واکاوی رابطه استنادِ جنایات ارادی علیه خویش بر اثر ترس دیگری (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
مقنن کیفری در ماده 499 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 وصف زوال اراده مندرج در ماده 326 قانون مجازات 1370 را در مورد جنایت علیه خویش بر اثر ارعاب دیگری حذف نموده و تنها شرط سقوط مسئولیت مباشر مرعب را بی اختیاری وی در هنگام ارتکاب اعمال ملحوظ داشته است. در این میان پرسش قابل طرح آن است که «آیا اعمال ارادی مباشر خائف در شرایط رعب آوری که مسبب آن دیگری است، می تواند مستمسکی برای مشروعیت جنایات علیه خویش قلمداد گردد، به نحوی که بتوان نتایج واقعه را به شخص مُسبب منتسب نمود؟» ماحصل تأملات این گونه رُخ می نماید که دست کم سه رویکرد متفاوت در باب پرسشِ مشروح مطرح بوده که گویا نظریه دوم مورد پسند مقنن کیفری قرار گرفته است. رویکرد اول با تمسک بر معیار «اگر نبود» درصدد اثبات ضمان مطلق افراد مخیف است. رویکرد دوم با تمرکز بر «مباشرت ارادی» افراد خائف در ورود جنایت به خویش و تمسک بر «عدم تعین فعلی مشخص» از سوی فرد مخیف بر عکس فرد مکرِه در حالت اکراه، قائل بر عدم ضمان مطلق افراد مخیف هستند. رویکرد سوم نیز با طرح معیار «قابلیت پیش بینی خطر» به انضمام «رفتار متعارف عقلایی نسبت به هراس ابداعی»، اعتقاد بر ضمان نسبی افراد مخیف دارند. باری، به نظر می رسد مبانی رویکرد سوم بیشتر با عقل و عدالت بشری سازگار بوده، لذا نگارنده معتقد است مقنن کیفری با بازاندیشی در موازین حقوقی حاکم بر ماده 499 قانون فوق الذکر، در واقع نسبت به حمایت از حقوق حقه افراد خائف گام برداشته است.Investigating the Relationship of Citing Voluntary Crimes against Oneself Due to another Fear
Article 499 of the Islamic Penal Code approved in 1392, the criminal legislator has removed the description of the loss of will contained in Article 326 of the Penal Code of 1370 regarding actions against oneself due to the intimidation of another, and has considered the only condition for the fall of the responsibility of the intimidated steward is his lack of discretion when committing the acts. In the meantime, the question can be asked whether the voluntary actions of the fearful officer in the situation of intimidation caused by another person can be considered as a justification for the legitimacy of the crimes against him in such a way that the results of the incident can be attributed to the responsible person. The result of the reflections is that at least three different approaches have been proposed regarding the detailed question, and it seems that the second theory is favored by the criminal legislator. The first approach tries to prove the absolute guarantee of terrible people by insisting on the "if it were not" criterion. The second approach, by focusing on the "voluntary involvement" of fearful people in entering the crime and insisting on "certain current indeterminacy" on the part of the fearful person, in contrast to the repulsive person in the state of reluctance, believes that there is no absolute guarantee of fearful people. The third approach, with the criterion of "predictability of danger" in addition to "conventional rational behavior towards creative panic".
تبلیغات
