تأثیر فرهنگ و آئین های عامه بر معماری حمام های دوره صفویه و عثمانی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
سازه های تاریخی نقشی مهم در شناسایی فرهنگ و آداب ورسوم تمدن های مختلف داشته اند؛ در میان این سازه ها، حمام مکانی با کاربری های متفاوت بود که تأثیری مهم در شناسایی فرهنگ و معماری ادوار مختلف داشت؛ ازاین رو، به نظر می رسد بررسی معماری حمام ها نشان دهنده میزان تأثیر فرهنگ و آیین های عامه در نوع شکل گیری این سازه هاست و این پژوهش با بررسی این موضوع اهمیت می یابد. در این راستا می توان گفت از آنجا که از یک سو دوره صفویه درخشان ترین دوره تاریخ معماری ایران بوده و هم پای این شکوه و عظمت، طراحی و ساخت گرمابه ها به اوج خود رسیده است و از سوی دیگر با توجه به اینکه عثمانی با ایران دوره صفوی از نظر دین و آیین، اشتراکات بسیاری داشت، نگارندگان این پژوهش با روش تاریخی- تفسیری این ارتباط دوسویه میان معماری حمام های دوره صفویه و عثمانی و تأثیر فرهنگ و آئین های عامه بر آن ها را بررسی کرده و به این سؤالات پاسخ می دهند: تأثیر فرهنگ و آئین های عامه بر معماری حمام های دوره صفویه و عثمانی چگونه بوده است؟ در بررسی تطبیقی معماری حمام های صفوی و عثمانی چه تفاوت ها و تشابهاتی از نظر تأثیر فرهنگ و آئین های عامه وجود داشته است؟ یافته های پژوهش نشان می دهد در حکومت عثمانی بیشترین تمرکز فرهنگی بر موقعیت مکانی بخش زنان و مردان بوده است، امّا در گستره حکومت صفویه توجّه به مسائل دینی بر موقعیت مکانی و ساختاری حمام ها ارجحیت داشته و آرایش فضایی و تزئینات بیشتر در راستای توجه به نیازهای معنوی انسان در نظر گرفته می شده است.The effect of popular culture and traditions on the architecture of Safavid and Ottoman bathhouses
Throughout history, historical structures have played a significant role in identifying the culture and customs of various civilizations. Among these structures, bathhouses were spaces with diverse functions that had a profound impact on understanding the culture and architecture of different eras. Therefore, examining the architecture of bathhouses seems to reflect the extent to which popular culture and traditions influenced the formation of these structures, and the significance of the present study lies in exploring this topic. In this regard, it can be stated that since the Safavid period was the most brilliant era in the history of the Iranian architecture, and alongside this grandeur, the design and construction of bathhouses reached their peak, and on the other hand, given that the Ottomans shared many religious and ritual commonalities with the Safavid Iran, the authors of this article, using a historical-interpretive method, examined the bilateral relationship between the architecture of Safavid and Ottoman bathhouses and the influence of popular culture and traditions on them. Accordingly, the following questions were addressed: How did culture and popular traditions influence the architecture of Safavid and Ottoman bathhouses? What differences and similarities exist between Safavid and Ottoman bathhouse architectures in terms of the influence of popular culture and traditions? The findings indicate that in the Ottoman Empire, the cultural focus was primarily on the spatial arrangement of the men's and women's sections, whereas in the Safavid Empire, religious considerations took precedence over the spatial and structural layout of the bathhouses and the spatial organization and decorations were more aligned with addressing the spiritual needs of humans.
تبلیغات
