درخت حوزه‌های تخصصی

اندیشه سیاسی

ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۰۱ تا ۲۲۰ مورد از کل ۳٬۳۱۴ مورد.
۲۰۱.

نقش هیئت های مذهبی شهر تهران در فرآیند پیروزی انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تهران فرهنگ سیاسی امام خمینی(ره) تشیع هیئت های مذهبی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی اندیشه سیاسی اندیشه سیاسی در ایران تاریخ و مبانی اندیشه سیاسی در ایران اسلامی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی مناطق و شهرهای ایران
تعداد بازدید : ۴۶۴۶ تعداد دانلود : ۱۹۵۳
سازمان به عنوان یکی از مؤلفه های مدل مطالعه چگونگی مبارزه سیاسی چارلز تیلی است. سازمان در فرآیند بسیج انقلابی نقش های گوناگونی ایفاء می کند. هیئت های مذهبی از جمله سازمان های قدیم هستند که در فرهنگ عاشورایی تشیّع رشد کرده با فراز و نشیب هایی فراوان گسترش و تکامل یافته اند. مقاله حاضر به بررسی نقش هیئآت مذهبی شهر تهران در فرآیند پیروزی انقلاب اسلامی در شهر تهران می پردازد. روش مورد استفاده در این پژوهش کیفی و از نوع مطالعات تاریخی و اسنادی بوده و برای گردآوری داده ها به منابع و اسناد موجود مرتبط مراجعه شده و با برخی از دست اندرکاران هیئآت مذهبی مورد مطالعه مصاحبه نیز انجام شده است. یافته های تحقیق که در پاسخ به این سئوال اصلی که «نقش و کارکردهای مختلف هیئت های مذهبی شهر تهران در روند شکل گیری و پیروزی انقلاب اسلامی چه بوده است؟» مبیّن آن است که این هیئت ها به عنوان یکی از شبکه های سازماندهی در کنار سایر سازمان ها، در روند شکل گیری و پیروزی انقلاب اسلامی دارای نقش و کارکردهای مهم و متنوعی بوده اند. از جمله آنها می توان به نقش فرهنگی، هنری، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و نظامی هیئت های مذهبی مورد مطالعه شهر تهران در فرآیند پیروزی انقلاب اسلامی اشاره کرد که برای هر کدام از این نقش ها شواهد و مصادیق مربوط در بستر تاریخ انقلاب توضیح داده شده است.
۲۰۲.

دین و عقلانیت؛ بررسی دیدگاه های ماکس وبر

مترجم:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۴۷
در این مقاله تفاوت‏هاى جادوگران و قانون‏گذاران و مصلحان با پیامبران ذکر شده؛ همچنین «پیامبر اخلاقى» و «پیامبر سرمشق» از یکدیگر بازشناخته شده‏اند و پیامبران بنى‏اسراییل از قسم اول شمرده شده‏اند.
۲۰۳.

فلسفه سیاست، بورژوازی و غایات نظام سرمایه داری «از نگاه روسو و مارکس»

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: روسو مارکس بورژوازی نظام سرمایه داری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۲۹ تعداد دانلود : ۱۸۵۶
بورژوازی و آیینهای زندگی لیبرال- سرمایه داری که به تدریج در قرون 19 و20 بر زندگی بشر امروز سایه افکند، حاصل کناکنشها و فرآیندهایی بوده است که در طول یک دوره نسبتاً طولانی انجام شده است. این مقاله با بررسی اندیشه های دو متفکر برجسته غرب، روسو و مارکس، بر آن است تا ضمن کالبدشکافی این فرآیندها نقاط قوت و ضعف این نوع زندگی را مطالعه کند. روشن است که مارکس به شدت بورژوازی و نظام از سرمایه داری انتقاد کرده است و در مقایسه با روسو که به زحمت آزادمنشی را با قفس تجدد در هم آمیخته است، نگاهی کاملاً بدبینانه دارد؛ با وجود این، هر دو در شیوه استدلال و چگونگی پدید آمدن ریشه های نابرابری همسو هستند، هرچند که با توجه به شرایط زمانی و مکانی دو راهکار متفاوت را پیشنهاد می کنند. این مقاله با توجه به شباهتهایی که هر دو متفکر در تحلیل محتوایی دارند، با شواهد و ادله ای که ارائه می کند، فلسفه و غایات نظام سرمایه داری را از دیدگاه این متفکر نقد کرده است.
۲۰۴.

عدالت، عدالت اجتماعی و اقتصاد

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۱۱
عدالت نزد فلاسفه یونان باستان قرار گرفتن هرچیز در وضع طبیعى و آرمانى خود است. عدالت توزیعى به معناى تعیین سهم هرکس بر حسب منزلت و شایستگى او و عدالت تعویضى ناظر به برابرى در مبادله است. اما اندیشه سوبژکتیویستى مدرن تحولى اساسى در مفهوم عدالت ایجاد کرد و آن را بر حسب کردار انسانى تعریف نمود. عدالت اجتماعى مفهومى نوین است که على‏رغم تشابه ظاهرى با عدالت توزیعى، با آن متفاوت است. عدالت توزیعى ناظر به وضع طبیعى افراد و گروه‏هاى نابرابر در چارچوب یک جامعه سلسله مراتبى است؛ اما عدالت اجتماعى در اندیشه مدرن، همه افراد انسانى را برابر فرض مى‏کند و ناظر به برابر کردن فرصت‏ها و درآمدها و ثروت‏هاست.
۲۰۵.

زیست قدرت در اندیشه سیاسیِ فوکو، آگامبن، و نگری: از جامعه انضباطی تا جامعه کنترلی جهانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: قدرت سیاست گسست زیست سیاست زیست قدرت فلسفه سیاسی جدید

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی اندیشه سیاسی اندیشه سیاسی در غرب
  2. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی اندیشه سیاسی اندیشه سیاسی در غرب تاریخ و مبانی اندیشه سیاسی از قرن بیستم به بعد
  3. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی جامعه شناسی سیاسی
تعداد بازدید : ۴۵۷۱ تعداد دانلود : ۲۰۲۶
تحول مفاهیم سیاسی و اجتماعی تابعی از تحول فرماسیون یا وضعیت واقعیِ نیروهاست. بر این پایه، می توان این ایده ها را در دستگاه نظری میشل فوکو مطرح کرد: مفاهیم برساخته فوکو، با ورود جامعه سرمایه داری به عصر اطلاعات، دست خوش تحول شده است. زیست قدرت، تقریباً، کلیدی ترین مفهومی است که با دگرگونی شرایط عینیِ اِعمال آن و با دگرگونیِ میدان واقعیت تولید سرمایه دارانه، از سوی طیف عمده ای از اندیشمندان، بازبینی و مجدداً شاکله بندی شده است. در این پژوهش، پس از مروری کوتاه بر پیشینه کاربرد مفاهیم زیست قدرت و زیست سیاست و معرفی دیدگاه های برخی از نظریه پردازان سنت انگلوامریکن، تلقی فوکو از این مفاهیم را مطالعه می کنیم. سپس، در بخش های دیگر این پژوهش، بر اساس اندیشه های جورجو آگامبن، آنتونیو نگری، و مایکل هارت، به بررسی گسست در سنت فوکویی مطالعات قدرت زیستی می پردازیم. در پایان، کاستی های اندیشه سیاسی و تاریخی فوکو را برمی شماریم و برای امکان یا امتناع کاربست روش شناسی ها و نظریه های وی در وضعیت استثناییِ پایدار یا وضعیت سرمایه داری اطلاعاتی واقعاً موجود ملاحظاتی را مطرح می کنیم.
۲۰۶.

در بی معنایی معنا هست

نویسنده: مترجم:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۶۶
در این مقاله، استیس به بررسی این امر می‏پردازد که چگونه انسان‏های جدید می‏توانند با فقدان بیشنی دینی که به نسل‏های بی‏شماری از انسان‏ها معنا می‏بخشید، کنار بیایند. او به شرح چگونگی پدید آمدن این اوضاع و احوال می‏پردازد و در باب چگونگی بهبود بخشیدن به این اوضاع و احوال توصیه می‏کند تا بتوانیم با هدفی کافی و وافی و با معنادار ساختن زندگی، به حیات خود ادامه دهیم.
۲۰۸.

عقل خود بنیاد دینی

مصاحبه شونده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۶۲
طرح مفصل «مکتب تفکیک» در ویژه‏نامه کیهان فرهنگى در سال 1371 و سپس انتشار کتابى با همین عنوان از سوى جناب آقاى حکیمى، سبب شد که این موضوع بار دیگر در محافل فرهنگى کشور به عنوان یکى از مباحث جدى و قابل تأمل مطرح شود و گفتمان جدیدى را در حوزه اندیشه دینى وارد کند. یکى از بازتاب‏هاى این موضوع، مقاله‏اى بود که در چند عنوان به تلخیص و جمع‏بندى اندیشه‏هاى مکتب تفکیک پرداخته بود و آقاى حکیمى در مقاله بلند حاضر به شرح و بررسى آن عناوین همت گماشته است. هدف از این مقاله، چنان که ایشان خود گفته است، آشتى دادن میان دو طرز تفکر تفکیکى و غیرتفکیکى است و از این رو، به نقل قول‏هاى متعدد از بزرگان فلسفه و عرفان پرداخته و آنها را تأییدى بر مکتب تفکیک دانسته است. در تلخیص زیر تا حد امکان از نقل اقوال یادشده پرهیز کرده‏ایم.
۲۱۰.

اسلام، وحی و نبوت

مصاحبه شونده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۰۵
در این گفت‏وگو آقاى دکتر سروش تلاش کرده است با ارائه‏ى شواهد و قرائنى از قرآن، این فرضیه را به اثبات برساند که وحى همان تجربه‏ى دینى، و قرآن سخن پیامبر است؛ به همین جهت، همه‏ى لوازم تجربه و سخن بشرى بر آن بار مى‏شود.
۲۱۱.

گذار از کویر؛ روشنفکران ایران پس از انقلاب اسلامی

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۸۹
روشنفکران که در انقلاب سهمى داشتند، پس از پیروزى به دلیل چالش‏هاى درونى و بیرونى به حاشیه رانده شدند و تبدیل به روشنفکر اجتماعى شدند. از این رو، جامعه هر چه بیشتر از حکومت فاصله مى‏گیرد، به همان نسبت بیشتر به روشنفکران خویش روى مى‏آورد. در ایران امروز کمتر قشر اجتماعیى به محبوبیت روشنفکران وجود دارد.
۲۱۲.

مبنای حقوق بشر

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۴۳
آقاى على فیضى حقوق بشر را مانیفست مدرنیسم مى‏داند و آن را یگانه معیار تنظیم روابط اجتماعى انسان‏ها و ملت‏ها با یکدیگر به حساب مى‏آورد. متفکران پست‏مدرن دستاوردهاى دنیاى مدرن را زیر سؤال مى‏برند. اغلب کشورها، حتى آنها که زادگاه مدرنیته بوده‏اند، به مفاد اعلامیه حقوق بشر عمل نکرده‏اند؛ مگر در جایى که منافع آنها اقتضا کرده است و این نشانه بحران است.
۲۱۴.

تعریف و تبیین مردم سالاری دینی

مصاحبه شونده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۳۰
به نظر آقاى هاشم‏زاده، دست کم شش مبنا براى مردم‏سالارى دینى وجود دارد: حق حاکمیت انحصارى خدا؛ امر به معروف و نهى از منکر؛ کرامت انسان؛ اختیار انسان؛ قواعد فقهى و سیره عملى امیر مؤمنان‏علیه السلام.
۲۱۶.

عقلانیت

سخنران:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۱۰
آقاى ملکیان به دو نوع عقلانیت نظرى و عملى اشاره مى‏کنند و مى‏گویند عقلانیت نظرى در زمینه اتخاذ راى و نظر دخالت دارد و عقلانیت عملى به مقام عمل و تصمیم‏گیرى ارتباط پیدا مى‏کند . ایشان عقلانیت نظرى را شش قسم، و عقلانیت عملى را سه قسم مى‏داند .
۲۱۷.

هرمنوتیک فلسفی و تعدد قرائت ها از دین

مصاحبه شونده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۰۱
هرمنوتیک، ابتدا دانش «فهمیدن متون» بود؛ ولى به‏تدریج به دانش «فهمیدن زندگى» و دانش «فهمیدن وجود» و «شالوده‏شکنى» مبدل شد. دو نظریه درباره «معنا» وجود دارد که در یکى، هدف، رسیدن یا نزدیک شدن به معناى مراد مؤلف است و در دیگرى، روى هم افتادن افق معنایى خواننده با افق معنایى مؤلف است. مسلمانان نیز باید بر مبناى یک هرمنوتیک فلسفى به قرائت متون دینى خود بپردازند؛ کارى که هنوز انجام نگرفته است.
۲۱۹.

جامعه دینی و جامعه اخلاقی

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۷۷
بحث ما در باب جامعه دینی و جامعه اخلاقی و همچنین تبیین نسبت این دو جامعه با یکدیگر است. در باب این تقسیم‏بندی می‏توان پرسید که آیا جامعه دینی، جامعه‏ای اخلاقی است. شاید این معادله برای برخی بدیهی باشد؛ اما به واقع پاسخ‏های متفاوتی به این سؤال می‏توان داد. اساسا اگر دین داران گردهم آیند و تکالیف دینی خود را به جای آورند، اما فاقد فضایل و تکالیف اخلاقی باشند، آن جامعه دینی، فضیلتی ندارد و نمی‏توان برای آن ارزشی قائل بود. بنابراین امروزه لازم است که فقه، ادیان و قدرت را نقد اخلاقی کنیم و تاکنون از نقد اخلاقی این امور غفلت کرده‏ایم.
۲۲۰.

عقلانیت ارتباطی به جای عقلانیت ابزاری

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان