درخت حوزه‌های تخصصی

جامعه شناسی کاربردی و برنامه ریزی اجتماعی

ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۸۱ تا ۷۰۰ مورد از کل ۸۴۷ مورد.
۶۸۱.

تعیین کننده های اجتماعی- جمعیتی رفتار سلامت جویانه در میان دانش آموزان 12 تا 18 ساله (مورد مطالعه: منطقه 16 شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: رفتار سلامت جویانه مدل ارتقای سلامت پندر دانش آموزان تهران جمعیت شناسی سلامت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶ تعداد دانلود : ۳۳
از دوره نوجوانی به عنوان دروازه ای به سمت سلامت بزرگسالی و آینده سلامت جمعیت تعبییر شده است. نوجوانی سبک زندگی، عادت های مرتبط با سلامت و ارزش هایی را شکل می دهد و این الگوهای رفتاری می تواند در طول زندگی بر سلامت تاثیرگذار باشند. هدف پژوهش حاضر بررسی رفتار سلامت جویانه و عوامل پیش بینی کننده آن در میان نوجوانان می باشد؛ که در این راستا 330 نفر از نوجوانان واجد شرایط به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله و طبقه ای در منطقه 16 تهران انتخاب شده و مورد بررسی قرار گرفتند. بر اساس مدل پژوهشی تحقیق متغیرهای تاثیرگذار به دو دسته مشخصه های جمعیتی و اجتماعی (شامل: سن، جنس، بُعد خانوار، سابقه مهاجرتی، تحصیلات والدین، توجه والدین و دوستان به رفتار سلامت جویانه) و متغیرهای احساسات و شناخت های اختصاصی رفتار (شامل: فواید و موانع درک شده رفتار سلامت جویانه، احساس خودکارآمدی درک شده و حمایت اجتماعی درک شده) تقسیم شدند. نتایج مطالعه حاضر بیانگر آن است که رفتار سلامت جویانه نوجوانان مورد مطالعه در وضعیت مطلوبی قرار ندارد. میانگین رفتار سلامت جویانه نوجوانان دختر در مجموع بالاتر از نوجوانان پسر است که این تفاوت اگر چه به لحاظ آماری معنادار است ولی اندک است. نتایج تحلیل چند متغیره حکایت از آن دارد که متغیرهای احساسات و شناخت های اختصاصی رفتار نقش تعیین کننده تری در تبیین و پیش بینی رفتار سلامت جویانه نوجوانان دارند. با ورود همه متغیرهای به مدل تحلیل رگرسیونی متغیرهای فواید درک شده و حمایت اجتماعی ادراک شده به صورت مثبت و موانع درک شده به صورت منفی بیشترین تاثیر را در رفتار سلامت جویانه نوجوانان دارند. همچنین تاثیر متغیر تحصیلات والدین نیز به صورت مثبت معنادار می باشد. بنابراین می توان گفت آگاهی بخشی در راستای فواید رفتار سلامت جویانه و افزایش حمایت اجتماعی و کاهش موانع درک شده نقش کلیدی در افزایش رفتار سلامت جویانه نوجوانان و در نتیجه کاهش بار بیماری و اختلال در سلامتی در طول چرخه زندگی دارد.
۶۸۲.

راهبردهای بقا در میان جوانان محله های محروم شهرکرمانشاه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: راهبردهای معیشت راهبردهای بقا محلات محروم جوانان کرمانشاه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷ تعداد دانلود : ۴۰
گزارش ها نشان می دهد بیکاری گسترده و مداوم جوانان، در شهر کرمانشاه شایع است، در بسیاری از محلات کم برخوردار، جوانان برای تأمین معاش از حمایت خانواده برخوردار نیستند. این مطالعه به بررسی راهبردهای معیشت و بقا در میان جوانان فرودست محلات محروم شهر کرمانشاه می پردازد. داده های پژوهش از طریق روش کیفی و با استفاده از تکنیک های مصاحبه و مشاهده گردآوری شده اند، حجم نمونه 30 نفر از جوانان ساکن در محلات محروم شهر کرمانشاه می باشد، از روش تحلیل موضوعی یا تماتیک به عنوان استراتژی تحلیل داده ها استفاده شده است. در این تحقیق استراتژی های بقای جوانان ساکن در محلات محروم کرمانشاه در چند دسته مهم بررسی شده است: راهبرد تامین مسکن، ازدواج، تحصیل،خوراک، استقراض و معیشت سیال. برخی از مهمترین مقولات پژوهش حاضر عبارتند از : نگاه منفعت گرایانه و کارکردگرایانه به مقوله ازدواج، بی کارکرد شدگی تحصیل در بازار کار، سرپناه محقر و بی کیفیت و اتخاذ راهبردهایی برای حفظ وضعیت موجود، فقر غذایی و خارج شدن خوراک باکیفیت از سفره جوانان، توسل به قرض در رویارویی با مشکلات، پنداشت منفی از قرض و بدهی و عدم قرض از اقوام و ترجیح قرض از دوستان و در نهایت معیشت سیال و ناایمن که موجب شده جوانان مورد مطالعه وضعیت زندگی بی ثباتی داشته باشند. جوانان ساکن در محلات محروم عموما نه تنها درگیر فقر همه جانبه خود هستند، بلکه می بایست به رفع چالش های مرتبط به اعضای خانواده خود نیز بپردازند.
۶۸۳.

سیاست های تجارت مرزی و نقش آن در زندگی تحصیلی جوانان مرزنشین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تحصیلات جوانان هژمونی بازار محاسبه گری سودجویی شهرستان بانه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸ تعداد دانلود : ۳۶
پژوهش پیش رو، با رویکرد نظرییه مبنایی، به مطالعیه کیفی نقش سیاست های تجارت مرزی بر زندگی تحصیلی جوانان مرزنشین پرداخته است. به مقتضای رویکرد پژوهش، با استفاده از تکنیک های مصاحبیه گروهی و فردی نیمه ساختاریافته، مشاهده و اسناد، اطلاعات تحقیق جمع آوری شده و با استفاده از روش نظرییه مبنایی به فرایندها، تعاملات و پیامدهای واقعیت های تحصیلی و هژمونی بازار پرداخته شده است. با روش نمونه گیری نظری و هدفمند، با سه گروه مختلف شامل بازاریان (13 نفر)، فرهنگیان (14 نفر) و محصلان (8 گروه و 7 نفر)، مصاحبه های فردی و گروهی انجام شده است. در گروه بازاریان، به واسطیه وجود افراد ترک تحصیل کرده، از نمونه گیری گلوله برفی نیز استفاده شده است. پس از انجام مصاحبه ها داده های گردآوری شده، در قالب 265 مفهوم و 54 مقوله صورت بندی شده اند. مقولات برآمده از دیدگاه هر گروه از مشارکت کنندگان مجدداً ترکیب و در سطح انتزاع بالاتری صورت بندی گردیدند. درنهایت، ماحصل آن، 13 مقولیه عمدیه نهایی بود. یافته ها حاکی از آن است که فقر تاریخی، ناکارآمدی آموزش عالی، محدودیت صنعتی و محیطی به منزلیه شرایط علی، انگاریه ذهنی دیگران مهم، پول؛ معنادارترین عینیت، ضعف فرهنگی- آموزشی در سطح محلی، به منزلیه شرایط مداخله گر در هژمونی پول و محاسبه گری در زندگی تأثیرگذارند. جوانان در برخورد با چنین شرایطی، راهبردهای کنشگری اقتصادی، سودجویی و کسب منزلت مادی را اتخاذ کرده اند. این هژمونی، پیامدهای فرهنگی همچون بی ارزشی تحصیلات، رنگ باختگی اعتبار فرهنگی، ترک تحصیل و کنش های ذهنی ترک تحصیل را در پی داشته است.
۶۸۴.

چگونگی نقش آفرینی دولت ها در توسعه اقتصادفرهنگ مطالعه تطبیقی کشورهای پیشرفته، رشد یافته و ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اقتصادفرهنگ صنایع فرهنگی توسعه دولت حکمرانی مطالعه تطبیقی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷ تعداد دانلود : ۴۰
تمرکز بر تولید، توزیع و مصرف صنایع فرهنگیِ با ارزش افزوده بالا، از محوری ترین مسیرهای توسعه درکشورهای توسعه یافته است. در اغلب کشورهای پیشرفته ی جهان، دولت ها در برنامه ریزی و مدیریت اقتصادفرهنگ به عنوان صنایعی راهبردی در اقتصاد ملی و توسعه، نقش مهمی داشته اند. توسعه اقتصاد فرهنگ نیازمند نظمی درسیاست گذاری است که هماهنگی و هم سویی کارکردی نهادهای مرتبط با یکدیگر را مبنا قرار داده، و تولید، توزیع و مصرف مستمر و متعادل کالا و خدمات فرهنگی را در سطوح مختلف هدف گیری نماید. تحقق چنین هدف مهم و پیچیده ای، نیازمند نقش آفرینی بهینه دولت به عنوان سیاست گذار اصلی در این زمینه است. هدف این مطالعه، بررسی مقایسه ای میزان توسعه یافتگی اقتصادفرهنگ کشورهای پیشرفته، رشد یافته و ایران، و چگونگی نقش آفرینی دولت ها در آن می باشد. با رویکرد تطبیقی و تحلیل ثانوی آمارهای موجود، توسعه اقتصادفرهنگ10 کشور اول توسعه یافته و 10 کشور اول رشدیافته، با ایران مقایسه و چگونگی نقش آفرینی دولت های آنها نیز با مصاحبه با متخصصین خارجی و داخلی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که در همه کشورهای مورد بررسی دولت بر اساس الگوی حکمرانی خود در اقتصادفرهنگ حضور موثر دارد اما میزان حضور و چگونگی نقش آفرینی آن متناسب با شرایط جامعه و صنایع فرهنگی است اما در ایران ضعف هایی در این خصوص وجود دارد. در این کشورها، آموزش و تامین نیروی انسانی، کسب و کارهای خرد و متوسط فرهنگی، تبلیغات و بازاریابی داخلی و خارجی، شبکه سازی کنشگران فرهنگ و هنر و وجود قوانین حمایت از حقوق مالکیت معنوی هم در داخل و هم در سطح بین المللی مورد حمایت دولت هایشان بوده است.
۶۸۵.

درنگ فرهنگی در پذیرش نظام حقوقی مدنی در زیست جهان اقشار مختلف زنان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ارزش های زنان خانواده دموکراتیک رابطه ناب زیست جهان سیستم نظام حقوقی نظریه زمینه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶ تعداد دانلود : ۳۰
در این مقاله با استفادیه از دیدگاه زنان فرهیخته و اندیشمند و با روش نظرییه زمینه ای و با انجام مصاحبیه عمیق از 25 نفر از اساتید دانشگاه ها، مناسبات ارزش های زیست جهان اقشار مختلف زنان با پذیرش نظام حقوقی مدنی بررسی شد. از نظر مشارکت کنندگان بخشی از قانون به نفع زنان و بخش هایی از آن نیز ناعادلانه است، آن بخشی هم که به نفع زنان تدوین شده است در ضمانت اجرایی مشکل دارد. از نظر مشارکت کنندگان، نظام حقوقی از زیست جهان زنان تأخر و در حوزیه زنان خلأ و نقص دارد. با رواج مردسالاری، تبعیض و تعصب در محیط قانون گذاری، روح قوانین نیز مردانه شده و کمتر می تواند از زن حمایت کند. از نظر برخی از آنها قانون مطابق با جامعیه سنتی است و نظام حقوقی بدون تحقیق و توجه عمیق به تجربیه زیسته و کنش ارتباطی زنان به تدوین قوانین می پردازد. در این بررسی هر 25 استاد مشارکت کننده برآن بودند که نظام حقوقی به زیست جهان زنان توجه کمی داشته و از آن تأخر دارد.  
۶۸۶.

ادراک تجربه حبس در میان زنان مجرم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: بازسازی زنانگی پیوند خانوادگی تجربیه حبس توانمندسازی زندان زنان ملاحظات جنسیتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵ تعداد دانلود : ۴۱
پژوهش حاضر با استفاده از رویکرد پدیدارشناسی توصیفی و با تکنیک مصاحبه عمیق، به انعکاس تجربیه زیستیه 25 نفر از زنانی پرداخته است که تجربیه گذراندن حبس در یکی از زندان های زنان را داشته اند. بر این اساس، نمونه گیری هدفمند با حداکثر تنوع است. سؤالات اصلی پژوهش در ارتباط با ادراک تجربیه فرایندهای دوران حبس از نگاه زنان زندانی و ملاحظات جنسیتی بر اساس تجربیات زیستیه این افراد بوده است. این یافته های کیفی با پشتوانیه رویکردهای فایده گرایی، جرم شناسی فمینیستی و پاسخ به نیازهای جنسیتی زنان تحلیل شده است. ادراک تجربیه مشارکت کنندگان در حوزه های پاسخ به جلوگیری از انفصال زندانی با خانواده در بخش نزدیکی به محل سکونت، تسهیل سازگاری زندانیان در بخش قرنطینه، تحکیم پیوند با خانواده در بخش تعاملات، حفاظت از زندانیان بدون سابقه و مادران زندانی در بخش طبقه بندی زندانیان، توجه به وضعیت جسمانی و روحی زنان در بخش خدمات، آگاهی بخشی و عزتِ نفس در حوزیه برنامه های زندان تفسیر کرده اند. یافته های پژوهش، تجربیه زیستیه زنان از ملاحظات جنسیتی را شامل حفظ و بازسازی پیوندهای خانوادگی، حفظ و بازسازی زنانگی در زندان، توجه به توانمندسازی جنسیت محور و سرگرمی و اوقات فراغت زنانه بیان می کند که بر اثر پرتکرارترین مقوله ها و در جهت پاسخگویی به نیازهای جنسیتی زنان تفسیر شده است.
۶۸۷.

مسئله مدرنیزاسیون در ایران: مقایسه تطبیقی-تاریخی ایران و ترکیه در دوران حکومت رضاشاه و آتاتورک (1941-1921م)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بحران تمایزات ساختاری- نهادی حکومت خودکامه فرایند مدرنیزاسیون گسست

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶ تعداد دانلود : ۴۴
رضاشاه پهلوی(1944-1878 ) و مصطفی کمال آتاتورک (1938-1881) تقریبا در یک زمان در ایران و ترکیه به قدرت رسیدند. هر دو رهبر، پروژ? مدرنیزاسیون را برپای? برداشتی کم و بیش یکسان از مدرنیته آغاز کردند و دو کشور نیز به لحاظ اجتماعی- تاریخی شباهتهای فراوانی دارند. با این حال، فرایند مدرنیزاسیون در ایران و ترکیه سرنوشتی متفاوت داشته است. در این پژوهش با کنار گذاشتن دیدگاه نظام جهانی و همچنین تحلیلهای طبقاتی، فرهنگی و جغرافیایی و با تکیه بر تمایزات ساختاری-نهادی بر مبنای استفاده از روشی تطبیقی-تاریخی، در پی یافتن پاسخی درخور به چرائی این تفاوت هستیم. در نهایت، چهار زمینه از این تمایزات که به زعم ما تاثیری تعیین کننده بر تفاوت سرنوشت مدرنیزاسیون در دوکشور داشته اند را برجسته کرده ایم؛ پیشین? شکل گیری نهادهای مدرن در زمان آغاز پروژ? مدرنیزاسیون، تکثر قومی، گروهی، ایلی و طایفه ای، نهاد دین و رابط? آن با حکومت و بالاخره اقتصاد و دسترسی به درآمدهای نفتی.
۶۸۸.

آسیب شناسی تغییرات در سبک زندگی دختران روستایی (مورد مطالعه: روستای صوفی آذربایجان غربی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سبک زندگی دختران جوان روستای صوفی آسیب شناسی اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵ تعداد دانلود : ۴۰
در دهه های گذشته زندگی مردمان روستایی، دستخوش تغییرات متعددی شده است که نمود و ماحصل نهایی این تغییرات را می توان در سبک زندگی آنان مشاهده نمود. سبک زندگی مجموعه ای از طرز تلقی ها، ارزش ها، شیوه های رفتار، حالتها و سلیقه ها در هر چیزی را در بر می گیرد. سازه یاد شده خود متاثر از زمینه های اجتماعی و فرهنگی متعددی است؛ به همین خاطر در این مقاله تلاش شده است از رویکرد کیفی با تاکید بر پدیدار شناسی  استفاده گردد. در این پژوهش، داده های میدانی با استفاده از تکنیک مصاحبه عمیق، و معیار اشباع نظری در بین دختران جوان 14 تا 26 سال روستای صوفی گردآوری شده اند. یافته ها نشان می دهد که به دلیل افزایش سطح تحصیلات، گسترش رسانه های جمعی و افزایش تحرک جغرافیایی، سبک زندگی دختران روستایی از نظر پوشاک، گذراندن اوقات فراغت، آداب گفتار، مدیریت بدن، و شیوه تغذیه، مشابه با سبک زندگی مدرن دختران شهری متحول شده است. برندگرایی، مدگرایی، و متمایز بودن در لباس، تمایل به فضای مجازی و استفاده از ابزارهای ارتباطی برای گذراندن اوقات فراغت، سنت گریزی و تمایزگرایی در شیوه گفتار، علاقه به غذاهای فست فودی و استفاده از تجهیزات جدید برای طبخ غذا، و اهمیت دادن به مراقبت های آرایشی-بهداشتی و تناسب اندام مهمترین پدیده هایی هستند که در سبک زندگی این دختران مشهود بود. این تغییرات در سبک زندگی دختران روستایی زمینه چالشی جدیدی در برابر سبک سنتی روستایی است. 
۶۸۹.

ماندگاری جمعیت شهرهای جدید و تبیین آن با تأکید بر کیفیت زندگی شهری (مورد مطالعه: شهر جدید صدرا)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: کیفیت کالبدی زندگی کیفیت اجتماعی زندگی کیفیت اقتصادی زندگی ماندگاری جمعیت شهر جدید صدرا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵ تعداد دانلود : ۳۳
یکی از مسائل حال حاضر برخی شهرهای جدید عدم ماندگاری جمعیت آن ها و تمایل به مهاجرت ساکنان آن است. در همین زمینه نشان داده شده است که عدم رضایت از کیفیت زندگی شهری از مهمترین علل عدم پایداری جمعیت شهرهای جدید است. مطالعه حاضر با هدف بررسی رابطه میزان رضایت از کیفیت زندگی شهری و تمایل به ماندگاری در شهر جدید صدرا انجام شده است. برای این منظور با استفاده از پرسشنامه ساخت یافته و روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای تعداد 382 نفر از افراد 15 سال و بالاتر ساکن شهر جدید صدرا پیمایش شدند. یافته ها نشان داد که با افزایش مدت زمان اقامت در شهر جدید احتمال ماندگاری بیشتر خواهد شد. همچنین با افزایش میزان رضایت از کیفیت کالبدی احتمال ماندگاری در این افزایش خواهد یافت. افرایش رضایت از کیفیت اجتماعی و اقتصادی زندگی احتمال ماندگاری افراد در شهر جدید را به طور معنی داری بالا خواهد برد. بنابراین وضعیت نامناسب زیرساخت های اقتصادی، اجتماعی و کالبدی در شهرهای جدید عدم ماندگاری جمعیت شهری آن ها را به دنبال خواهد داشت و بهبود زیرساخت های کالبدی شهرهای جدید و توجه به مسائل اجتماعی و اقتصادی ساکنان آنها می تواند ماندگاری جمعیت شهرهای جدید را به دنبال داشته باشد.
۶۹۰.

تجربه زنان روستایی از توانمندسازی اقتصادی با تکیه بر صندوق اعتبارات خرد (مورد مطالعه: روستای روح آباد شهرستان زرند)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اعتبارات خرد زنان روستایی توانمندسازی اقتصادی فقر زنان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵ تعداد دانلود : ۳۸
غالبا صندوق های اعتباری خرد زنان روستایی به عنوان یکی از سازوکارهای مهم جهت توانمندسازی در نظر گرفته می شوند. در این مطالعه تلاش شده است ابعاد توانمندساز و چالش های این صندوق ها براساس تجربه زنان بهره مند از این اعتبارات و همچنین راهکارهای پیشنهادی آنها برای کاهش یا تعدیل وجوه چالش آفرین این فعالیت ها شناسایی و مورد بحث قرار گیرند. بر این اساس پس از مشاهده ی مشارکتی میدان مورد مطالعه، مصاحبه های عمیق با ده زن روستای روح آباد شهرستان زرند انجام شد. زنان مورد مطالعه در این پژوهش حداقل دو و حداکثر 5 سال سابقه ی عضویت در صندوق روستای خود را دارا بودند. داده های بدست آمده از این مصاحبه ها به وسیله نرم افزار maxqda و با تکنیک تحلیل تماتیک ذیل سه مقوله اصلی ابعاد توانمندساز،چالش ها و راهکارها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. مضامین به دست آمده در بخش ابعاد توانمندساز به توانایی جذب سرمایه گذار، افزایش قدرت چانه زنی، افزایش سرمایه اجتماعی و حذف واسطه ها اشاره می کند. یافته های بخش چالش ها نیز تحت دو عنوان فرعی چالش های فردی و ساختاری مورد شناسایی قرار گرفتند و در نهایت افراد مصاحبه شونده به راهکارهایی از جمله توانمندی خلاقیت محور ، گسترش حمایت های مالی، الویت ابزار تولید و تقسیم کار و برون سپاری برخی وظایف تولیدی جهت بهبود عملکرد صندوق اعتبارات خرد زنان روستایی اشاره کردند.
۶۹۱.

بررسی میزان تمایل به مهاجرت جوانان از استان خوزستان: مسائل متعاقب و عوامل زمینه ساز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تمایل به مهاجرت دافعیه مبدأ جاذبیه مقصد محرومیت نسبی استان خوزستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵ تعداد دانلود : ۴۲
مهاجرت، به عنوان یکی از عوامل اصلی پویایی جمعیت، سبب تحولات جمعیتی، اجتماعی و اقتصادی مهمی در مبدأ و مقصد می شود. استان خوزستان ازنظر جابه جایی جمعیت در نیم قرن اخیر، با تغییرات زیادی روبرو بوده است؛ به طوری که بعد از استان تهران، بیشترین درصد مهاجران خارج شده را داشته است. این مطالعه به منظور شناخت تمایل به مهاجرت جوانان و عوامل مؤثر بر آن در استان خوزستان و با استفاده از روش توصیفی_تحلیلی اجرا شده است. چارچوب نظری تحقیق با استفاده از نظریات جذب و دفع، نظرییه سرماییه انسانی و نظرییه محرومیت نسبی تدوین شده و مدل تجربی تحقیق با استفاده از آنها و تحقیقات تجربی پیشین پیشنهاد گردیده است. با استفاده از شیویه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای، 5 شهرستان انتخاب شده و تعداد 385 نفر از جوانان ساکن در استان به روش نمونه گیری تصادفی مورد بررسی قرار گرفته اند. اطلاعات موردنیاز با استفاده از پرسش نامه به دست آمده و تجزیه وتحلیل اطلاعات با استفاده از نرم افزار آماری spss صورت گرفته است. نتایج نشان داد بالای 77 درصد جوانان، در صورت فراهم بودن شرایط و امکانات، تمایل دارند به مکانی غیر از استان خوزستان مهاجرت نمایند. نگرش به دافعیه مبدأ، نگرش به جاذبیه مقصد، محرومیت نسبی و تحصیلات بر تمایل به مهاجرت جوانان استان خوزستان تأثیرگذار هستند. بیشترین درصد تغییرات تمایل به مهاجرت جوانان ناشی از عوامل دافعیه منطقیه مبدأ است که نشان دهندیه اهمیت و مهم بودن عوامل دافعه در استان خوزستان نسبت به عوامل جاذبیه سایر مناطق و احساس محرومیت نسبی در نزد جوانان استان خوزستان است.
۶۹۲.

نسبت آگاهی و دغدغه ها با رفتارهای زیست محیطی در جوامع روستایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دغدغه های زیست محیطی آگاهی زیست محیطی رفتارهای زیست محیطی پدیدیه شکاف دغدغه-رفتار پارادایم نوین اکولوژیکی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶ تعداد دانلود : ۳۱
هدف از انجام تحقیق بررسی نسبت آگاهی و دغدغه ها با رفتارهای زیست محیطی در جوامع روستایی  بود. برای تبیین مسئلیه تحقیق نظریه های رفتاری و جامعه شناسی محیط زیست از قبیل شکاف دغدغه – رفتار و همچنین پارادایم اکولوژیکی جدید (NEP) به کار گرفته شد. روش تحقیق مورد استفاده از نوع کمی با استفاده از ابزار پرسش نامه بود. جامعیه آماری این پژوهش، سرپرستان خانوار روستایی بخش مرکزی شهرستان باغملک استان خوزستان هستند. حجم نمونه با توجه به جدول کرجسی و مورگان، 341 نفر تعیین شد. افراد نمونه با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم مورد مطالعه قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تکنیک چند متغیریه مدل سازی معادلات ساختاری در نرم افزار AMOS و SPSS بهره گرفته شد. یافته ها حاکی از آن است که آگاهی و رفتار زیست محیطی سرپرستان روستایی در سطح بالا و دغدغیه زیست محیطی آنها در سطح متوسط است. نتایج تحقیق نشان داد که آگاهی زیست محیطی تأثیر مستقیم و معنی داری بر رفتار زیست محیطی دارد. نتیجیه آزمون خودگردان سازی نشان داد که آگاهی زیست محیطی از طریق دغدغیه زیست محیطی بر رفتار زیست محیطی تأثیر می گذارد. استدلال این مقاله این است که با افزایش آگاهی روستائیان در رابطه با مسائل و موضوعات محیط زیست دغدغه و نگرانی های زیست محیطی آنها افزایش پیدا می کند که می تواند نقش بسزایی در شکل گیری رفتارهای سازگار با محیط زیست در بین آنها داشته باشد.
۶۹۳.

مطرودیت مضاعف؛ روایتی از زیست زنان کولی شهر خرم آباد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: طرد حاشیه نشینی زنان و دختران حمایت اجتماعی کولی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷ تعداد دانلود : ۳۷
در پژوهش حاضر با هدف واکاوی تجربه زیسته زنان کولی شهر خرم آباد از طرد اجتماعی، تلاش شده زیست جهان و نظام معنایی آنها و زیست حاشیه ای توصیف و تفسیر شود. بر همین اساس از پارادایم تفسیری و روش پدیدارشناسی، برای انجام این تحقیق استفاده شد تا از این طریق با رجوع به تاریخچه زندگی اجتماع حاشیه نشین کولی ها به فهم میان ذهنیت های آن ها پرداخته شود. جمع آوری داده ها با مشارکت کنندگان از طریق ابزارهای مصاحبه نیمه ساختاریافته و مصاحبه گروهی انجام شد. در این مطالعه با انجام مصاحبه با 15 نفر و برگزاری دو مصاحبه گروهی اشباع نظری حاصل شد. برای انتخاب مشارکت کنندگان روش نمونه گیری گلوله برفی به کار گرفته شد. محور اصلی یافته های این مطالعه، چندوجهی بودن محرومیت و طرد زنان و دختران کولی را نشان می دهد که مفهوم پایه «مطرودیت مضاعف» را به تصویر کشیده است. چرخه، شرایط و زمینه های مطرودساز زنان و دختران کولی در قالب 9 مقوله از قبیل «فقدان قدرت چانه زنی زنان در محیط خانواده، تحقیر و خشونت در خانواده و فضای اجتماعی، کلیشه های جنسیتی و حکمرانی بر ذهنیت زنان کولی، دوری گزینی زنان بومی از ارتباط با زنان کولی، تکدی گری زنان به عنوان تنها منبع تامین معیشت، بی پناهی در پناهگاه زندگی، دختران کولی و بازمانده از تحصیل، کار و کودکی خیابانی و تلاش برای زنده ماندن و کار در کودکی» توصیف و تفسیر شده است. این زنان و دختران در وضعیت حاشیه ای زیست می کرده اند و فرایند طرد این مشارکت کنندگان وابسته به شرایط و زمینه های متعددی است و در یک فرآیند چرخه ای مطرودیت آن ها بازتولید می شود.
۶۹۴.

روابط قدرت در تعاملات استاد – دانشجو در بافتار کلاس های مجازی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: کنترل قدرت دانشجو استاد کلاس فضای مجازی کرونا(کووید-19)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵ تعداد دانلود : ۳۵
در پی گسترش کلاس های برخط در یک سال اخیر، به نظر ضروری می رسد که تجربیه زیستیه مجازی در کلاس های دانشگاه از زوایای مختلف و علائق معرفتی پژوهش های جامعه شناسانه و ارتباطات پیگیری شود. در این میان، فهم تغییرات مناسبات کنش در بافتار مجازی حائز اهمیت است. در این مقاله، پژوهشگر تلاش کرده است تا با اتخاذ مبانی نظری مربوط به تحلیل روابط از منظر کنترل و قدرت در کلاس درس، طرح مسئله ای جدید و اکتشافی را با لحاظ کردن اقتضائات فضای مجازی دنبال کند. به این منظور، از روش مصاحبیه نیمه ساختاریافته (که تا رسیدن به اشباع، 30 مصاحبه را در برگرفته) استفاده شده است. سپس، نتایج تحلیل مصاحبه ها در هفت محور صورت بندی شده اند که برخی از مضامین مهم شامل موارد زیر هستند: قدرت سکوت، شکل گیری، گروه های مخفی، ناهنجاری های نوپدید، برجسته شدن کنترل درونی، پیدایی اخلاق وضعیتی، آداب مناسکی جدید در کلاس، کنشگری علمی ناقص، توانمندی های شخصیت مجازی، کالایی و مبادله ای شدن اعتماد و صداقت، حرکت به سمت تسطیح شئونی از سلسله مراتب، قدرت احساسات فانتزی، حس آزادی عمل.
۶۹۵.

واکاوی بسترها و پیامدهای اجتماعی شدن قلیان در میان جوانان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مصرف قلیان پذیرش اجتماعی قلیان بسترهای افتراقی شروع مصرف همنشین های افتراقی قلیان دروازه اعتیاد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶ تعداد دانلود : ۲۸
براساس شواهد میدانی، مصرف قلیان در جامعه روبه افزایش است و به نوعی مصرفی همه پسند  شده است. بنابراین هدف اصلی پژوهش حاضر، مطالعه ای کیفی از بسترهای شکل دهنده مصرف قلیان در بین جوانان شهر یزد است. این پژوهش در پارادایم  کیفی و  به روش نظرییه زمینه ای انجام شده و داده ها از طریق مصاحبه های عمیق با  21 نفر از جوانان  15 تا 29 ساله شهر یزد گردآوری شده است.  داده ها طی سه مرحله متوالی  باز، محوری و گرینشی کدگذاری و به منظور شناسایی مقولات، روابط میان آنها و ساختار مفهومی نهایی پالایش شده اند. یافته های پژوهش شامل 33 مقوله  از جمله هنجار گروه مصرف، اپوخه مشکلات، عادت وارگی مصرف قلیان، عاطفه بحرانی، فراغت های مصرف محور و غیره و یک مقوله هسته ای تحت عنوان «پذیرش اجتماعی قلیان» می باشد. تبیین نتایج نشان می دهد که مصرف قلیان در جامعه و در میان خانواده ها با پذیرش اجتماعی همراه است و قلیان در حال تبدیل شدن به ابزاری مشروع برای تفریح و وقت گذرانی است، به طوری که پیش از هر نهاد یا گروه مرجعی، خانواده و بسترهای افتراقی خانوادگی زمینه ی مناسب  برایمصرف قلیان را مهیا می کند. این امر لزوم توجه بیش ازپیش به تغییرات فرهنگی و ارزشی خانواده ها، و ایجاد  و جایگزینی زمینه های تفریحی و فراغتی جدید  برای خانواده را گوشزد می کند. 
۶۹۶.

مطالعه پدیده تجرد قطعی دختران روستایی شهرستان دره شهر (ارائه یک نظریه زمینه ای)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تجرد قطعی دختران روستایی استان ایلام دره ش‍ه‍ر نظریه زمینه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵ تعداد دانلود : ۳۱
ازدواج، آرمان بسیاری از دختران است و عدم تحقق آن در سن مطلوب و تاخیر آن، به مسئله ای به نام «تجرد قطعی» منجر خواهد شد. این پژوهش با بهره گیری از روش نظرییه زمینه ای در پی دست یابی به مدل پارادایمی تجرد قطعی دختران است. جامعیه هدف تحقیق، دختران روستایی شهرستان دره شهر از توابع استان ایلام است که با استفاده از نمونه گیری هدفمند و با رعایت اصل اشباع نظری، تعداد 22 نفر از آنان به عنوان اطلاع رسان در نظر گرفته و از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته با آنان مصاحبه به عمل آمد. فرایند کدگذاری شامل سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی بود. شرایط علی شامل: تابوی نوبت، داغ ننگ، ترجیحات آرمانی بودند. شرایط زمینه ای را پارادوکس شناخت، ناهمسانی طبقاتی، همه چیز خواه و هراس های بازدارنده رقم زده بودند. شرایط مداخله ای شامل مانع تراشی های اطرافیان و ناکامی های شخصی بود. مهم ترین راهبردها عبارت بودند از: تحمل و سکوت، مرگ اندیشی، رضایت به حداقل ها، ارتباط با جنس مخالف، پناه بردن به رمال ها و فراغت ستیزی. جلب رضایت دیگران، ایجاد گروه همدرد پیامدها شامل: استیصال، تردید و اعتراض، پذیرش و جبران، هویت مخدوش بود. مقوله کانونی این پژوهش تجرد قطعی به مثابیه تلخی بی پایان است.پدیدیه تجرد قطعی دختران که برایند نقصان سرماییه جنسی و فروکاهی زنانگی مؤکد و عوامل دیگر است سبب برچسب خوردن دختران و داغدیدگی آنان شده است و این داغ ننگ به طرد اجتماعی شان انجامید، طردی که امنیت وجودی شان را به خطر انداخته است
۶۹۷.

تحولات تاریخی سیاست گذاری اجتماعی در بلدیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: سیاست گذاری اجتماعی رفاه اجتماعی بلدیه شهرداری حق اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵ تعداد دانلود : ۳۸
تاریخ سیاست گذاری اجتماعی در ایران، به صورت یک جانبه متکی بر بزنگاه های مرتبط با قوانین و تاسیس سازمان های بیمه گر اجتماعی است؛ توجه به بلدیه به عنوان یک نهاد فعال در تاریخ سیاست گذاری اجتماعی، می تواند روایت چندجانبه و باسابقه تری از سیاست گذاری اجتماعی در ایران را رقم بزند. هدف پژوهش حاضر، برجسته کردن این موضوع و شناسایی تغییرات در جهت گیری سیاست گذاری اجتماعی شهرداری با تاکید بر شهرداری تهران است. رویکرد مفهومی پژوهش حاضر نیز متکی بر مدل حقوق شهروندی مارشال است.روش پژوهش، تحلیل تاریخی متکی بر اسناد تاریخی موجود در این حوزه و جامعه آماری پژوهش شامل اسناد رسمی دارای اطلاعات درباره شهرداری (در محدوده از سال 1287 تا پایان دهه 1390) بوده است.یافته های پژوهش حاکی از تفکیک بازه مورد بررسی به پنج دوره مختلف است که سیاست گذاری اجتماعی در این دوره ها متمایز بوده است: دوره نخست: میراث مشروطه (از مجلس اول مشروطه تا پایان دوره ششم مجلس ملی)؛ دوره دوم: تداوم خدمات رفاهی در عین کم رنگ شدن امیدهای آغازین (از آغاز مجلس هفتم تا پایان دهه 1330)؛ دوره سوم: غلبه خدمات شهری و پس روی خدمات اجتماعی (دهه 1340 تا وقوع انقلاب اسلامی)؛ دوره چهارم: خروج از میدان سیاست گذاری اجتماعی (از آغاز نظام جمهوری اسلامی تا اوایل دهه 1370)؛ و دوره پنجم: بازگشت به میدان سیاست گذاری اجتماعی (از میانه دهه 1370 تا پایان دهه 1390).نتایج پژوهش در تعامل با سایر رویکردهای نظری گواه بر این است که بلافاصله پس از تثبیت حقوق سیاسی در ایران، حقوق اجتماعی تبلور یافته است اما با تضعیف حقوق سیاسی، خدمات اجتماعی کاهش نیافته، بلکه در خدمت دولت سازی قرار گرفته است.
۶۹۸.

بررسی برخی عوامل مؤثر بر نشاط اجتماعی دانشجویان (مورد مطالعه: دانشجویان پیام نور استان همدان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نشاط اجتماعی احساس امنیت احساس بی عدالتی سرمایه اجتماعی احساس محرومیت نسبی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵ تعداد دانلود : ۴۰
یکی از نیازهای مهم افراد جامعه و به ویژه دانشجویان، نشاط اجتماعی است. نشاط اجتماعی، مجموعه ای از شرایط فردی و اجتماعی است که باعث نگرش های مثبت افراد نسبت به محیطی می شود که آن ها را فراگرفته است. این پژوهش با هدف "بررسی برخی عوامل موثر بر نشاط اجتماعی دانشجویان" با استفاده از روش پیمایشی انجام شده است. حجم نمونه تعداد 400 نفر تعیین گردید و نمونه ها با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای متناسب انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده های پژوهش از پرسشنامه استفاده شد. میانگین نشاط اجتماعی دانشجویان 31/2 بوده است. یافته های تحلیل دو متغیری نشان داد بین متغیرهای احساس امنیت، سلامت اجتماعی، احساس بی عدالتی، سرمایه اجتماعی، احساس محرومیت نسبی، میزان استفاده از فضای مجازی، احساس بیگانگی اجتماعی، پایبندی دینی با نشاط اجتماعی دانشجویان رابطه معنی دار وجود دارد. اما بین سن و نشاط اجتماعی دانشجویان رابطه معنی داری وجود نداشته است. همچنین نشاط اجتماعی دانشجویان برحسب جنس و وضعیت تأهل دانشجویان تفاوت معنی داری وجود داشته است. یافته های تحلیل رگرسیون چندگانه نیز نشان داد بجز متغیرهای احساس محرومیت نسبی، وضعیت تأهل، احساس امنیت، سرمایه اجتماعی و میزان استفاده از فضای مجازی سایر متغیرهای مستقل از معادله رگرسیون خارج شدند. این متغیرها توانسته اند 28 درصد واریانس متغیر وابسته نشاط اجتماعی دانشجویان را تبیین کنند.
۶۹۹.

فرایند خلق بی تفاوتی اجتماعی در بافت تعاملی ایرانیان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بی تفاوتی اجتماعی اتنومتدولوژی بافت تعاملی موقعیت اجتماعی وضعیت نامطلوب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴ تعداد دانلود : ۳۹
انسان ها در زندگی روزمره دائماً در معرض انتخاب های گوناگون قرار می گیرند و باید در خصوص کنش ها و واکنش هایشان تصمیم گیری کنند و روابط شان را با دیگران سامان دهند. دو سرِ افراطیِ طیفِ مواجهیه اعضای جامعه با یک دیگر را می توان از مواجهیه فعّال و مطلقاً مسئولانه در نظر گرفت تا بی تفاوتی و نادیده گرفتن موقعیت و افرادِ درگیر در آن.این که چه فرایندی طی می شود که در آن، فردِ نوعی موقعیت خودش و دیگران را در فرایند تعاملی ارزیابی کرده و به این نتیجه می رسد که در یک فرایند باید درگیر شود و مداخله کند، و در فرایندی دیگر باید محتاطانه نظاره گر باشد و مداخله نکند، مسئله ای است که در این مقاله به آن پرداخته می شود.در این مقاله، تلاش می کنیم تا در چارچوب نظری روشی اتنومتدولوژی و برمبنای  ایده های گارفینکل و هم چنین نظرییه بیمن در مورد بافت تعاملی ایرانیان، با استفاده از تکنیک های مشاهدیه مشارکتی و مصاحبه های نیمه ساختاریافته، ضمن ارائیه تعریفی بومی از مفهوم بی تفاوتی اجتماعی و گونه شناسی انواع موقعیت های اجتماعی در بافت تعاملی ایرانیان، انتخاب بی تفاوتی را در نسبت با موقعیت های اجتماعی مختلف مورد بررسی قرار دهیم.براساس یافته ها، در نسبت با دو حوزیه تقابل نمادین اصلی «برابری نابرابری» و «صمیمیت غریبگی» که در فرایند تعاملی ایرانیان وجود دارد، شش نوع موقعیت اجتماعی برای خلق بی تفاوتی اجتماعی قابل شناسایی است. 
۷۰۰.

شناسایی بسترهای زمینه ساز وقوع خشونت و استراتژی های مواجهه با آن در مدرسه: یک مطالعه کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: خشونت مدرسه دانش آموزان ناهمگونی فرهنگی زندگی در محلات آسیب زا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴ تعداد دانلود : ۴۲
درهم تنیدگی عوامل ساختاری و عاملیتی، بستری برای انجام کنش های خشونتی دانش آموزان در مدرسه فراهم می نماید. این پژوهش با هدف شناسایی بسترهای زمینه ساز وقوع خشونت و استراتژی های مواجهه با آن در مدرسه به روش کیفی و گرندد تئوری در سال تحصیلی 1401-1400 اجرا شده است. نمونه این پژوهش 36 نفر از دانش آموزان پسر دارای رفتارهای خشونت آمیز و مطلع از این رفتارها در مقطع متوسطه دوم شهر کرج بوده است. نمونه گیری بصورت هدفمند و با حداکثر تنوع بوده و مصاحبه ها بصورت فردی و بر اساس فرمت مصاحبه نیمه ساختار یافته، انجام و تحلیل داده ها از طریق نرم افزار MAXQDA 20 انجام شده است. بر اساس یافته های پژوهش مقوله های «زندگی در محلات آسیب زا» و «ناهمگونی فرهنگی» به عنوان شرایط زمینه ای، «ارتباط با دوستان خشونت ورز» و «شرایط فردی» به عنوان شرایط مداخله گر تعیین شدند. راهبرد نوجوانان دارای رفتارهای خشونت آمیز شامل خشونت در مقابل خشونت، خود داری از کنش خشونت آمیز و ایجاد هدفمندی بوده است، که با پیامدهایی نظیر «ضرر مالی»، «پشیمانی» و «سوء پیشینه» مواجه شده اند. مقوله ی مرکزی پژوهش تحت عنوان «خشونت به مثابه واکنش فرد به شرایط اختلال آمیز محیطی» نام گذاری گردیده است. بر اساس نتایج حاصل از یافته های این پژوهش، خشونت نوجوانان علاوه بر ویژگی های فردی، ریشه در عوامل خانوادگی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و محیطی دارد و دانش آموزان وقتی در شرایط و موقعیت های متفاوتی قرار می گیرند، به خاطر سطح پایین تاب آوری اجتماعی، کنش های خشونتی از خود نشان می دهند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان