عوامل شکل گیری خیانت زناشویی در ایران؛ مطالعه فراترکیب(مقاله علمی وزارت علوم)
چکیده: این مطالعه به دنبال پاسخ به این سوال بوده است که عوامل خیانت زناشویی در خانواده ایرانی شامل چه مواردی است. پژوهش حاضر، از روش «فراترکیب کیفی» مطالعات پیشین استفاده کرده است. در این راستا، 78 مقاله علمی - پژوهشی در ایران که به موضوع خیانت زناشویی پرداخته اند مورد شناسایی و تحلیل قرار گرفت و تمام یافته های آنها استخراج و مورد کدگذاری چندمرحله ای قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که عوامل خیانت زناشویی در ایران را می توان تحت 9 مقوله اصلی، طبقه بندی نمود که شامل موارد زیر است؛
1- عوامل اجتماعی؛ 2- عوامل روان شناختی؛ 3- عوامل فرهنگی؛ 4- عوامل خانوادگی؛ 5- عوامل فردی؛ 6- عوامل رابطه ای؛ 7- عوامل اقتصادی؛ 8- عوامل رسانه ای و 9- عوامل زمینه ای. هریک از این مقوله های اصلی، به زیرمقوله های مختلفی تقسیم شده است. در این راستا، عوامل اجتماعی پدیدآورنده خیانت، شامل «فرصت های خیانت»، «گروه های دوستی» و «شرایط محیطی» بوده است. عوامل روان شناختی خیانت، شامل «نوع شخصیت افراد»، «سبک های دلبستگی» و «نوع طرحواره عشق» آنهاست. عوامل فرهنگی نیز به «تغییر ارزش ها و باورها» و «نوع تربیت دینی» افراد اشاره داشته است. عوامل خانوادگی نیز شامل «ازدواج نامناسب»، «اختلافات خانوادگی» و «نوع پیشینه خانوادگی» افراد است. همچنین عوامل فردی شامل «نارضایتی جنسی»، «نارضایتی عاطفی»، «احساس تنهایی»، «فقدان دسترسی به همسر»، «ضعف در کنترل همسر»، «خشونت خانگی»، «انتقام از همسر» و «نقش نفر سوم رابطه» است. عوامل اقتصادی نیز شامل «پایگاه اقتصادی فرد»، «نقش مشکلات مالی» و «انگیزه ورود به خیانت به بهانه پیشرفت های کاری و شغلی» بوده است. عوامل رسانه ای نیز به «تضعیف ارزش های ایرانی از طریق شبکه های اجتماعی و شبکه های ماهواره ای» و همچنین «تولید نیازهای جدید توسط رسانه ها» تأکید نموده است. در آخر، عوامل زمینه ای نیز شامل نقش «سن» و «جنسیت» در خیانت بوده است. یافته ها نشان داد که خیانت در بین مردان و در بین جوانان ایرانی، بیشتر از سایر گروه های اجتماعی رخ داده است.