درخت حوزه‌های تخصصی

مهم ترین کارکرد آموزش عالی تولید دانش است و دانشگاه جایگاه مهم دانش پژوهی است. دانشجویان تحصیلات تکمیلی بخش عمد ه ای از پژوهشگران کشور را تشکیل می دهند. پایان نامه های آنها، بستر مناسب مطالعه و تحقیق در هر رشته علمی است. هدف پژوهش حاضر بررسی میزان همپوشانی عناوین پایان نامه های رشته برنامه درسی براساس نظریه بوشامپ می باشد. این پژوهش از نوع تحقیقات توصیفی و از نظر هدف کاربردی و به روش بررسی اسنادی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش کلیه پایان نامه های تحصیلات تکمیلی رشته برنامه درسی دانشگاه های تهران شامل تربیت مدرس، تربیت معلم، علامه طباطبایی، شهید بهشتی، پیام نور و دانشگاه آزاد اسلامی تهران می باشد. با توجه به محدودیت تعداد جامعه آماری، نمونه آماری منطبق بر جامعه آماری در نظر گرفته شده، برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش تحلیلی تفسیری استفاده شده است.  یافته های پژوهش نشان می دهند که پایان نامه های رشته برنامه درسی در دانشگاه های تهران تمامی مباحث مطرح در این حوزه را پوشش نمی دهند. بیشترین تعداد پایان نامه ها در حوزه طراحی برنامه درسی و در سطح محتوا انجام پذیرفته است. بسیاری از عناوین پایان نامه ها تکراری است. برخی از حوزه های برنامه درسی از قبیل فضا، زمان و گروه بندی دانش آموزان مورد غفلت قرار گرفته است. در عین حال، تعدادی از پایان نامه ها نیز، در حوزه های غیرتخصصی انجام شده است. در پایان باتوجه به یافته ها و پیشینه پژوهشی، پیشنهادهایی ارائه گردید. 

مسأله مورد بررسی در این پژوهش بررسی رابطه بین ذهنیت فلسفی و میزان خلاقیت اعضای هیئت علمی دانشگاه های آزاد اسلامی استان زنجان است. شاخص های بکار رفته برای اندازه گیری ذهنیت فلسفی عبارتست از: (جامعیت، تعمق، انعطاف پذیری) که ارتباط این شاخص ها با میزان خلاقیت اعضای هیئت علمی مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه آماری پژوهش، اعضای هیئت علمی دانشگاه های آزاد استان زنجان (440=N) نفر بوده، نمونه مورد نظر از طریق نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب گردیده است (210=N). در پژوهش موردنظر برای جمع آوری اطلاعات از دو پرسشنامه؛ خلاقیت، ذهنیت فلسفی، استفاده گردیده که هر دو استاندارد بوده و ضریب روائی آنها به ترتیب 81% و 80% برآورده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از مشخصه های آماری، نظیر فراوانی، میانگین و انحراف استاندارد و برای بررسی رابطه بین متغیرها، از ضریب همبستگی و برای مقایسه میانگین ها در متغیرهای گروه بندی نظیر جنس و رشته تحصیلی از آزمون T مستقل استفاده گردیده است. نتایج پژوهش نشان می دهد: - با توجه به سطح معنی داری (01/0 < p) می توان با اطمینان 99/0 پذیرفت که بین ذهنیت فلسفی و میزان خلاقیت اعضای هیئت علمی رابطه معنی داری وجود دارد. - بین سه شاخص ذهنیت فلسفی یعنی جامعیت، تعمق و انعطاف پذیری، با خلاقیت رابطه آماری معنی داری وجود دارد. - مقایسه انجام گرفته بوسیله آزمون T مستقل نشان می دهد در رشته علوم انسانی و علوم پایه بین ذهنیت فلسفی و خلاقیت اعضای هیئت علمی تفاوت معنی داری وجود ندارد. - مقایسه های انجام گرفته بوسیله آزمون T مستقل با (05/0 > p) نشان می دهد بین میزان خلاقیت اعضای هیئت علمی زن و مرد تفاوت معنی داری وجود ندارد. اما با (01/0 > p) ذهنیت فلسفی در مردان بیشتر از زنان است. - در بین شاخص های ذهنیت فلسفی نیز تنها عاملی که باعث ایجاد تفاوت شده شاخص تعمق می باشد، به طوری که مردان به صورت معنی داری تعمق بیشتری از زنان داشته، اما انعطاف پذیری و جامعیت زنان و مردان تفاوت معنی داری، با یکدیگر نداشته است.  

هدف مقاله حاضر، بررسی دشواری های برابریابی اصطلاحات آموزش عالی از عربی به فارسی است. بدین منظور به بررسی میدانی اصطلاحات آموزش عالی در زبان عربی و مقایسه آنها با برابر نهاده های فارسی شان با نگاهی نقادانه به دشواری های برابریابی این اصطلاحات پرداخته شده است. در این مقاله، افزون بر دسته بندی اصطلاحات، رابطه معنایی آنها با معادل فارسی، آسیب شناسی وضع اصطلاح در حوزه آموزش عالی با توجه به اختلاف فرهنگ ها و نظام های آموزش عالی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. 

این مقاله به بررسی فرایند شکل گیری نشریات علمی – پژوهشی، روند داوری مقاله ها، شرایط انتخاب داور برای مقاله ها و انواع مجله های علمی می پردازد. تعداد مقاله های تک نفره در سال های اخیر کاهش یافته و به نوعی کیفیت مقاله ها و نشریات، درجه و امتیاز آنها برای دانشگاهیان و پژوهشگران حائز اهمیت شده است. داوری مقاله ها در نشریات علمی پژوهشی برای نویسندگان، فرایندی است توأم با خوشحالی و نگرانی. پذیرش مقاله در نشریات علمی- پژوهشی نشانگر آن است که جامعه علمی، ایده های نویسنده را مورد پذیرش قرار داده است و رد آن از طرف جامعه علمی موجب ناکامی و گاه سوء تفاهم می شود. مقاله هایی که داوری می شوند به ندرت در مرحله اول از سوی داوران پذیرش می شوند. پیشنهاد اصلاحات کلی، جزیی و بررسی مجدد آنها از سوی داوران و یا عدم پذیرش مقاله، وجوه محتمل داوری مقالات است. این مقاله تلاشی است برای بهبود فرایند داوری و کمک به نویسندگان و پژوهشگران جوان در انتخاب مجله های علمی برای انتشار یافته های پژوهشی شان.

هدف تحقیق حاضر،  بررسی تحلیلی برنامه آموزشی آزمایشی دوره آموزش مجازی دانشکده علوم حدیث شهر ری می باشد تحقیق به لحاظ هدف، کاربردی و از نوع تحقیق توصیفی -تحلیلی است. سؤال اساسی آن عبارت بود از: اهداف جزئی، محتوای نوشتاری، سازماندهی محتوای، طراحی صفحات وب، دستور زبان و آیین نگارش، روش ها و فعالیت های یاددهی - یادگیری و روش های ارزشیابی دروس برنامه آموزشی دوره آموزش مجازی از چه میزان مطلوبیتی برخوردارند؟ جامعه آماری، شامل کلیه جلسات دروس ارائه شده و نمونه آماری شامل نیمی از جلسات دروس ارائه شده در دوره آزمایشی آموزش مجازی دانشکده در سال 1384 می باشد. برای جمع آوری داده ها از چک لیست محقق ساخته استفاده شده است. روایی و محتوایی ابزار به تأیید صاحب نظران حوزه آموزش مجازی و موضوعی رسید و پایایی آن بر اساس محاسبه ضریب آلفای کرونباخ، 86% بدست آمد. داده های جمع آوری شده، با استفاده از شاخص های آماری توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. بر اساس نتایج بدست آمده، در درس روش تحقیق: محتوای نوشتاری، سازماندهی محتوا، دستور زبان و آیین نگارش در حد مطلوب، و هدف های آموزشی، طراحی صفحات وب، و فعالیت ها و روش های یاددهی- یادگیری نسبتاً مطلوب می باشند. در درس تاریخ حدیث شیعه: محتوای نوشتاری، سازماندهی محتوا، دستور زبان آیین نگارش، در حد مطلوب، طراحی صفحات وب، فعالیت ها و روش های یاددهی- یادگیری نسبتاً مطلوب و هدف های آموزشی نامطلوب می باشند. در درس صرف عربی (1): محتوای نوشتاری، سازماندهی محتوا، دستور زبان و آیین نگارش و روش های ارزشیابی در حد مطلوب، هدف های آموزشی، طراحی صفحات وب، و فعالیت ها و روش های یاددهی- یادگیری نسبتاً مطلوب می باشند. 

هدف این پژوهش،بررسی و مقایسه رابطه بین هوش سازمانی و هوش اخلاقی مدیرانآموزشی و غیرآموزشی دانشگاه های دولتی اصفهان بوده است. روش پژوهش، همبستگی و علّی مقایسه ای بوده است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه مدیران آموزشی و غیرآموزشی دانشگاه های دولتی اصفهان هستند که در سال تحصیلی 1388- 1387 بالغ بر 347 نفر بوده اند. نمونه آماری 279 نفر که به طور تصادفی انتخاب گردید. ابزارهای پژوهش نیمرخ هوش سازمانی آلبرشت با 49 سوال و سیاهه هوش اخلاقی لنیک وکیل40 سوال بود. روش های آماری تجزیه و تحلیل داده ها، ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل واریانس یک راهه، رگرسیون چندگانه و مدل های چند سطحی و آمیخته بوده اند. یافته های پژوهش بیانگر آن است که: 1. بین مؤلفه های هوش سازمانی و هوش اخلاقی مدیران آموزشی با ضریب همبستگی (239/0 = r) و بین مؤلفه های هوش سازمانی و هوش اخلاقی مدیران غیرآموزشی با (705/0 = r) رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد، بین میانگین نمره های هوش سازمانی برحسب دانشگاه، دانشکده و گروه آموزشی و بین میانگین نمره های هوش اخلاقی مدیران آموزشی برحسب دانشکده و گروه آموزشی تفاوت معنی داری وجود دارد. در سطح 01/0P< و بین میانگین نمره های هوش اخلاقی مدیران آموزشی برحسب سابقه خدمت و چند شغله بودن در سطح 05/0P< تفاوت معنی داری وجود دارد ولی بین میانگین نمره های هوش اخلاقی مدیران غیرآموزشی تفاوت معنی داری وجود ندارد. 

در مقاله حاضر ضمن بررسی و استخراج مسایل و چالشهای دانشگاهها در کشور ایران -در قالب 26 مفهوم- به رتبه بندی آنها از دیدگاه 260 نفر از دانشجویان دوره دکتری دانشگاه تهران بر اساس بالاترین میزان عینیت در محیط علمی آنان و بررسی تاثیر این مسایل بر جامعه پذیری دانشگاهی پرداخته شده است. در این مطالعه جامعه پذیری دانشگاهی از طریق چهار مقیاس شامل میزان تبعیت دانشجو از هنجارهای دانشگاهی، ارزیابی دانشجویان از میزان تبعیت محیط آموزشی از هنجارهای دانشگاهی، میزان تبعیت دانشجو از ضد هنجارها و ارزیابی دانشجویان از میزان تبعیت محیط علمی از ضد هنجارها سنجش و اندازه گیری شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که چالشهای اساسی محیطهای علمی که می تواند به عنوان موانع جامعه پذیری دانشگاهی به حساب آید و از منظر دانشجویان دکتری بالاترین رتبه را دارد، عمدتا دارای ماهیت نهادی و ساختاری اند و عوامل فردی در سطح بعدی قرار می گیرند. همچنین، نتایج تحلیل روابط همبستگی نیز نشان می دهد که این مسایل به طور مستقیم بر پیروی دانشجویان از هنجارها و ضد هنجارهای دانشگاهی تاثیر ندارند، بلکه از طریق تاثیر بر تبعیت محیط علمی از هنجارها و ضدهنجارهای دانشگاهی، جامعه پذیری دانشگاهی و درونی شدن هنجارها در بین دانشجویان را تحت تاثیر قرار می دهد.

داده کاوی و کشف الگوها و دانش نهفته در داده های سیستم های آموزشی کمک شایانی به تصمیم گیرندگان عرصه آموزش عالی جهت بهبود فرآیند های آموزشی نظیر برنامه ریزی، ثبت نام، ارزیابی و مشاوره می نماید. هدف مقاله حاضر، دسته بندی و پیش بینی وضعیت تحصیلی دانشجویان با استفاده از تکنیک های داده کاوی است. در این مقاله سعی شده با استفاده از داده های دموگرافیک و سوابق تحصیلی دانشجویان و آماده سازی مناسب داده ها و با کمک تکینک های دسته بندی درخت تصمیم، رگرسیون لجستیک، نزدیکترین همسایگی و شبکه های عصبی مدل های مختلفی برای پیش بینی وضعیت تحصیلی دانشجویان در نیمسال آینده ارائه شود. در نهایت مقایسه ای میان نتایج حاصل از تکنیک های مختلف صورت گرفته و بهترین مدل ها در دسته بندی صحیح دانشجویان مدل نزدیکترین همسایگی و سپس شبکه های عصبی شناخته شده اند. بر همین اساس می توان مدل های پیشنهادی را به عنوان یک ابزار پشتیبان تصمیم گیری در سیستم های آموزشی مورد استفاده قرار داد.

هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین میزان اعتقاد دینی و هوش عاطفی کارکنان دانشگاه یزد می باشد. این تحقیق از نوع توصیفی و به روش همبستگی انجام شده است. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان دانشگاه یزد می باشد. با استفاده از معادله حجم نمونه، تعداد 112 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه عمل به باورهای دینی و پرسشنامه بار- اون استفاده شد. روایی پرسشنامه، براساس نتایج حاصل از کاربرد سایر پژوهشگران حاصل شده است. برای تعیین پایایی پرسشنامه ها از آلفای کرانباخ استفاده شده است. پایایی پرسشنامه (1) برابر 92% و پرسشنامه (2) 93% به دست آمد. داده های جمع آوری شده بر اساس شاخص های آمار توصیفی (میانگین، انحراف استاندارد و...) و آمار استنباطی (ضریب همبستگی) بهره گیری گردید. یافته های پژوهش حاکی از آن است که بین اعتقاد به مبانی دینی و بهبود وضعیت روانی کارکنان رابطه ای مثبت، مستقیم و معنی دار وجود دارد. بر این اساس پیشنهاد می شود، به منظور بهبود سطح هوش عاطفی در بین کارکنان روی ارتقای سطح اعتقادات دینی آنان سرمایه گذاری بیشتری شود.

هدف پژوهش حاضر، بررسی و مقایسه عوامل مؤثر بر فعالیت های پژوهش اعضای هیأت علمی گروه آموزشی علوم پایه و علوم انسانی دانشگاه پیام نور استان فارس بود. این تحقیق، تحقیق توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری (120-N) و نمونه آماری به روش سرشماری انجام شده است. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. اعتبار محتوایی پرسشنامه بر اساس نظر متخصصان حوزه تحقیق و پژوهش و پایایی پرسشنامه با محاسبه ضریب آلفای کرانباخ برابر 84% بدست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش از ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون دو متغیره، آزمون یومان ویتنی و آزمون تحلیل واریانس یک راهه استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که متغیرهای مرتبه علمی، وضعیت استخدامی، میزان فعالیت اشتراکی، مسئولیت اجرایی، دسترسی به پایگاه ها و منابع اطلاعاتی، میزان تسلط بر روش تحقیق، مهارت های رایانه ای، تسلط بر زبان انگلیسی و زمان اختصاص داده شده به فعالیت های غیرعلمی رابطه معنی دارى با میزان فعالیت های علمی – پژوهشی دارد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که به ترتیب وضعیت استخدامی، مرتبه علمی، میزان تسط بر روش تحقیق، مهارت های رایانه ای، زبان انگلیسی، زمان اختصاص داده شده به فعالیت های غیرعلمی، میزان فعالیت اشتراکی و میزان دسترسی به پایگاه و منابع اطلاعاتی بیشترین تا کمترین ضرایب بتا را با میزان فعالیت های علمی پژوهشی اعضای هیأت علمی دارند. 

روند افزایش بیکاری دانش آموختگان آموزش عالی در کشور، مباحثی را در مورد لزوم بازنگری در برنامه هاو محتوای دروس این دوره مطرح ساخته و اگرچه این مشکل تا حد زیادی به علل ساختاری باز میگردد، بررسی مسائل مربوط به محتوای دوره ها ضروری است. بررسی این موضوع از روش اسنادی و با مراجعه به منابع موجود نشان می دهد که بخش مهمی از این مشکل به ساختارهای غیرمنعطف برنامه های آموزشی و بخشی هم به ساختارهای غیرمنعطف شغلی در بخش های اقتصادی اجتماعی و نامشخص و یا راکد ماندن نیازهای تخصصی آنان باز می گردد. واقعیت های موجود نشان می دهد که هر کجا مسئله بیکاری حادتر است، سطح دانش بری مشاغل آن بخش نیز پایین تر و نیازها شدیدتر است. صرف نظر از کنکاش در ابعاد مختلف بازار کار تحصیل کردگان آموزش عالی، مروری بر نتایج برخی اقدامات انجام شده در جهت نزدیک ساختن برنامه های آموزشی با نیازهای بازار کار، از قبیل گسترش دوره های علمی  کاربردی، توسعه مراکز رشد و آموزش های کارآفرینی و تفویض اختیار به دانشگاه ها در امر بازنگری برنامه های درسی، حاکی از آن است که اهداف مورد نظر چندان تحقق نیافته و بازنگری در شیوه اجرایی آنها ضروری است. در این راستا و با بهره گیری از تحلیل سوابق موجود، راهکارهایی برای بهبود وضعیت انطباق تحصیلات دانشگاهی با نیازهای بازار کار ارائه شده است.

هدف پژوهش حاضر، بازسازی نهایی رساله برای دانشجویان دوره دکتری با نگاهی آسیب شناسانه و ارائه یک نظریه زمینه ای است. پژوهش از نوع کیفی و از روش مردم نگاری استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق شامل دانشجویان دوره دکتری دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی می باشد و نمونه آماری با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، (تعداد 15 دانشجوی دوره دکتری که در مراحل مختلف تدوین رساله دکتری بودند) تعیین گردید. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات و نتیجه گیری از یافته های تحقیق از «نظریه زمینه ای» استفاده شده است، به عبارت دیگر در این پژوهش به جای آزمون نظریه و تأیید یا رد آن، به ارائه نظریه به صورت محدود پرداخته شده است. یافته های اصلی این پژوهش، با استفاده از نظریه زمینه ای شامل مقوله هایی همچون رفع تکلیف، اشتغال، فارغ التحصیلی، مشکلات اجرایی، مشکلات مربوط به استاد، کمبود منابع علمی، مشکلات مالی و زمان می باشد که می توان تمامی مقوله ها را زیر مقوله «فارغ التحصیلی» قرار داد. به عبارت دیگر دانش آموختگی «مقوله هسته» در این نظریه زمینه ای می باشد که با استفاده از این مقوله ها، مدل پارادایمی ارائه شده است. 

در این مقاله ابتدا مروری بر مبانی ره نگاری و سیاستگذاری در حوزه آموزش عالی صورت گرفته است. سپس با بررسی تحقیقاتی که از رویکرد سیستم داینامیک در امر سیاست گذاری و ره نگاری بهره برده اند، این رویکرد به عنوان رویکردی مناسب در ره نگاری نظام آموزش عالی معرفی شده است.در ادامه برای مدل سازی یک زیر سیستم از نظام آموزش عالی که عبارت از سیستم نقل و انتقالات بین رشته ای می باشد، از شبیه سازی سیستم داینامیک بهره گیری و اعتبار مدل با استفاده از روشهای شناخته شده آزمون شده است. نتیجه تستهای آماری نشان داد که مدل توانایی شبیه سازی رفتار سیستم را داراست، لذا با استفاده از مدل، رفتار رشته های مورد مطالعه استخراج و تحلیل شده و همچنین توانایی مدل در ارائه و ارزیابی سیاستهای مختلف برای آینده نشان داده شده است. در پایان مقاله نیز به معرفی سیستمی که به همین منظور طراحی و پیاده سازی شده، پرداخته شده است.

این پژوهش با هدف تبیین تاثیر مانع زدایی نهضت تولید علم به عنوان راهکار بنیادی در نوآوری فعالیتهای پژوهشی دانشگاهی،با روش تحلیل اسنادی به یافته های ذیل رسیده است: 1. نهضت تولید علم، فرایندی خاص است که با تغییر عالمانه نظام آموزشى و پژوهشى مجامع حوزوى و دانشگاهى، ویژگى مصرف کنندگى آنها را به تولید علم و نظریه پردازى تبدیل می کند. 2. عمده ترین پیش بایستهای نهضت تولید علم: سیاستگذاری و ابلاغ ساز و کارهای لازم برای احیا و تقویت منزلت دانشمندان و محققان، ارائه ساز و کارهای کنترلی برای تعدیل و تطبیق پرورش نیروهای متخصص، اصلاح ساختار نظام آموزش و پژوهش، تاسیس مؤسسات علمی و پژوهشی، تقویت منابع مالی در زمینه تحقیقات و ... . 3. عمده ترین راهبردهای نهضت تولید علم در دانشگاهها: هدفمند کردن تحقیقات دانشگاهی بر حسب نیازهای جامعه، کاهش و حذف چالشهای پیش روی محققان، ایجاد محیط نوآوری جهانی و بستر اجتماعی و فرهنگی مناسب. 4. عمده ترین تاثیر راهبردهای فوق در بروز شکوفایی و نوآوری در فعالیتهای پژوهشی: ارتقای دانش و تکنولوژی در دانشگاهها، آموزش و تربیت نیروی انسانی ماهر و مبتکر، انجام پژوهش جهت توسعه مرزهای دانش و تکنولوژی و به طور کلی رفع موانع نهضت تولید علم که می تواند به پژوهش دانشگاهی متناسب با نیازهای کشور منجر شود.

امروزه آموزش عالی در همه کشورها، به عنوان یکی از مهم ترین ابزار رشد و توسعه همه جانبه شناخته می شود؛ از این رو ، مباحث مربوط به تحول، اصلاح و بهبود کمی و کیفی آن، از جمله مباحث عمده مربوط به توسعه همه جانبه و پایدار است. نظام آمو ش عالی کشور چین نیز در چند دهه گذشته، به رغم جمعیت زیاد و نظام کمونیستی، تحولات وسیعی را تجربه کر ده و به پیشرفت های زیادی دست یافته است؛ چون مطالعه این تحولات برای سایر کشورها، از جمله ایران آموزنده است. در این پژوهش، به بررسی مهم ترین تحولات، اصلاحات و چالش های آموزش عالی آن پرداخته شده است. بررسی ها حاکی است که آموزش عالی چین چهار دوره مهم و متمایز را از نظر تاریخی تجربه کر د و در این دوران ، دچار تغییرات و تحولات متعددی شد . همچنین، با توجه به مسائل متعددی از جمله جهانی سازی، اقتصاد مبتنی بر بازار و سیاست درهای باز، گامهای بزرگی در جهت بهبود و اصلاح آموزش عالی برداشته، که برجسته ترین آنها رتبه بندی مؤسسات آموزش عالی و اجرای پروژه های ۲۱۱ و ۹۸۵ بوده است . آموزش عالی چین با چالش های مهمی نیز از جمله نابرابری دستیابی به آموزش عالی، بیکاری فارغ التحصیلان، کاهش کیفیت آموزشی و تغییرات جمعیتی رو به رو است ، که در این مقاله به بررسی آنها پرداخته می شود