مهدی ضیایی بشیرزاد

زمینه و هدف: ضایعات نخاعی شرایطی است که به واسطه از بین رفتن حس، حرکت و حرکات ارادی اندام های تحتانی رخ می دهد. هدف از مطالعه حاضر بررسی تأثیر چهار هفته تمرین هوازی با تکرار یک و دو جلسه در روز بر عملکرد حرکتی و بیان ژن گیرنده تروپومیوزین کیناز  B (TrkB) و فسفاتیدیل اینوزیتول-3-کیناز (PI3K) هیپوکمپ رت های مبتلا به ضایعه نخاعی بود. روش تحقیق: این مطالعه تجرب ی روی رت های نر بالغ و جوان اجرا ش د. حیوانات به طور تصادفی به شش گروه شامل کنترل سالم، آسیب نخاعی، آسیب نخاعی + پروتکل تمرین اول، کنترل سالم + پروتکل تمرین اول، آسیب نخاعی + پروتکل تمرین دوم و کنترل سالم + پروتکل تمرین دوم (هر گروه هفت سر) تقسیم شدند. ابتدا، گروه ها (به غیر از گروه های کنترل سالم) تحت بیهوشی عمومی و آسیب نخاعی قرار گرفتند. پس از دو هفته ریکاوری، همه رت ها به مدت چهار هفته، دو نوع تمرین هوازی با تکرار یک و دو جلسه تمرین در روز را انجام دادند. پس از دوره تمرینی، آزمون های حرکتی و مولکولی جهت سنجش تغییرات بیان ژن گیرنده TrkB و PI3K هیپوکمپ انجام گردید. از روش تحلیل واریانس یک راهه برای مقایسه تغییرات بین گروهی در سطح معنی داری 05/0>p استفاده شد. یافته ها: اجرای چهار هفته تمرینات یک و دو جلسه ای هوازی موجب افزایش معنی دار بیان ژن گیرنده TrkB و PI3K در گروه های آسیب نخاعی + پروتکل تمرین اول و آسیب نخاعی + پروتکل تمرین دوم نسبت به گروه آسیب نخاعی شد. تغییرات معنی داری در بیان ژن PI3K بین دو گروه آسیب نخاعی با دو تمرین هوازی مشاهده نشد، اما تغییرات در بیان ژن TrkB بین گروه آسیب نخاعی + پروتکل تمرین اول و آسیب نخاعی + پروتکل تمرین دوم معنی دار بود. آزمون حرکتی نیز بهبودی عملکرد حرکتی را در هفته چهارم در گروه آسیب نخاعی + پروتکل تمرین دوم نشان داد. نتیجه گیری: پروتکل های تمرینی (به ویژه تمرین با تکرار دو بار در روز) علاوه بر ایجاد بهبود حرکتی در حیوانات دچار ضایعه نخاعی، بر بیان ژن گیرنده TrkB و PI3K مؤثر است و می تواند عاملی برای رشد آکسونی و بقای نورونی در بهبودی ضایعه نخاعی باشد.