تحلیل ابعاد سیاسی، اقتصادی و امنیتی عضویت ایران در سازمان همکاری های شانگهای: رویکرد نومنطقه گرایی در سیاست خارجی
آرشیو
چکیده
این پژوهش به بررسی ابعاد سیاسی، اقتصادی و امنیتی عضویت جمهوری اسلامی ایران در سازمان همکاری های شانگهای می پردازد. هدف اصلی این تحقیق، تحلیل چگونگی تحول رویکردهای منطقه گرایانه در سیاست خارجی ایران و بهره گیری از ظرفیت های چارچوب چندجانبه شانگهای به عنوان ابزاری برای کاهش فشارهای خارجی و تقویت منافع ملی است. از منظر تئوری، پژوهش بر مبنای رویکرد نومنطقه گرایی و تحلیل کیفی مستندات و سخنرانی های مقامات دولتی انجام شده است. از این رو مقاله حاضر در پی پاسخگویی به این سوال است که چگونه عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای در ابعاد سیاسی، اقتصادی و امنیتی با رویکرد نومنطقه گرایی درسیاست خارجی تاثیرگذارهست؟ و فرضیه پژوهش این هست که رویکرد نومنطقه گرایی در سیاست خارجی ایران، از طریق عضویت در ساختارهای چندجانبه مانند سازمان همکاری های شانگهای، می تواند به عنوان یک استراتژی کلیدی در مدیریت چالش های منطقه ای و مقابله با فشارهای اقتصادی و سیاسی ناشی از تحریم های غربی به کار گرفته شود و همچنین عضویت ایران درسازمان شانگهای به واسطه حمایت های استراتژیک از سوی قدرت های منطقه ای نظیر چین و روسیه، امکان مشارکت فعال در فرآیندهای تصمیم گیری و ایجاد فضای دیپلماتیک سازنده را فراهم نموده است. از منظر اقتصادی، این عضویت موجب گسترش کانال های تجاری جدید، کاهش وابستگی به دلار و ایجاد فرصت های مبادلات مالی جایگزین شده و اثرات تحریم های غربی را تعدیل نموده است. همچنین، در بُعد امنیتی، همکاری های چندجانبه در چارچوب شانگهای زمینه مقابله با تهدیدات تروریستی، افراط گرایی و تجزیه طلبی را فراهم آورده و نقش دفاعی ایران را در منطقه تقویت نموده است.Analysis of the political, economic and security dimensions of Iran's membership in the Shanghai Cooperation Organization: A neo-regionalist approach in foreign policy
This research examines the political, economic, and security dimensions of the Islamic Republic of Iran’s membership in the Shanghai Cooperation Organization. The main goal of this research is to analyze how regionalist approaches have evolved in Iran’s foreign policy and to utilize the capacities of the Shanghai multilateral framework as a tool to reduce external pressures and strengthen national interests. From a theoretical perspective, the research is based on the neo-regionalist approach and qualitative analysis of documents and speeches by government officials.Therefore, the present article seeks to answer the question of how Iran’s membership in the Shanghai Cooperation Organization is effective in political, economic, and security dimensions with a neo-regionalist approach in foreign policy? The research hypothesis is that the neo-regionalist approach in Iran's foreign policy, through membership in multilateral structures such as the Shanghai Cooperation Organization, can be used as a key strategy in managing regional challenges and confronting economic and political pressures resulting from Western sanctions. Furthermore, Iran's membership in the Shanghai Organization, through strategic support from regional powers such as China and Russia, has enabled active participation in decision-making processes and the creation of a constructive diplomatic atmosphere.