اسماعیل امیری

جهانی شدن فرآیندی است که منجر به تخصیص بهینه منابع در سطح بین المللی شده و امکان توسعه جهانی را فراهم آورده است. در همین راستا نیاز به اطلاعات جهت اخذ تصمیمات اقتصادی، ضرورتی انکارناپذیر است که اعتباردهی و اطمینان بخشی به این اطلاعات قسمتی از این فرآیند است. بر این اساس، انتظار می رود پذیرش استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی اثرات گسترده ای بر حرفه حسابرسی داشته باشد، زیرا پذیرش استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی سبب می شود تا گزارش های حسابرسی به قضاوت حرفه ای بیشتری نیاز داشته باشند و حسابرسان با استفاده از مبنای ارزش منصفانه، اظهارنظر مستقل تری ارائه نمایند. پژوهش حاضر اثر پذیرش استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی را بر حوزه های دانش حسابرسی به طور مروری مورد بررسی قرار داده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که پذیرش استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی بر حوزه های مختلفی از حسابرسی از جمله حق الزحمه حسابرسی، انتخاب حسابرس، کمیته حسابرسی، تخصص گرایی در صنعت و تأخیر گزارش حسابرسی اثر دارد. آگاهی از این یافته ها می تواند علاوه بر تبیین چالش های پیش رو حرفه حسابرسی، حرفه را مجهزتر کرده و سبب شود تا حرفه از آمادگی لازم در مواجه با چنین تغییراتی برخوردار شود.

پژوهش حاضرا رتباط میان دستکاری سود و سرمای هگذاری بیشا ز حد را بررسی کرده وا ثر شاخ صهای کیفیت حسابرسی )دوره تصدی حسابرس، اندازه موسسه حسابرسی و اندازه اهمیت صاحبکار( را بر این دو متغیر تبیین کرده است. نمونه آماری پژوهش، متشکل از 124 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق 1394 م یباشد. برای سنجش آزمون فرضی ههای پژوهش از مدل - بهادار تهران برای دوره زمانی 1385 رگرسیون چند متغیره از نوع لاجستیک استفاده شده است. نتایج حاصل از آزمون فرضی ههای پژوهش نشان داد که، بین دستکاری سود و سرمای هگذاری بیش از حد رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. این یافته استدلال م یکند که، مدیران با استفاده از اقلام تعهدی اختیاری، تصمیات نادرست سرمای هگذاری را اتخاذ م یکنند و منجر به سرمای هگذاری بیش از حد م یشود. همچنین، هر چند دوره تصدی بالای حسابرس باعث افزایش شناخت و تجارب حسابرس م یشود، ولی به دلیل خدش هدار شدن استقلال حسابرس بر اثر روابط طولانی با صاحبکار، انگیز ههای فرص تطلبانه مدیران را برای سرمای هگذاری بیش از حد ناشی از مدیریت سود بیشتر م یکند. دیگر یافت ههای پژوهش حاکی از این است که، اندازه بزرگ موسسه حسابرسی باعث کاهش ارتباط میان دستکاری سود و سرمای هگذاری بیش از حد م یشود. این دلایل ناشی از ارائه کیفیت بالای مؤسسات بزرگ حسابرسی م یباشد که باعث کاهش اقلام تعهدی نشان داده شد که، اندازه اهمیت صاحبکار اثر معکوسی »ً اختیاری برای دستکاری سود م یشود. نهایتا بر رابطه میان دستکاری سود و سرمای هگذاری بیش از حد دارد. در واقع، صاحبکاران با اهمیت به دلیل انتخاب حسابرسان شایست هتر، امکان استفاده از فرص تهایی که باعث کاهش تصمیمات سرمای هگذاران م یشوند را کاهش م یدهند.

دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی به منظور تامین مالی کافی نیازمند محاسبه دقیق بهای تمام شده دانشجو هستند. در این راستا نظام آموزش عالی در پی اجرای بوجه-ریزی مبتنی بر عملکرد با الزام حسابداری تعهدی برای تعیین دقیق بهای تمام شده دانشجو با مشکل اساسی مواجه هستند. به دنبال مشکلات پیاده سازی سیستم بهایایی مبتنی بر فعالیت برای محاسبه بهام تمام شده دانشجو در نظام بودجه ریزی مبتنی بر عملکرد، بهایابی مبتنی بر فعالیت زمانگرا به عنوان جایگزینی برای استقرار مطرح می شود. این روش ظرفیت گروه های منابع تامین مالی را بر اساس زمان مورد نیاز برای انجام فعالیت به بهای تمام شده اختصاص می دهد. به دلیل مزایای استقرار بهایابی مبتنی بر فعالیت زمان گرا در نظام بودجه ریزی، این پژوهش به صورت مفهومی به تشریح مدل بهایابی مبتنی بر فعالیت زمان گرا برای تعیین بهای تمام شده دانشجو در دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی پرداخته است، نتایج نشان می دهد بکارگیری این روش به دلیل دخالت عامل زمان در محاسبه بهای تمام شده منجر به دقت اندازه گیری بهای تمام شده، روشن گری ماهیت فعالیت ها، بهبود تصمیم گیری و برنامه ریزی موثر برای تهیه بوجه ریزی مبتنی بر عملکرد می شود و نگرانی های مدیران مالی را در خصوص تامین منابع مالی و شناسایی ظرفیت ها کاهش می دهد.

مطابق با تئوری نمایندگی، مدیران انگیزه های زیادی دارند که گزارش های حسابرسی شان با اظهارنظر مطلوب ارائه شود؛ آنها در جستجوی حسابرسانی هستند که مطابق با خواسته هایشان رفتار کنند و شک و تردید حرفه ای کمتری نسبت به صورت های مالی داشته باشند. انتظاراتی که می تواند منجر به پدیده خرید اظهارنظر حسابرس شده و احتمال تقلب در صورت های مالی را افزایش دهد. رویدادی که پیامدهای نامطلوب زیادی بر قیمت اوراق در بازارهای مالی را به دنبال خواهد داشت. بر همین اساس، پژوهش حاضر در ابتدا با مطالعه مروری، به تبیین علل خرید اظهارنظر حسابرس می پردازد و سپس تحلیلی از پیامدهای نامطلوب این پدیده و اثر آن بر حرفه حسابداری و حسابرسی ارائه می کند. نتایج این پژوهش نشان داد که ویژگی های خاص کار حسابرسی می تواند محرکی مهم برای تشدید وقوع پدیده خرید اظهارنظر حسابرس باشد. همچنین سایر نتایج پژوهش حاکی از این است که خرید اظهارنظر حسابرس پیامدهای نامطلوبی از جمله کاهش کیفیت حسابرسی و کیفیت گزارشگری مالی را به دنبال دارد. همچنین به استقلال حسابرس صدمه زده و منجر به تقلب در صورت های مالی می شود.

هدف : پدیده حساسیت جریان نقد سرمایه گذاری به شدت تحت تأثیر عدم تقارن اطلاعاتی و تضاد نمایندگی قرار می گیرد. استفاده از حسابرسان برای کاهش چنین مسئله ای ضروری است؛ زیرا، حسابرسان برای کاهش ریسک حسابرسی مرتبط با حساسیت جریان نقد سرمایه گذاری رسیدگی های بیشتری انجام می دهند که این امر کیفیت حسابرسی را بهبود می بخشد و شرایط تأمین منابع مالی خارجی را آسان تر می کند و حساسیت جریان نقد سرمایه گذاری کاهش می یابد. روش : به منظور دستیابی به اهداف پژوهش، 112 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای دوره زمانی 1388تا 1395 انتخاب شدند. تجزیه و تحلیل آزمون فرضیه های پژوهش با استفاده از رابطه رگرسیونی چندگانه با اثرهای ثابت انجام گرفت. یافته ها : نتایج نشان داد در شرکت های بورسی ایران، حساسیت جریان نقد سرمایه گذاری وجود دارد و حق الزحمه عادی حسابرسی بر میزان حساسیت جریان نقد سرمایه گذاری تأثیر کاهشی می گذارد. همچنین، نتایج دیگر پژوهش نشان داد که حق الزحمه غیرعادی حسابرسی، شدت حساسیت جریان نقد سرمایه گذاری را افزایش می دهد. نتیجه گیری : انتظار می رود حسابرسان با افزایش تلاش های خود، میزان ریسک حسابرسی مرتبط با حساسیت جریان نقد سرمایه گذاری را کاهش دهند و برای جبران زحمات و تلاش های خود حق الزحمه بیشتری مطالبه کنند. بنابراین، با افزایش اعتباردهی به صورت های مالی، مسئله عدم تقارن اطلاعاتی و تضاد نمایندگی کاهش می یابد و شرکت ها به راحتی می توانند از تأمین مالی منابع خارجی استفاده کنند. همچنین امکان دارد حسابرسان به دلیل وابستگی اقتصادی به صاحبکار، تلاش های اصلی و اضافه ای را به منظور کاهش ریسک حسابرسی مرتبط با حساسیت جریان نقد سرمایه گذاری انجام ندهند. این مسئله عدم تقارن اطلاعاتی و تضاد نمایندگی را افزایش می دهد و به دلیل کاهش کیفیت حسابرسی، هزینه تأمین منابع مالی خارجی نسبت به منابع داخلی بیشتر می شود و حساسیت جریان نقد سرمایه گذاری افزایش می یابد.

توزیع نامتقارن اطلاعات توسط شرکت ها در بازار سرمایه، مانع ایجاد مبادله روان سهام و افزایش هزینه معاملاتی می شود. هدف این پژوهش، بررسی ارتباط بین اجزای اقلام تعهدی و هزینه معاملات سهام است. جامعه آماری پژوهش، شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای یک دوره زمانی ده ساله می باشند که از بین آنها به روش نمونه گیری حذفی تعداد 66 شرکت در بازه زمانی 1392-1383 انتخاب گردید. برای تفکیک اجزای اقلام تعهدی از مدل تعدیل شده کاسنیک (1991)، و به منظور محاسبه هزینه معاملات سهام از معیار شکاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام اعلان شده و موثر از مدل پژوهش لی (2013) استفاده شده است. برای آزمون فرضیه های پژوهش از الگوی رگرسیون چند متغیره استفاده شده است. نتایج حاصل از آزمون فرضیه های پژوهش نشان می دهد، اجزای اقلام تعهدی با هزینه معاملات سهام ارتباط مثبت و معناداری دارند. علاوه بر این، تاثیر اجزای اقلام تعهدی مثبت نسبت به اجزای اقلام تعهدی منفی بر هزینه معاملات سهام بیشتر است. یافته ها نشان می دهد که سرمایه گذاران به دلیل تفسیر ناهمگنی که از اجزای اقلام تعهدی دارند، رفتارهای متفاوتی در خصوص محتوای اطلاعاتی اجزای اقلام تعهدی نشان می دهند. این موضوع باعث شده تا اثرات نامتقارنی در هزینه معاملات سهام بوجود آید.

مدیران به دنبال منافع اقتصادی، سطح بالای از وجه نقد حفظ میکنند. وجه نقد اضافی، مشکلات نمایندگی بین سهامداران و مدیران را تشدید میکند، حسابرسان برای کاهش ریسک حسابرسی مربوط به نگهداشت وجه نقد، تلاشهای بیشتری را از طریق حقالزحمه حسابرسی بالاتر جبران میکنند. در این راستا، پژوهش حاضر ارتباط بین نگهداشت وجه نقد و حقالزحمه حسابرسی را مورد مطالعه قرار داده است و نقش فرصتهای رشد شرکت را بر این رابطه آزمون کرده است. در این پژوهش، اطلاعات مالی 67 شرکت پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1385-1394 بررسی شده است. نتایج حاصل از آزمون فرضیههای پژوهش نشان میدهد که، بین نگهداشت وجه نقد و حقالزحمه حسابرسی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. از این یافته استنباط میشود که سطح بالای نگهداشت وجه نقد، متضمن تلاش حسابرسی بیشتر و در نتیجه حقالزحمه حسابرسی بالاتر خواهد بود. دیگر یافتههای پژوهش حاکی از این است که، هر دوی فرصتهای رشد بالا و پایین شرکت باعث تقویت شدن ارتباط بین نگهداشت وجه نقد و حقالزحمه حسابرسی میشود؛ در واقع، به دلیل بوجود آمدن تضاد نمایندگی ناشی از نگهداشت وجه نقد، حسابرسی آنها اغلب دشوار میشود و بویژه در شرکتهای با رشد بالا، رفتارهای فرصتطلبانه مدیران برای دستیابی به اهداف و موضع خویش بیشتر میشود و حقالزحمه حسابرسی بر اثر تلاشهای حسابرسان افزایش مییابد.

نقش حسابرسی در تعیین کیفیت گزارشگری مالی با اظهارنظر حسابرس تحقق می یابد . لذا، همواره این احتمال وجود دارد که حسابرس از جهت منافع شخصی، در انجام وظایف خود کوتاهی کرده و اهداف گزارشگری مالی صاحبکار را برای رسیدن به منافع خود دنبال کند. همچنین، مدیران به منظور جلوگیری از پیامدهای نامطلوب اقتصادی گزارشگری مالی در بازار سرمایه، اقدام به فعالیت متقلبانه خرید اظهارنظر حسابرس می کنند تا کیفیت پایین صورت های مالی را پنهان کنند. چنین پدیده ای می تواند بیانگر اثرمتقابل بین خرید اظهارنظر حسابرس و کیفیت گزارشگری مالی باشد. به همین دلیل، پژوهش حاضر درصدد است تا با استفاده از الگوی معادلات همزمان اثر متقابل فوق را مورد آزمون قرار دهد. جامعه آماری پژوهش شامل اطلاعات مالی 127 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است که به صورت داده های تابلویی در طی سال های 1390-1397 با روش رگرسیون به ظاهر نامرتبط مورد آزمون قرار گرفته است. یافته های این پژوهش نشان داد که اثر دوسویه ای معکوس و معناداری میان خرید اظهارنظر حسابرس و کیفیت گزارشگری مالی در شرکت های بورسی وجود دارد. این نتایج می تواند برای حسابرسان و همچنین نهادها و سازمان های سیاست گذار مفید باشد.

هزینه معاملات سهام یکی از پیامدهای نامطوب ریز ساختار بازار سرمایه است که بر عملکرد بازارهای مالی و سنجش نقدشوندگی سهام تاثیر زیادی دارد. در صورتی که اطلاعات داخلی شرکت به طور قابل اتکاء و به موقع افشاء نشود سرمایه گذاران از معاملاتشان متضرر می شوند. در این راستا، پژوهش حاضر اثر کیفیت افشاء از نظر امتیاز قابلیت اتکاء و به موقع بودن بر هزینه معاملات سهام بررسی کرده است. بدین منظور، نمونه آماری متشکل از 97 شرکت از شرکت های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران در طی سال های 1386 تا 1395 می-باشد. برای تجزیه و تحلیل آزمون فرضیه های پژوهش از مدل رگرسیونی چند متغیره با روش داده های تابلویی و رویکرد اثرات ثابت استفاده شده است. نتایج پژوهش بیان گر این است که هر دو امتیاز قابلیت اتکاء و به موقع بودن کیفیت افشا باعث کاهش هزینه معاملات سهام می شود. این یافته ها استدلال می کند هنگامی که اطلاعات شرکت ها به طور صادقانه و به موقع افشاء شوند میزان عدم تقارن اطلاعاتی کاهش می یابد و سرمایه-گذاران هزینه معاملاتی کمتری متحمل می شوند.

هدف: در پژوهش حاضر، ضمن بررسی جامع شاخص های اندازه گیری خرید اظهارنظر حسابرس، از طریق روش شناسی شاخص ترکیبی (آماری و ریاضی)، شاخص ترکیبی جدیدی برای سنجش خرید اظهارنظر معرفی شده است. روش: با استفاده از روش آماری تحلیل ممیزی خطی استاندارد، وزن معیارهای شاخص ترکیبی به دست آمد، به این صورت که پس از جمع آوری اطلاعات مالی و حسابرسی شده سال 1396 مربوط به 148 شرکت بورسی، در دو گروه برابر (74 شرکت دارای خرید اظهارنظر حسابرس و 74 شرکت بدون خرید اظهارنظر حسابرس)، تبیین شاخص بر اساس آن انجام گرفت. سپس، به منظور تحلیل حساسیت نتایج، اطلاعات سال 1392 تا 1395 شرکت هایی که به خرید اظهارنظر اقدام کرده بودند، به طور مقطعی بررسی شدند. یافته ها: شاخص ترکیبی خرید اظهارنظر، ترکیبی از شاخص های انفرادی مختلف خرید اظهارنظر حسابرس است و به دلیل در نظرگرفتن ابعاد بیشتر، جامع تر است. همچنین، برای آزمون معناداری شاخص، از آزمون نسبت موفقیت ها استفاده شد. نتایج نشان داد که شاخص معرفی شده، قابلیت اتکای زیادی دارد و می تواند با دقت چشمگیری، شرکت ها را به دو گروه خرید اظهارنظر حسابرس و بدون خرید اظهارنظر حسابرس طبقه بندی کند. نتیجه گیری : به طور کلی می توان گفت که چون شاخص ترکیبی پیشنهادشده، ابعاد بیشتری را دربرمی گیرد، خرید اظهارنظر حسابرس را بهتر تبیین می کند. به علاوه، در شاخص ترکیبی پیشنهادی، معیار یا شاخص تغییر شریک مؤسسه حسابرسی بیشترین ضریب را به دست آورد. این موضوع نشان می دهد که تغییر شریک مؤسسه حسابرسی، هزینه کمتری را تحمیل کرده و کمتر در معرض دید قرار می گیرد. از طرفی، معیار تغییر مؤسسه حسابرسی، کمترین ضریب را در شاخص ترکیبی کسب کرد. این نتیجه نیز نشان می دهد که تغییر مؤسسه حسابرسی، به معنای دستیابی صاحب کار به اظهارنظر مطلوب حسابرس نیست. این یافته ها، در خصوص تبیین و تشخیص وجود خرید اظهارنظر حسابرس، اطلاعات مفیدی را در اختیار سرمایه گذاران و سیاست گذاران قرار می دهد.

هدف: هدف از اجرای پژوهش حاضر، اثر دستکاری فعالیت های واقعی شرکت به منظور مدیریت سود بر هزینه معاملات سهام است. روش: برای دستیابی به این هدف، اطلاعات مالی 66 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای دوره زمانی 1387 تا 1394 بررسی شد. تجزیه و تحلیل آزمون فرضیه های پژوهش با استفاده از مدل رگرسیونی چند متغیره با روش داده های تابلویی و رویکرد اثرهای ثابت انجام گرفت. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که هر سه مؤلفه دستکاری فعالیت های واقعی شرکت به منظور مدیریت سود واقعی (جریان های نقدی غیرعادی، هزینه اختیاری غیرعادی و هزینه تولید غیرعادی) موجب افزایش هزینه معاملات سهام می شوند. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد این افزایش، به دلیل تشدید پدیده عدم تقارن اطلاعاتی مدیران در بازار سرمایه برای دستیابی به اهداف و موضع خودشان است. به دلیل تأثیر این اقدام و همچنین  ارزش گذاری نادرست سرمایه گذاران در بازار سرمایه، هزینه معاملاتی حاصل از اجرای معامله افزایش می یابد. این موضوع نشان می دهد دستکاری فعالیت های واقعی شرکت، تأثیر متقارنی بر هزینه معاملات سهام می گذارد.

مقدمه: این پژوهش با هدف بررسی اثر آموزش مهارت های ارتباطی بر رفتارهای خودمدیریتی و مدیریت تعارض مربیان کشتی انجام گرفت. روش پژوهش: روش پژوهش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و همچنین آزمون پیگیری بود که با گروه کنترل انجام گرفت. 33 نفر از مربیان کشتی استان اصفهان به صورت تصادفی انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (17 نفر) و کنترل (16 نفر) قرار گرفتند. پروتکل آموزشی استفاده شده در این پژوهش با اقتباس از پروتکل آموزش مهارت های تعاملی ارائه شده در پژوهش میرصفیان و همکاران (1399) طراحی شد. از پرسشنامه های رفتارهای خودمدیریتی مانز (1986) و مدیریت تعارض رابینز (2003) برای آزمون اثربخشی پروتکل آموزشی این پژوهش استفاده شد. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس چندمتغیره و تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد آموزش مهارت های ارتباطی به صورت معناداری بر ارتقای رفتارهای خودمدیریتی، مدیریت تعارض و مؤلفه های آنها در مربیان کشتی اثرگذار بوده که این تأثیرات پس از گذشت 12 هفته از پایان مداخلات آمورشی ماندگار بوده است. نتیجه گیری: به مسئولان فدراسیون کشتی و زیرمجموعه های آن در استان اصفهان پیشنهاد می شود تا از پروتکل آموزشی ارائه شده در این پژوهش به منظور ارتقای متغیرهای اثرگذار شغلی گزارش شده برای این گروه از مربیان استفاده کنند.