ملاصدرا و تهافت نظر در مسئله موطن نفوس جزئی در قوس نزول (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هدف این مقاله بررسی دو دیدگاهِ به ظاهر متناقض درخصوصِ موطن نفوس جزئی از منظر ملاصدراست. به نظر می رسد که، در سلسله مباحثِ مربوط به علم النفسِ فلسفی که توسط ملاصدرا طرح شده است، مسئله موطن نفوس جزئی در قوس نزول از مبانی یکسانی برخوردار نیست و می توان دو دیدگاه متفاوت از وی احصا کرد. براساسِ رویکرد نخست، که مبتنی بر حرکت جوهری است، نفوس جزئی حادث به حدوث ابدان جزئی هستند و لذا عالم ماده موطنِ نخستینِ هردوی آن ها در قوس نزول است و نفوس جزئی، قبل از عالم ماده، هیچ سابقه تحقق ندارند، مگر به صورتِ نفس کلی در اعیان ثابته. اما براساسِ دیدگاه دوم، که مبتنی بر وحدت تشکیکی خاص الخاصی است، وی معتقد است که انسان یک حقیقت واحد با چهار مرتبه «انسان لاهوتی، انسان جبروتی، انسان ملکوتی و انسان ملکی» است و انسان، جدای از تحقق، به صورتِ نفس کلی در عالم عقل (جبروت)، به صورتِ نفوس جزئی و به کثرت عددی در عالم مثال موجود بوده و ارواح جزئی، هیچ گاه به عالم ماده هبوط نمی کنند.Mulla Sadra and the Difference of Opinion on the Issue of the Homeland of Certain People in the Descending Arc
The purpose of this article is to examine two seemingly contradictory views on the home of partial souls from Mulla Sadra’s perspective. In the series of discussions on philosophical psychology proposed by Mulla Sadra, the issue of the home of partial souls in the arc of descent does not appear to have a single foundation, and two different views can be identified in his works. According to the first approach, which is based on substantial movement, partial souls originate from partial bodies, and therefore, the material world is the first home of both in the arc of descent. Partial souls have no prior realization before the material world except as a general soul in fixed objects. However, according to the second view, which is based on a specific, skeptical unity, Mulla Sadra holds that man is a single reality with four levels: divine man, spiritual man, heavenly man, and earthly man. In this view, apart from being realized as a general soul in the world of reason (ʿaql or power), man also exists as partial souls in numerical plurality in the world of example (ʿalam al-mithal), and partial souls never descend into the world of matter.
تبلیغات
