فردگرایی و جمع گرایی در اقتصاد اسلامی
آرشیو
چکیده
«فردگرایی» یا «اتم گرایی» یکی از فروض بنیادینی است که در قالب فردگرایی هستی شناختی، ارزش شناختی و معرفت شناختی، نظریه های اقتصاد متعارف را تحت تأثیر قرار داده است. این مقاله با استفاده از روش تحلیلی رویکرد اقتصاد اسلامی نسبت به فردگرایی و جمع گرایی را بررسی کرده است. بر اساس یافته های پژوهش، رویکرد فردگرایی لوازمی (همچون تقلیل گرایی، روان شناسی گرایی، بنیان های خرد، فردگرایی سیاسی، انسان گرایی و غفلت از وجودهای جمعی) دارد که از منظر اقتصاد اسلامی پذیرفتنی نیست. بر اساس مبانی اقتصاد اسلامی، رویکرد افراطی «کل گرایی» نیز به واسطی بی توجهی به فرد مردود است؛ زیرا آنچه وجود عینی دارد فرد است و نباید به بهانه اجتماع، وجود فرد و حقوق او را نادیده گرفت. رویکرد اقتصاد اسلامی نسبت به فردگرایی و کل گرایی را می توان نوعی «فردکل گرایی» دانست که در آن وجود اصیل فرد و جمع و رابطه مقابل بین آن دو پذیرفته شده است. بر این اساس، همان گونه که فرد بر جمع اثر می گذارد، هویت های جمعی نیز بر افراد اثرگذار است. این امر مستلزم آن است که واحد تحلیل به فرد منحصر نشود. توجه همزمان به منافع فرد و جمع نیز یکی از اقتضائات ارزش شناختی این رویکرد است. البته در رویکرد اسلامی، اولویت منافع اجتماعی بر منافع فردی را در صورت تزاحم می توان پذیرفت.Individualism and holism in Islamic Economics
Individualism or atomism is one of the fundamental assumptions that affects conventional economic theories in the form of ontological, value-based, and epistemological individualism. In this article, we will examine the approach of Islamic economics to individualism and collectivism using an analytical method. Based on the research findings, the individualism approach has elements such as reductionism, psychologism, rational foundations, political individualism, and humanism and neglect of collective existences, which are not acceptable from the perspective of Islamic economics. Based on the principles of Islamic economics, the extreme approach of holism is also rejected due to the lack of sufficient attention to the individual; because what has objective existence is the individual, and the existence of the individual and his rights should not be ignored under the pretext of society. The approach of Islamic economics to individualism and holism can be considered a type of individual holism in which the original existence of the individual and the collective and the opposite relationship between the two are accepted. Accordingly, just as the individual affects the collective, collective identities also affect individuals. This requires that the unit of analysis is not limited to the individual. Simultaneous attention to the interests of the individual and the group is also one of the value-cognitive requirements of this approach. Of course, in the Islamic approach, the priority of social interests over individual interests in the event of conflict can be accepted.
تبلیغات
