایجاد شده بین «تکثر شرایع» و «ابتلاء» که در بخش دیگر آیه بدان تصریح شده: «لو شاء الله لجعلکم امه واحده و لکن لیبلوکم»، توجه ویژه داشت. در واقع بین این دو مفهوم یعنى تکثر شرایع و ابتلا ارتباطى برقرار شده که اولاً کشف وجود این تعلق و پیوند و ثانیاً ارائه تبیین درستى از آن، آنگونه که مدنظر آیه است، مى تواند ما را در راستاى اظهار نظرى مستدل و قابل دفاع در باب دلالت یا عدم دلالت آیه بر نظریه کثرت گرایان، یارى رساند.
اسباب نزول در «نظریه تفسیری» طباطبایی موقعیت خاص و متفاوتی دارد به گونه ای که این نظریه را هم از تلقیِ پیشینیان و معاصران متمایز می دارد. ازاین رو، دیدگاه وی در بابِ چیستیِ سبب نزول، معنای سببیت، نسبت اسباب نزول با متن قرآنی و نقش اسباب نزول ـ ثبوتی و اثباتی ـ در مقام «تکون» و «تفسیر» متن قرآنی درخور تحلیل و نقد است و سر این دیدگاه در انگاره های وی از متن قرآنی نهفته است. دغدغه وافر طباطبایی آن است که متن قرآنی را از بستگی به عناصر و مولفه های بیرونی برهاند.
مقاله حاضر ، در آغاز با توجه به برخی شواهد ، ارتباط آیات در چارچوب سوره های قرآنی را تأیید کرده ، آنگاه پس از یاد کرد مهمترین وجوه و احتمالات در چگونگی ربط و پیوند آیات 19-16 از سوره قیامت با آیات قبل و بعد از آنها ، بر خلاف نظر مشهور درمیان مفسران، یعنی معترضه بودن آنها، در این خصوص وجهی را تقویت می کند که تصویری کاملاً یکدست و یکپارچه از آن سوره به دست می دهد.