تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران

نظام سیاسی پهلوی برای کسب، نگهداشت و افزایش قدرت، به دلایلی تاریخی نتوانسته بود بر پایه های حقانی قدرت سیاسی (دین، عرف و قانون) تکیه کند. نظام خودکامه در محیط سیاسی داخلی بر دو بنیان استوار می شود: از یک سو، مخالفان خود را به شیوه های گوناگون سرکوب می کند؛ از دیگر سو، برای تامین منابع مالی مورد نیاز برای گسترده سازی کارویژه های دولت به تصاحب اقتدارگرایانه منابع کشور می پردازد. در محیط بین المللی، نظام سیاسی خودکامه اجاره دار تلاش می کند با جلب حمایت قطب های قدرت بین المللی به جبران ضعفی بپردازد که در محیط داخلی با آن روبه روست. آموزه نیکسون ـ کیسینجر در سیاست خارجی امریکا، این امکان را فراهم کرد تا بازیگر دست نشانده بتواند در محیط بین المللی با وابستگی به یک ابرقدرت، منافع قابل توجهی را به دست آورد. در دکترین نیکسون ـ کیسینجر، ثبات در ساختار نظام بین المللی، از طریق تنظیم سازوکار توازن قدرت پدید می آمد. در این معادله قدرت، ایران به عنوان ژاندارم منطقه، از سویی با کاهش هزینه های امنیتی امریکا، به ثبات ساختار بین المللی کمک می کرد. از سوی دیگر، افزایش ناامنی و سرکوب داخلی، میدان عمل کارگزار انقلابی را گسترش می داد. از نظر نگارندگان، مبنای نظری ساختار توازن قدرت، در آموزه نیکسون ـ کیسینجر، به تناقض نمای زبرنظری میان ساختار توازن قدرت و کارگزار انقلابی، اشاره دارد که می توان با تکیه بر آن، وقوع انقلاب اسلامی و گسست پیوند ژنرال ـ ژاندارم را بررسی کرد.

۳۵۳.

نامه های زندان: دو نامه خلیل ملکی

نویسنده: امیر پیشداد محمدعلی همایون کاتوزیان

منبع: گفتگو بهمن ۱۳۸۱ شماره ۳۶

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۸۲ تعداد دانلود : ۱۱۴۱

۳۵۴.

تعاملات و مناسبات بانک شاهی انگلیس با طبقات اجتماعی ایران مطالعه ی موردی: بیرجند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: زهرا علیزاده بیرجندی زهرا نادی

منبع: مطالعات تاریخ فرهنگی سال سوم زمستان ۱۳۹۰ شماره ۱۰

کلیدواژه‌ها: بیرجند تجار اف بانک شاهی انگلیس هیل حاکمان محلی مناسبات مالی و اعتباری

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۸۰ تعداد دانلود : ۱۰۴۴

بانک شاهنشاهی ایران که پس از امتیاز رویتر در ایران تاسیس شد، شعبات متعددی را در شهرهای مختلف دایر نمود. از زمان تأسیس شعب بانک شاهی انگلیس در شهرهای ایران، میان بانک و طبقات گوناگون اجتماعی مراوداتی وجود داشت که نوع این مراودات براساس شأن طبقاتی و موقعیت افراد متفاوت بوده است. یکی از این شعب، بانک شاهی بیرجند می باشد. با تأسیس این شعبه ی بانک در بیرجند، امور تجاری ـ بازرگانی و مبادلات مالی ـ اعتباری این منطقه بر عهده ی این مؤسسه قرار گرفت. در همین راستا، روابط این شعبه با سه قشر حاکمان محلی، تجار و مردم عادی شکل گرفت. این بانک در کنار روابط دوستانه با حکام و کارگزاران این منطقه، امور مالی و اعتباری این افراد را در دست داشت و کالاهای سفارشی آنان را نیز تأمین می کرد و در مقابل تأمین مستحفظ و امنیت رؤسا، کارمندان و کاروان های بانک بر عهده ی حاکم محلی بود. این بانک هم چنین، بسیاری از نقل و انتقالات امور نقدی و غیر نقدی تجار و مردم عادی را نیز با شعبه های دیگر بر عهده داشت. افزون بر این روابط اعتباری، بانک گاهی به عنوان واسطه در اختلافات شخصی، ملکی و مالی که میان مردم و حکام رخ می داد، دخالت می کرد. این مقاله به بررسی و تحلیل مناسبات بانک با (امرای محلی، تجار، مردم عادی) و ارزیابی عوامل مؤثر در این تعاملات اختصاص دارد.

۳۵۵.

تبیین وجوه ناکارآمدی علم سیاست غربی در تحلیل نهضت امام خمینی (ره)

نویسنده: مهدی ابوطالبی

منبع: مطالعات انقلاب اسلامی ۱۳۸۶ شماره ۹ و ۱۰

کلیدواژه‌ها: انقلاب شرق‌شناسی نهضت امام خمینی علم سیاست غربی نظام صدق حاکم، گنجینه واژگانی دانش مدرن

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی مناطق و شهرهای ایران

تعداد بازدید : ۱۷۷۹ تعداد دانلود : ۹۳۱

در این مقاله، نویسنده با فرض تفاوت جدی و اساسی میان علم سیاست غربی و نهضت امام خمینی(ره) در مبانی،‌ مفاهیم، پیش‌فرض‌ها و نظام صدق حاکم، بر این نظر است که این تفاوت و تعارض به تحریف و تقلیل نهضت امام خمینی (ره) در تحلیل‌های ارائه شده در چارچوب علم سیاست غربی انجامیده است. ازاین‌رو، در پی پاسخ به این پرسش است که در صورت پذیرش این فرضیه، این تفاوت و تعارض چه تأثیری در تحلیل نهضت امام خمینی(ره) از زاویه نگاه علم سیاست غربی دارد؟ چرا این تفاوت و تقابل سبب ناکارآمدی علم سیاست غربی در تحلیل این نهضت می‌شود؟ نویسنده در پاسخ به این پرسش، معتقد است این تفاوت‌ها از سه جهت سبب این ناکارآمدی می‌شود:1. فهم نادرست از مفاهیم و گنجینه واژگانی نهضت امام خمینی(ره)؛2. نبودن ظرفیت و ابزار لازم برای درک همه ابعاد این نهضت؛3. کاستی‌های موجود در مبانی و اصول موضوعه علم سیاست غربی.این مقاله، برای اثبات ناکارآمدی علم سیاست غربی، به توصیف و تبیین این سه جهت می‌پردازد و مصداق‌هایی از کاستی‌های موجود در نظریه‌های غربی را به‌عنوان نمونه‌ای از این ناکارآمدی در این سه جهت بیان می‌دارد.

۳۵۶.

تاریخ نگاری جنگ

نویسنده: کاوه بیات

منبع: گفتگو بهار ۱۳۷۸ شماره ۲۳

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۷۴ تعداد دانلود : ۱۰۸۰

۳۵۷.

پایان مشروطه ، آغاز استبداد

نویسنده: حسین آبادیان

منبع: فصلنامه مطالعات تاریخی ۱۳۸۴ شماره ۱۰

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران دوره مشروطه

تعداد بازدید : ۱۷۷۴ تعداد دانلود : ۱۹۳۲

۳۵۸.

اقدامات دولت شاهپور بختیار برای مهار انقلاب اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فؤاد پورآفرین

منبع: متین بهار ۱۳۸۹ شماره ۴۶

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۷۴ تعداد دانلود : ۸۷۳

۳۵۹.

رویکردی فرهنگی به نظم سیاسی پیشامدرن و زمینه های تاریخی دولت مدرن در ایران

نویسنده: رسول افضلی

منبع: دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران بهار ۱۳۸۳ شماره ۶۳

کلیدواژه‌ها: نظام اقتصاد سرمایه داری نظم سیاسی پیشا مدرن نشانه های فرهنگی طبقات حامل نظام مدرن حوزه مستقل سیاست نظم امپراتوری نظم ملی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران

تعداد بازدید : ۱۷۶۹ تعداد دانلود : ۹۰۸

۳۶۰.

انتخابات: ناچیزی سیاست یا مازاد قدرت

نویسنده: مراد فرهادپور

منبع: آیین بهمن و اسفند ۱۳۸۷ شماره ۱۹ و ۲۰

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۶۷ تعداد دانلود : ۱۴۲۱

درخت حوزه‌های تخصصی