مدل انعطاف پذیری خانواده بر اساس آیات و روایات (مقاله پژوهشی حوزه)
درجه علمی: علمی-پژوهشی (حوزوی)
آرشیو
چکیده
پژوهش کنونی با هدف طراحی مدل انعطاف پذیری خانواده بر اساس آیات و روایات انجام شد. روش پژوهش تحلیل کیفی محتوای متون دینی بود. منابع پژوهش قرآن کریم، تفاسیر، روایات و نمونه پژوهش، شامل گزاره های توصیفی و تبیینی مرتبط با حوزه معنایی انعطاف پذیری خانواده در آیات و روایات بود، که به شکل هدفمند انتخاب شد. پس از استخراج محتوای مرتبط با انعطاف پذیری خانواده در فرایند تحلیل داده ها، در قالب چهار مؤلفه، چهار حیطه، دو قطب و دو بعد کدگذاری و در نهایت در قالب یک مدل صورت بندی شد؛ سپس برای بررسی روایی محتوایی مدل انعطاف پذیری خانواده، از شاخص روایی محتوایی (CVI) و ضریب نسبی روایی محتوایی (CVR) استفاده شد و به 25 کارشناس ارجاع گردید. یافته ها نشان داد مدل انعطاف پذیری خانواده: الف) انعطاف پذیری خانواده بر اساس آیات و روایات، دارای چهار مؤلفه، دو بعد، دو قطب و چهار حیطه می باشد و قدرت تشخیص چهار نوع سیستم خانوادگی را دارد؛ ب) مؤلفه ها عبارت اند از: نرمی، آسان گیری، همراهی و موافقت؛ ج) دو بعد عبارت اند از: 1. بعد امور عرفی و شرعی غیرالزامی و 2. بعد شرعی الزامی؛ د) دو قطب عبارت اند از: 1. خانواده انعطاف پذیر انعطاف ناپذیر و 2. خانواده مقاوم سازش کار؛ ه .) حیطه ها عبارت اند از: 1. مدیریت و رهبری؛ 2. نقش ها؛ 3. قوانین؛ 4. گفت وگوها و مذاکرات؛ ه .) چهار نوع سیستم خانوادگی عبارت اند از: 1. خانواده انعطاف پذیر مقاوم؛ 2. خانواده انعطاف پذیر سازش کار؛ 3. خانواده انعطاف ناپذیر مقاوم؛ 4. خانواده انعطاف ناپذیر سازش کار.The Family Flexibility Model Based on Quranic Verses and Narrations
This qualitative content analysis aimed to design a family flexibility model based on Quranic verses and narrations. Sources included the Quran, exegeses (Tafsir), and hadiths; the research sample included purposively selected descriptive/explanatory propositions related to family flexibility. After extracting the content related to family resilience in the data analysis process, data were coded into four components, four domains, two poles, and two dimensions, forming a model. Content Validity Index (CVI) and Content Validity Ratio (CVR) were assessed by 25 experts. Findings showed: (a) the family flexibility model comprises four components, two dimensions, two poles, and four domains, identifying four family systems; (b) The Components include: Gentleness, Leniency, Companionship, Agreement; (c) The Dimensions are: 1. Non-mandatory customary/religious matters, 2. Mandatory religious matters; (d) the Poles are: 1. Flexible–Inflexible family, 2. Resistant–Compromising family; (e) Domains include: 1. Management/leadership, 2. Roles, 3. Rules, 4. Dialogues/negotiations; (f) Family systems: 1. Flexible-Resistant, 2. Flexible-Compromising, 3. Inflexible-Resistant, 4. Inflexible-Compromising.
تبلیغات
