تربیت جنسی نوجوانان در نظام تعلیم و تربیت رسمی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هدف: این پژوهش با هدف تحلیل تربیت جنسی نوجوانان در نظام تعلیم و تربیت رسمی ایران و نقش آن در شکل دهی نگرشهای سالم و ارتقای سلامت روانی و اجتماعی انجام شد. روش: پژوهش حاضر با بهره بردن از روش فراترکیب، 16 مقاله منتشرشده بین سالهای 1380 تا 1403 را بررسی کرد. مقالات در سه محور «اسناد و نظام آموزش و پرورش»، «نقش معلمان و مدارس» و «برنامه های درسی» تحلیل شدند. یافته ها: تحلیل داده ها نشان داد که سیاستهای موجود، عمدتاً بر کنترل میل جنسی تمرکز دارند و کمتر به توانمندسازی و آموزش مثبت پرداخته اند. تناقض میان گفتمانهای «مهار غریزه جنسی» و «بهداشت جنسی» باعث کاهش انسجام و اثربخشی برنامه های تربیت جنسی شده است. همچنین، معلمان به دلیل کمبود آموزشهای تخصصی و منابع حمایتی، آمادگی کافی برای ارائه آموزش مؤثر ندارند. محتواهای درسی بیشتر بر جنبه های شناختی، نظیر بلوغ تأکید دارند و به ابعاد عاطفی و اجتماعی کمتر توجه شده است؛ در حالی که تطابق آن با مبانی فرهنگی نیز به شیوه ای محدودکننده صورت گرفته است. نتیجه گیری: برای بهبود تربیت جنسی در نظام آموزشی، تغییر رویکرد به توانمندسازی، تقویت جنبه های عاطفی و اجتماعی، ارائه آموزشهای تخصصی به معلمان و همکاری میان خانواده، مدارس و سیاستگذاران، ضروری به نظر می رسد.Adolescent Sexual Education in the Formal Educational System
Sexual education for adolescents plays a significant role in shaping healthy attitudes and enhancing their mental and social well-being. This study analyzes research related to sexual education within Iran's formal education system. To this end, 16 articles published between 2001 and 2024 were examined using meta-synthesis. The articles were analyzed across three main themes: educational policies and system, the role of teachers and schools, and curriculum programs. The findings showed that existing policies have largely focused on controlling sexual desires, with less attention given to empowerment and positive education. Furthermore, the contradiction between the discourses of "controlling sexual desire" and "sexual health" in educational policies has led to a lack of coherence and effectiveness in sexual education programs. Teachers, due to insufficient specialized training and support resources, lack the capacity to deliver effective education. The curriculum primarily focuses on cognitive aspects, such as puberty, while giving less attention to emotional and social dimensions. To improve sexual education, it is crucial to shift the approach toward empowerment, strengthen emotional and social aspects, provide specialized training for teachers, and foster collaboration among families, schools, and policymakers.
تبلیغات
